Aturriko txalupak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Txalupa
Txik Txak sarea

U-Portu itsasontzia Aturri ibaiaren gainean, Baionan
Datu orokorrak
Garraio motaTxalupa
EskualdeakBaionaldea, Lapurdi,
 Euskal Herria
LineakA1 A2 
Geltokiak4
JabeaEuskal Hirigune Elkargoa
Webguneawww.txiktxak.eus
Ustiapena
Hasiera2017ko irailaren 22a (6 urte)
EragileaKeolis Euskal-Kosta Aturri
Ibilgailuak2
Datu teknikoak
Luzera5,90 km
Abiadura maximoa40 km/h
 Mapa
Map

Txalupa Euskal Herriko Aturri ibaian gainean txalupen sarea da. Sarea bi line osatzen du, Baionaldea eskualdean, 3 udalerritan banatuta.

Txalupak 2017ko irailaren 22an inauguratu zen A2 linearekin, Boufflers eta Bergeret artean,[1] eta 2019ko abuztuaren 10an A1 linea inauguratu zen Baionako herriko etxea eta Briselames artean.[2]

Txik Txak marka komertzialaren pean jarduten du, Ipar Euskal Herriko garraiobide guztiak biltzen dituen Euskal Hirigune Elkargoaren barruan.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Santizpiritako ibai jinkaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017ko urtarrilean hirigune guztiak Euskal Hirigune Elkargoan batu zirenean, Iparraldeko garraio publikoko sare guztiak (Chronoplus, Hegobus, etab.) haien eskuetara pasatu ziren, hiriarteko lineak izan ezik (Transports 64), horiek departamenduaren esku jarraitzen baitzuten.[3]

Horri esker, Tram'Busak argia ikusi zuen azkenean eta 2017an hasi ziren lanak. Horien artean, nabarmentzekoa da Santizpirita zubia (ordura arte Baionako udalerriaren ardatz nagusia zena) bi urtez ixtea, Aturri ibaiaren ezkerraldearen eta eskuinaldearen artean. Zubia konponduko zen, 1848an eraikia eta 1912an handitua, galtzadan pitzadurak, krokagailu korrokoiak eta asfaltoaren egoera txarra zituena. Horrez gain, ibilgailu pribatuak zubian duen lekua murrizteko erabiliko litzateke, disuasio-efektu gisa, eta Tram'Busaren bi lineak igarotzen uzteko. Maubèc kalea ere itxi egin zen, eta, horren ondorioz, hiria zeharkatzen duten ibilbideak asko birbanatu ziren, ekarri zuen.[4][5][6]

Itxiera horien ondorioak arintzeko, Chronoplus sareak eta Baionako Udalak 15 metroko luzera zuen itsasontzi txiki bat, "Adèle" izenekoa, jarri zuten martxan 2017ko irailaren 22an, Bergeret eta Boufflers ontziralekuak lotzen zituena, Aturri ibaiaren bi ertzetan. Zerbitzua doakoa zen eta 45 plaza zituen. Asmoa zen astelehenetik larunbatera zirkulatzea, 15 minutuko tarte erregularretan, goizeko 7etatik arratsaldeko 8etara. Gainera, Baionako jinkariaren ibilbidea aldatu zen intermodalitate hobea ahalbidetzeko.[1][7]

2018ko apirilean, "Adèle" ontzia "U-Portu" itsasontziak ordezkatu zuen, diesel-gasolina hibridoa, zerbitzu ekologikoagoa ziurtatzeko. Orduan, ibai jinkaria behin betiko txalupa bihurtzeko aukera planteatu zen, Santizpirita zubiaren lanen ondoren zerbitzua emateari utziko ez ziona. Lanak 2018ko ekainean amaitu ziren, baina Euskal Hirigune Elkargoak "U-Portu" zerbitzuaren amaiera uda amaierara arte luzatu zuen.[8]

Orduan, "U-Portu" etengabe uzteko aukera Chronoplus sareko beste linea bat bezala hartu zen, baina, beharbada, geldialdiak hobetuz joan ziren. 2018ko uztailean, Baionako portuaren inguruan Bokale eta Angelu lotuko zituen ibai jinkariaren aukera aztertzen hasi ziren.[9][10]

Txalupa sortzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2019ko abuztuan, aurreko urteko azterketaren ondorioz, ibai jinkaria zerbitzu berri bat inauguratu zen, "Txalupa" izenekoa, Angeluko Briselames eta Bokaleko ontziralekuen artean, Baionako herriko etxeko ontziralekuraino, Baiona Handian. Euskal Hirigune Elkargoaren aurreikuspenen arabera, 100 000 bidaiari espero zituzten urtean, bi ibilbiderekin: udakoa, Baiona eta Angelu artean, eta negukoa, Baiona eta Bokale artean. Jean-Rene Etxegarai lehendakariaren hitzetan, "auto-gidarien eguneroko joan-etorrien alternatiba" zen. Itsasontziaren kostua milioi eta erdi eurokoa izan zen, eta horri ustiapenekoak gehitu behar zitzaizkion, 974 000 €, eta ontziralekuen egokitzapena, 200 000 €.[11] "Txalupa"-ko pasatzeko maiztasuna ordubetean definitu zen noranzkoaren arabera, eta zehaztu ziren tarifak 1 € izan ziren bidaia bakoitzeko, 2 € 24 orduetan eta 8 € 10 bidaiak.[12][13]

2019ko irailean Txik Txak sarea sortu zenean, Chronoplus sarea sare horretako kide bihurtu zen, eta hala "U-Portu" nola "Txalupa" sareak Txik Txak Txalupa izena hartu zuen. Bi zerbitzuak A1 (Baiona-Bokale-Briselames) eta A2 (Boufflers-Bergeret) linea gisa etiketatu ziren, eta ordainketa-sisteman eta sareko billeteetan txertatu ziren.[14]

Santizpiritako lineko ixtea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2020ko irailean, A2 (Boufflers-Bergeret) linea kenduko zutela iragarri zuten, bidaiari faltagatik, Euskal Hirigune Elkargoaren arabera. Arduradunek azaldu dutenez, 2019ko irailean eta 2020ko otsailean Santizpirita zubia ireki ondoren, bidaiarien kopurua % 61 jaitsi zen. Gainera, Txik Txaken 2 , 4 eta 32 lineek Santizpirita auzoari zerbitzu hobea ematea ahalbidetu zuten, eta, ondorioz, Baiona Ttipiarekin eta Baiona Handiarekin loturak izatea. Hala ere, Baionako Udala eta Euskal Hirigune Elkargoa Santizpiritako txalupa zati batean eta lurrez ordezkatzeko jinkaria berri bat sortzea aztertzen ari zirela iragarri zen. Aipatu zen, halaber, A1 linearen maiztasuna puntako orduetan handitzea aztertzen ari zirela.[15][16][17]

Sarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sareak bi linea ditu, guztira 3 udalerri, 4 ontziraleku eta 6 kilometro egiten dituzte.

Txalupa
A1  A2 
Linea Deskribapena
A1 BAIONA Herriko Etxea ↔ BOKALE Ontziralekua — ANGELU Briselames
Irekiera
2019ko abuztuaren 10a
Itxitera
-
Luzera
5,90 km
Iraupena
30 min
Geldialdiak
4
Ibilgailuak
1
Jabea
Euskal Hirigune Elkargoa
Eragilea
Keolis Euskal Kosta-Aturri
Irisgarritasuna
Geltoki irisgarria 
Mapa
A1 linea
Udalerriak: Baiona, Bokale eta Angelu
Eskualdeak: Baionaldea
Maiztasunak: 
  Astelehendik ostiralera: 45'
  Larunbatak: 75'
  Jaiegunak: 75'
Oharrak: Briselamesko ontziralekuak udako hilabeteetan bakarrik ematen du zerbitzua
Azken eguneratzea 2021eko maiatzaren 5an.
A2 BAIONA Boufflers ↔ BAIONA Bergeret (DESAGERTUTA)
Irekiera
2017ko irailaren 22a
Itxitera
2020ko urriaren 5a
Luzera
0,26 km
Iraupena
4 min
Geldialdiak
2
Ibilgailuak
1
Jabea
Euskal Hirigune Elkargoa
Eragilea
Keolis Euskal Kosta-Aturri
Irisgarritasuna
Geltoki irisgarria 
Mapa
A2 linea
Udalerriak: Baiona
Eskualdeak: Baionaldea
Maiztasunak: 
  Astelehendik ostiralera: 15'
  Larunbatak: 15'
Oharrak: Azken eguneratzea 2021eko maiatzaren 5an.

Ontziralekuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu nagusia: «Txik Txak sarearen geltokiak»

Dauden 4 ontziralekuak hurbileko erreferentzia leku baten izena jasotzen dute. Hala, Baionako herriko etxearen ondoan dagoen geltokiak Baionako herriko etxea du izena, eta Bokalen dagoen tokian dagoenak, Bokale.

Disuasio-aparkalekuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun, ez dago disuasio-aparkaleku ofizialak.

Ustiapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun, Keolis Euskal Kosta-Aturri enpresak ustiatzen du sarea.[18]

Flota[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu nagusia: «Txik Txak sarearen flota»

Sarean 2 ibilgailuk egiten dute lan guztira.

Izena Zenbakia Urtea Luzera (m) Edukiera Mugikortasun urriko lekuak Ateak Lineak
Txalupa 1 2019 18,20 76 5 1 A1 
U-Portu 1 2018 20 60 2 1 A2 
Adèle 1 2017 15 45 2 1

Tarifak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu nagusia: «Txik Txak sarearen tarifak»

2022ko uztailaren 4tik aurrera, Txik Txak sareko tarifak bateratu egingo dira, eta berdin-berdinak izango dira linea eta zerbitzu guztietarako, SNCFk emandako tren-zerbitzuetarako izan ezik, horiek garraio-titulu propioak baitituzte.[19]

USTEKABEKO TXARTELAK
Txartela Deskripzioa Prezioa
Bidaia 1eko tiketa Txartel arrunta (joanekoa bakarrik: linea-aldaketak, 90 minutura arte gehienez) 1,20 €
Banku-txartela Ticket 1 voyage (banku-txartela zuzenean makina balidatzailera hurbilduz ordaintzen da) 1,20 €
SMS tiketa Ticket 1 voyage (SMS bat 93064 zenbakira bidalita ordaintzen da, BUS + linearekin) 1,20 €
Libre txartela Joaneko txartela (garraio-titulu pertsonal eta besterenezina, hilaren amaieran ordaintzen da) 0,96 €
10 Bidaiako tiketa 10 txartel arruntak (joanekoa bakarrik: linea-aldaketak, 90 minutura arte gehienez) 9,60 €
Egun 1eko txartela Bidaia mugagabeak 24 orduz sare osoan zehar 3,50 €
7 eguneko txartela Bidaia mugagabeak 7 egunez sare osoan zehar 13,00 €
Taldeño tiketa Gehienez 5 lagunentzako joan-etorriko txartela (linea-aldaketak, 90 minutura arte gehienez) 6,00 €
7 eguneko taldeño tiketa Gehienez 5 lagunentzako bidaia mugagabeak 7 egunez sare osoan zehar 40,00 €
Euskopass Joan-etorriko txartel konbinatua Euskotrenekin Baiona eta Donostia artean Hendaiatik 5,50 €
txartela Edozein garraio-titulu kargatzeko euskarri berrerabilgarria 0,20 €
ABONAMENDUAK
Hilabete 1eko abonamendua Urte 1eko abonamendua
28 urtez pekoak 20 € / hilabetea 8 € / hilabetea
28-65 urtekoak 36 € / hilabetea 29 € / hilabetea
65 urtez goitikoak 25 € / hilabetea 20 € / hilabetea

Etorkizuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez dago proiektuak etorkizunera.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b (Frantsesez) «Baiona: ibai jinkaria inauguratu zen ostiralean» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  2. (Frantsesez) «Euskal Kostaldeko Tram'Busa: atzerapenak saihesteko doikuntza teknikoak.» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-03-20).
  3. (Frantsesez) «Euskal Kostaldeko etorkizuneko Tram'Busa, Marseillan aurkeztua.» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
  4. (Frantsesez) «Baiona: Tram'Busera itzultzeko lanei buruzko puntua» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
  5. (Frantsesez) «Biarritz: behar den Tram'Busaren lanen egutegia» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
  6. (Frantsesez) «Tram'Busa Iparraldean: proiektua Baionan, Angelun eta Biarritzen» https://www.trambus-paysbasque.fr/ (Noiz kontsultatua: 2020-04-06).
  7. (Frantsesez) «IRUDIAK - Baionako lehen ibai-jinkaria hartu dugu!» France Bleu 2017-09-22 (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  8. (Frantsesez) «Baiona: urteko ibai jinkari batean, eman zure iritzia» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  9. (Frantsesez) «Baiona: aldi baterako ibai jinkaria urteko ontzi bat izan daiteke» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  10. (Frantsesez) «Ipar Euskal Herria: ibai ontzi bat Bokale eta Angelu artean proiektatua» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  11. (Frantsesez) «Baionatik Angelura, Bokale zeharkatuz, Txalupa izeneko Atturriko ibai jinkari berri bat» France Bleu 2019-07-16 (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  12. (Frantsesez) «Baiona: "Txalupa" ontzia larunbatean, abuztuak 10, ibiliko da Atturri ibaian» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  13. (Frantsesez) «Ipar Euskal Herria: Baiona eta Angelu arteko ibai-ontzi berri bat» France 3 Nouvelle-Aquitaine (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  14. (Frantsesez) «Euskal Herria: Txik txak sareak garraiobide guztiak estaliko ditu.» Ville, Rail et Transports 2019-04-01 (Noiz kontsultatua: 2020-04-06).
  15. (Frantsesez) Roux, Willy. (2020-09-21). «Baionako Santizpiritako txalupa jinkari baten ordezkatu ditu» www.mediabask.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  16. «Txalupa jinkari elektriko batez ordezkatua Santizpiritan» www.communaute-paysbasque.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  17. (Frantsesez) «Baiona: agur Santizpiritako txalupari eta kaixo Santizpiritako jinkariari» SudOuest.fr (Noiz kontsultatua: 2021-05-05).
  18. «Keolisek Euskal Kosta-Aturriko garraio publikoa ustiatuko du.» www.keolis.com (Noiz kontsultatua: 2020-04-08).
  19. (Frantsesez) Txik Txak. «Txartelak eta abonamenduak» www.txiktxak.eus (Noiz kontsultatua: 2022-06-26).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]