Joana Arc-ekoa

Joana Arc-ekoa
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	ezezaguna
Jaiotza	Domrémy-la-Pucelle, 1412
Herrialdea	Frantziako Erresuma
Lehen hizkuntza	frantses ertaina
Heriotza	Rouen, 1431ko maiatzaren 30a (18/19 urte)
Heriotza modua	heriotza zigorra: sutan errea
Hiltzailea	Geoffroy Thérage
Familia
Aita	Jacques d'Arc
Ama	Isabelle Romée
Anai-arrebak	ikusi Catherine d'Arc (en) ; Jacques of Arc (en) ; Jean d'Arc (en) ; Pierre d'Arc (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantses ertaina
Jarduerak
Jarduerak	militarra
Jasotako sariak	ikusi Godfather promotion of Special Military School of Saint-Cyr ;
Santutegia
	Maiatzaren 30
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Ehun Urteko Gerra; Orléansko setioa; Battle of Jargeau (en) ; Battle of Meung-sur-Loire (en) ; Battle of Beaugency (en) ; Battle of Patay (en) ; March to Reims (en) ; Siege of Paris (en) ; Siege of Saint-Pierre-le-Moûtier (en) ; Siege of La Charité (en) ; Siege of Compiègne (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Joana Arc-ekoa,^[1] frantsesez Jeanne d'Arc —/ʒan daʁk/ ahoskatua— (Domrémy, Bar, 1412 aldean - Rouen, 1431ko maiatzaren 30a), Orleansko dontzeila —frantsesez la Pucelle d'Orléans— ezizenez ere ezaguna, Frantziako heroi nazionala eta Eliza Katolikoaren santua da. Laborari etxe batean jaio zen; eta, Jainkoaren mezulari gisa, garaipenera eraman zuen Frantziako armada, ingeles osteen aurka, Ehun Urteko Gerran.

Joana Arc-ekoa, XV. mendeko miniatura batean.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tradizioak dioenez, Mikel goiaingeruaren, Santa Katalinaren eta Santa Margaritaren ahotsei jarraituz, 17 urte besterik ez zuela, Karlos VII.a Frantziakoa konbentzitu zuen ingelesak kanporatzeko gai zela, eta Karlosek bere armadaren buruzagitza eman zion Orléansko setioan. Frantses osteen gidari, ingelesak menderatu zituen Orléansen (1429ko maiatzean), Patayko guduan eta beste hainbat borrokatan; ondoren, errege koroatu zuen Karlos VII.a Reims hirian.

1430eko maiatzaren 23an, Compiègnen, borgoinarren alderdiak —ingelesen aliatua zen frantses nobleen talde batek— preso hartu zuen, eta ingelesen esku utzi.^[2] Ingelesen aldeko Pierre Cauchon gotzainak epaiketara eraman zuen, hainbat akusazio eginda.^[3] Cauchonek Arc-ekoa errudun zela epaitu zuen, eta bizirik erre zuten hurrengo urtean Rouenen, 1431ko maiatzaren 30ean.

XV. mendean berean onartu zuen Eliza Katolikoak Joana Arc-ekoaren zuzentasuna, eta santu egin zuen Benedikto XV.a aita santuak 1920an; maiatzaren bigarren igandea du bere eguna. Joana Arc-ekoa benetan bizi izan zela zalantzarik gabekoa den arren, eztabaida ugari piztu da haren ibilaldiei buruzko kontakizunen inguruan, ea egiazkoak diren ala ez. Frantses izatearen sinbolo nagusietako bat da gaur egun.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015-05-29 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
↑ (Frantsesez) «Le procès de Jeanne d'Arc» justice.gouv.fr (Noiz kontsultatua: 2019-03-24).
↑ (Ingelesez) Pernoud, Régine. (1982). Joan of Arc By Herself And Her Witnesses. Scarborough House, 179, 220–22 or. ISBN 0812812603..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q7226
Multimedia: Jeanne d'Arc

Artikulu hau Frantziako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.

[2] (Frantsesez) «Le procès de Jeanne d'Arc» justice.gouv.fr (Noiz kontsultatua: 2019-03-24).

[3] (Ingelesez) Pernoud, Régine. (1982). Joan of Arc By Herself And Her Witnesses. Scarborough House, 179, 220–22 or. ISBN 0812812603..

[1]

[2]

[3]