Uztailaren 29

Uztailaren 29a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hamargarren eguna da, 211.a bisurteetan. 155 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Terele Pávez Jaiotza: Bilbo, 1939 Heriotza: 2017ko abuztuak 11 Xavier Ouellet Jaiotza: Baiona, 1993 Eusebio Hernández Jaiotza: Cárcar, 1944 Natxo González Jaiotza: Gasteiz, 1966 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Benito Mussolini Jaiotza: Predappio, 1883 Heriotza: 1945eko apirilak 28 Dag Hammarskjöld Jaiotza: Q10542132, 1905 Heriotza: 1961eko irailak 18 Alexis de Tocqueville Jaiotza: Paris, 1805 Heriotza: 1859ko apirilak 16 Fernando Alonso Jaiotza: Oviedo, 1981 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 29ko jaiotzak Chris Marker • Clara Bow • William Powell • Ken Burns • Max Nordau • Gerhard Armauer Hansen • David Walliams • Josh Radnor • Ján Kollár • Wil Wheaton • Djibril Sidibé • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian José Domingo de Mazarredo Salazar Jaiotza: 1745eko martxoak 8 Heriotza: Madril, 1812 Juan Mari Jauregi Jaiotza: 1951ko abuztuak 24 Heriotza: Tolosa, 2000 Ion Gabella Jaiotza: 1968ko ekainak 4 Heriotza: Zumaia, 2002 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Vincent van Gogh Jaiotza: 1853ko martxoak 30 Heriotza: Q4819026, 1890 Robert Schumann Jaiotza: 1810eko ekainak 8 Heriotza: Q153759, 1856 Luis Buñuel Jaiotza: 1900eko otsailak 22 Heriotza: Mexiko Hiria, 1983 Élie Metchnikoff Jaiotza: 1845eko maiatzak 3 Heriotza: Paris, 1916 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 29ko heriotzak Erich Kästner • William Wilberforce • Tobias Asser • Chris Marker • Agostino Depretis • Henri Milne-Edwards • Olaf II of Norway • Edward Gordon Craig • Jean-Antoine Chaptal • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1836 - Parisko Garaipen Arkua (irudian) inauguratu zuten. 1921 - Adolf Hitler Alderdi naziko presidente izendatu zuten. 1937 - Japoniak Beijing okupatu zuen. 1957 - Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentzia sortu zen, egoitza Vienan izanez. 1958 - NASA espazio agentzia sortu zen. 1967 - Hiriaren 400. urturrenaren ospakizunetan, lurrikara batek 500 hildako utzi zituen Caracasen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Uztaila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2019 Aurreko eta hurrengo urteetan 2016: ostirala 2017: larunbata 2018: igandea 2020: asteazkena 2021: osteguna 2022: ostirala Izendegia Santutegia: Marta, Maria eta Lazaro Betaniakoak, Luis Martin, Lupo Troyeskoa Seaska egutegia: Panpi eta Zarika.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1979 - ETAk bi goardia nazional hil zituen Donostiako Herrera auzoan.
• 1994 - ETAk bonba-auto bat jarri zuen Madrilen eta Defentsa Politikako zuzendari orokorra, Francisco Veguillas teniente jenerala, bere gidaria eta oinezko bat hil zituen.
• 2000 - ETAk Gipuzkoako Gobernadore Zibil ohia zen Juan Mari Jauregi hil zuen Tolosan.

Mundua

• 1921 - Adolf Hitler Alderdi naziko presidente izendatu zuten.
• 1937 - Japoniak Beijing okupatu zuen.
• 1979 - ETA (pm) erakundeak Madrilen hiru bonba eztandarazi zituen.
• 2009 - 65 zauritu arin ETAk Burgosen Guardia Zibilaren aurka gauzatutako atentatu batean.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 2011 - Bon Jovi estatubatuar musika taldeak Anoetako estadioan emanaldia eskeini zuen.

Mundua

• 1836 - Parisko Garaipen Arkua inauguratu zen.
• 1970 - Chisum filma estreinatu zen, Andrew V. McLaglenek zuzendu eta Forrest Tucker, Christopher George, Ben Johnson, Glenn Corbett, Geoffrey Deuel, Andrew Prine, Bruce Cabot, Patric Knowles eta Richard Jaeckel aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1994 - The Mask ("Mozorroa") filma estreinatu zen, Chuck Russellek zuzendu eta Jim Carrey eta Cameron Diaz aktoreek antzeztu zutelarik.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1958 - NASA espazio agentzia sortu zen.

Kirolak

Euskal Herria

• 2017ko Donostia Klasikoa: Michał Kwiatkowski poloniarra irabazle; lehenengo euskalduna Mikel Landa (5.a).

Mundua

• 2001 - Lance Armstrongek hirugarren aldiz irabazi zuen Frantziako Tourra.
• 2018ko Frantziako Tourra: Geraint Thomas galestar txirrindularia irabazle.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1874 - Serafin Huder, nafar medikua eta politikaria (h. 1962).
• 1910 - Félix Erbiti, nafar apaiz oblatua, Espainiar Sahara eta Ifniko prefektu apostolikoa (h. 2000).
• 1939 - Terele Pávez, Bizkaian jaiotako madrildar aktorea (h. 2017).
• 1943 - Martin Ibarbia Maiz, gipuzkoar ekoizlea, kultur sustatzailea eta Kilometroak ekimenaren sortzaileetako bat.
• 1944 - Eusebio Hernández, nafar apaiz agustindar errekoletoa, Tarazonako apezpikua.
• 1945 - Felipe Barandiaran, gipuzkoar aktorea eta bikoiztailea.
• 1957 - Iñaki Cerrajería, arabar marrazkilari, komikigile eta margolaria.
• 1962 - Tontxu Rodríguez, bizkaitar abokatu eta politikaria.
• 1963 - Kiko Jauregi, gipuzkoar aktorea.
• 1966 - Natxo González, arabar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1973 - Keu Agirretxea, bizkaitar musikari eta bakarlaria.
• 1985 -
  • Julen Retegi, Retegi Bi, nafar pilotaria.
  • Carlos Txokarro, nafar eskubaloi jokalaria.
• 1993 - Xavier Ouellet, kanadar izotz hockey jokalaria, Baionan.

Mundua

• 1166 - Henrike II.a Xanpainakoa, Jerusalemgo erregea eta Xanpainako kondea (h. 1197).
• 1356 - Martin I.a Aragoikoa, Sardinia, Korsika, Aragoi eta Valentziako errege eta Bartzelonako kondea (h. 1410).
• 1646 - Johann Theile, alemaniar musikagilea (h. 1724).
• 1805 - Alexis de Tocqueville, frantziar pentsalari, legegile, politikari eta historialaria (h. 1859).
• 1817 - Ivan Aivazovski, errusiar pintorea (h. 1900).
• 1841 - Henri Fayol, frantziar meategi-ingeniaria (h. 1925).
• 1846 - Isabel I.a Bragantzakoa, Brasilgo printzesa inperiala eta erregeordea (h. 1921).
• 1854 - Georg Kerschensteiner, alemaniar pedagogoa (h. 1932).
• 1869 - Booth Tarkington, estatubatuar eleberrigilea eta dramagilea (h. 1946).
• 1883 -
  • Henry Robertson Bowers, Robert Falcon Scotten laguntzailetako bat zoritxarreko Terra Nova espedizioan (h. 1912).
  • Benito Mussolini, Italiako Erresumako lehen ministroa eta Italiako Errepublika Sozialaren ducea (h. 1945).
  • Fred Pentland, ingeles futbolari eta entrenatzailea, Athletic Clubeko entrenatzailea (h. 1962).
• 1885 - Theda Bara, estatubatuar aktorea (h. 1955).
• 1887 - Mamoru Shigemitsu, japoniar diplomatikoa (h. 1957).
• 1888 - Vladimir Zworikin, errusiar asmatzailea, ingeniaria eta telebistaren teknologiako aitzindaria (h. 1982).
• 1889 - Ernst Reuter, alemaniar politikaria (h. 1953).
• 1896 - William Cameron Menzies, estatubatuar zinema zuzendari, arte zuzendari eta ekoizlea (h. 1957).
• 1898 - Isidor Isaac Rabi, estatubatuar fisikaria, 1944ko Fisikako Nobel saria (h. 1988).
• 1900 - Eyvind Johnson, suediar eleberrigilea, 1974ko Literaturako Nobel Saria (h. 1976).
• 1905 -
  • Dag Hammarskjöld, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia (h. 1961).
  • Stanley Kunitz, estatubatuar poeta (h. 2006).
• 1909 - Chester Himes, estatubatuar idazlea (h. 1984).
• 1914 - Marcel Bich, frantziar enpresa-gizona, Bic Cristal bolalumaren sortzailea (h. 1994).
• 1924 - Elizabeth Short, Dalia Beltza, hilketa ikaragarri eta zabaldu baten biktima izan zen estatubatuar emakumea (h. 1947).
• 1925 - Mikis Theodorakis, greziar musikagilea eta politikaria.
• 1927 - Harry Mulisch, herbeherear idazlea (h. 2010).
• 1937 -
  • Ryutaro Hashimoto, Japoniako Lehen Ministroa (h. 2006).
  • Daniel McFadden, estatubatuar ekonomialaria, ekonometrian aditua, 2000ko Ekonomiako Nobel Saria.
• 1938 - Enzo G. Castellari, italiar zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta aktorea.
• 1941 - David Warner, zinema, antzerki eta telebistako ingeles aktorea.
• 1949 - Jamil Mahuad, Ekuadorgo presidente ohia.
• 1950 - Jenny Holzer, estatubatuar artista.
• 1954 - Marja-Sisko Aalto, finlandiar apaiza, Eliza Luterano Ebanjelikoko ministroa, 2008an emakume transgeneroa zela jakinarazi zuena.
• 1956 - Faustino Rupérez, espainiar txirrindulari ohia.
• 1960 - J. J. Santos, espainiar kirol kazetaria.
• 1962 - Oceano Andrade da Cruz, portugaldar futbolari ohia.
• 1976 - Fernando González, Gonzo, espainiar kazetari eta telebistako aurkezle eta erreportaria.
• 1979 - Sandra Sabatés, kataluniar kazetari eta telebista-aurkezlea.
• 1981 - Fernando Alonso, 1 Formulako asturiar pilotua.
• 1985 -
  • Besart Berisha, kosovoar futbolaria.
  • Shingo Hyodo, japoniar futbolaria.
• 1989 - Jean-Dominique Olharan, frantziar zesta-puntalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1412 - Petri Nafarroakoa, Nafarroako infantea eta Mortaingo kondea (j. 1366).
• 1812 - Jose Mazarredo, euskal itsasgizona, Madrilen (j. 1745).
• 2000 - Juan Mari Jauregi, Gipuzkoako Gobernadore Zibila eta PSE-EEko zinegotzi Tolosako udalean, ETAk eraila (j. 1951).
• 2002 - Ion Gabella, euskal antzezlea (j. 1968).
• 2015 - Patrick Ezkurra, Ezkurra I.a, lapurtar pilotaria, trinketean aritutakoa.
• 2016 - Doris Benegas, euskal herritar abokatua eta ezkerreko militantea, Valladoliden (j. 1951).
• 2018 - Jose Mari Larrea, bizkaitar idazlea eta EHUko irakaslea (j. 1954).

Mundua

• 238 - Pupieno eta Balbino, aldi bereko erromatar enperadoreak, Pretoriar Guardiak hil zituen.
• 1099 - Urbano II.a, Aita santua.
• 1108 - Filipe I.a Frantziakoa, Kapeto leinuko Frantziako laugarren erregea (j. 1052).
• 1566 - Agnes Waterhouse, Ingalaterran sorginkeria leporatuta exekutatutako lehenengo emakumea (j. c. 1503).
• 1644 - Urbano VIII.a, Aita santua (j. 1568).
• 1649 - David Teniers Zaharra, flandriar pintore barrokoa (j. 1582).
• 1813 - Andoche Junot, frantziar jenerala (j. 1771).
• 1856 - Robert Schumann, alemaniar musikagile erromantikoa (j. 1810).
• 1857 - Charles Lucien Bonaparte, frantziar naturalista eta ornitologoa (j. 1803).
• 1890 - Vincent Van Gogh, herbeheretar margolaria (j.1853).
• 1900 - Hunberto I.a Italiakoa, Italiako erregea (j. 1844).
• 1938 -
  • Pavel Dibenko, erruso-ukrainar marinel boltxebikea (j. 1889).
  • Matvei Skobelev, errusiar politikari mentxebikea (j. 1885).
• 1962 -
  • Ronald Fisher, ingeles estatistikari eta biologoa (j. 1890).
  • Leonardo De Lorenzo, italiar flautista (j. 1875).
• 1964 - Wanda Wasilewska, poloniar idazlea, kazetaria eta Alderdi Komunistako militantea (j. 1905).
• 1973 - Henri Charrière, frantziar gaizkile eta idazlea (j. 1906).
• 1974 - Cass Elliot, Mama Cass, estatubatuar abeslaria, The Mamas & the Papas taldeko kidea (j. 1941).
• 1979 - Herbert Marcuse, alemaniar filosofoa eta soziologoa (j. 1898).
• 1982 - Vladimir Zworikin, errusiar asmatzailea, ingeniaria eta telebistaren teknologiako aitzindaria (j. 1888).
• 1983 -
  • Luis Buñuel, espainiar zinema zuzendaria (j. 1900).
  • David Niven, ingeles aktorea (j. 1910).
• 1986 - David Cooper, hegoafrikar psikiatra, anti-psikiatriaren teorikoa (j. 1931).
• 1990 - Bruno Kreisky, Austriako kantzilerra (j. 1911).
• 1991 -
  • Christian de Castries, frantziar jenerala (j. 1902).
  • Eli Eduardo de Gortari, mexikar filosofo eta politikaria (j. 1918).
• 1992 - Jessy Trémoulière, frantziar errugbi jokalaria.
• 1994 - Dorothy Crowfoot Hodgkin, britaniar kimikari eta unibertsitateko irakaslea, 1964ko Kimikako Nobel Saria (j. 1910).
• 1998 -
  • Jorge Pacheco Areco, Uruguaiko presidentea (j. 1920).
  • Jerome Robbins, estatubatuar koreografoa eta antzerki-zuzendaria (j. 1918).
• 1999 - Anatoli Solovianenko, sobietar tenorra (j. 1932).
• 2001 - Edward Gierek, poloniar politikari komunista (j. 1913).
• 2007 - Michel Serrault, frantziar antzezlea (j. 1928).
• 2010 - Giancarlo Astrua, italiar txirrindularia (j. 1927).
• 2019 - Egil Danielsen, norvegiar atleta, xabalina jaurtiketan aditua (j. 1933).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Panpi eta Zarika.

Uztailaren 28 | Urteko egutegi | Uztailaren 30