Võ Nguyên Giáp
Võ Nguyên Giáp | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||
1946 - 1975
| |||||||
Bizitza | |||||||
Jaiotzako izen-deiturak | Võ Giáp | ||||||
Jaiotza | Lộc Thủy (en) ![]() | ||||||
Herrialdea | ![]() | ||||||
Heriotza | Hanoi, 2013ko urriaren 4a (102 urte) | ||||||
Familia | |||||||
Ezkontidea(k) | Nguyễn Thị Quang Thái (en) ![]() Đặng Bích Hà (en) ![]() | ||||||
Hezkuntza | |||||||
Heziketa | Vietnam National University (en) ![]() Lycée Albert Sarraut (en) ![]() | ||||||
Hizkuntzak | Vietnamera frantsesa | ||||||
Jarduerak | |||||||
Jarduerak | militarra, politikaria, kazetaria, idazlea eta estatu-politikaria | ||||||
Enplegatzailea(k) | Office of Strategic Services | ||||||
Jasotako sariak | |||||||
Zerbitzu militarra | |||||||
Adar militarra | Viet Minh People's Army of Vietnam (en) ![]() | ||||||
Gradua | jeneral Armadako jeneral soldadu four-star rank (en) ![]() | ||||||
Parte hartutako gatazkak | Bigarren Mundu Gerra Dien Bien Phuko gudua Tet erasoaldia Easter Offensive (en) ![]() Indotxinako Gerra Vietnamgo Gerra | ||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||
Erlijioa | erlijiorik eza | ||||||
Alderdi politikoa | Tân Việt Revolutionary Party (en) ![]() Vietnamgo Alderdi Komunista | ||||||
![]() ![]() ![]() | |||||||
![]() |
Võ Nguyên Giáp (Lộc Thủy, Vietnam, 1911ko abuztuaren 25a - Hanoi, Vietnam, 2013ko urriaren 4a) militar komunista bat izan zen, Ho Chi Minhekin batera Indotxinako Gerrako (1946–1954) eta Vietnamgo Gerrako (1955–1975) heroia, bere herrialdea askatzeko borrokan. Bi gerra antikolonialista horietatik lehenengoan, Frantziaren aurka borrokatu zen; bigarrenean, Ameriketako Estatu Batuen aurka. XX. mendeko estratega hoberenetakotzat joa,[1] ezaguna da Nguyenen esaera hau: «Estrategian bat hamarren aurka, taktikan hamar baten kontra» (hau da, baliteke txikiak handiari irabaztea epe luzean, egunez egunekoan etsaia baino boteretsuagoa baldin bada).
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Komunista 1930eko hamarkadan bilakatu zen. Vietnamgo Alderdi Komunista debekatu zutelarik, 1939ko irailean Txinara joan zen Giap, non Ho Chi Minh ezagutu zuen. 1941ean Vietnamgo mendietara joan zen, gerrillarien lehen taldeak sortzera.
1946an, Frantziak Haiphon bonbardatu ostean Indotxinako Gerra hasi zelarik, Txinara itzuli zen. Hortik aurrera, Vietnamen eta Laosen gerrillaren ekintzak ugaldu ziren. Azkenean, Dien Bien Phuko guduan, borroka erabakigarria izan zen, eta hainbat asteren ondoren, 1954ko maiatzaren 7an, vietnamdarrak garaile atera ziren.
Genevako biltzarraren ostean, Indotxinako kolonien independentzia aitortuta, Giap Ipar Vietnamgo defentsa ministro izendatu zuten. Aldi berean, hegoaldean estatubatuarren eta aliatuen armaden kontrako borroka zuzentzen zuen. 1968an, Teteko erasoarekin, porrot militarra jaso arren, arrakasta politikoa lortu zuen, estatubatuarrei ikusarazi baitzien ez zutela gerra irabazterik izango.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Ingelesez) «General Vo Nguyen Giap: Soldier who fought US and France in Vietnam» The Independent 2013-10-04 (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Võ Nguyên Giáp ![]() |