Ogasawara uharteak

Koordenatuak: 26°59′53″N 142°13′05″E / 26.998055555556°N 142.21805555556°E / 26.998055555556; 142.21805555556
Wikipedia, Entziklopedia askea
Bonin uharteak» orritik birbideratua)
Ogasawara uharteak
Bertako izena小笠原群島
Geografia
KokapenaOzeano Barea
Azalera84 km²
Politika
Herrialdea Japonia
PrefeturaTokio
Gizartea
Biztanleria2.440 bizt.


Ogasawara uharteak[1] (japonieraz: 小笠原群島 Ogasawara Guntō?, lehen Bonin uharteak zirenak) ekialdeko Ozeano Barean dagoen uhartedi da, Tokioko Ogasawara suprefeturan dagoena.

Bere ezaugarri naturalak zirela eta, 1972an Parke Nazionala izendatu zuten eta UNESCOk 2011n Gizateriaren Ondare izendatu zituzten.

Uharteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ogasawara uharteak hiru multzotan banaturik daude:

  • Muko-jima taldea (聟島列島 Muko-jima Rettō);
    • Muko-jima (聟島);
    • Yome-jima (嫁島);
    • Nakōdo-jima edo Nakadachi-jima (媒島);
    • Kita-no-jima (北ノ島 edo 北島);
    • Mae-jima;
  • Chichi-jima taldea (父島列島 Chichi-jima Rettō);
    • Chichi-jima (父島);
    • Ani-jima (兄島);
    • Otōto-jima (弟島);
    • Mago-jima (孫島);
    • Higashi-jima (東島)
    • Nishi-jima (西島);
    • Minami-jima (南島);
  • Haha-jima taldea (母島列島 Haha-jima Rettō);
    • Haha-jima (母島);
    • Mukō-jima (向島);
    • Hira-jima or Taira-jima (平島)
    • Ane-jima (姉島);
    • Imōto-jima (妹島);
    • Mei-jima (姪島)

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ogasawara uharteak1
UNESCOren gizateriaren ondarea

Minami-jima uhartea

Mota Naturala
Irizpideak ix
Erreferentzia 1362
Kokalekua  Japonia
Eskualdea2 Asia eta Ozeania
Izen ematea 2011 (XXXV. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua)
2 UNESCOren sailkapena

Iwo-jima eta Chichi-jima uharteetan aurrehistoriako tresna eta harri landuak aurkitu dira, honek argi erakiusten du aintzinatik populaturiko uharteak direla.

1543an Bernardo de la Torre espainiarra izan zen uharteetara iritsi zen lehenengo europarra eta garai hartan uharteak populaturik ez zeudela idatzi zuen. Japoniarrak 1670 eta 1675ean egindako bi espediziotan iritsi ziren. Buninjima izena jarri zioten (biztanle gabeko uharteak) eta horregatik ingelesek Bonin izena eman zioten. Espainiarrek ordea Islas del Arzobispo deitu zieten.

1830an Nathaniel Savory iparramerikarra Chichi-jimara iritsi eta bertan uharteetako lehenengo kolonia ezarri zuen. Guztira 29 pertsona bizi ziren bertan, gehienak hawaiitarrak. 1846 urtean Howard baleuntziak kolonia berria sortu zuten hegoaldeko uhartean.

Japoniak sarritan eskatu zuen uharteen jabetza eta horretarako 1875ean Ogasawara izena eman zien.

Bigarren Mundu Gerran uhartediko biztanleak ebakuatu egin zituzten eta base militar japoniarra ezarri zen Chichijiman. Bertan nagusi zen Suebo Matoba majorrak kanibalismoa praktikatu omen zuen gerra presoekin eta Gerra bukatzean exekutatua izan zen. Iwo Jimako gudua famatu bihurtu zen mundu mailan izan ere Ozeano Bareko gerrako bortitzenetakoa izan baitzen. Gerra bukatzean Estatu Batuetako Armadaren kontrolpean gelditu zen 1968an japoniarrei itzuli zien arte.

2013ko azaroan erupzio gogor baten ondoren uharte berria azaleratu zen eta Niijima izena eman zioten.

Flora eta fauna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uharte bakoitzeko florak bere bideari jarraituz eboluzionatu du eta horregatik sarritan "Ekialdeko Galapagoak" ezizenaz ezagutzen dira. Landaretza subtropikal heze hostozabala da eta 500 espezie inguru biltzen dira, %43a endemikoa.

Aipagarriak diren hainbat espezie agertzen dira bertan, Pterodroma hypoleuca, Columba janthina eta Apalopteron familiare. Pteropus pselaphon saguzaharra ere uharte hauetako endemikoa da.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Datu klimatikoak (Bonin uharteak)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 20 19 21 23 24 27 29 29 29 28 25 22 24.7
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 16 16 17 19 22 24 26 26 26 24 22 18 21.3
Pilatutako prezipitazioa (mm) 89 81 89 135 188 137 109 147 142 163 142 132 1554.5
Iturria: Weatherbase [2]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-05-26).
  2. Weatherbase. (2013). Weatherbase.com. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]