Manu Dibango

Manu Dibango
	; (2019) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Odilien Emmanuel Dibango
Jaiotza	Duala, 1933ko abenduaren 12a
Herrialdea	Kamerun ; Frantzia
Heriotza	Melun, 2020ko martxoaren 24a (86 urte)
Hobiratze lekua	Grave of Manu Dibango (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: COVID-19a
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, saxofoi-jotzailea, abeslaria, estudioko musikaria eta musikaria
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko zalduna (2010) ; All African Music Legend Award (2016) ; [[]] (2024ko apirilaren 12a) ;
Izengoitia(k)	Jr. Dibbs
Genero artistikoa	jazza; Groove (en) ; world musica; makossa (en) ; soukous (en) ; afrobeata; heavy metala
Musika instrumentua	saxofoi altua; bibrafonoa; ahotsa; soprano saxophone (en) ; tenor saxophone (en) ; pianoa; gitarra; Hammond organoa; baritone saxophone (en)
Diskoetxea	Decca Records (mul) ; Fania Records (en) ; Island Records; Philips

Emmanuel N'Djoké "Manu" Dibango (Duala, 1933ko abenduaren 12a - Paris, 2020ko martxoaren 24a) kamerundar saxofoi-jotzaile, pianista, bibrafonista, orkestra zuzendari, musikagile, konpositore eta abeslaria izan zen. Haren estiloa jazz, soul eta afrikar erritmoen fusio bat zen, eta baita saltsarena ere, neurri txikiagoan bada ere.

Bizitza

Emmanuel "Manu" Dibango Kamerungo Duala hirian jaio zen 1933ko abenduaren 12an. 1940an, Frantziara joan zen, eta han ikasi zuen pianoa eta saxofoia jotzen. Adituen hitzetan, ordea, Bruselan hartu zuen haren musikak gerora ezagun bilakatuko zuen afrikar doinua, hiri hartan bizi ziren Kongoko musikariekin izandako harremanaren ondorioz.^[1]

Nino Ferreren taldeko pianista aritu zen, 1972an bakarkako ibilbideari ekin zion arte. Urte horretan, nazioarteko sona lortu zuen Soul Makossa abesti arrakastatsuari esker, eta bira egin zuen Ameriketako Estatu Batuetan zehar. Ordutik aurrera, batez ere Frantzian jarduten zuen arren, birak egin zituen bai Afrikan, bai Mendebaldeko herrialdeetan, batez ere Europan. Bere errepertorioan Frantziako abesti tradizionalak eta chanson garaikidekoak ere sartu zituen, Georges Brassensen Chanson pour l'Auvergnat edo Serge Gainsbourgen La javanaise kasu.

1994an, Afrikako musikari ospetsuenak —Angélique Kidjo, Salif Keïta, King Sunny Adé, Youssou N'Dour, Ray Lema, Papa Wemba, Touré Kunda...— bildu zituen Wakafrika diskoan.^[2] Beste musika talde eta bakarlari askorekin lan egin zuen, hala nola, Fania All Stars, Fela Kuti, Peter Gabriel, Herbie Hancock, Elíades Ochoa, Sinéad O'Connor, Sly and Robbie eta Oreka Tx-rekin.^[3] Kirikou et les Bêtes sauvages marrazki bizidunetako filmeko musikaren egileetako bat izan zen.

2020ko martxoaren 24an hil zen, 86 urte zituela, Covid-19 koronabirusaren infekzioak eragindako konplikazioen ondorioz.^[1]

Erreferentziak

↑ ^a ^b Astiz, Iñigo. Manu Dibango jazz musikari kamerundarra hil da, koronabirusaren ondorioz. Berria, 2020ko martxoak 24, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).
↑ Bilbao Tropikal jaialdia. Euskaldunon Egunkaria, 1997ko uztailak 10, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).
↑ Lizarralde, Mikel. Manu Dibango eta Oreka TX elkarrekin Baionan. Berria, 2012ko irailak 6, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).

Kanpo estekak

Datuak: Q445829
Multimedia: Manu Dibango / Q445829

[berria-1] Astiz, Iñigo. Manu Dibango jazz musikari kamerundarra hil da, koronabirusaren ondorioz. Berria, 2020ko martxoak 24, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).

[2] Bilbao Tropikal jaialdia. Euskaldunon Egunkaria, 1997ko uztailak 10, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).

[3] Lizarralde, Mikel. Manu Dibango eta Oreka TX elkarrekin Baionan. Berria, 2012ko irailak 6, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-2).

[1]

[2]

[3]