Henrike I.a Ingalaterrakoa

Artikulu hau Ingalaterrako erregeari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Henrike I.a».

Henrike I.a (Selby, Yorkshire 1068 inguru – Lyons-la-Forêt, Normandia, 1135eko abenduaren 1), Henrike Beauclerc ere deitua, Ingalaterrako erregea izan zen 1100-1135 bitarteko urteetan.

Bizitza

Gilen Konkistatzailearen laugarren semea izan zen, Ingalaterran jaio zen lehena. 1100ean, anaia Gilen II.a hil ostean, jaso zuen Ingalaterrako koroa. Alabaina, Roberto anaia zaharrenak tronua aldarrikatu zion. Henrikek 1106ko Tinchebraiko guduan garaitu zuen. Roberto bizitza osorako espetxeratu zuen eta Normandiako dukerria Henrikeren esku geratu zen. Beauclerc ezizena jaso zuen liburuekiko interesarengatik.

Justizia eta zerga sistemetan aldaketa andana egin zuen. Bere erregealdian normandiarren eta anglo-saxoien arteko aldeak desagertzen hasi ziren. Erregea bera saxoi noble baten alabarekin ezkondu zen. Elizarekin bakea hitzartu zuen, anaiarekin izandako gatazken ostean.

Bere emazte Matilde 1118an hil zen. Gizonezko oinordeko baten beharrak eraginda, 1122ko urtarrilaren 29an Adeliza Lovainakoarekin ezkondu zen, Westminster abadian. Adelizak 17 urte baino ez zituen ezkontzerakoan. Bikoteak ez zuen lortu seme-alabarik izatea.

Normandian hil zen, Lyons-la-Forêt hirian, Rouendik hurbil, 1135eko abenduaren 1ean, 67 urte zituela. Readingeko abadian ehortzi zuten. Seme legitimo bakarra 1120an hila baitzen, alaba Matilde utzi zuen oinordeko, baina Eztebe Bloiskoa izan zen hurrengo erregea^[1], eta gerra zibila piztu zen.

Erreferentziak

↑ Lur entziklopedietatik hartua.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Henrike I.a Ingalaterrakoa

Datuak: Q101384
Multimedia: Henry I of England / Q101384

[1] Lur entziklopedietatik hartua.

[1]

i e a Ingalaterrako errege-erreginak
Dinastia saxoia (871-1016) (1042-1066)	Alfredo Handia • Eduardo Zaharra • Ælfweard • Æthelstan • Edmundo I.a Miragarria • Eadred • Eadwig Ederra • Edgard Baketsua • Eduardo Martiria • Æthelred Zalantzatia • Edmundo II.a • Eduardo Aitorlea • Harold II.a Saxoia • Edgard Ætheling
Daniar dinastia (1013-1042)	Svend I.a Danimarkakoa • Kanuto II.a Handia • Harold Harefoot • Kanuto III.a Hardeknut
Normandiar dinastia (1066-1154)	Gilen I.a Konkistatzailea • Gilen II.a Gorria • Henrike I.a • Eztebe Bloisekoa • Matilde enperatriza
Plantagenet (1154-1399)	Henrike II.a Plantagenêt • Rikardo I.a Lehoibihotza • Joan I.a Lurgabea • Henrike III.a • Eduardo I.a • Eduardo II.a • Eduardo III.a • Rikardo II.a
Lancaster (1399-1461)	Henrike IV.a, Lancasterko dukea • Henrike V.a • Henrike VI.a
York (1461-1485)	Eduardo IV.a, Yorkeko dukea • Eduardo V.a • Rikardo III.a
Tudor (1485-1603)	Henrike VII.a • Henrike VIII.a • Eduardo VI.a • Joana Grey • Maria I.a • Elisabet I.a
Estuardo (1603-1714)	Jakue I.a • Karlos I.a • Karlos II.a • Jakue II.a • Maria II.a • Gilen III.a • Ana
Hannover dinastia (1714-1901)	Jurgi I.a • Jurgi II.a • Jurgi III.a • Jurgi IV.a • Gilen IV.a • Viktoria
Saxonia-Coburg-Gotha dinastia (1901-…)	Eduardo VII.a • Jurgi V.a • Eduardo VIII.a • Jurgi VI.a • Elisabet II.a • Karlos III.a

i e a Normandiako dukeak
Normandiar leinua (911–1135)	Rollon • Gilen I.a • Rikardo I.a • Rikardo II.a • Rikardo III.a • Roberto I.a • Gilen II.a* • Roberto II.a • Henrike I.a* • Gilen III.a
Blois leinua (1135–1144)	Eztebe*
Plantagenet leinua (1144–1259)	Godofredo • Henrike II.a • Henrike Gaztea • Rikardo IV.a • Joan • Henrike III.a
* Baita Ingalaterrako erregea ere • ** Baita Ingalaterrako erregea eta Irlandako jauna ere