Eusebio Osa Unamuno
(«Eusebio Osa» orritik birbideratua)
| Eusebio Osa Unamuno | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bergara, 1936ko martxoaren 27a |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Gasteiz, 1993ko otsailaren 22a (56 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea eta unibertsitateko irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Euskal Herriko Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Euskaltzaindia |
 | |
Eusebio Osa Unamuno, izengoitiz Sakone (Bergara, Gipuzkoa, 1936ko martxoaren 27a - Gasteiz, Araba, 1993ko otsailaren 22a) euskal idazlea izan zen. Bere obra nagusiak hiru dira: Pedagogia eta gizartea (1972), Elurra (1973) eta Dialektikaz eta kulturaz (1974).[1]
Oñatin egin zituen eliz ikasketak. Yakin, Erein, Olerti, Jesus'en Biotzaren Deya, Zeruko Argia eta Anaitasuna[2] aldizkarietan eman zituen argitara lan aipagarrienak. Euskal Filologiako ikasketak bukatu eta doktoretza tesia aurkeztu zuen, 1989an, Euskararen hitzordena komunikazio zereginaren arabera izenburupean. Politikoki hasiera batean marxismoari lotuta ibili zen, OIC-EKE alderditik gertu; 1977-1978 urtetan alderdi politiko horren Iraultza aldizkariaren euskal orriaren arduraduna izan zen.[3][4] Azken urteetan, EHUko irakaslea izan zen, eta bertako Euskarako Kabineteko buru.[5] Egin egunkarian idazten zuen eta Euskaldunon Egunkariaren sorkuntzan esku hartu zuen, eta bertan artikuluak idatzi zituen.[6]
Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Artikulu ugariz gain Eusebio Osa liburuok idatzi zituen:[7]
- Pedagogia eta gizartea. Donostia: Lur, 1971.
- Erlijioa hauzipean (Jakin 1971) Joseba Arregi Aranburu, Joxe Azurmendi Otaegi, Eusebio Osa Unamuno (1936-1993), Joan Mari Torrealdai Nabea, Jose Luis Alvarez Enparantza (1929-2012), Piarres Xarriton Zabaltzagarai (1921-2017)
- Gure ikastola (Jakin, 1972) Ipar-aldeko andereñoa, Jose Antonio Aduriz Zabala, Iñaki Aizpurua Zufiria, Arantxa Allur, Joan Ansa, Felix Garitano, Luis Haranburu Altuna, Joseba Intxausti Rekondo, Imanol Laspiur Zabala (1929-1998), Anjel Lertxundi Esnal, Eusebio Osa Unamuno (1936-1993), Jose Maria Satrustegi Zubeldia (1930-2003), Imanol Urbieta Beristain (1934-2016), Joseba Urrutia
- Elurra, Coordinación de Iniciativas, 1973. ISBN:978-84-7277-016-4
- Katua, Coordinación de Iniciativas, 1973. ISBN:978-84-7277-016-4
- Pentsakera eta kultura. Donostia: Lur, 1974.
- Dialektikaz eta kulturaz. Donostia: Kriselu, 1975.
- Euskararen hitzordena, komunikazio zereginaren arauera. Leioa: EHU, 1990.
- Barne-barnetik. Artikuluen bilduma, Xabier Etxaniz Erlek, Jose Luis Ormaetxeak eta Patxi Salaberrik paratutako edizioa. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1997.
Sariak eta errekonozimenduak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1989: Resurrección Maria Azkue saria euskarazko ikerlanetarako. Bilboko Aurrezki Kutxa.[8]
| « | Galdetu nion Joxe Azurmendiri ea nortzuk ziren erreferentziazko pentsalariak orain, eta hiru izen aipatu zizkidan: Txillardegi, Eusebio Osa eta Emilio Lopez Adan. | » |
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Elustondo, Mikel 1958-. (2005). Eusebio Osa (1936-1993). (1. [argit.]. argitaraldia) Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco ISBN 84-457-2372-3. PMC 796367649. (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ Osa, Eusebio. (1993). «Bilaketa orokorra Anaitasuna aldizkarian» www.euskaltzaindia.eus (Anaitasuna) (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ Juan Luis Zabala: "Haustura eraberritzaile beten lekuko". Berria, 2013ko abenduaren 11, 31.or. http://paperekoa.berria.info/plaza/2013-12-11/031/001/haustura_eraberritzaile_baten_lekuko.htm[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ «Eusebio Osa / Belaunaldi baten lekuko | Katebegia» www.argia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ ««Plangintza onartuko dela iruditzen zait»» Argia 1990-03-11 (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ Osa, Eusebio. (1993). «Eusebio Osa, Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003. (110 agerpen)» Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003. (berria.eus) (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ «Eusebio Osa Unamuno (1936-1993) :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea» www.inguma.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-30).
- ↑ Artetxe, Karmele 1976-. (2011). Euskara unibertsitatera bidean : eragileak eta proiektuak (1939-1990). Udako Euskal Unibertsitatea ISBN 978-84-8438-374-1. PMC 907050485. (Noiz kontsultatua: 2020-03-27).
- ↑ Sudupe, Pako. (2020-09-15). Liburu aurkezpena: "Emilio Lopez Adan: euskal iraultza libertarioaren pentsalari". Udako Euskal Unibertsitatea, Youtube.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Salaberri Muñoa, Patxi; Ormaetxea, Txipi: Eusebio Osa: hiru zauri, hamaika aldarri, kanta bat. - Egan, 2004-1/2, 35-79.
- Ormaetxea, Txipi: Eusebio Osa: (biografiaren zertzelada batzuk). - Egan, 2004-1/2, 5-8.
- Ormaetxea, Txipi; Salaberri, Muñoa, Patxi: Eusebio Osa: hiru zauri, hamaika aldarri, kanta bat. - Egan, 2014-1/2, 35-79.
- Sudupe, Pako: Eusebio Osa: belaunaldi baten lekukoa. Leioa: EHU, 2013. ISBN:978-84-9860-879-3.
- Sudupe, Pako: Eusebio Osa: belaunaldi baten lekuko. - Egan, 2014-1/2, 9-23.
- Salaberri Muñoa, Patxi: Eusebio Osa. Trinko-laburraz baliatzen ikasi zuen pentsalaria. - Egan, 2014-1/2, 25-33.
- Eusebio Osa (1936-1993), Bidegileak. Miel Elustondo. http://euskara.euskadi.net/appcont/sustapena/datos/40%20OSA.pdf
