Irailaren 6
Irailaren 6a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta berrogeita bederatzigarren eguna da, 250.a bisurteetan. 116 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
Heriotzak
_-_WGA22979.jpg)
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1870 - Kosme Etxebarrietak Bizkaiko komentu guztiak ixteko eskatu zion Aldundiari.
- 1980 - ETAk Basilio Altuna Fernandez de Arroyabe polizia nazionala hil zuen Araban.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1522 - Juan Sebastian Elkano euskal nabigatzailea Sanlúcar de Barramedara iritsi zen, munduari bira eman ostean itsasontzi bat (Victoria) eta 19 gizonekin.
- 1901 - Leon Czolgoszek William McKinley AEBetako presidenteari tiro egin zion.
- 2006 - Bahiturik egondako Natasha Kampusch neska austriarrari eginiko elkarrizketa bat eman zuen herrialde horretako telebista batek.
- 2017 - Kataluniako Parlamentuak independentziari buruzko autodeterminazio erreferendum loteslearen legea onartu zuen.
- 2021 - Sei preso palestinarrek segurtasun handiko Gilboa espetxetik ihes egin zuten, ziegan zulo bat eginda.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1959ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Balendin Enbeitak irabazi zuen. Bere bigarren txapela izan zen.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1946 - Notorious (euskaraz Nabarmen) filma estreinatu zen, Alfred Hitchcockek zuzendu eta Cary Grant, Ingrid Bergman eta Claude Rains aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1512 - Alfonso de Córdoba, nafar noble eta militarra (h. 1565).
- 1776 - Jose Maria Orbe, El Manchuelo de Ermua, gipuzkoar karlista militarra (h. 1850).
- 1874 - Ángel Larroque, bizkaitar margolaria (h. 1961).
- 1894 - Eugenio Zendoia, gipuzkoar arkitektoa (h. 1975).
- 1902 - Cristina Arteaga, gipuzkoar moja, poeta eta historialaria (h. 1984).
- 1903 - Alfredo Espinosa, euskal herritar politikari errepublikarra eta medikua (h. 1937).
- 1908 - Francisca Bartolozzi, nafar kartelgile, marrazkilari, margolari, idazle eta haur-ipuinen ilustratzailea, Madrilen (h. 2004).
- 1916 - José María Busca Isusi, gaztelaniaz idatzi zuen gipuzkoar idazlea (h. 1986).
- 1948 -
- Karlos Argiñano, gipuzkoar sukaldaria, telebista aurkezlea eta enpresaburua.
- Pedro Maria Artola, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1949 - Natxo de Felipe, bizkaitar abeslari eta folk musikaria, Oskorri taldearen sortzaileetarikoa.
- 1956 - Xabier Isasi, EHUko psikologia eta estatistikako irakaslea.
- 1958 - Felix Arkarazo, bizkaitar aktore eta bikoiztailea.
- 1960 - Kepa Gallego, bizkaitar aktorea eta zinema zuzendaria.
- 1961 - Pablo Juantegi, gipuzkoar exekutiboa, Telepizzaren exekutibo nagusia.
- 1962 -
- Elena Martínez de Madina, arabar euskal filologoa.
- Flavio Martinez, euskal zinema argazkilaria.
- 1963 - Josu Jon Imaz, EBBko presidente ohia eta Petronorreko presidentea.
- 1966 - Mikel Valverde, arabar marrazkigilea.
- 1969 - Antonio Sacristán, bizkaitar saskibaloi arbitroa.
- 1974 - Oskar Astarloa, gipuzkoar errugbilari ohia.
- 1975 - Patxi Puñal, nafar futbolaria.
- 1976 - Jon Ander Lopez Maquiera, bizkaitar futbolaria (h. 2013).
- 1982 - Mattin Auzki, lapurtar errugbilaria.
- 1985 - Andoni Lafuente, bizkaitar txirrindularia.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1475 - Sebastiano Serlio, italiar arkitekto eta eskultorea.
- 1620 - Isabella Leonarda, italiar erlijioso eta musikagile barrokoa (h. 1704).
- 1656 - Guillaume Dubois, frantziar kardinala eta politikaria (h. 1723).
- 1666 - Ivan V.a Errusiakoa, Errusiako tsarra (h. 1696).
- 1729 - Moses Mendelssohn, filosofo judu alemaniarra, juduen eskubide zibilen defendatzailea (h. 1786).
- 1732 - Vicente Tofiño de San Miguel, andaluziar itsasgizon eta kosmografoa (h. 1795).
- 1757 - La Fayetteko markesa, frantziar militarra eta politikaria (h. 1834).
- 1761 - Marie Gabrielle Capet, frantziar margolaria (h. 1818).
- 1766 - John Dalton, ingeles kimikaria, fisikaria eta meteorologoa (h. 1844).
- 1773 - Login Geiden, Errusiar Itsas Armada Inperialeko nederlandar almirantea (h. 1850).
- 1789 - Friedrich Wilhelm Schadow, alemaniar margolaria, nazaretar artearen margolari jarraitzaile eta kidea (h. 1862).
- 1802 - Alcide d'Orbigny, frantziar (edo bretainiar) naturalista (h. 1857).
- 1806 - Juan Eugenio Hartzenbusch, espainiar idazlea (h. 1880).
- 1808 - Abd el-Kader, Aljeriako emirra (h. 1883).
- 1809 - Bruno Bauer, alemaniar filosofoa (h. 1882).
- 1817 - Mihail Kogalniceanu, Errumaniako lehen ministroa (h. 1891).
- 1825 - Giovanni Fattori, italiar margolaria (h. 1908).
- 1835 - Émile Combes, Frantziako Lehen Ministroa (h. 1921).
- 1836 - John Atkinson Grimshaw, britainiar margolaria (h. 1893).
- 1860 - Jane Addams, estatubatuar soziologoa, 1931ko Bakearen Nobel Saria (h. 1935).
- 1863 - Dmitri Grave, sobietar garaiko errusiar matematikaria (h. 1939).
- 1869 - Felix Salten, austriar idazlea (h. 1945).
- 1876 - John James Richard Macleod, ingeles sendagilea, 1923ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1935).
- 1879 - Joseph Wirth, Alemaniako kantzilerra (h. 1956).
- 1891 - Yrjö Väisälä, finlandiar astronomo eta fisikaria (h. 1971).
- 1892 - Edward Victor Appleton, ingeles fisikaria, 1947ko Fisikako Nobel Saria (h. 1965).
- 1900 - Julien Green, frantziar idazlea (h. 1998).
- 1902 - Sylvanus Olympio, Togoko lehen presidentea (h. 1963).
- 1906 -
- Luis Federico Leloir, frantziar-argentinar biokimikaria, 1970eko Kimikako Nobel Saria (h. 1987).
- Max Müller, alemaniar filosofoa (h. 1994).
- 1907 - Maurice Kendall, britainiar estatistikaria, Kendallen tau estatistikoaren asmatzailea (h. 1983).
- 1911 - Milorad B. Protić, serbiar astronomoa (h. 2001).
- 1912 - Nicolas Schöffer, hungariar eskultorea eta artearen teorialaria (h. 1992).
- 1913 - Leônidas da Silva, brasildar futbolaria (h. 2004).
- 1915 - Franz Josef Strauss, alemaniar politikaria (h. 1988).
- 1920 - Claus von Amsberg, Beatriz I.a Herbehereetakoa erreginaren ezkontidea (h. 2002).
- 1921 - Carmen Laforet, espainiar eleberrigilea (h. 2004).
- 1923 -
- Nada Dimić, jugoslaviar komunista, Jugoslaviako Herriaren Heroia izendatua (h. 1942).
- Petri II.a Jugoslaviakoa, Jugoslaviako azken erregea (h. 1970).
- 1925 -
- Andrea Camilleri, italiar idazle, gidoilari eta zine eta antzerki zuzendaria (h. 2019).
- Ángel González, espainiar poeta (h. 2008).
- Freddie Oversteegen, Herbehereetako erresistentzia komunistako kidea II. Mundu Gerrako Herbehereetako okupazioan (h. 2018).
- 1928 -
- Paul Chemetov, frantziar arkitektoa.
- Fumihiko Maki, japoniar arkitektoa.
- 1934 - Paul Naschy, espainiar aktore, zinema zuzendari eta haltera (h. 2009).
- 1936 - Brian Stowell, manxera hizkuntza suspertzeko lanetan aritutako ekintzaile nagusietako bat (h. 2018).
- 1939 -
- Gérard Fromanger, frantziar margolaria (h. 2021).
- Susumu Tonegawa, japoniar biologo molekularra eta fisiologoa, 1987ko Medikuntzako Nobel Saria.
- 1941 - María Luisa Merlo, espainiar aktorea.
- 1943 -
- Richard J. Roberts, britainiar biokimikaria eta biologo molekularra, 1993ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Roger Waters, ingeles musikaria, Pink Floyd taldearen sortzaileetako bat.
- 1944 - Donna Haraway, Kaliforniako Unibertsitateko irakasle emeritua Kontzientziaren Historia programan.
- 1949 - Efua Dorkenoo, emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako ghanesar-britainiar ekintzailea (h. 2014).
- 1952 - Fernando Ignacio González Laxe, Galiziako Xuntaren laugarren presidentea.
- 1953 - Gianbattista Baronchelli, italiar txirrindulari ohia.
- 1962 -
- Soniya Nityanand, hematologian bereizitutako indiar immunologoa.
- Kevin Willis, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- 1963 -
- Ivan Hašek, txekiar futbolari ohia.
- Geert Wilders, holandar politikaria.
- 1964 - Rosie Perez, estatubatuar aktore, koreografo eta dantzaria.
- 1965 - Takumi Horiike, japoniar futbolari ohia.
- 1966 -
- Emil Boc, Errumaniako lehen ministroa.
- Jordi Turull, Kataluniako Generalitateko kontseilaria eta bozeramailea.
- 1969 - Norio Omura, japoniar futbolari ohia.
- 1970 - Leonora Áquilla, brasildar kazetaria.
- 1971 - Dolores O'Riordan, irlandar indie eta rock alternatibo abeslari eta konposatzailea, The Cranberries taldeko bokalista (h. 2018).
- 1972 -
- Pepa Aniorte, espainiar aktore eta abeslaria.
- Idris Elba, ingeles aktore eta DJa.
- China Miéville, ingeles idazle eta ekintzaile sozialista.
- Eva Ortega Paíno, espainiar kimikari eta ikertzaile onkologikoa, CNIOko biobankuaren zuzendaria.
- 1976 - Naomie Harris, ingeles aktorea.
- 1977 - Katalin Novák, Hungariako presidentea.
- 1978 -
- Homare Sawa, japoniar futbolari ohia.
- Emerson Sheik, brasildar-qatartar futbolaria.
- 1981 -
- Yuki Abe, japoniar futbolaria.
- Santiago Salcedo, paraguaiar futbolaria.
- 1984 - Luc Abalo, frantziar eskubaloi-jokalaria.
- 1985 - Koki Mizuno, japoniar futbolaria.
- 1986 - Danilson Córdoba, kolonbiar futbolaria.
- 1991 - Ingrid García-Jonsson, hispano-suediar aktorea.
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1600 - Frai Frantzisko Tolosakoa, gipuzkoar gotzaina.
- 1884 - Pierre de Laussat, euskal politikaria, Frantzian (j. 1795).
- 1936 -
- Jose Manuel Aizpurua, donostiar arkitektoa, fusilatua (j. 1902).
- Víctor Pradera, euskal herritar politikari, ingeniari, abokatu eta historialaria, fusilatua (j. 1873).
- José María Urkijo Ibarra, bizkaitar politikaria, industria-gizona eta kazetaria, fusilatua (j. 1872).
- 1986 - Pedro Kareaga Basabe, Cadaguako II. kondea, bizkaitar bankaria, Errioxan (j. 1896).
- 2000 - Jesusa Garitaonandia, bizkaitar erraketista (j. 1921).
- 2009 - Jose Maria Agirre Salaberria, bizkaitar milizianoa, Mauthausengo kontzentrazio esparrutik bizirik atera zelako ezaguna, Palma Mallorcakoan (j. 1919).
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 972 - Joan XIII.a, Aita santua.
- 1511 - Ashikaga Yoshizumi, Ashikaga shogunerriko hamaikagarren shoguna (j. 1481).
- 1566 - Suleiman I.a, Otomandar Inperioaren hamargarren sultana (j. 1494).
- 1585 - Luca Cambiaso, italiar pintorea (j. 1527).
- 1683 - Jean-Baptiste Colbert, Frantziako finantza-ministroa (j. 1619).
- 1782 - Gregoria Apaza, aimara indigenen heroina eta iraultzailea (j. 1751).
- 1839 - Vicente González Moreno, espainiar militar karlista (j. 1778).
- 1885 - Narciso Monturiol, kataluniar asmatzaile eta politikaria (j. 1819).
- 1891 - Elise Arnberg, suediar miniaturista eta argazkilaria (j. 1826).
- 1907 - Sully Prudhomme, frantziar poeta, 1901eko Literaturako Nobel Saria (j. 1839).
- 1933 - Zacarías Martínez, espainiar agustindar erlijiosoa eta biologoa, Gasteizko apezpikua izandakoa (j. 1864).
- 1936 - Cirila Ubaldina García Díaz, espainiar maistra errepublikanoa, fusilatua (j. 1893).
- 1939 - Arthur Rackham, ingeles ilustratzailea (j. 1867).
- 1950 - Olaf Stapledon, ingeles eleberrigilea (j. 1886).
- 1951 - Joan Vollmer, Beat belaunaldiak hasieran izan zuen emakumerik garrantzitsuena (j. 1923).
- 1956 - Alex Raymond, estatubatuar marrazkigilea, komikigintzan eragin handia izan duena (j. 1909).
- 1959 - Edmund Gwenn, ingeles aktorea (j. 1877).
- 1962 - Hanns Eisler, alemaniar musikagilea (j. 1898).
- 1966 -
- Margaret Sanger, estatubatuar erizaina, kontrazepzioaren onarpenaren aldeko ekintzailea (j. 1879).
- Hendrik Verwoerd, Hegoafrikako lehen ministroa, apartheid sistemaren sortzaile eta bultzatzailetzat hartua (j. 1901).
- 1967 - Sophie Drinker, estatubatuar idazlea, musikaria eta musikologoa (j. 1888).
- 1978 - Adolf Adi Dassler, Adidas alemaniar kirol enpresaren sortzailea (j. 1900).
- 1985 - Rodney Robert Porter, britainiar biokimikaria, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1917).
- 1990 - Tom Fogerty, estatubatuar musikari eta gitarra-jotzailea, Creedence Clearwater Revival taldeko kidea (j. 1941).
- 1994 - Pawlu Xuereb, Maltako jarduneko presidentea (j. 1923).
- 1997 - Salvador Artigas, espainiar futbolari eta entrenatzailea (j. 1913).
- 1998 - Akira Kurosawa, japoniar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (j. 1910).
- 2005 - Eugenia Charles, Dominikako lehen ministroa (j. 1919).
- 2007 -
- Eva Crane, erleen eta erlezaintzaren ikertzailea (j. 1912).
- Luciano Pavarotti, italiar tenorra, XX. mendearen bigarren erdialdeko operako abeslarien artean ospetsuena (j. 1935).
- Pablo Sorozabal Serrano, espainiar musikagile, idazle eta itzultzailea (j. 1934).
- 2011 - Masanori Sanada, japoniar futbolaria (j. 1968).
- 2017 -
- Kate Millett, estatubatuar idazle feminista erradikal eta ekintzailea, zinemagilea, eskultorea, hezitzailea eta filosofoa (j. 1934).
- Lotfi A. Zadeh, Azerbaijandar matematikaria eta Berkeley Unibertsitateko irakaslea (j. 1921).
- 2018 - Burt Reynolds, estatubatuar aktorea (j. 1936)
- 2019 -
- Robert Mugabe, Zimbabweko presidentea, gutxiengo zurien aginteari amaiera eman zion askapen mugimenduaren buruzagietako bat (j. 1924).
- Chester Williams, hegoafrikar errugbilaria (j. 1970).
- 2020 - Vaughan Jones, zeelandaberritar matematikaria (j. 1952).
- 2021 -
- Jean-Paul Belmondo, frantziar aktorea (j. 1933).
- Nino Castelnuovo, italiar aktorea (j. 1936).
- Michael K. Williams, estatubatuar aktorea (j. 1966).
- 2022 -
- Marsha Hunt, estatubatuar aktore eta modeloa (j. 1917).
- Just Jaeckin, frantziar zinema zuzendaria (j. 1940).
Jaiak eta urteurrenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sehaska egutegiko izendegia: Urtzi/Ortzi eta Onditz.
- Jaiegunak: Elorrion Iraileko Andre Mariaren jaiak.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q2858
Multimedia: 6 September
| Urteko hilak | ||
|---|---|---|
|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua | ||