Koldo Biguri

Koldo Biguri
	;
Bizitza
Jaiotza	Gasteiz, 1962ko abuztuaren 25a (61 urte)
Herrialdea	Araba, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Euskal Herriko Unibertsitatea
Hizkuntzak	euskara; gaztelania; frantsesa; italiera
Jarduerak
Jarduerak	itzultzailea, idazlea, euskaltzain urgazlea eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Euskal Herriko Unibertsitatea ; Napoli Federiko II.a Unibertsitatea
Kidetza	Euskaltzaindia; Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea

Juan Luis "Koldo" Biguri Otxoa de Eribe^[1] (Gasteiz, Araba, 1962ko abuztuaren 25a) euskal idazlea, euskaltzain urgazlea eta itzultzailea da. Jaioterrian Euskal Filologia ikasi ondoren, itzulpengintzan dihardu 1992az geroztik.^[2] Txikipediaren bultzatzaileetako bat da.^[3]

Unibertsitateko irakaslea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2000. urtean, Euskal Morfologiako irakasle aritu zen Napoliko Unibertsitatean.^[4] eta gaur egun, Euskal Herriko Unibertsitateko Letren Fakultatean irakasten du.^[1]

Itzultzaile eta interprete[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzuli dituen liburuak 50 baino gehiago dira. 1992an hasi zen literatura itzultzen, gehienbat literatura italiarra. Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkarteko (EIZIE) lehendakaria 2000-2002 bitartean, eta Senez aldizkariko zuzendaria 1994-1999 bitartean. Euskaltzain urgazle izendatu zuten 1996ko martxoaren 29an.^[5] Euskal itzultzaile aitzindarien memoria historikoa lantze dabil, Lurdes Auzmendirekin batera, EIZIEk argitaratzen duen “Itzulpen Antologia” bilduman.

Euskaltzain urgazlea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle izendatu zuen 1996ko martxoaren 29an. ^[6]

Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ipuinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ezpataz hiltzen duena (1989, Donostia Hiria Sariko hirugarren irabazlea. Ezpataz hil izenburuaz argitaratua, 1995, Erein)
Halabeharraren lerroak (1995, Ignacio Aldecoa Saria. Arabako Foru Aldundiak argitaratua, 2002)
Eguzkia ezkutatzen denean (1996, Donostia Hiria Sariko hirugarren irabazlea. Kutxa Fundazioak argitaratua)
Gaueko ekaitzaren zain (2000, Ignacio Aldecoa Saria. Arabako Foru Aldundiak argitaratua, 2002)

Saiakera eta artikuluak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

«Euskal Baladak» (1983, Hordago)
«Esaldi konpletiboen erabilera: Duhalderen Meditacioneac gei premiatsuenen gainean», ASJU (1986).
«El tema del cambio de sexo en la literatura vasca de tradición oral», Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum, (I) ASJU 14 (1991).
«La situación actual de la traducción jurada en lengua vasca», Papers Lextra del Grup d’Estudis Dret i Traducció, Institut Joan Lluís Vives, 3. zenbakia (2007).

Itzulpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Literaturako lan ugari euskaratu ditu Bigurik; batez ere, XX. mendeko italierazko lanak:^[4]^[7]

Hontzaren eguna; Leonardo Sciascia (1991), Ibaizabal.
Bitxilandia; Stefano Benni (1992), Erein.
Marcovaldo; Italo Calvino (1992), Ibaizabal.
Muinoko etxea; Cesare Pavese (1992), Ibaizabal.
Erromako emakumea; Alberto Moravia (1993), Ibaizabal.
Ateak zabalik dituen presondegia; Jan Terlow (1993), DDB.
Zlataren egunkaria; Zlata Filipovic (1994), DDB.
Talai; Mario Lodi (1994), DDB.
Gattopardo; Giuseppe Tomasi di Lampedusa (1995), Ibaizabal.
Matias eta aitona; Roberto Piumini (1995), DDB.
Ume ergelak; Ana María Matute (1995), DDB.
Mugak; Claudio Magris (1995), Erein.
Estetika Brebiarioa; Benedetto Croce (1996), Klasikoak.
Finzi-Continitarren lorategia; Giorgio Bassani (1997), Ibaizabal.
Kristo Ebolin geratu zen; Carlo Levi (1997), Alberdania.
Jesse Jamesek ikasi zuen hemen; Tino Pertierra (1999), DDB.
On Camillo; Giovannino Guareschi (2001), Ibaizabal.
Zeta; Alessandro Baricco (2001), Igela.
Alegiak; Félix María Samaniego (2003), Arabako Foru Aldundia.
Maitale koitaduen kronikak; Vasco Pratolini (2006), Elkar.
Judy Moody, bere buruaren jabe; Megan McDonald (2007), Mensajero.
Judy Moody, munduari itzulia zortzi egun eta erdian; Megan McDonald (2007), Mensajero.
Judy Moody, etorkizun igarle; Megan McDonald (2008), Mensajero.
Judy Moody, medikua da; Megan McDonald (2008), Mensajero.
Demokraziaren etorkizuna; Norberto Bobbio (2008), Klasikoak.
Judy Moody oso umore txarrez dago; Megan McDonald (2008), Mensajero.
Judy Moody, lurraren salbatzailea; Megan McDonald (2008), Mensajero.
Judy Moody ospetsua egiten da; Megan McDonald (2008), Mensajero.
Zenbaki lehenen bakardadea; Paolo Giordano (2009), Alberdania.
Stilton dut izena; Geronimo Stilton (2009), Planeta.
Nostrasagusen eskuizkribu misteriotsua; Geronimo Stilton (2009), Destino. Vitoria-Gasteiz Itzulpen Sariaren irabazlea.
Ongi etorri Harkaitz Zekenera; Geronimo Stilton (2009), Planeta.
Mirari galduaren bila; Geronimo Stilton (2009), Planeta.
Hegoalderantz ihesi; Juan Madrid (2009), Giltza.
Judy Moody Unibertsitatera doa; Megan McDonald (2009), Mensajero.
Ismaelen historia; Francesco D'Adamo (2010), Aizkorri.
Bidaia zoroa Sagutxistanera; Geronimo Stilton (2010), Planeta.
Munduko lasterketa eroena; Geronimo Stilton (2010), Planeta.
Hegoak; Aprylinne Pike (2010), Mensajero.
Code Lyoko 1, Lurpeko gaztelua; Jeremy Belpois (2010), Mensajero.
Code Lyoko 2, Izenik gabeko hiria; Jeremy Belpois (2010), Mensajero.
Pinotxoren abenturak; Carlo Collodi (2010), Alberdania-Erein-Igela (G. Goikoetxearekin batera itzulia, A. Pontestaren bertsioan oinarrituta).
Altxor desagertuaren misterioa; Geronimo Stilton (2011), Planeta.
Utikan hemendik, gaztakirtena; Geronimo Stilton (2010), Planeta.
Katu piraten galeoia; Geronimo Stilton (2010), Planeta.
Xarmak; Aprilynne Pike, Mensajero.
Mona Sagulisaren irribarrea; Geronimo Stilton (2010), Planeta.
Agur maitea, ikusi arte; Massimo Carlotto (2022), Txalaparta.

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1989: Donostia Hiria literatur sariko hirugarrena, Ezpataz hil lanarekin
1995: Ignacio Aldecoa ipuingintza saria, Halabeharraren lerroak
1996: Donostia Hiria literatur saria ere irabazi zuen, Eguzkia ezkutatzen denean lanari esker.
2000: Ignacio Aldecoa ipuingintza saria, Gaueko ekaitzaren zain lanekin.
2020: (H)ilbeltza beka, Massimo Carlottoren Arrivederci amore, ciao nobela beltza itzultzeko.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ ^a ^b «BIGURI OTXOA DE ERIBE, JUAN LUIS», EHU.es.
↑ (Gaztelaniaz) Felix Ibargutxi Otermin: «Koldo Biguri Otxoa de Eribe», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
↑ Madina, Txomin. (2018-04-18). «Koldo Biguri: "Euskal Wikipedia da munduan gazteentzako bertsioa integratuta duen bakarra" - Debagoiena» Goiena.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-18).
↑ ^a ^b «Koldo Biguri Otxoa de Eribe», EIZIE.eus.
↑ «Euskaltzain urgazleak: Koldo Biguri Otxoa de Eribe», Euskaltzaindia.eus.
↑ «Biguri Otxoa de Eribe, Koldo» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-18).
↑ «Itzultzaileak: BIGURI, Koldo»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Alberdania.net.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzultzaileak mintzo: Koldo Biguri Elkarrizketa Elerazin
Koldo Biguri 31 eskutik blogeko artikuluak
Koldo Biguri Auñamendi Entziklopedian
Koldo Biguri lankideak Euskal Wikipedian sortutako artikulua (>50)

Datuak: Q12261542

[EHU-Biguri-1] «BIGURI OTXOA DE ERIBE, JUAN LUIS», EHU.es.

[2] (Gaztelaniaz) Felix Ibargutxi Otermin: «Koldo Biguri Otxoa de Eribe», Auñamendi Eusko Entziklopedia.

[3] Madina, Txomin. (2018-04-18). «Koldo Biguri: "Euskal Wikipedia da munduan gazteentzako bertsioa integratuta duen bakarra" - Debagoiena» Goiena.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-18).

[EIZIE-4] «Koldo Biguri Otxoa de Eribe», EIZIE.eus.

[5] «Euskaltzain urgazleak: Koldo Biguri Otxoa de Eribe», Euskaltzaindia.eus.

[6] «Biguri Otxoa de Eribe, Koldo» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-18).

[7] «Itzultzaileak: BIGURI, Koldo»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Alberdania.net.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]