Parma

Parma
	Italiako udalerria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Italia
Eskualdea	Emilia-Romagna
Probintzia	Parmako probintzia
Posta kodea	43121–43126
ISTAT kodea	034027
Geografia
Koordenatuak	44°48′05″N 10°19′41″E / 44.80147°N 10.328°E
Azalera	260.6 km²
Altuera	55 m
Mugakideak	Collecchio, Felino, Fontanellato, Gattatico, Langhirano, Lesignano de' Bagni, Montechiarugolo, Noceto, Sala Baganza, Torrile, Traversetolo, Sissa Trecasali (en) , Sant'Ilario d'Enza, Fontevivo eta Sorbolo Mezzani (en)
Demografia
Biztanleria	196.764 (2023ko urtarrilaren 1a); 1.077 (2018)
Dentsitatea	755,04 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	0521
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Worms, Shijiazhuang, Bourg-en-Bresse, Tours, Ljubljana, Szeged, Stockton (Kalifornia), Bratislava, Guadalajara, Cluj-Napoca eta Rosario
Katastro kodea	G337
Sailkapen sismikoa	3 (Txikia)
Matrikula	PR
	comune.parma.it

Parma^[1] Italiako iparraldean dagoen hiria da, Emilia-Romagnako eskualdean eta izen bereko probintzian kokatuta dagoena. Bere urdaiazpiko, bere gazta (Parmigiano-Reggiano) ete bere arkitektura famatuak dira. Parma ibaiaren ertzean dago.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etruriarrek sortu zuten baina II. mendean erromatarrek beren mendeko kolonia egin zuten.

1035tik aurrera apezpikuek indar handia hartu zuten eta Erdi Aroan istilu asko izan ziren burgesiaren eta elizaren artean. 1545-1860 bitartean farnesetarren, borboitarren eta Austriako etxearen mendean izan zen dukerri bateko hiriburua izan zen. 1860an Parma eta Piacenzako dukerriak Piemontekoan bildu ziren.

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Merkataritza eta industria (janari industria, mekanika eta kimika industria) dira ekonomia jarduera nagusiak. Apezpiku egoitza. Unibertsitatea.

Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aipagarriak dira , besteak beste XII. mendeko katedrala, San Giovanni Evangelista eliza (XVI-XVII mendeak, Correggioren eta Parmigianinoren freskoak), Santa Maria della Steccata eliza (XVI. mendea) eta Pilotta jauregia (XVI-XVII. mendeak). Antzinateko Tresneriaren Museo Nazionala, Galeria Nazionala eta Farnese Antzokia daude jauregi honetan.

Herri eta hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Shijiazhuang (Txina)
Milwaukee (Ameriketako Estatu Batuak)
Guadalajara (Mexiko) (Mexiko)
Bourg-en-Bresse (Frantzia)
Tours (Frantzia)
Guadalajara (Espainia) (Espainia)
Ljubljana (Eslovenia)
Worms (Alemania)
Szeged (Hungaria)
Moncton (Kanada)
Stockton (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak)

Parmar ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Giuseppe Verdi (1813-1901) musikagilea.
Giovannino Guareschi (1908-1968), idazlea.
Bernardo Bertolucci (1940), zinema zuzendaria.
Franco Nero (1941), aktorea.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.