Frank Lloyd Wright: berrikuspenen arteko aldeak

Frank Lloyd Wright
	; (1926) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Franklin Lincoln Wright
Jaiotza	Richland Center (en) , 1867ko ekainaren 8a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Phoenix, 1959ko apirilaren 9a (91 urte)
Hobiratze lekua	Taliesin West Burial Site (en) ; Unity Chapel Cemetery (en)
Heriotza modua	: konplikazio kirurgikoa
Familia
Aita	William Carey Wright
Ama	Anna Lloyd Jones Wright
Ezkontidea(k)	Olgivanna Lloyd Wright (en) ; Catherine Tobin Wright (en) ; Miriam Noel Wright (en)
Bikotekidea(k)	ikusi Mamah Borthwick (en) ;
Seme-alabak	ikusi John Lloyd Wright (en) ; Lloyd Wright (en) ; Iovanna Lloyd Wright (en) ; Catherine Dorothy Wright (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Maginel Wright Enright (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Wisconsingo Unibertsitatea Madisonen ; Madison Central High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Louis Sullivan
Ikaslea(k)	ikusi Gira Sarabhai (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa, hirigilea, idazlea eta diseinatzailea
Enplegatzailea(k)	New School (en)
Lan nabarmenak	ikusi Emil Bach House (en) ; Pettit Memorial Chapel (en) ; Annunciation Greek Orthodox Church (en) ; A. D. German Warehouse (en) ; Ur-jauziaren etxea; Prairie School architecture (en) ; Solomon R. Guggenheim Museoa;
Jasotako sariak	ikusi Royal Gold Medal (1941) ; Frank P. Brown Medal (1953) ;
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	unitarismoa

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

13:11, 3 martxoa 2017ko berrikusketa

Artikulu hau arkitektoari buruzkoa da; filme zuzendaria gaitzat duena beste hau da: «Frank Lloyd»

Frank Lloyd Wright (Richland Center, Wisconsin, AEB, 1867ko ekainaren 8a – Phoenix, Arizona, 1959ko apirilaren 9) arkitekto estatubatuarra zen, XX. mendearen lehen erdiko arkitekturan eragin handia izan zuen.

Biografia

Frank Lloyd Wright Wisconsinen jaio zen, 1867ko ekainaren 8an. Bere arbasoak irlandesak ziren, eta bere aitona Estatu Batuetara joan zen bertan lan egitera. Bere amaren familia ugaria zen, eta bere aitonaren lanak emandako fama zuten. Wrighten aita elizgizona zen, eta baita musika maitalea ere. Musika arloan oso zorrozki irakatsi zuen mutila hasiera batean, baina hau pixka bat heldututakoan bere familia abandonatu zuen, Wright bere amaren karguan utzita. Diruz eskas zebilen familia eta Wrighten amak bere neba Josephen gana bidaltzen du umea, bere osabaren baserrian lan egin dezan. Baserri hartako bailara luzeetan hartzen du Wrightek naturarekin estutasun handia, eta baita lanak eskatutako esfortzua baloratzen ikasten du. Bi uda igarotzen ditu baserri hartan lan egiten, eta hauek igarota unibertsitatean matrikulatzen da, ingeniaritza ikasketak egiteko. Hala ere, unibertsitateko ikasteko era berarekin bat ez datorrela erabaki eta Chicagora habiatzen da bere karrera hastera. Bere osaben famaz jabetua dago baina, hauen laguntzarik nahi ez duenez, bera bakarrik joaten da arkitektura estudiotara lan bila. Laister lana aurkitzen du Silsbee arkitektoaren estudioan. Bertan ikasten hasten da, baina ez da denbora luzea igaro estudioak irakatsi dakizkioken kontzeptuak jada ikasi dituelaz konturatzen denean eta orduan Adler eta Sullivanen estudiora habiatzen da lan eske. Erakusten dituen irudilaritza gaitasunengatik Sullivanek bere lan estudioan onartzen du, eta azkenik, bere eskubi-eskua bihurtzen da.

Ezaugarriak

Louis Sullivan bere maisu maitagarriaren eragina oso sakona izan zen, eta hauxe arkitektura organikoaz zuen ideiaz sumatu daiteke. In the Cause of Architecture saiakeran ondoko printzipioak zehazten ditu :

Sinpletasuna : beharrezkoa ez zen elementu oro kendu beharrekoa zen, barruko hormak edo tabikeak ere. Ahalik eta gela gutxien lortzea zuen asmo.
Estilo aniztasuna : estiloak ez dira garaiaren horren menpeko izan behar, norbanakoaren beharretara moldatzea egokiagoa iruditzen zitzaion.
Ingurunearekin bat egin: lekua eta arkitektura armonian egon behar dira. Koloreek ere bat egin behar dute ingurunearekin.. Tokiko materialak erabiltzea egokia da horretarako.
Materialen natura: eraikuntzako material guztiek bere ezaugarriak erakutsi behar dituzte eta ekidin behar da hauen itxura aldaketa. Kontzeptu honek dakar materialen erabilpena ere egiturarekin zintzoa izan behar dela.

Nolanahi ere, berak definitzen dituenez gain, bere testuingurutik emandako hainbat ezaugarri jaso zituen ere: Amerikan lurzoruaren hedadura handiak, ia mugaezinak, eragiten du eraikuntzaren plantaren hedadurararekiko ardura gutxi izan ahal izatea; Ipar Amerikako garaiko gizartearen indibidualtasuna; Errepublika aske bat, etxe eta orubedun hiritarrez osatzen zenaren Jeffersonen ideiak ere eragina zuen tokiko eta garaiko pentsamoldean. Hemendik lur jabetzarekiko lotura. Planteamendu hauek, hedapenaren ideiarekin batera ezaugarritzen da Wrighten arkitektura.

Garaiak

Bere lana hainbat garai ezberdin izan zituen.

Hastapenak : Adler & Sullivanentzako lan egiten zuen garaia. Orduan bere kabuz ere hainbat lan egin zituen, nahiz eta ez oso adierazgarri izan.
Prairie garaia : 1901 eta 1910 urteen artean. Etxe mota ezberdin bat sortu zuen, horizontaltasun sendoa, hedapenaren ideiarekin bat, eta arkitektura organikoaren printzipioak uztartu zituen.
Maia inspiraziodun garaia: garai honetan, maia kulturan inspiratuta aritu zen Kalifornian. Ormigoia moldeatuz eraikuntza itxitura edo azal bereziz hornitzen zuen, dekorazio maiak erraz antz ematen zirela.
Usoniar garaia : 1935 – 55 urteen artean nagusiki. Etxe hauek Prairie etxeak baino merkeagoak ziren, eta bezeroak bere kabuz eraiki zitzakeen.

Lan garrantzitsuak

1889 : Etxea Oak Park-en, Chicago
1891 : Charnley Etxea, Astor Street, Chicago
1893 : William H. Winslow-en etxea, River Forest, Illinois
1902 : Highland Park etxea Ward W. Willitts-entzat, Illinois
1904 : Darwin D. Martin etxea, Buffalo, New York
1904 : Larkin eraikina, Buffalo
1904-1906 : Eliza Unitarioa, Oak Park (konkretu zurituzkoa)
1906-1909 : Robie Etxea, Chicago
1908 : Coonley Etxea, Riverside, Illinois, 1908
1923 : Miniatura de Pasadena
1936 : Ur-jauziaren etxea (Fallingwater etxea eta Kaufmann egoitza izenez ere ezaguna)
1939 : Johnson Wax eraikina
1940-50 : Lakelandeko campusa
1956-1959 : Guggenheim Museoa, New York

Hirigintza proiektu teorikoa:

Broadacre City (utopia suburbanoa)

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Frank Lloyd Wright

(Ingelesez) Frank Lloyd Wright fundazioa
(Frantsesez) Frank Lloyd Wright Arte gunean
(Frantsesez) Frank Lloyd Wright ARCHIGUIDE gunean

Datuak: Q5604
Multimedia: Frank Lloyd Wright / Q5604

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Beste erabilpenak|arkitektoari|filme zuzendaria|Frank Lloyd}}
-{{Biografia infotaula oinarria
+{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
-| izena = Frank Lloyd Wright
-| irudia = Frank Lloyd Wright LC-USZ62-36384.jpg
-| zabalera = 150px
-| oina =
-| izen osoa =
-| jatorrizko izena =
-| ezizena =
-| jaiotza data = [[1867]]ko [[ekainaren 8]]a
-| jaiotza hiria = {{banderaikur|AEB}} Richland Center, [[Wisconsin]]
-| jaiotza herrialdea = [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]]
-| heriotza data = [[1959]]ko [[apirilaren 9]]a
-| heriotza hiria = {{banderaikur|AEB}} [[Phoenix]], [[Arizona]]
-| heriotza herrialdea = [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]]
-| etnia =
-| bikote kidea =
-| webgunea = http://www.franklloydwright.org/ www.franklloydwright.org
-| sinadura =
-| datu gehigarriak =
-}}
 [[Fitxategi:FallingwaterWright.jpg|320px|thumb|Fallingwater edo Urjauziko Etxea]]
 [[Fitxategi:Guggenheim museum exterior.jpg|320px|thumb|Guggenheim Museoa, [[New York]]en]]
@@ 73. lerroa: / 56. lerroa: @@
 * {{fr}} [http://archive.is/20121225150602/archiguide.free.fr/AR/wright.htm Frank Lloyd Wright ARCHIGUIDE gunean]
-{{DEFAULTSORT:Wright, Frank Lloyd}}
+{{bizialdia|1867ko|1959ko|Wright, Frank Lloyd}}
 [[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako arkitektoak]]
 [[Kategoria:Galestar estatubatuarrak]]
 [[Kategoria:Wisconsindarrak]]
 [[Kategoria:Arizonarrak]]
-[[Kategoria:1867ko jaiotzak]]
-[[Kategoria:1959ko heriotzak]]