Belgrad
| Belgrad Београд Beograd | |||
|---|---|---|---|
| hiriburua | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Serbia | ||
| Barrutia | Belgradeko hiria | ||
| Alkatea | Siniša Mali | ||
| Izen ofiziala | Београд/Beograd | ||
| Jatorrizko izena | Београд Beograd | ||
| Posta kodea | 11000 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 44°49′12″N 20°28′12″E | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 359,96 km² | ||
| Altuera | 117 | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 1.378.682 (2018) 144.886 (2016) | ||
| Metropolia | 1.670.000 | ||
| Dentsitatea | 3.830,1 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | K. a. 269 | ||
| Telefono aurrizkia | 011 | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||
| Hiri senidetuak | Tunis, Dayton, New Delhi, Skopje, Ljubljana, Oslo, Pekin, Chicago, Buenos Aires, Atenas, Viena, Stockholm udalerria, Kiev, Udine, Podgorica, Tel Aviv, Banja Luka eta Mexiko Hiria | ||
| Matrikula | BG | ||
| Hizkuntza ofiziala | serbiera | ||
| beograd.rs | |||
| http://www.beograd.rs | |||
Belgrad[1] (serbieraz: Београд, Beograd; «Hiri zuria») Serbiako hiriburu eta hiri nagusia da. Sava eta Danubio ibaien elkargunean dago. Ibai portua eta industria zein salerostegune garrantzitsua da. 1.166.763 biztanle zituen 2011n[2], baina metropoli eremuan 1.670.000 lagun bizi dira.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zeltek sortua, hiri erromatarra izan zen eta, XIV. mendetik aurrera, Serbia eta Hungariako erresumen hiria (XV. mendea). 1456an Joan Hunyadik turkiar setiatzaileak ohiltzea lortu bazuen ere, Suleimanen osteak bertan sartu ziren 1521ean.
1867an otomanoek alde egin eta aspaldidanik lehian ziren bertako serbiar eta austriarren arteko gatazkak areagotu ziren, Belgraden jabe egin nahirik. Lehen Mundu Gerran austriarrek eta Bigarrenean Alemaniako naziek (1941) hartu ondoren, Fiodor Tolbukhin mariskal sobietarrak askatu zuen 1944an.
1999an, Kosovoko Gerraren baitan, NATOren hegazkinek hiria bonbardatu zuten[3].
Auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hiria hamazazpi auzotan banatuta dago:
- Barajevo
- Čukarica
- Grocka
- Lazarevac
- Mladenovac
- Novi Beograd
- Obrenovac
- Palilula
- Rakovica
- Savski Venac
- Sopot
- Stari Grad
- Surčin
- Voždovac
- Vračar
- Zemun
- Zvezdara
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Datu klimatikoak (Belgrade (1981-2010)) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 20.7 | 23.9 | 28.8 | 32.2 | 34.9 | 37.4 | 43.6 | 40.0 | 37.5 | 30.7 | 28.4 | 22.6 | 43.6 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 4.6 | 7.0 | 12.4 | 18.0 | 23.5 | 26.2 | 28.6 | 28.7 | 23.9 | 18.4 | 11.2 | 5.8 | 17.4 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 1.4 | 3.1 | 7.6 | 12.9 | 18.1 | 21.0 | 23.0 | 22.7 | 18.0 | 12.9 | 7.1 | 2.7 | 12.5 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -1.1 | -0.1 | 3.7 | 8.3 | 13.0 | 15.8 | 17.5 | 17.6 | 13.5 | 9.0 | 4.2 | 0.2 | 8.5 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -18.2 | -15.4 | -12.4 | -3.4 | 2.5 | 6.5 | 9.4 | 6.7 | 4.7 | -4.5 | -7.8 | -13.4 | -18.2 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 46.9 | 40.0 | 49.3 | 56.1 | 58.0 | 101.2 | 63.0 | 58.3 | 55.3 | 50.2 | 55.1 | 57.4 | 690.9 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 13 | 12 | 11 | 13 | 13 | 13 | 10 | 9 | 10 | 10 | 12 | 14 | 139 |
| Eguzki orduak | 72.2 | 101.7 | 153.2 | 188.1 | 242.2 | 260.9 | 290.8 | 274.0 | 204.3 | 163.1 | 97.0 | 64.5 | 2111.9 |
| Hezetasuna (%) | 78 | 71 | 63 | 61 | 61 | 63 | 61 | 61 | 67 | 71 | 75 | 79 | 68 |
| Iturria: [4] | |||||||||||||
Belgradar ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Milorad Pavic (1929-2009), idazlea.
- Dušan Makavejev (1932-2019), zinema-zuzendaria.
- Vojislav Koštunica (1944-), politikaria.
- Marina Abramović (1946-), artista.
- Igor Rakočević (1978-), saskibaloi jokalaria.
- Nemanja Bjelica (1988-), saskibaloi jokalaria.
- Nikola Rebić (1995-), saskibaloi jokalaria.
Argazkiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Despotova dorrea.
Mihailo III.aren estatua.
Jauregi zaharra, gaur egungo udaletxea.
Novi Beograd auzoa.
Serbiako Zientzia eta Artearen Akademiaren eraikina.
Hirigune historikoa, Sava ibaiaren ertzean.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015/3/15 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindiaren 38. araua
- ↑ "2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia: Comparative Overview of the Number of Population in 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011, Data by settlements" Statistical Office of Republic Of Serbia, Belgrade. 2014. Pod2.stat.gov.rs. 2015eko martxoaren 15ean kontsultatua
- ↑ NATO Aggression, 1999 Beograd.rs
- ↑ http://www.hidmet.gov.rs/eng/meteorologija/stanica_sr.php?moss_id=13274 Serbiako Errepublikako Hidrometeorologia Zerbitzua
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| |||||
| |||||||
