Donemiliaga Kukula
| Donemiliaga Kukula | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Errioxako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||||
| Autonomia |  Errioxa | ||||||||||
| Alkatea | Maria del Pilar Mendoza Martinez (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | San Millán de la Cogolla | ||||||||||
| Posta kodea | 26326 | ||||||||||
| INEk ezarritako kodea | 26130 | ||||||||||
| Herriburua | San Millán de la Cogolla | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°19′45″N 2°51′44″W / 42.329166666667°N 2.8622222222222°W | ||||||||||
 | |||||||||||
_-_Municipality_Map.svg) | |||||||||||
| Azalera | 31,19 km² | ||||||||||
| Altuera | 728 m | ||||||||||
| Mugakideak | Berceo, Estollo, Tobía, Anguiano, Mansilla de la Sierra, Villavelayo, Ezkarai, Pazuengos eta Villar de Torre | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 215 (2024) 1 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 7 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
| Matrikula | LO | ||||||||||
Donemiliaga Kukula[1] (gaztelaniaz eta ofizialki, San Millán de la Cogolla) Errioxako mendebaldeko udalerri bat da. 2005ean, 298 biztanle zituen.
Nahiz eta Donejakue bidean kokatua ez dagoen, erromes ugari joaten zen hara, bidearen zatitzat. 1997. urtean, UNESCOk gizateriaren ondare izendatu zituen Donemiliaga Kukulako Susoko eta Yusoko monasterioak.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Demanda mendilerroaren magalean dago, ekialdeko isurialdean, itsas mailatik 728 metro gorago. Cárdenas ibaiaren eskuineko ertzean luzatzen da herria.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]473. eta 574. urteen artean, Done Miliaga (gaztelaniaz: San Millán) eremiten Susoko komunitatean bizi izan zen, eta hark ematen dio izena herriari.
VI. mendearen amaieran eraiki zuten San Millán de Susoko monasterioa. X. mendea arte hainbat aldaketa izan zituen. IX. mendean "Santurde" auzoa sortu zen monasterioaren inguruan. 1053an Yusoko monasterioa sortu zen, haranaren azpialdean, eta auzo berri bat eratuz joan zen, Barrionuevo izenekoa. Gaur egun herriaren gehiengoa hartzen du. Geroago sorturiko auzoak dira Prestiño (Yusoko monasterioaren iparraldean) eta Lugar del Río (ibaian gora herritik bi kilometrora).
Donemiliagako glosak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Aipagarriak dira Donemiliagako glosak deiturikoak, X. mendean prediku-liburu baten ertzetan idatzitako glosa edo iruzkinak, alegia. Glosa hauek erromantzez idatziak ziren, baina banaka batzuk euskaraz ere bazeuden. Izan ere, garai hartan Errioxaraino ere heltzen zen euskara. Hitz solte horiek euskararen idatzizko aztarnarik zaharrenetarikoak dira.
Biztanleriaren bilakaera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ekonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Nekazaritzan oinarrituriko ekonomia dauka Donemiliaga Kukulak; zekaleak, patata, erremolatxa... Abeltzaintza eta basogintza ere jarduera ekonomiko garrantzitsuak dira. Monasterioen harira turismoa ere garrantzzia hartzen hasi da, ostatuak eta jatetxeak ugari baitira.
Kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ekaineko hirugarren larunbatean Santuaren leizera erromeria egiten da. 1604an hasitako ohitura da, eta haraneko emakumezkoek izan zuten gaixotasun bat kentzeko eskatu zitzaion orduan.
Irailaren 26an Millan deunaren hondarren garraioa ospatzen da, Susoko monasteriotik Yusoko monasteriora eraman izana ospatzen da.
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea].svg)
Datuak: Q842220
Multimedia: San Millán de la Cogolla / Q842220