Wikiproiektu:Euskarazko Albisteetako Izen Entitateak

Gehitu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea

Sarrera[aldatu iturburu kodea]

Hemen topatuko duzun edukia, euskaraz argitaratzen duten hainbat hedabide digitaletatik erauzia dago. Euskarazko albiste bakoitzaren pertsonen izen entitateak automatikoki jaso dira, asteko pertsonaia aipatuenak zentzuk diren erakusteko aukera emanez. Astelehenero, pasa den asteko 10 entitate nabarmenenak automatikoki publikatuko dira. Horretarako, azkeneko asteko izen entitateak bestelako izen entitate guztiekin konparatzen dira, berrienak direnak aukeratuz. Azkeneko lau asteetako pertsonaiak etengabe eguneratzen joango dira eta zaharragoak direnak bukaerako menu zabalgarrian gordeta geratuko dira. Horrez gain, bistaraketa interaktibo bat sortu da, pertsonaia berri zein ohikoen arteko erlazioak erakusten dituena.

Metodologia[aldatu iturburu kodea]

Lan honen sorkuntzan erabilitako metodologiak hainbat pausu ditu: hedabide digitalen identifikazioa, hedabideen entzuketa bitartez albisteak jasotzea, albisteetatik izen entitateak erauztea eta azkeneko astean nabarmenak izan diren entitateen aukeraketa.

  • Euskarazko hedabideen eskuzko identifikazioa: Euskal Herrian euskaraz aritzen diren 8 komunikabide digital identifikatu dira.
  • Hedabideen entzuketa: MSM crawlerra erabili da hedabideen RSS loturak jasotzeko. Hedabide ezberdinetatik berri jarioa jaso, garbitu eta gorde da corpus batean. Jasotako albiste bakoitzetik egunkaria, data, hizkuntza, titularra, edukia eta lotura gorde dira.
  • Izen entitateen erauzketa: Lehenik eta behin, entzuketan euskarazko, gaztelerazko eta frantsesezko albisteak lortzen direnez, soilik euskarazko albisteak aukeratuko dira, beste guztiak alboratuz. Euskarazko albiste bakoitzaren edukia tokenizatu, lematizatu eta izen entitateen detektoreaz aztertu da. Hiru fase hauetatik eratorritako entitate izendunak jaso ostean, albiste bakoitzaren izen entitateak gorde dira.
  • Izen entitateen aukeraketa: Euskarazko albiste guztietatik, izen entitate berrienak eta nabarmenenak aukeratzeko tf-idf banaketan oinarritu gara. Banaketa horri esker, azkeneko asteko izen entitateak beste guztiekin konparatzen dira, ohikoak diren izen entitateak alboratu eta azkeneko astean nabarmenak direnak jasotzeko asmoz.

Esteka interaktiboa[aldatu iturburu kodea]

Astero adierazgarrienak diren Izen Entitateak aurkitzeaz gain, interesgarria iruditu zaigu bistaraketa berezi bat proposatzea izen entitateen maiztasuna eta berritasuna haintzat hartzen dituena. Scattertext teknikari esker, izen entitate berrienak nabarmendu ahalko ditugu zaharrenetatik. Horrez gain izen entitate aipatuenak eta gutxi aipatuenen arteko ezberdintasuna ikusi ahal izango da aldi berean. Adierazpen grafiko hau egunero berrituko da, iragandako 7 egunetako datuak eta azkeneko hilabeteko datuak konparatuta, izen entitateak sailkatu eta agerpenen iturria ikusteko aukera emanez.

Bistaraketaren adierazpen grafikoan izen entitateen banaketa topatu dezakegu, denboraren eta agerpen kopuruaren arabera. Era honetan, bi dimentsioetako grafikoaren goiko erdian estitate berri eta ohikoenak topatu ditzakegu. Aldi berean, grafikoaren eskubi aldean estitate zahar ohikoenak topatuko dira. Halaber, entitate berri aipatuenak grafikako goiko eskubiko koadrantean aurkitu ahal izango ditugu, azkeneko astean aipatuenak izan diren entitateak izango dira hauek. Bestalde, ezkerreko goiko koadrantean beti aipatuak diren entitateak kokatuko dira, hau da, ohikoenak. Eskubiko beheko koadrantean, ostera, albiste zaharretan ohikoak izan diren eta albiste berrietan agerpen txikia daukatenak azaltzen dira.

Bistaratze sistema honek izen entitateen bilatzaile bat dauka ere, entitatea grafikoan kokatzeaz gain, bere agerpen guztiak emango dizkigu. Agerpenetan egunkaria, eguna, albistera lotura eta albistean agertzen diren bestelako entitateak edukiko ditugu. Era honetan, entitate bakoitzaren informazio ahalik eta osatuena lortuko dugu, bere agerpenen testuingurua erakutsiko duen bistaratze bat eskainiz. 

MAPA INTERAKTIBORA ESTEKA

2021-01-11ko asteko izen entitateak[aldatu iturburu kodea]

Nor Wikidata enwiki cawiki eswiki frwiki ZIRRIBORROA Reasonator
Jon Ossoff d:Q28839536 en:Jon Ossoff es:Jon Ossoff fr:Jon Ossoff Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Kelly Loeffler d:Q76570207 en:Kelly Loeffler ca:Kelly Loeffler es:Kelly Loeffler fr:Kelly Loeffler Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Paul Rios
Matt Pottinger
Robert Contee d:Q104636362 en:Robert Contee Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
David Perdue d:Q17402717 en:David Perdue es:David Perdue fr:David Perdue Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Raphael Warnock d:Q84146599 en:Raphael Warnock es:Raphael Warnock fr:Raphael Warnock Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Christopher Miller
James Lankford d:Q45940 en:James Lankford es:James Lankford fr:James Lankford Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2

2021-01-04ko asteko izen entitateak[aldatu iturburu kodea]

Nor Wikidata enwiki cawiki eswiki frwiki ZIRRIBORROA Reasonator
Ibarluzearena
Marian Ibarluzea
Jaka Martija
Pedro de Egaña d:Q5401956 es:Pedro de Egaña Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Salvador Ramirez
Txo
Rodríguez Andoin
Miren Dobaran d:Q56176892 Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Begoña Pedrosa d:Q64444529 Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Imanol Nieto

2020-12-28ko asteko izen entitateak[aldatu iturburu kodea]

Nor Wikidata enwiki cawiki eswiki frwiki ZIRRIBORROA Reasonator
Francis Diez
Maria Antunez
Marion Lastiri
Dover d:Q610883 en:Dover ca:Dover es:Dover fr:Dover Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Paul Georg
Irati Etxebarria Zapirain
Miriam Santorcuato
Agustin Alkhat d:Q61117315 Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Txomin Dhers

2020-12-21ko asteko izen entitateak[aldatu iturburu kodea]

Nor Wikidata enwiki cawiki eswiki frwiki ZIRRIBORROA Reasonator
Nerea Bedialauneta Alkorta
Arkaitz Rodríguez d:Q30217064 es:Arkaitz Rodríguez Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Marcus Rashford d:Q22951255 en:Marcus Rashford ca:Marcus Rashford es:Marcus Rashford fr:Marcus Rashford Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Bruno Fernandes d:Q4979316 en:Bruno Fernandes ca:Bruno Fernandes es:Bruno Fernandes fr:Bruno Fernandes Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Harry Maguire d:Q165772 en:Harry Maguire ca:Harry Maguire es:Harry Maguire fr:Harry Maguire Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Paul Pogba d:Q129027 en:Paul Pogba ca:Paul Pogba es:Paul Pogba fr:Paul Pogba Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Lander Arretxea
Dabid Lindemann
Antton Hariñordoki

2020-12-14ko asteko izen entitateak[aldatu iturburu kodea]

Nor Wikidata enwiki cawiki eswiki frwiki ZIRRIBORROA Reasonator
Asier Riesgo d:Q519528 en:Asier Riesgo ca:Asier Riesgo es:Asier Riesgo fr:Asier Riesgo Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Paco Letamendia
Jacob King
Margaret Keenan
Miren Saiz
Mikela Untsain
Javier Martinez de Lagos
George Washington d:Q23 en:George Washington ca:George Washington es:George Washington fr:George Washington Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2
Leopoldo II d:Q217850 es:Leopoldo II Zirriborroa Reasonator1, Reasonator2

Bestelakoak[aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikiproiektu:Euskarazko_Albisteetako_Izen_Entitateak&oldid=8340125"(e)tik eskuratuta