Osip Mandelstam
Osip Mandelstam | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Иосиф Эмильевич Мандельштам |
Jaiotza | Varsovia, 1891ko urtarrilaren 2a (juliotar egutegia) |
Herrialdea | Errusiar Inperioa Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa Errusiako errepublika Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna |
Heriotza | Vladperpunkt, 1938ko abenduaren 27a (47 urte) |
Heriotza modua | berezko heriotza: Tifusa |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Nadezhda Mandelstam (1922 - |
Hezkuntza | |
Heziketa | Heidelbergeko Unibertsitatea San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea |
Hizkuntzak | italiera errusiera frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | poeta, idazlea, itzultzailea, literatura-kritikaria, saiakeragilea eta autorea |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Influentziak | Mikhail Lermontov eta Aleksandr Puxkin |
Mugimendua | Acmeist poetry (en) |
Osip Emilievitx Mandelstam (Varsovia, Batzarreko Polonia, Errusiar Inperioa, 1891ko urtarrilaren 14agreg./urtarrilaren 2ajul. - Gulag "Vtoraya Rechka", Vladivostoketik gertu, 1938ko abenduaren 27a) errusiar eta sobietar olerkaria izan zen. Judu jatorriko izan zen. Varsovian jaio arren, bere familia joan zen berehala San Petersburgora. Parisko eta Heidelbergeko Unibertsitateetan ikasi zuen eta San Petersburgoko Unibertsitatean sartzen saiatu zen. Unibertsitateak juduen sarrera debekatu zuen eta, hori lortzeko metodismora bihurtu zen. Bere poesia sinbolismoarekin lotu zen eta acmeismo taldean parte hartu zuen. 1922an Nadezhda Mandelstam idazlearekin ezkondu zen. 1933an bere Stalin Epigrama lana jendaurren irakurri ondoren, errepresio estalinista pairatzen hasi zen eta gulagen hil zen. 1987an hil ondoren birgaitu zuten.
Lan hautatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1913 Kamen (Harria)
- 1922 Tristia
- 1923 Vtoraia kniga (Bigarren liburua)
- 1925 Shum vremeni (Denboraren zarata) Prosa
- 1928 Stikhotvoreniya 1921–1925 (Olerkiak 1921–1925)
- 1928 Stikhotvoreniya (Olerkiak)
- 1928 O poesii (Poesiari buruz)
- 1928 Egipetskaya marka (Egiptoko sigilua)
- 1930 Chetvertaya proza, (Laugarren prosa). Errusian argitaratua 1989an
- 1930-34 Moskovskiye tetradi (Moskuko koadernoak)
- 1933 Puteshestviye v Armeniyu (Bidaia Armeniara)
- 1933 Razgovor o Dante, (Danteri buruzko elkarrizketa); 1967an argitaratua
- Voronezhskiye tetradi (Voronezhko koadernoak), 1980an argitaratua (V. Shveitser)