Chantal Akerman

Chantal Akerman
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Chantal Anne Akerman
Jaiotza	Etterbeek, 1950eko ekainaren 6a
Herrialdea	Belgika ; Frantzia
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Parisko 20. barrutia, 2015eko urriaren 5a (65 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria
Heriotza modua	suizidioa
Familia
Ezkontidea(k)	Sonia Wieder-Atherton
Hezkuntza
Heziketa	INSAS (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, aktorea, gidoilaria, zinema ekoizlea, unibertsitateko irakaslea, artista bisuala, argazkilaria, artista eszenikoa, argazki-zuzendaria, bideo instalazioen artista, errealizadorea, artista, zinemagilea eta idazlea
	Parte-hartzailea Documenta 6 (en) ; Documenta 11 (en) ; 1977 Cannes Film Festival (en) ; 1975 Cannes Film Festival (en) ; 1986 Cannes Film Festival (en) ; 1983 Cannes Film Festival (en) ; 1999 Cannes Film Festival (en) ; 2007 Cannes Film Festival (en) ; 2002 Cannes Film Festival (en) ; 2000 Cannes Film Festival (en) ;
Lantokia(k)	Brusela; New York eta Paris
Enplegatzailea(k)	European Graduate School (en) ; New York Hiriko Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles;
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Order of Leopold (2004) ;

Chantal Anne Akerman (ʃɑ̃tal akɛʁman ahoskatua; Brusela, 1950eko ekainaren 6a - Paris, 2015eko urriaren 5a^[1]) zinema zuzendari belgikarra izan zen. Bere pelikulak eguneroko bizitzaren hausnarketa bat dira: identitate femeninoa, elikadura eta sexualitatea, besteak beste. Jeanne Dielman pelikulari esker egin zen famatu. Zineaz gain, literaturan ere aritu zen, hainbat liburu idatziz.

Biografia

Bizitza

Akerman jatorri poloniarreko familia judu batean jaio zen. Bere aitona-amonak eta ama Auschwitzera bidali zituzten, ama bakarrik salbatu zen.

Hamabost urte zituenean bere kabuz filmatzen hasi zen, Akermanek berak azaldu bezala. Hamazortzi urterekin Institut National Supérieur des Arts du Spectacle et des Techniques de Diffusionen sartu zen, zinema eskola belgikarra. Baina laster, ikasketak utzi eta film labur bat grabatu zuen 35mm-tan zuri beltzean aurreztutako diruarekin.

Ibilbidea

1971n Sautte ma ville sariarekin saritu zuten Oberhausen festibalean. Urte horretan New Yorkera bizitzera joan zen 1972rarte. Bertan zinema independentea ikusi zuen eta Babette Mangolterekin hasi zen elkarlanean.

1974ean Belgikara bueltatu ostean, Je tu il elle filmagatik aitortua izan zen, agresioaren inguruko pelikula esperimentala. Jeanne Dielman 1975an argitaratu zuen, eta New York Timesen iritziz, "zinemaren historian feminismoaren lehen maisulana" izan zen. Film honek etxeko langile baten egunerokoa kontatzen du, bere burua prostituitzera behartua ikusten duena bere semearekin bizi ahal izateko.

1991n berriz Nuit et Jour film luzea aurkeztu zuen. Handik aurrera, La mudanza (1992), Contre l'oubli (1992), Portrait d'une jeune fille de la fin des années 60 à Bruxelles (1993), Un divan à New York (1996) edo De l'autre côté (2002) grabatu zituen beste batzuen artean.

Aktore lanetan ibili zen hainbat filmetan eta lau liburu idatzi zituen, Hall de Nuit (1997); Une famille à Bruxelles (1998); Autoportrait, (2004) eta Ma mère rit (2013), haietan idazkera zehatz eta argia erabiliz.

Heriotza

2015eko urriaren 5ean bere buruaz beste egin zuen Parisen, gaixotasun maniako depresibo baten ondorioz. Aurretiaz barnealdian egon zen bere depresioaren diagnostikoagatik.

Literatura-lanak

1997 : Hall de Nuit, Paris, L'Arche Éditeur
1998 : Une famille à Bruxelles, Paris, L'Arche Éditeur
2004: Autoportrait en cinéaste, Paris, Cahiers du cinéma/Centre Pompidou
2013 : Ma mère rit, Paris, Mercure de France

Filmografia

Zinema

1968 : Saute ma ville
1971 : L'Enfant aimé ou Je joue à être une femme mariée
1972 : La Chambre
1972 : Hôtel Monterey
1973 : Hanging Out Yonkers
1973 : Le 15/8
1974 : Je, tu, il, elle
1975 : Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles
1977 : News from Home
1978 : Les Rendez-vous d'Anna
1982 : Toute une nuit
1983 : Les Années 80 (dokumentala)
1984 : J'ai faim, j'ai froid (Paris vu par... 20 ans après filmaren atala)
1984 : New York, New York bis (film laburra)
1986 : Le Marteau
1986 : Portrait d'une paresseuse
1986 : Rue Mallet-Stevens
1986 : La Paresse (Seven Women, Seven Sins filmaren atala)
1986 : Golden Eighties
1989 : Les Trois Dernières Sonates de Franz Schubert
1989 : Trois strophes sur le nom de Sacher
1989 : Histoires d'Amérique
1991 : Pour Febe Elisabeth Velasquez, El Salvador, Contre l'oubli filmaren atala
1991 : Nuit et Jour
1993 : D'Est
1996 : Un divan à New York
1997 : Le Jour où (film laburra)
1999 : Sud
2000 : La Captive
2002 : De l'autre côté
2004 : Demain on déménage
2006 : Là-bas
2007 : Tombée de nuit sur Shanghaï, L'État du monde filmaren atala
2008 : Women from Antwerp in November (film laburra)
2012 : La Folie Almayer
2015 : No Home Movie

Telebista

1980 : Aujourd'hui, dis-moi
1983 : Un jour Pina m'a demandé
1983 : L'Homme à la valise (Télévision de chambre bildumarako)
1984 : Lettre d'un cinéaste : Chantal Akerman
1984 : Family Business: Chantal Akerman Speaks About Film
1986 : Letters Home
1992 : Le Déménagement, Monologues telesaileko atala
1994 : Portrait d'une jeune fille de la fin des années 60 à Bruxelles
1997 : Chantal Akerman par Chantal Akerman, Cinéma, de notre temps telesaileko atala
2003 : Avec Sonia Wieder-Atherton
2009 : À l'Est avec Sonia Wieder-Atherton

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) Vicente, Álex. (2015-10-06). «Muere la cineasta belga Chantal Akerman a los 65 años» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-04-26).

Kanpo estekak

Datuak: Q239823
Multimedia: Chantal Akerman / Q239823

[1] (Gaztelaniaz) Vicente, Álex. (2015-10-06). «Muere la cineasta belga Chantal Akerman a los 65 años» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-04-26).

[1]