Konstelazio

Konstelazioa (latinez: constellatio, “izar-multzoa”) edo izar-multzoa argizagiak sailkatzeko eta izendatzeko erabiltzen diren zeruko 88 eskualdeetako bakoitza da.^[1] Itxurazko izar multzoak dira da, antzina jainkoen, heroien, animalien edo izaki mitologikoen izenak jaso zituztenak. Zeruan batzuk besteen ondoren daudela eta irudi jakin bat osatzen dutela badirudi ere, izarrak elkarrengandik urrun daude eta norabide desberdinetan higitzen dira.^[2]

II. mendean, Ptolomeo greziar astronomoak 48 konstelaziotan zatitu zuen zerua, izarren arteko marra batzuk asmatuta irudiak eginez. 1928. urtean Nazioarteko Astronomia Batasunak 88 konstelazio ezagutu zituen, mugak eta osatzen dituzten izarrak zehazturik. Konstelazioen arteko mugak behin betiko zehazteko lan hori, funtsean, Eugène Delporte belgikar astronomoak egin zuen, eta Nazioarteko Astronomia Batasunak 1930ean argitaratu zuen.

Konstelazioen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Latinez	Laburpen	Esanahia
Andromeda	And	Andromeda
Antlia	Ant	Makina Pneumatiko
Apus	Apu	Paradisuko Hegazti
Aquarius	Aqr	Akuario
Aquila	Aql	Arrano
Ara	Ara	Aldare
Aries	Ari	Ahari
Auriga	Aur	Zaldizain
Boötes	Boo	Itzain
Caelum	Cae	Zizel
Camelopardalis	Cam	Jirafa
Cancer	Cnc	Karramarro
Canes Venatici	CVn	Ehiza-txakur
Canis Major	CMa	Txakur Nagusi
Canis Minor	CMi	Txakur Txiki
Capricornus	Cap	Ureko Ahuntz
Carina	Car	Gila
Cassiopeia	Cas	Cassiopeia
Centaurus	Cen	Zentauro
Cepheus	Cep	Zefeo
Cetus	Cet	Bale
Chamaeleon	Cha	Kamaleoi
Circinus	Cir	Konpas
Columba	Col	Uso
Coma Berenices	Com	Berenices-en Adats
Corona Australis	CrA	Koro Austral
Corona Borealis	CrB	Koro Boreal
Corvus	Crv	Erroi
Crater	Crt	Kopa
Crux	Cru	Hegoaldeko Gurutze
Cygnus	Cyg	Beltxarga edo Zisne
Delphinus	Del	Izurde
Dorado	Dor	Urre-arrain
Draco	Dra	Dragoi
Equuleus	Equ	Zaldi Txiki
Eridanus	Eri	Eridano
Fornax	For	Labe
Gemini	Gem	Bikiak
Grus	Gru	Kurrilo
Hercules	Her	Hercules
Horologium	Hor	Erloju
Hydra	Hya	Hidra
Hydrus	Hyi	Hidra ar
Indus	Ind	Amerindiar
Lacerta	Lac	Sugandila
Leo	Leo	Lehoi
Leo Minor	LMi	Lehoi Txiki
Lepus	Lep	Erbi
Libra	Lib	Balantza
Lupus	Lup	Otso
Lynx	Lyn	Katamotz
Lyra	Lyr	Lira
Mensa	Men	Mahai
Microscopium	Mic	Mikroskopio
Monoceros	Mon	Adarbakar
Musca	Mus	Euli
Norma	Nor	Arau
Octans	Oct	Oktante
Ophiuchus	Oph	Ofiuco
Orion	Ori	Orion
Pavo	Pav	Indioilar
Pegasus	Peg	Pegaso
Perseus	Per	Perseo
Phoenix	Phe	Fenix
Pictor	Pic	Paleta
Piscis	Psc	Arrainak
Piscis Austrinus	PsA	Arrain Austral
Puppis	Pup	Popa
Pyxis	Pyx	Iparrorratz
Reticulum	Ret	Sare
Sagitta	Sge	Gezi
Sagittarius	Sgr	Arkulari
Scorpius	Sco	Eskorpioi
Sculptor	Scl	Eskultore
Scutum	Sct	Ezkutu
Serpens	Ser	Suge
Sextans	Sex	Sestante
Taurus	Tau	Zezen
Telescopium	Tel	Teleskopio
Triangulum	Tri	Triangelu
Triangulum Australe	TrA	Triangelu Austral
Tucana	Tuc	Tukan
Ursa Major	UMa	Hartz-eme Nagusi
Ursa Minor	UMi	Hartz-eme Txiki
Vela	Vel	Vela
Virgo	Vir	Virgina
Volans	Vol	Arrain Hegalari
Vulpecula	Vul	Azeri-eme