Bruno Kreisky

Bruno Kreisky
	; Irudi gehiago
Federal minister of National Defence (en)
; 17. Austriako kantzeler federal
Austriako Kanpo Harremanetako ministro
Austriako Kontseilu Nazionaleko kidea
Secretary of State (en)
Bizitza
Jaiotza	Viena, 1911ko urtarrilaren 22a
Herrialdea	Cisleithania (1911ko urtarrilaren 22a - 1918ko urriaren 31); Austria (1918ko azaroaren 12a - 1990eko uztailaren 29a)
Heriotza	Viena, 1990eko uztailaren 29a (79 urte)
Hobiratze lekua	Vienna Central Cemetery (en)
Heriotza modua	: bihotz-gutxiegitasuna
Familia
Ezkontidea(k)	Vera Alice Kreisky (en) (1942ko apirilaren 23a - 1988ko abenduaren 5a)
Seme-alabak	ikusi Peter Kreisky (en) ; Suzanne Dorau (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Paul Kreisky (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Vienako Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	zientzietan doktorea
Hizkuntzak	alemana; Austrian German (en)
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, diplomazialaria, abokatua eta gerra-berriemailea
Lantokia(k)	Viena eta Stockholm
Enplegatzailea(k)	Austrian Federal Government (en)
Jasotako sariak	ikusi Jawaharlal Nehru Award for International Understanding (1983) ; Orden wider den tierischen Ernst (1961) ; Grand cross of the Order of the White Lion ; Order of Karl Valentin (1980) ; Bruno Kreisky saria ; Freedom Award (1975) ; Grand Cross of the Military Order of Christ ; honorary doctor of the University of Gothenburg ; Bavarian Order of Merit ; Grand Cross 1st class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany ;
Influentziak	Otto Bauer (en) eta Karl Marx
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Austriako Alderdi Sozialdemokrata

Bruno Kreisky (Viena, Austria, 1911ko urtarrilaren 22a - Viena, 1990eko uztailaren 29a) austriar politikaria izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Familia judu aberats batean hazi eta hezia. Hamasei urte zituela, Alderdi Sozialistako kide egin zen. Engelbert Dollfussen erregimen autoritarioak alderdia legez kanpo utzi zuenean (1934), Kreiskyk, beste kide batzuekin batera, Gaztedi Sozialista Iraultzaileak taldea sortu zuen. Kreisky kartzelan sartu zuten (1935-1936), eta saldukeriaz kondenatu zuten.

Eragozpenak eragozpen, zuzenbide-ikasketak amaitzea lortu zuen 1938an. Urte horretan bertan, naziek preso hartu zuten, eta kontzentrazio-esparru batera bidaltzekotan egon ziren. Bere familiako beste hogei kidek ez bezala, berak ihes egitea lortu zuen, Suediara.

Bigarren Mundu Gerra bukatu orduko, Stockholmera bidali zuten enbaxadore (1946-1950). Handik itzulitakoan, Austriako lehendakariaren kabinete pertsonalaren bigarren buru izendatu zuten, eta Kanpo Arazoetako idazkariorde (1953-1959).

Garrantzi handiko eginkizuna bete zuen Austriaren burujabetasuna lehengoratzeko negoziazioetan (1955). Gero, Legebiltzarreko kide (1956-1983), Kanpo Arazoetako ministro (1959-1966), eta Alderdi Sozialistako buru (1967-1983) izan zen, eta Austriako kantziler 1970etik 1983ra bitartean.

Sekularizazioa, goi-mailako irakaskuntza eta liberalizazio soziala bultzatu zituen, ekonomiaren modernizazioa, lanpostuen sorrera eta gizarte-laguntzaren onurak handitzea sustatzeaz gainera. Bere beste lehentasunetako bat neutraltasun aktiboa bultzatzea izan zen. Judu agnostikoa izanik, arabiarren eta israeldarren arteko gatazkan alderdikeriarik gabe jokatzeko gai ikusten zuen bere burua. Baina bake-elkarrizketetan Palestinaren Askapenerako Organizazioaren parte-hartzea bultzatu eta Israelgo buruzagi nagusiak gogor kritikatu izanak judu askoren haserrea piztu zuen. Austriako nazi zaharren aurrean izan zuen jarrera ere oso eztabaidatua izan zen. Bere lehen gobernuko hamaika ministrotatik lau nazi izandakoak ziren. Nolanahi ere, bera izan zen Austriako politiko inportanteena Bigarren Mundu Gerraren ondoren, itzal handikoa nazioarteko diplomazian, eta estatu bateko lehen gobernuburu judu eta alemanez hitz egiten zuena.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Bruno Kreisky

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q44517
Multimedia: Bruno Kreisky / Q44517