John Williams

Wikipedia, Entziklopedia askea
John Williams

Boston Pops Orchestra (en) Itzuli principal conductor (en) Itzuli

1980 - 1993
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJohn Towner Williams
JaiotzaQueens1932ko otsailaren 8a (92 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Familia
Ezkontidea(k)Barbara Ruick
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaJuilliard School (en) Itzuli
Glendale High School (en) Itzuli
Accademia Musicale Chigiana (en) Itzuli
North Hollywood High School (en) Itzuli
Kaliforniako Unibertsitatea Los Angelesen
UCLA Herb Alpert School of Music (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakorkestra zuzendaria, musikagilea, piano-jotzailea eta soinu banda konpositorea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaArteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Genero artistikoamusika klasiko garaikidea
Musika instrumentuapianoa
Klabizenbaloa
Klarinete baxua
baritone saxophone (en) Itzuli
bass (en) Itzuli
DiskoetxeaSony Classical
Philips Classics Records (en) Itzuli
MCA Records
20th Century Fox Records
Philips
Columbia Records
Zerbitzu militarra
Adar militarraAmeriketako Estatu Batuetako Aire Armada

IMDB: nm0002354 Allocine: 2209 Allmovie: p116874 87199 IBDB: 518275
Spotify: 3dRfiJ2650SZu6GbydcHNb iTunes: 31869209 Last fm: John+Williams Musicbrainz: 53b106e7-0cc6-42cc-ac95-ed8d30a3a98e Discogs: 273394 Allmusic: mn0000232480 Deezer: 805 Edit the value on Wikidata

John Towner Williams (Long Island, New York, Ameriketako Estatu Batuak, 1932ko otsailaren 8a) musikagilea eta orkestra zuzendaria da. Bost aldiz irabazi du Oscar saria.

Bost hamarkadatan zabaltzen den ibilbide batean, Williamsek zinemako historiaren soinu-banda ospetsuenetakoak konposatu ditu, esate baterako: Star Wars, Jaws, Harry Potter, Superman, E.T., Jurassic Park, Indiana Jones.[1]... horrez gain hainbat musika konposizio egin ditu Olinpiar Jokoetarako, hainbat telebista saiotarako eta kontzertu batzuetako zenbait zati.

Williamsek bost aldiz irabazi du Arte eta Zientzia Zinematografikoen Oscar saria. Era berean, zinemako musikaren konpositorerik onenetako bat dela jotzen da; ehundik gora soinu-bandak konposatu ditu filmetarako, bai eta telebista saioetako beste soinu-banda asko ere.

Ikasketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zazpi urte soilik zituenean, piano ikasketak hasi zituen tronboia jotzea gustatzen zitzaion arren. Horregatik, hamar urte zituela, bere aitak esan zion pianoa jotzen jarraituz gero, tronboi ikasketak hasteko gai izango litzatekeela. Bi instrumentu horiek ikasi eta gero, tronpeta eta klarinetea jotzen ikasi zuen.

1948. urtean, John Williamsen familia Los Angelesera mugitu zen. Han, North Hollywood High School izeneko eskolan aritu zen Williams. Gero, Kaliforniako unibertsitatean piano eta konposizio ikasketak egin zituen. 1952. urtean, Estatu Batuetako Aire Indarretan sartu zen eta horretan zegoela bertako musika-banda konpondu eta antolatu zuen, bere lanen zati gisa. Hori amaitu eta gero, 1955. urtean, New York hirira mugitu zen eta Rosina Lhévinnek piano ikasketak eman zizkion Juilliard eskolan.

Ibilbide artistikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garai hartan, jazz pianista aritu zen hiriko klub batzuetan. Baina geroago, Los Angeles-era aldatu zen berriro. Han filmen ikasketen orkestratzaile izan zen, Bernard Herrmann, Morris Stoloff, Adolph Deutsch, Miklós Rózsa, Alfred Newman eta Franz Waxmanekin batera, baita Jerry Goldsmith, Elmer Bernstein eta Henry Mancinirekin ere soinu-banda batzuetan pianoa jo zuen; adibidez: Peter Gunn, Ardo egunak, Arrosak...

1950eko urteen hasieran, Frankie Laine eta Vic Damonentzat lan egin zuen, eta banda horren buru Williams zen. Hamarkada horren amaieran, telebista saioentzako soinu-bandak konposatzen hasi zen eta 1972. urtean, arrakasta handia hartu zuen Poseidon filmarekin. Horrekin batera, enpresa zinematografikoek zoritxarrezko filmen generoetan espezialista sailkatu zuten. 1960an Columbia Records ekoiztetxeak kontratatu zuen, konpositore eta pianista lanetarako, eta han bilduma ugari egin zituen, André Previn konpositore alemanarekin batera.

John Williamsek bere aldakortasunagatik ospe handia irabazi zuen; hau da, jazz musika ugari konposatzerako orduan, pianoarentzako musika, baita musika sinfonikoa konposatzerako orduan ere. 1967an bere lehen izendapena lortu zuen Oskar sarientzako “Valley of the Dolls” filmaren soinu-banda konposatzeagatik.1971. urtean, bere lehen saria irabazi zuen, Oskar bat soinu-banda onenari, “Teilatuko biolin-jotzailea” izeneko filmean. Hurrengo urteetan, soinu- bandak konposatu zituen hainbat filmentzako.

1980an, John Williamsek Arthur Fiedler ordezkatu zuen Boston Pops Orkestrako lehen zuzendari gisa. Popsen tradizioari jarraitu zion, herriari erakustea zein den musika klasikoa, eta Boston Collegen telebista saio bat egiten hasi zen Pops-on-the-Heights izenekoa. Zuzendari 1993 arte aritu zen; urte hartan, Keith Lockhartek ordezkatu zuen.

Williams-en konposizioetako estilorik ohikoena, forma neorromantikoa izaten da eta gehienetan Richard Wagner, Max Steiner eta Erich Wolfgang Korngold konpositoreen eragin erromantikoa izaten dute. Beste konpositore batzuk bezala; Wagnerren bezala adibidez, askotan, leitmotiv erabiltzen du, eta bere leitmotivek pertsonaiak identifikatu dituzte, objektuak, kreaturak, lekuak...

Bizitza pribatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Williams, 1956etik 1974ko martxoaren 3ra arte Barbara Ruick antzezlearekin ezkonduta egon zen, baina martxoaren 3 hartan Barbara hil zen, burezurraren barruko hemorragia bategatik. Biok batera, hiru seme alaba izan zituzten: Joseph Williams, abeslari eta konpositore izan zena, Mark Towner Williams, perkusionista eta Jennifer Williams medikua zen. 1980ko uztailaren 21ean, Samantha Winslowekin ezkondu zen, eta geroztik Samantha du emazte.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: John Williams Aldatu lotura Wikidatan

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) «Las bandas sonoras imprescindibles de John Williams» La Vanguardia 2021-02-08 (Noiz kontsultatua: 2022-10-14).