Jorge Enrique Adoum

Jorge Enrique Adoum
Bizitza
Jaiotza	Ambato (en) , 1926ko ekainaren 29a
Herrialdea	Ekuador
Heriotza	Quito, 2009ko uztailaren 3a (83 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Central University of Ecuador (en) Txileko Santiagoko Unibertsitatea Unidad educativa Mejia (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, kazetaria, itzultzailea, diplomazialaria, literary editor (en) , poeta, idazlea, unibertsitateko irakaslea eta politikaria
Lan nabarmenak	ikusi Mía y la vasija de barro (en) El sol bajo las patas de los caballos (en)
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka Xavier Villaurrutia saria  (1976) Casa de las Américas Prize  (1960) Premio Eugenio Espejo  (1989)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

Jorge Enrique Adoum (Ambato, Ekuador, 1926ko ekainaren 29a - Quito, Ekuador, 2009ko uztailaren 3a) ekuadortar idazlea izan zen.

Biografia

Ekuadorko Kultura Etxearen Edizioak argitaletxearen zuzendaria izan zen, eta Nazio Batuen Erakundearen eta UNESCOren funtzionario gero. Gizartearekiko kezka izan zen nagusi bere lehen poema-liburuan, Ecuador amargo (1949, Ekuador samina) izenekoan, eta gero, Pablo Nerudaren eraginez (haren idazkari izan zen aldi batez), baita ondorengo hauetan ere: Los orígenes (1952, Hastapenak); El enemigo y la mañana (1952, Etsaia eta goiza); Dios trajo la sombra (1959, Jainkoak iluntasuna ekarri zuen); eta Eldorado y Las ocupaciones nocturnas (1961, Eldorado eta gaueko eginkizunak). Los cuadernos de la tierra (1961, Lurraren koadernoak) lana osatzen dute guztiek; bertan ahalegin aipagarria egin zuen, antzinatik hasi eta konkistaren eta kolonizazioaren garai mingarrietarainoko Ekuadorko gizon-emakumeen esperientzia historikoak berreskuratzeko. Notas del hijo pródigo (1951, Seme galduaren oharrak); Relatos del extranjero (1953, Arrotzaren kontakizunak); Y me fui con tu nombre por la tierra (1964, Eta zure izenarekin ibili nintzen munduan zehar); Curriculum mortis (1968); eta No son todos los que están (1980, Ez dira dauden guztiak) liburuetan kezka horiek berak eta pertsonalagoak azaldu zituen; aldi berean, lehenaldiko hizkuntza poetiko asaldatua baztertzen hasi zen, eta gizon-emakume modernoei buruz hitz egiteko egokiagoa zen esamolde arruntagoa bilatu zuen. Antzerki-lanak ere idatzi zituen: El sol bajo las patas de los caballos (1975, Eguzkia zaldien hankapean); eta La Subida a los infiernos (1976, Infernuetarako igoera), esate baterako. Arrakasta handia izan zuen Entre Marx y una mujer desnuda (1976, Marxen eta emakume biluzi baten artean) nobelak.

Literatura-kritika ere landu zuen; besteak beste, Poesía del siglo XX (1957, XX. mendeko poesia); eta Sin ambages (1989, Argi eta garbi) liburuetan.

1994an, Santo Domingoko (Dominikar Errepublika) Unibertsitate Autonomoko ohorezko irakasle izendatu zuten. Aurrerago, De cerca y de memoria, recuerdos de lecturas, autores y lugares argitaratu zuen, kultura latinoamerikarreko idazle, margolari, politikari eta beste zenbait pertsona ospetsuren pasadizoak biltzen dituena.

Ondorengo autore hauen poesia itzuli zuen gaztelaniara: T. S. Eliot, Langston Hughes, Jacques Prévert, Yannis Ritsos, Vinícius de Moraes, Nazım Hikmet, Fernando Pessoa, Joseph Brodsky, eta Seamus Heaney.

Erreferentziak

• Datuak: Q941655