Benito Pérez Galdós

Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Benito Perez Galdos» orritik birbideratua)
Benito Pérez Galdós

(1903)

Gorteetako diputatua

1914ko martxoaren 2a - 1916ko martxoaren 16a
Barrutia: Las Palmas (en) Itzuli

Gorteetako diputatua

1907ko maiatzaren 6a - 1914ko urtarrilaren 2a
Barrutia: Madril

Gorteetako diputatua

1886ko maiatzaren 5a - 1890eko abenduaren 29a
Barrutia: Guayama (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaLas Palmas Kanaria Handikoa, 1843ko maiatzaren 10a
Herrialdea Espainia
Bizilekuacalle de Hilarión Eslava (en) Itzuli
Lehen hizkuntzagaztelania
Heriotzacalle de Hilarión Eslava (en) Itzuli, 1920ko urtarrilaren 4a (76 urte)
Hobiratze lekuaLa Almudenaren hilerria
Familia
Ezkontidea(k)ezkongabea
Bikotekidea(k)
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea, antzerkigilea, politikaria, eleberrigilea, kazetaria eta poeta
Lantokia(k)Madril
Jasotako sariak
KidetzaReal Academia Española
Mugimenduaerrealismoa
Genero artistikoadramaturgia
eleberria
antzerkia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaRepublican–Socialist Conjunction (en) Itzuli
Reformist Party (en) Itzuli
IMDB: nm0701918 Allocine: 100649 Allmovie: p313837
Find a Grave: 7288760 Edit the value on Wikidata
Benito Pérez Galdós-i Joaquin Sorollak egindako erretratua.

Benito Pérez Galdós (Las Palmas de Gran Canaria, 1843ko maiatzaren 10a - Madrid, 1920ko urtarrilaren 4a) idazle kanariar emankorra izan zen, XIX. mendeko literatura espainiarraren garrantzitsuenetarikoa.

Eleberri historikoa eta kronikak landu zituen bereziki, "Episodios Nacionales" lan handia izanda ezagunena. Bertan, Espainiako historia kontatzen du 1805etik 1880 arte, Espainiako Independentziaren Gerra eta Gerra Karlistak barne.

Aipatzekoa da halaber Fortunata y Jacinta eleberri errealista.

Euskal jatorrikoa zen, amaren aldeko aitona, Domingo Galdos Alkorta, azkoitiarra baitzen. XVIII. mende amaieran Inkisizioko idazkari izendatu zuten Kanarietan eta hara joan zen bizitzera.[1][2]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • La Fontana de Oro (1870)
  • La sombra (1871)
  • El audaz (1871)
  • Doña Perfecta (1876)
  • Gloria (1877)
  • La familia de León Roch (1878)
  • Marianela (1878)
  • La desheredada (1881)
  • El doctor centeno (1883)
  • Tormento (1884)
  • La de Bringas (1884)
  • El amigo manso (1882)
  • Lo prohibido (1884-85)
  • Fortunata y Jacinta (1886-7)
  • Miau (1888)
  • La incógnita (1889)
  • Torquemada en la hoguera (1889)
  • Realidad (1889)
  • Ángel Guerra (1890-1)
  • Tristana (1892)
  • Nazarín (1895)
  • Halma (1895)
  • Misericordia (1897)
  • El abuelo (1904)

Episodios nacionales[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1872tik 1912ra idatzitako 46 eleberri historikoren sorta mardula da, bost multzotan banatuta. Hirugarren multzoan Euskal Herriari buruzkoak agertzen dira bereziki:

Lehen multzoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Trafalgar
  2. La Corte de Carlos IV
  3. El 19 de marzo y el 2 de mayo
  4. Bailén
  5. Napoleón en Chamartín
  6. Zaragoza
  7. Gerona
  8. Cádiz
  9. Juan Martín el Empecinado
  10. La Batalla de los Arapiles

Bigarren multzoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. El equipaje del rey José
  2. Memorias de un cortesano de 1815
  3. La segunda casaca
  4. El Grande Oriente
  5. 7 de julio
  6. Los cien mil hijos de san Luis
  7. El terror de 1824
  8. Un voluntario realista
  9. Los Apostólicos
  10. Un faccioso más y algunos frailes menos

Hirugarren multzoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Zumalacárregui
  2. Mendizábal
  3. De Oñate a La Granja
  4. Luchana
  5. La campaña del Maestrazgo
  6. La estafeta romántica
  7. Vergara
  8. Montes de Oca
  9. Los Ayacuchos
  10. Bodas Reales

Laugarren multzoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. La tormentas del 48
  2. Narváez
  3. Los duendes de la camarilla
  4. La Revolución de Julio
  5. O'Donnell
  6. Aita Tettauen
  7. Carlos V en La Rápita
  8. La vuelta al mundo en la Numancia
  9. Prim
  10. La de los tristes destinos

Bosgarren multzoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. España sin rey
  2. España trágica
  3. Amadeo I
  4. La Primera República
  5. De Cartago a Sagunto
  6. Cánovas
  7. Sagasta

Antzerkia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Realidad (1892)
  • La loca de la casa (1893)
  • Gerona (1893).
  • La de San Quintín (1894)
  • Los condenados (1894)
  • Voluntad (1895)
  • La fiera (1896)
  • Doña Perfecta (1896)
  • Electra (1901)
  • Alma y vida (1902)
  • Mariucha (1903)
  • Amor y ciencia (1905)
  • Bárbara (1905)
  • Zaragoza (1908)
  • Pedro Minio (1908)
  • Casandra (1910)
  • Celia en los infiernos (1913).
  • Alceste (1914).
  • Sor Simona (1915)
  • El tacaño Salomón (1916).
  • Santa Juana de Castilla (1918).
  • Antón Caballero (1921).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/perez-galdos-benito/ar-124063/
  2. ↑ ARANBARRI ETXANIZ, Simon: ''Azkoiti. Musikalariak, idazleak, pentsalariak (Musikari, literaturari, politikari, filosofiari eta teologiari buruz azterketa saioa)''. Oiartzun: 1990. 397. orrian.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Benito Pérez Galdós Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Benito_Pérez_Galdós&oldid=9664651"(e)tik eskuratuta