Elisso Virssaladze
Elisso Virssaladze | |
---|---|
(2017) | |
Bizitza | |
Jaiotza | Tbilisi, 1942ko irailaren 14a (82 urte) |
Herrialdea | Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna Errusia |
Hezkuntza | |
Heziketa | Moskuko kontserbatorioa Tbilisi State Conservatoire (en) |
Hizkuntzak | errusiera |
Irakaslea(k) | Heinrich Neuhaus |
Ikaslea(k) | ikusi
|
Jarduerak | |
Jarduerak | piano-jotzailea eta musika-irakaslea |
Enplegatzailea(k) | Moskuko kontserbatorioa |
Jasotako sariak | |
Genero artistikoa | musika klasikoa |
Musika instrumentua | pianoa |
elisovirsaladze.com | |
Elisó Virsaladze, transkritoz Virssalze edo Wirsaladze, georgieraz ელისო კონსტანტინეს ასული ვირსალაძე (Tbilisi, Georgia, Sobiet Batasuna, 1930eko irailaren 14a) georgiar piano-jotzailea da. 1987tik 2002ra bitartean, bost aldiz izan da Santanderren (Espainia) egiten den Paloma O'Shea nazioarteko piano-lehiaketako epaimahaiko kide. Hainbat kontzertu ere eman ditu Espainian.[1][2][3][4][5]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Anastasia Virsaladze amonarekin hasi zituen piano-ikasketak. Anna Yesipovaren ikaslea izan zen Anastasia. Piano-jole ezaguna zen Yesipova, eta, era berean, Tbilisen adimen handiko pertsonentzako pribatuan zein eskolan irakasten zuen. Tbilisiko Estatuko Kontserbatorioan diploma lortu ondoren, Elisó Virsaladze Moskuko Chaikovski Kontserbatoriora joan zen ikastera. Han, Heinrich Neuhaus eta Yakov Zak izan zituen irakasle, eta Kontserbatorioko klasean Lev Oborinen laguntzaile aritu zen.
Lehen kontzertuak 16 urte zituela eman zituen eta 1959an irabazi zuen lehen lehiaketa, Vienako Nazioarteko Zinemaldian, Chaikovski Nazioarteko Lehiaketako hirugarren saria. Horrela nolabaiteko ospea hartu zuen, batez ere gaztetasunarengatik.
1966an, Alemaniako Zwickau Schumann lehiaketako urrezko domina irabazi zuen. 1976an, Zwickau hiriak emandako Robert Schumann saria jaso zuen.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Elisó Virsaladzek ospe ukaezina duen arren, bere bakarlari-karrera ez da bere ikaskide batzuena bezain ikusgarria izan.[6] Nahita, birak noizean behin baino ez ditu egiten, irakaskuntzan buru belarri aritzeko. 1983an, ordea, Mark Zilberquit-ek 'Errusiako pianojole garaikide handiak' liburuan aipatu zuen.
Nazioarteko lehiaketa handietako epaimahaiko kide izaten da sarri, hala nola Tel Aviven Arthur Rubinstein lehiaketa, Moskuko Chaikovski nazioarteko lehiaketa eta, 2010ean, Belgikako Isabel Erregina nazioarteko musika-lehiaketa. Hainbat zigilutarako grabatu du, eta Natalia Gutman biolontxelo-jolearekin bikotean jotzen du.[7] Kontzertista gisa, San Petersburgoko Orkestra Filarmonikoa eta Royal Philharmonic Orchestra bezalako orkestrekin lan egiten du, eta, noizean behin, lehen mailako nazioarteko beste orkestra batzuekin ere agertzen da. Rudolf Barshai, Riccardo Muti, Kurt Sanderling, Yuri Temirkanov, Yevgueni Svetlanov edo Antoni Wit zuzendariekin egin du lan.[8]
Bere errepertorio maitatuena Mozart, Beethoven, Chopin, Prokófiev, eta, bereziki, Schumannek osatzen dute. Kritikak azken horren interpretazio-talentu berezia aitortu dio. Sviatoslav Richter-ek «Schumann paregabe»tzat jo du Elisó Virsaladze. Baina, batez ere, garrantzi handiko piano-jolea da, eta bere interpretazioetan batez ere argitasunak eta musikaltasunak du garrantzia, birtuosismoaren gainetik; birtuosismoa, ostera, behar den neurrian erabiltzen du.[9] Piano-joleentzat diruditen piano-jole horietako bat da, baina bere interpretatzeko moduarengatik liluratu egiten du.
Aldi berean irakasten du Municheko Musikhochschule-n eta Moskuko Chaikovski Kontserbatorioan, non bere klaseak zorroztasun eta aparteko ospea duen. Berarekin ikasi dute, besteak beste, Borís Berezovski (1990ean Chaikovski Nazioarteko Lehiaketaren irabazlea), Alekséi Volodin, Dmitry Shishkin edo María Másycheva (2009an Marguerite Long - Jacques Thibaud Nazioarteko Lehiaketaren irabazlea). Munichen, Valentina Babor izan du ikasle. Maiz aipatzen da Errusiako piano-eskolari buruzko bere esaldia: «Piano-eskolak onak edo txarrak izan daitezke. Gurea oso ona da».
Elisó Virsaladze SESBeko azken artistetako bat izan zen (1989an aintzestu zuten).
Diskografia hautatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Live Classics (kontzertuan oso-osorik grabatutako diskoak):
- Schumann: 1 & 2.Sonatak Waldszenen. Moskun grabatua, 1973 eta 1980
- Schumann: 1 eta 2.Novelletten, biolinerako sonata, Op. 105, Oleg Kaganekin
- Schumann: Fantasiestücke Op. 12, Kreisleriana. Stuttgarteko Liederhallen grabatua, 1991ko apirilaren 15ean
- Schumann: Arabeske, 1.Sonata, Fantasia do maiorrean; Schumann/Liszt: Widmung. Toursen grabatua, 1994ko ekainaren 11n, Arabeske izan ezik (Feldafing, 1995).
- Chopin: Gauekoa, op. 72, Polonesia-Fantasia op. 61, Mazurka op. 68/2, 1 & 2.Nocturno, op. 27/, Polonesa op. 53, Mazurkas op. 67/4, op. 30/4, op. 33/1 & op. 33/2; Vals op. 69/1, op. 34/2, op. posth., op. 64/1 & op. 18, Berceuse op. 57. Munichen grabatua, Karlsruhe, Nuremberg, Chemnitz, Milan, 1992tik 1998ra.
- Chopin: 4 scherzo, gauekoak. 1998an Milanen grabatua eta 1999an Ingolstadt
- Chopin: Polonesa op. 26, Polonesa-Fantasia op. 61, baltsak, op. 64/3 & op. 70/2, Fantasia op. 49, baltsa, op. 69/1, Polonesa op. 53, mazurkak op. 59/1-3, Barcarola, op. 60, Balsa op. 69/2. Nagoyan grabatua 1999an
- Chopin: 24 estudioak, 1985eko apirilaren 12an Moskun grabatua. Chopinen bi ikasketa-koadernoak kontzertuan grabatutako bakarra da.
- Brahms: 4 Klavierstücke op. 119; Prokófiev: Ihes-ikuspegiak, Toccata eta al. 1991ko apirilaren 15ean Stuttgarteko Liederhallen grabatua
- Brahms: biolontxelo eta pianorako 1.sonata.Edvard Grieg, biolontxelo eta pianorako sonata, Natalia Gutmanekin. Kreuth-en grabatua 1991n
- Schubert: 17.sonata D.850 - Brahms, 1.Sonata ; Liszt, 3 Kontzertu-estudio, Mephisto-Waltz 1 eta al. Londresko Wigmore Hall-en grabatua, 1993ko urriaren 16an
- Schubert: Wanderer Fantasie, Impromptus D. 935. Nuremberg-en grabatua 1995ean eta Milanen 1997an
- Schubert: Adagio D.612, 2 Grazerwalzer D.924, 13 Sonata D.664, Allegretto D.915, 3 Klavierstücke 946. 1997an Milanen grabatua eta 1998an Moskun grabatua. Kalitate bikaineko disko hau, funtsean, Moskuko Pushkin Museoan kontzertu batean grabatu zen, hilabete batzuk lehenago hil zen Sviatoslav Richter-en oroimenean.
- Beethoven: Biolontxelorako 3.sonata, Klarinetea duen trioa, Natalia Gutman eta Eduard Brunnerrekin. Kreuth-en grabatua 1992 eta 1994an
- Beethoven: Biolontxelorako 1-5 sonatak, Natalia Gutmanekin. Amsterdamgo Concertgebouw-en grabatua, 1992ko apirilaren 4an. Beethovenen biolontxelorako sonaten integralaren kontzertu bateko grabazio bakarra da.
- Beethoven: Haendelen gai bati buruzko bariazioak, 3.sonata biolontxelorako, bariazioa Mozarten gai bati buruz; Mendelssohn: 2.sonata biolontxelorako n.Natalia Gutman. 2000n Munichen grabatua
- Mendelssohn: Hitzik gabeko erromantzeak, op. 109, 2.biolontxelorako sonata. Hirukotea pianoarekin 2 zk., Natalia Gutman eta Oleg Kagan. 1997an Kreuth-en grabatua eta 1998an Moskun grabatua
- Mozart: 9 bariazio. Lison dormía, Fantasia K.475, 14.sonata k.457; Prokoffiev: Sonata zk.8.a, 1995eko urtarrilaren 15ean grabatua Municheko Egoitzako Herkulesaalean
- Mozart: 10.sonata.K.310, Rondo K.485, Rondo K.511; Chaikovski: Sonata Handia, op. 37. Milanen grabatua 1995 eta 1997an eta Parman 2002an
- Liszt: Mephisto-Waltz 1a, Petrarcaren 104 sonetoa; Shostakóvich: 24 preludio. 1995ean eta 2001ean Milanen grabatua
- Rajmáninov: Biolontxelorako sonata; Chopin: Biolontxelorako sonata, Natalia Gutmanekin. 2003an Kreuth-en grabatua eta 2004an Asconan grabatua
- Shostakóvich: Hirukotea pianoarekin 1a, Oleg Kagan eta Natalia Gutmanekin. 1982an Kuhmon grabatua.
Melodia:
- Chopin: pianorako 1.kontzertua; Schumann: Pianorako kontzertua, Moskuko Filarmonika eta Dmitri Kitayenkorekin, Moskun 1977ko martxoaren 11n grabatua.
- Mozart: 2 pianorako kontzertua K.365, 3 pianorako kontzertua K.242, Tatiana Nikolayeva, Nikolái Luganski (K.242), Lituana ganbera-orkestra eta Saulius Sondezkis, 1986ko otsailaren 7an grabatuak Moskun.
- Chopin: 3.sonata, Mazurkas op. 30/4 & op. 33/2, Baltsak op. 34/1 & op. 69/1, Polonesia-Fantasia op. 61, Gauekoa, op. 27/2, Polonesa op. 53.
- Mozart: Pianorako sonatak K.330, K.331, K.332, K.333 & K.457.
- Schumann: Sonata op. 11, Fantasiestücke op. 12, Novelletten op. 21.
- Liszt: Hiru kontzertu-estudio, Espainiako rapsodia.
Teldec:
- Brahms: Boskotea pianoarekin, Borodín laukotearekin
Northern Flowers:
- Tanéyev: Piano eta harirako laukotea op. 20, Vladimir Ovcharek, Vladimir Stopichev eta Iosif Levinsonekin. 1987an San Petersburgon grabatua.
DVDak
- Schumann: Kreisleriana; Prokófiev: Sarcasmos, 2.sonata, eta... Anthérongo La Roquen grabatua 2004an (Idéale Audience/Naïve).
- Ravel: San Petersburgoko Orkestra Filarmonikoarekin eta Dmitri Alekséiev-ekin kontzertua, San Petersburgon (Euroarts) 2003ko ekainaren 1ean grabatua.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) «Elisso Virsaladze, una mezcla perfecta de virtuosismo y madurez interpretativa» Sociedad de Conciertos de Alicante 2023-11-17 (Noiz kontsultatua: 2023-12-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Virtuosismo ruso de Elisso Virsaladze» La Nueva España 2014-12-06 (Noiz kontsultatua: 2023-12-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Elisso Virsaladze interpreta a Schumann y Prokófiev» www.medici.tv (Noiz kontsultatua: 2023-12-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Excelente Elisso Virsaladze» La Voz de Galicia 2017-01-30 (Noiz kontsultatua: 2023-12-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Concierto de Elisso Virsaladze» Información 2017-05-23 (Noiz kontsultatua: 2023-12-16).
- ↑ 88 notes pour piano solo, Jean-Pierre Thiollet, Neva Ed., 2015, p. 51. ISBN 978-2-3505-5192-0
- ↑ Elisso Virsaladze, piano. Oviedo Filarmonía.. .
- ↑ INFORMACION. Recital de piano de Elisó Virsaladze en El Principal. .
- ↑ S.L., SCHERZO EDITORIAL. «Elisso Virsaladze en el Ciclo de Grandes Intérpretes | Scherzo» www.scherzo.es.