Shakira

Shakira
	; (2021) Irudi gehiago
; UNICEFen borondate oneko enbaxadorea	; 2003ko urriaren 24a -
; UNICEFen borondate oneko enbaxadorea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Shakira Isabel Mebarak Ripoll
Jaiotza	Barranquilla, 1977ko otsailaren 2a (45 urte)
Herrialdea	Kolonbia ; Espainia
Bizilekua	Bartzelona; Barranquilla; Miami; Los Angeles; Dubai; Bartzelona
Lehen hizkuntza	gaztelania
Familia
Bikotekidea(k)	ikusi Antonio de la Rúa (en) ; Gerard Piqué;
Seme-alabak	ikusi Milan Piqué Mebarak (en) ; Sasha Piqué Mebarak (en) ;
Familia	ikusi Valerie Domínguez (en) (lehengusina propio);
Hezkuntza
Heziketa	Kaliforniako Unibertsitatea Los Angelesen ; Pennsylvaniako Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania; ingelesa; italiera; portugesa; frantsesa; katalana
Jarduerak
Jarduerak	abeslaria, egile abeslaria, aktorea, koreografoa, gitarra-jotzailea, modeloa, musikagilea, disko-ekoizlea, filantropoa, ekoizlea eta ahots-aktorea
	Parte-hartzailea Viña del Marko Nazioarteko Kantu Jaialdia ; VH1 Divas (en) ; 2007 Grammy Awards (en) ; We Are One: The Obama Inaugural Celebration at the Lincoln Memorial (en) ; Rock in Rio (en) ; Party in the Park (en) ; Live 8 concert (en) ; Live Earth ; Glastonbury ; Tomorrowland jaialdia ;
Altuera	1,57 metro
Lantokia(k)	Bartzelona
Enplegatzailea(k)	Epic Records ; Roc Nation (en) ; Freixenet ; Live Nation (en) ; Universal Music Group ; PepsiCo ; Sony Music Entertainment (1990 -
Jasotako sariak	ikusi Billboard Latin Music Awards (1997) : Pies descalzos; Latin Grammy Award for Best Female Pop Vocal Album (2000ko iraila) : Ojos Así (en) ; Grammy Award for Best Latin Pop Album (2001) : MTV Unplugged; MTV Video Music Award (2000ko abuztua) ; Los Premios MTV Latinoamérica (2002) ; Grammy Award for Best Music Video ; Grammy Award for Best Latin Rock or Alternative Album (2006ko otsailaren 8a) : Fijación Oral vol. 1; Latin Grammy Award for Album of the Year (2006ko azaroa) : Fijación Oral vol. 1; Latin Grammy Award for Song of the Year (2006ko azaroa) : La Tortura (en) ; Latin Grammy Award for Best Female Pop Vocal Album (2006ko azaroa) : Fijación Oral vol. 1; Latin Recording Academy Person of the Year (2011ko azaroaren 9a) ; Free Your Mind (2009) ; Amadeus Austrian Music Awards ; Arte eta Letren zalduna ; Latin Grammy Award for Record of the Year (2006ko azaroa) : La Tortura (en) ; Latin Grammy Award for Record of the Year (2016) : La Bicicleta (en) ; Latin Grammy Award for Song of the Year (2016) : La Bicicleta (en) ; Latin Grammy Award for Best Female Pop Vocal Album (2011) : Sale el sol; Grammy Award for Best Latin Pop Album (2018) : El Dorado; Latin Grammy Award for Best Contemporary Pop Vocal Album (2017) : El Dorado; Crystal Award (2017) ; star on Hollywood Walk of Fame ; Billboard Spirit of Hope Award (2006) ;
Influentziak	The Pretenders, John Lennon, Prince, The Rolling Stones, Red Hot Chili Peppers, The Cure, Tom Petty, The Clash, The Ramones, Andean music (en) eta Fairuz (en)
Kidetza	White House Initiative on Educational Excellence for Hispanics (en)
Genero artistikoa	popa; pop latinoa; pop rock; Latin rock (en) ; dancea; folk musika; world musica; R&B garaikidea; rock
Ahots mota	kontraltoa
Musika instrumentua	gitarra; aho-soinua; perkusio instrumentua; ahotsa
Diskoetxea	Sony Music; Epic Records; Sony BMG; Columbia Records; RCA Records; Live Nation Entertainment (en)
	shakira.com
	TikTok: shakira

Shakira Isabel Mebarak Ripoll (Barranquilla, Kolonbia, 1977ko otsailaren 2a ), pop-rock kantaegile, disko-ekoizle, dantzari, modelo, instrumentista, enpresaburu, aktore eta filantropoa da. Gaztelaniaz eta ingelesez abesten du. UNICEFek borondate oneko enbaxadore izendatu du. Sony Music diskoetxeak eta Billboard aldizkariak hainbatetan alditan aipatu dute Pop Latinoaren Erregina ezizenarekin.

1995. urtean debutatu zuen disko merkatuan, Pies Descalzos diskoarekin, Luis Fernando Ochoaren laguntzaz.^[1] Album horretan nabarmentzen dira «Estoy aquí», «Donde estas corazón?» eta «Antología»; kalkulatu da 5 milioi kopia baino gehiago saldu dituela. Urteak gero, Ochoarekin lan egiten jarraitu zuen eta ¿Dónde están los ladrones? albuma plazaratu zuen (1998), bai eta 10 milioitik gora ale saldu ere. Nazioarteko arrakasta 2001ean iritsi zen Laundry Service bere albumarekin, hura merkatuaren tontorrean kokatu zen; 12 milioi baino gehiagoko salmentak lehengo urtean. 2018an Sony Latin Music egiaztatu zuen, Laundry Service, 20 milioi album saldu zituela.

Shakira garai guztietako artistarik sarituenetako bat da, hainbat sari ditu, horien artean 42 Latin Billboard Music Awards, 7 Billboard Music Awards, 3 Grammy Awards eta 13 Latin Grammy. Hainbat Guinness World Records ere baditu eta Hollywood-eko ospearen pasealekuan izar bat ere badu.^[2] Billboard aldizkariak bere karrera Latinoamerikako musikaren historian sendoenetako bat bezala kokatu du, bere singeletako hiru Billboarden historiako hogei garrantzitsuenen artean kokatuz, "Tortura" , "Chantaje" eta "Suerte".^[3] 2017aren amaieran, Shakira, Billboard Hot 100, Estatu Batuetako musika zerrenda nagusian, gaztelaniazko lau abesti sartu zituen lehen artista izan zen.^[4]

2020ko otsailaren 2an, Shakira, Jennifer Lopezekin batera, Super Bowl Liv, Miami Gardens eta Floridako ikuskizunaren buru izan zen.^[5]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1977-1989: Bere hasierak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1977ko otsailaren 2an jaio zen Barranquila, Kolonbian. William Mebarak Chadid-en (Libaneko jatorria) eta bere bigarren emaztearen Nidia del Carmen Ripoll Torrado (Kolonbiarra) alaba bakarra da. Bere aitaren partetik, 8 erdi anai-arreba zaharragoak ditu.

Shakira (شاكرة šākira) "esker onekoa" esan nahi du arabieraz. Shakir (شاكر šākir) izenaren forma femeninoa da. Bere bigarren izena, Isabel, bere ama-amonarengandik dator eta Espainiako jatorria da.Bere lehen deitura, Mebarak (مبارك məbārak), arabiarra da, eta bere bigarren deitura, Ripoll, Kataluniako da.

Bizita pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Shakira giro katolikoan hazi zen. Valerie Domínguez Tarud, Ariadna Gutiérrez eta Paulina Vega modeloen lehengusu urruna da.

2011ko hasieretatik Gerard Piqué futbolariarekin erlazio sentimental bat dauka. Kantariak egiaztatu zuen, Twitter bidez 2011ko martxoaren 29an. Kantariak eta futbolariak urteak egun berean (otsailaren 2an) betetzen dituzte, nahiz eta 10 desberdintasun-urterekin.

Kolaborazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2001ean Gian Marco Peruko kantariarekin elkarlanean aritu ziren "El Ultimo Adios" abestian. Abesti hori sortu zuten, 2001eko irailaren 11ko atentatuak memorian. Kantan, Jennifer Lopez, Ricky Martin, eta Christina Aguilera ere abesten dute.
2003an Shakira, Michael Jacksonekin elkarlanean aritu ziren. "Todo para ti" abestia sortu zuten beste artistarekin batera: Thalia, Ricky Martin, Carlos Santana, Olga Tañón, Gloria Estefan, beste batzuen artean.
2006an Wyclef Jean laguntzen dio "Hips Don't Lie" kantan.
2014an, "Can't Remember to forget you" gaia sortzen du Rihannarekin.
2017an Nicky Jamrekin "Perro Fiel" abesten du, "El Dorado" diskoaren parte da.
2018an beste kanta bat plazaratu zuen, Clandestino izenburuarekin, eta hirugarren aldiz Malumarekin abestu zuen.

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Zinema - Telebista
Urtea	Izena	Papera	Notak
1986	Vivan Los Niños	Hainbat pertsonai	Shakira txikitan
1994	El Oasis	Luisa María	Minisaileko protagonista
2001 - 2009	Saturday Night Live	Hura bera	Musika - gonbidatua
2005	7 vidas	Hura bera	Kameoa
2009	Ugly Betty	Hura bera	Bahametako Triangelua
2010	Wizards of Waverly Place	Hura bera
2011	Dora, la exploradora	Hura bera	Eskolako munduko egunaren abentura
2013	The voice AEB	Epaile / Entrenatzailea	Laugarren sasoia
2013	The Ellen DeGeneres Show	Gonbidatua	Hamabigarren saioa
2014	The voice AEB	Epaile / Entrenatzailea	Seigarren saioa
2016	Zoopatia	Gazelle	Ahotsa

Diskografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1991: Magia
1993: Peligro
1996: Pies Descalzos
1997: The Remixes
1998: ¿Dónde están los ladrones?
2000: MTV Unplugged
2001: Laundry Service
2002: Laundry Service: Washed & Dried
2002: Grandes Éxitos
2004: Live & Off The Record
2005: Fijación Oral Vol. 1
2005: Oral Fixation Vol. 2
2006: Edición de Lujo: Fijación Oral Vol. 1/Oral Fixation Vol. 2
2009: She Wolf
2010: Sale el Sol
2011: Live From Paris
2014: Shakira
2017: El dorado

Musika itzuliak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1996-1997: Tour Pies Descalzos
2000: Tour Anfibio
2002-2003: Tour de la Mangosta
2006-2007: Tour Fijación Oral
2010-2011: Sale el Sol World Tour
2018: El Dorado World Tour

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Gaztelaniaz) «Pies descalzos, el exitoso álbum de Shakira, cumple 25 años» Rolling Stone 2020-10-06 (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
↑ (Gaztelaniaz) «Latin GRAMMYs» Latin GRAMMYs (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
↑ (Ingelesez) «Hispanic Heritage Month: Top 20 Latin Songs Of All Time, From ‘Despacito’ to ‘Vivir Mi Vida’» Billboard (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
↑ «Hot Latin Songs - Decade-End» Billboard (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
↑ (Gaztelaniaz) «Jennifer Lopez y Shakira encabezarán el show de medio tiempo del Super Bowl» CNN 2019-09-27 (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Ingelesez)(Gaztelaniaz) Webgune ofiziala

Datuak: Q34424
Multimedia: Shakira

[1] (Gaztelaniaz) «Pies descalzos, el exitoso álbum de Shakira, cumple 25 años» Rolling Stone 2020-10-06 (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

[2] (Gaztelaniaz) «Latin GRAMMYs» Latin GRAMMYs (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

[3] (Ingelesez) «Hispanic Heritage Month: Top 20 Latin Songs Of All Time, From ‘Despacito’ to ‘Vivir Mi Vida’» Billboard (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

[4] «Hot Latin Songs - Decade-End» Billboard (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

[5] (Gaztelaniaz) «Jennifer Lopez y Shakira encabezarán el show de medio tiempo del Super Bowl» CNN 2019-09-27 (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]