Apnea (kirola)

Apnea edo urpekaritza librea kirol bat da, zeinaren oinarria ur barnean arnasketa etetea den, denbora luzeak irauteko edota ahalik eta hondoen jaisteko helburuarekin.^[1] Arnasketa boluntarioki etetea, era berean, hainbat milurteko dituen jarduera baten oinarria da: arnasketa gabeko urpeko arrantza. Japonian amaek, Indonesia eta Filipinetan bajauek eta wayuek Kolonbia eta Venezuelan egin ohi dute. Kirol honetan garrantzia handia du norberaren erlaxazio mentalak, hidratazio eta elikadura egokiak, erreflexu ugaztunen hauspotzeak eta hipoxia eta presio hidrostatiko altuko inguruetan egiten den entrenamenduak.^[1]

Modalitate asko badaude ere, ezagunena itsasoan ahalik eta hondoenera jaistean datzana da, inolako tresnaren laguntzarik gabe. Hasiera batean 30 metro inguru jaisten ziren (1849ko munduko errekorra) baina urteak pasa ahala 120 metrotara jaistea lortu da. Kasu honetan soka bat duen aingura erabiltzen da, urpekariak erreferentzia gisa erabili dezan.^[1]

Modalitateak

Kirol honen barnean hainbat modalitate daude. Gaur egun txapelketak antolatzen dituzten bi elkarte daude: AIDA (International Association for Development of Apnea)^[2] eta CMAS (Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques) . Hauek dira AIDA elkarteak onartzen dituen modalitateka:

Apnea estatikoa
Apnea dinamikoa aletekin
Apnea dinamikoa aleta gabe
Pisu jarraituko apnea
Pisu jarraituko apnea aleta gabe
Inmersio libreko apnea
Pisu aldakorreko apnea
Mugarik gabeko apnea

Arriskuak

Apneak baditu bere arriskuak. Nagusienetako bat 20 metro edo gehiagotara jaitsi ondoren igotzean kirolariek jasan dezaketena da. Kasu hauetan, birikak haien bolumen naturalera bueltatzen dira eta oxigenoaren presio partziala txikitzen da hipoxia eraginez. Honen ondorioz, Black Out, edo sinkopea, eta beso eta hanken kontrola galtzea, sanba, gertatu daitezke. Lehena, kontzientziaren erabateko galera da eta bigarrena galera partziala. Kide baten laguntzarik izan ezean, heriotzeraino iritsi daiteke. Istripu hauek normalean igoeraren azkeneko 10 metroetan ematen dira, bertan ematen baita oxigenoaren presio partzialaren jaitsiera handiena. Ohikoa ez bada ere, bi egoera hauek ere apnea estatikoan eta apnea dnimaikoan eman daitezke.

Munduko errekorrak

Disziplina	Generoa	Sakontasuna [m]	Distantzia [m]	Denbora	Izena	Data	Lekua
Apnea estatikoa (STA)	Gizonak	–	–	11 min 35 seg	Stéphane Mifsud (Frantzia)	2009ko ekainaren 8a	Hyères, Var, Frantzia
Apnea estatikoa (STA)	Emakumeak	–	–	9 min 02 seg	Natalia Molchanova (Errusia)	2013ko ekainaren 29a	Belgrado, Serbia
Apnea dinamikoa aletekin (DYN)	Gizonak	–	300	–	Mateusz Malina (Polonia) & Giorgos Panagiotakis (Grezia)	2016ko uztailaren 3a	Turku, Finlandia
Apnea dinamikoa aletekin (DYN)	Emakumeak	–	237	–	Natalia Molchanova (Errusia)	2014ko irailaren 26a	Sardinia, Italia
Apnea dinamikoa aleta gabe (DNF)	Gizonak	–	244	–	Mateusz Malina (Polonia)	2016ko uztailaren 2a	Turku, Finlandia
Apnea dinamikoa aleta gabe (DNF)	Emakumeak	–	191	–	Magdalena Solich (Polonia)	2017ko uztailaren 1a	Opole, Polonia
Pisu jarraituko apnea (CWT)	Gizonak	129	–	–	Alexey Molchanov (Errusia)	2016ko urriaren 28a	Espíritu Santo uhartea, Mexico
Pisu jarraituko apnea (CWT)	Emakumeak	104	–	–	Alessia Zecchini (Italia)	2017ko maiatzaren 10a	Deanen zulo urdina, Long Island (Bahamak)
Pisu jarraituko apnea aleta gabe (CNF)	Gizonak	102	–	–	William Trubridge (Zeelanda Berria)	2016ko uztailaren 20a	Deanen zulo urdina, Long Island (Bahamak)
Pisu jarraituko apnea aleta gabe (CNF)	Emakumeak	72	–	–	Sayuri Kinoshita (Japonia)	2016ko apirilaren 26a	Deanen zulo urdina, Long Island (Bahamak)
Inmersio libreko apnea (FIM)	Gizonak	124	–	–	William Trubridge (Zeelanda Berria)	2016ko maiatzaren 2a	Deanen zulo urdina, Long Island (Bahamak)
Inmersio libreko apnea (FIM)	Emakumeak	92	–	–	Jeanine Grasmeijer (Herbehereak)	2016ko irailaren 6a	Kralendijk, Bonaire
Pisu aldakorreko apnea (VWT)	Gizonak	146	–	–	Stavros Kastrinakis (Grezia)	2015eko azaroaren 1a	Kalamata, Grezia
Pisu aldakorreko apnea (VWT)	Emakumeak	130	–	–	Nanja van den Broek (Herbehereak)	2015eko urriaren 18a	Sharm el-Sheikh, Egipto
Mugarik gabeko apnea (NLT)	Gizonak	214	–	–	Herbert Nitsch (Austria)	2007ko ekainaren 14a	Spetses, Grezia
Mugarik gabeko apnea (NLT)	Emakumeak	160	–	–	Tanya Streeter (AEB)	2002ko abuztuaren 17a	Turkak eta Caicoak

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c Berria.eus. «Sabelera itzuli» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-06-12).
↑ (Ingelesez) N, McKie,. (2004). Freediving in cyberspace.. ISSN 0813-1988. (Noiz kontsultatua: 2018-06-12).

Kanpo estekak

Datuak: Q392409
Multimedia: Freediving / Q392409

[:0-1] Berria.eus. «Sabelera itzuli» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-06-12).

[2] (Ingelesez) N, McKie,. (2004). Freediving in cyberspace.. ISSN 0813-1988. (Noiz kontsultatua: 2018-06-12).

[1]

[2]