Punjabera

Punjabera
پنجابی — ਪੰਜਾਬੀ
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Pakistan eta India. Punjabdiarren diaspora: EB, Malaysia, Saudi Arabia, AEB, Estatu Batuak, Kanada, Australia, Frantzia, Alemania, Hong Kong, Zeelanda Berria, Hegoafrika, Surinam, Guyana
Hiztunak	88.000.000 eta 57.129.000 artean Mendebaldeko Punjabera: 61–62 milioi, Ekialdeko Punjabera 28 milioi
Rankinga	21
Ofizialtasuna	India
Eskualdea	Punjab
Araugilea	Ez du
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	SOV hizkuntza eta hizkuntza fusionatzailea
Alfabetoa	Shahmukhī alphabet , Gurmukhi eta Devanagari
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	pa
ISO 639-2	pan
Ethnologue	pan
Glottolog	panj1256
Wikipedia	pa

Punjabera (Shahmukhi idazkera: پنجابی; Gurmukhi idazkera: ਪੰਜਾਬੀ Pañjābī) Pakistan eta Indiako Punjabeko biztanleek hitz egiten duten indoariar hizkuntza da. Bere hiztunen artean musulman, sikh eta hindu badaude ere, XX. mendean sikhismoak bere hizkuntzat hartu du punjabera.

Ofizialtasuna

Indian punjabera 22 hizkuntza ofizialetako bat da: lehendabizikoa Punjaben eta Chandigarhen eta bigarrena Haryana, Himachal Pradesh eta Delhin. Pakistanen, berriz, ez da ofiziala eta Punjabeko eskualdeko hizkuntzatzat hartzen da.Hala ere, biztanleriaren %44.15aren hizkuntza da Pakistanen.

Punjabdarren diasporak bere hizkuntza eraman zuen Estatu Batuak, Australia, Erresuma Batua) eta Kanada

Hona hemen hiztunak 2005ean:

• Pakistan: 63.000.000
• India: 29.109.672
• Erresuma Batua: 1.600.000
• Kanada: 800.000
• Arabiar Emirerri Batuak: 720.000.
• Ameriketako Estatu Batuak: 700.000.
• Saudi Arabia: 640.000.
• Hong Kong: 270.000.
• Frantzia: 180.000.
• Australia: 120.000.
• Malasia: 100.000.

Lahore punjaberazko hiztun gehiago duen hiria da (biztanleriaren %86a).

Dialektoak

Hona punjaberaren dialektoak:

• Awankari
• Baar di Boli
• Banwali
• Bhattiani
• Bherochi
• Chacchi
• Chakwali
• Chambiali
• Chenavri
• Dhani
• Doabi
• Dogri
• Ghebi
• Gojri
• Hindko
• Jatki
• Jhangochi
• Kangri
• Kachi
• Lubanki
• Malwai
• Pahari
• Pothohari/Pindiwali
• Powadhi
• Punchi
• Rathi
• Swaen
• Thalochri
• Wajeerawadi

Dialektoen adibideak

Euskara	Majhi, Lahori/Amritsari	Pothohari	Dogri	Pahari
Zer ari zara egiten? (gizon-gizon)	Ki karda ae?	Ka karne uo?	Ke karde o?	Ke (kay) peya kare-nanh?
Zer ari zara egiten? (gizon-emakume)	Ki kardi aa?	Ka karani ay?	Ke karani ae?	Ke (kay) pai (payi) kare-neenh?
Zelan zaude?	Ki haal hai,	Keh aal e?	ke aal a?	Tudda ke haal e (eh)?
Punjaberaz hitz egiten duzu?	Tusin Punjabi Bol laende ho ?	Punjabii bolne uo?	Punjabi bolde o?	Punjabi uburne o?
Nongoa zara?	Tusin kidhar to ho? Tusi kidron aaye ho?	Tusa kudhr nay aiyo?	Tus kudhr to o?	Kathe ne o?
Urte askotarako!	Tuhanu mil ke bahut khushi hoyi	Tusan milay tay boo khushi oye	Tusan nu miliye bahut khusi oyi	Tussan mil ke khushi thi.
Nola duzu izena?	Tuhada naam ki e?	Tusan naa ke aa?	Tusan da naa kay ai?	Tudda ke naanh ve?
Nire izena ... da	Mera naam ... e	Mara naa ... e	Mera naa ... e	Mainda naanh ... eh
Zein da zure herriaren izena?	Tuhade pind/graan da naam ki hai? Tuhada pind/graan kehda hai?	Tusane graana naa ke aa?	Tusan da graan kay aa?	Tudde gerayenh na ke naanh ve?
Bai	Haan	Ahoo	Ah	Hanh
Ez	Nahin	Naa	Naa	Nainh
Gozoki batzuk jatea gura duzu?	Mithaee lainee aa? Mithaee Khaauge?	Mithaee Kaso?	Mithaee khaani e?	Kuj mitha khaine o?
Maite zaitut	Main tainu pyar kardaa	Mai tuki pyar karna	Mai tusi pyar karna	Main tuhan pyar kare-nanh.
Zinemara joan ginen	Assi Cinema gaye sige	Assa cinema gaye saa		Assi cinema gaye ayan.
Nora joan beharko nintzateke?	Mainu kitthe jana chahida hai?	mai kudhar jaa		Manh kathe wanjnanh chainaa.

Kanpo loturak

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Punjabera

• Punjabera-ingeles hiztegia
• Punjabiera ikasteko materiala
• Irratia punjaberaz
• Biblia punjaberaz