Macao
| Txinako Herri Errepublikako Macauko Administrazio Eskualde Berezia | |||
|---|---|---|---|
| 中華人民共和國澳門特別行政區 Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China | |||
| Ereserkia: Boluntarioen martxa | |||
| Goiburua: - | |||
| |||
| LocationMacau.png | |||
| Geografia | |||
| Hiriburua | Macau 22°10′0″N 113°33′0″E | ||
| Azalera | 27,3 | ||
| Punturik altuena | Alto de Coloane (en)  | ||
| Kontinentea | Asia | ||
| Mugakideak | Guangdong | ||
| Administrazioa | |||
| Gobernu-sistema | AEB1 | ||
| Presidentea | Xi Jinping | ||
| Chief Executive of Macau (en) | Ho Iat Seng (en) | ||
| Legebiltzarra | Legislative Assembly of Macau (en) | ||
| Harreman diplomatikoak |  Ikusi mapa Wikidatan | ||
| Zeren kide | |||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 682.100 (2021) 39.200 (2015) | ||
| Dentsitatea | 5.915,87 bizt/km² | ||
| Hizkuntza ofizialak | |||
| Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
| Emankortasun-tasa | 1,243 (2014) | ||
| Eskolaratu gabeko umeak | 6.203 (2015) | ||
| Bizi-itxaropena | 80,15 (1999) | ||
| Ekonomia | |||
| BPG nominala | 50.361.201.096,437 $ (2017)5.050.323.183,7151 (2016) | ||
| BPG per capita | 78.585,88 $ (2015) | ||
| BPG erosketa botere paritarioa | 71.823.926.426 nazioarteko dolar (2017)7.216.503.286 (2016) | ||
| BPG per capita EAPn | 115.367,384 nazioarteko dolar (2017)9.828,498 (2016) | ||
| BPGaren hazkuntza erreala | −4 % (2016) | ||
| Inflazioa | 1,4 % (2016) −2,3 (2015) | ||
| Historia | |||
| Sorrera data: 1999ko abenduaren 20a | |||
| Bestelako informazioa | |||
| Aurrezenbakia | +853 | ||
| ISO 3166-1 alpha-2 | MO | ||
| ISO 3166-1 alpha-3 | MAC | ||
| Ordu eremua | ikusi
| ||
| Elektrizitatea | 220 V. 50 Hz.AC power plugs and sockets: British and related types (en) , BS 546 (en) , BS 1363 (en) eta Schuko (en) | ||
| Internet domeinua | .mo | ||
| gov.mo | |||
Macao[1] edo Macau[1] Txinako hego-ekialdean (Perla ibaiaren deltan) dagoen administrazio eskualde berezia da. 1999. urtea arte, portugaldar kolonia izan zen. 647 700 bat biztanle ditu, 28,2 km karratuko azaleran; munduko eskualderik populatuena da.[2]
Macao Portugalgo Inperioak eta haren oinordekoek administratu zuten XVI. mendearen erdialdetik 1999aren bukaera arte, ordura arte izan baitzen Europako azken kolonia Asian. Portugalgo lehen merkatari 1550eko hamarkadan iritsi ziren. 1999ko abenduaren 20an Txinak hartu zuen Macaoren gaineko subiranotasuna.
Txinerarekin (kantonera batez ere) batera portugesa ere hizkuntza ofiziala da Macaon.
Ekonomia turismo eta jokoan oinarritzen da nagusiki. Kasino asko ditu zeren Jokoa legalizatua duen Txinako toki bakarra da.[3] Horren harira, 1974an Jai-alai Palace frontoia ireki zen,[4][5] baina 2017an itxi zuten, eta kasino batek ordezkatu zuen.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Macau Hong Kongetik 60 kilometro hegoaldera eta Guangzhoutik 145 kilometrora dago, Perla ibaiaren delta gune metropolitarraren hegoaldean. Macau penintsulak eta Taipa eta Coloane uharteek hiria osatzen dute. Iparraldean, Zhuhai gune ekonomiko bereziarekin egiten du muga.
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Datu klimatikoak (Macau) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 17.7 | 17.7 | 20.7 | 24.5 | 28.1 | 30.3 | 31.5 | 31.2 | 30.0 | 27.4 | 23.4 | 19.6 | 25.2 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 12.2 | 13.1 | 16.2 | 20.2 | 23.6 | 25.7 | 26.3 | 26.0 | 24.9 | 22.3 | 17.8 | 13.8 | 20.2 |
| Euria (mm) | 32.4 | 58.8 | 82.5 | 217.4 | 361.9 | 339.7 | 289.8 | 351.6 | 194.1 | 116.9 | 42.6 | 35.2 | 2122.9 |
| Euri egunak (≥ 0.1 mm) | 6 | 10 | 12 | 12 | 15 | 17 | 16 | 16 | 13 | 7 | 5 | 4 | 133 |
| Eguzki orduak | 132.4 | 81.8 | 75.9 | 87.8 | 138.4 | 168.2 | 226.2 | 194.7 | 182.2 | 195.0 | 177.6 | 167.6 | 1827.8 |
| Hezetasuna (%) | 74.3 | 80.6 | 84.9 | 86.2 | 85.6 | 84.4 | 82.2 | 82.5 | 79.0 | 73.4 | 69.3 | 68.8 | 79.3 |
| Iturria: SMG [6] | |||||||||||||
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1557an sortua lehenagoko herrixka batean, Chi-Tsung enperadoreak portugaldarrei eskertuz euren laguntza piraten aurka. Hasierako izena "Santo Nome de Deus de Macau" izan zen.
- 1999ko abenduaren 20an izendatu zuten Txinako Herri Errepublikako Administrazio Eskualde Berezia.
Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Komunikazio-azpiegitura handia du, errepidez zein ontziz, gertu dagoen Hong Kongekin.
Aireportuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Kokapen Hiria | NAZE | NAGE | Aireportuaren izena |
| MACAU | |||
| Macau | VMMC | MFM | Macau Nazioarteko Aireportua |
Zubiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hong Kong-Zhuhai-Macau zubia izen bereko hiru hiriak lotzen ditu Perla ibaiaren deltan. Eraikuntza lanak 2009an hasi eta 2018an bukatu ziren. Munduko itsas zubirik luzeena zen data horretan, 55 kilometroko luzera du eta horietatik 30 itsasoa zeharkatzen dute gainetik.[7]
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
- ↑ (Ingelesez) List of countries and dependencies by population density. 2023-01-25 (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
- ↑ «Asiako Las Vegas erraldoia» www.argia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
- ↑ (Gaztelaniaz) SÁNCHEZ BELTRÁN, Juan Pablo. «Frontones de pelota vasca en China» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
- ↑ (Ingelesez) Bopp, English-Language Editor: John R.. (2020-06-14). «The story of jai-alai in China» About Basque Country (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
- ↑ 100 Years of Macao Climate. (Noiz kontsultatua: 2011-02-16).
- ↑ Berria. «Munduko itsas zubirik luzeena inauguratu du Txinak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-27).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Ingelesez) Macaoko Gobernuaren webgunea
| Autoritate kontrola |
|
|---|
| Probintziak |  | |
|---|---|---|
| Lurralde autonomoak | ||
| Udaltasunak | ||
| Lurralde bereziak | ||
Ikus gainera: Taiwanen egoera politikoa | ||