Errose Bustintza
| Errose Bustintza | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Errose Bustintza Ozerin |
| Jaiotza | Mañaria, 1899ko Irailaren 3a |
| Herrialdea |  Bizkaia, Euskal Herria |
| Heriotza | Mañaria, 1953ko Abuztuaren 20a (53 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: leuzemia |
| Familia | |
| Familia | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | ipuingilea, kazetaria eta idazlea |
| Kidetza | Emakume Abertzale Batza |
| Mugimendua | Euskal Pizkundea |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Alderdi politikoa | Eusko Alderdi Jeltzalea |
 | |
Errose Bustintza Ozerin (Mañaria, Bizkaia, 1899ko irailaren 3a - ibidem, 1953ko abuztuaren 20a) euskal idazlea, kazetaria eta etnografoa izan zen. Eusko abertzale sutsua zen (Emakume Abertzale Batzako kidea), euskaltzale fina, umore fin eta sarkor baten jabea.[1]
| « | Idazle biotz-samur ta eztia, mitxeleta egon-ezin antzera, mendi, baserri ta arkaitz-zulo zear ipuin tximel billa, iñoiz nekatu etzana dugu emakume argi au. Irudimen azkarra du, bere errikoen agotik jasoriko ipui, esaera ta elezarrez edesti ta kontaera zoragarriak eratzeko. | » |
| Santi Onaindia[2] | ||
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erroseren gurasoak Felix Bustintza Lasuen, harrigilea, eta Marzelina Ozerin Arriaga izan ziren, biak mañariarrak. Erroseren bizitzaz ez dakigu ezer asko. Ez dugu inolako berririk haren ikasketa, bizitza-zertzelada, adiskide, gorabehera, joan-etorri eta abarrez. Gutxi dira haren argazkiak ere.
Mañarian jaio, bizi eta hil zen. Kirikiñoren iloba eta ezkonarreba izanik (Erroseren ahizpa Basile zen Kirikiñoren emaztea), haren etxean bizi izan zen, neskazahar.
Euzkadi egunkarian hasi zen lanean idazle gisa, baina ez zituen bere kronikak sinatzen. Gero, bere osaba Kirikiño hil zenean, 1929an, Mañariko Errose edo Mañariko hartu zituen izen-ordekotzat.
1936ko gerra baino lehenagoko abertzale mugimenduko parte-hartzaile izan zen, eta Emakume Abertzale Batzako kide. Gerratean, hasieran Eguna egunkariko kolaboratzailea izan zen[3] eta gero bere ahizpa Basilerekin batera erbesteratu zen. Gerra bukatuta Mañarira itzuli zen, eta ahizparekin bizi izan zen, harik eta, leuzemia edo odol-zurbil gaixotasunak jota, 1953ko abuztuaren 20an hil zen arte.
Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Errose Bustintzak olerkiak, kantu-letrak eta aldizkarietarako kolaborazioak idatzi zituen, eta horiez gain ipuingintza ere landu zuen batik bat. Errose Bustintza irudimen handiko idazlea zen. Bere ipuinak 49 idazki herrikoi dira, betiere gai folklorikoen gainean eraikiak. Bere ipuinen eraginez egin zen ospetsu Errose, eta Euskal Herriko Ipuinak izeneko liburuan bilduta daude. Jaime Kerexeta Gallastegik Errose Bustintzaren han-hemenka argitaratutako idatziak hartu eta berridatzi egin ditu. Bere ipuinetan agertutako lekuak Durangaldeko herriak eta mendiak dira.
Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Narrazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ipuiñak (1990, Gero)
- Ipuinik ipuin Mañarian gora (2009, Labayru ikastegia)
Errose Bustintza kultur etxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2013ko apirilean inauguratu zuten Mañariko kultur etxe berria. Errose Bustintza izena eman zioten herriko idazlearen omenez.[4]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Xabier KALTZAKORTA: Errose Bustintza, Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritza, 1999.
- ↑ Santi ONAINDIA: Milla euskal olerki eder, Itxaropena, 1954.
- ↑ Garairik zailenean sortua Berria egunkaria (2016-12-30, Mikel Rodriguez)
- ↑ «'Errose Bustintza' kultur etxea, zabalik - Mañaria» Anboto.org (Noiz kontsultatua: 2020-03-04).
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Kaltzakorta, Xabier: Errose Bustintza, Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 1999.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Errose Bustintza, Literaturaren Zubitegian.
- Mañariko Errose Durangon.com (2015)
