Menhir

Iruñarriko zutarria, Malerreka eskualdeko Eratsun udalerrian. Nafarroa, Euskal Herria.

Kurtzeganeko zutarria. Orozkon, Bizkaia, Euskal Herria.

Zutarria Belle-Île uhartean (Bretainia).

Beradown man zutarria, Dartmooren (Ingalaterra).

Menhirra, zutarria edo iruinarria lurrean zutik jarritako harri luze batez osaturiko Antzinaroko monumentu megalitikoa da, bereziki Europa Mendebaldean agertzen dena. Bakarrik ager daitezke, monolito moduan, nahiz beste zutarriekin batera egitura konplexuak osatuz eta beste monumentu megalitiko handiagoen elementu osagarri handi moduan.

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Menhir hitza bretainieratik dator, maen (harria) eta hir (luzea) hitzetatik.

Zenbait menhir ikusgarri[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Spellenstein (En Rentrisch) (Alemanian): 5 metroko garaiera du.
The Géant di Manio (Carnac) (Frantzian): 6,5 metroko altuera du. Bretainian dago.
Co Corkekoa, Millstreet eta Ballinagree artean, Irlandan

Menhirrak Euskal Herrian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arribirilleta, Bergara, Elgoibar eta Soraluze artean.
Bustitzako zutarria, Mendaurreko magalean.
Etenetako zutarria, Adarra mendiaren magalean dago.
Iruñarri, izen bereko mendian dago. Malerreka eskualdeko Eratsun udalerrian.
Kurtzeganeko zutarria. Orozkon, Bizkaian. 5,4 metro luze. Euskal Herriko altuena.
Mugarriluzeko zutarria. Hau, Elgeako mendilerroan dago.
Saltarri, Aralar mendilerroaren alde gipuzkoarrean, lurrean etzanda dago.
Sekillagako zutarria Mugarriluzekoa bezala, Elgeako mendilerroan dago.
Txoritokieta zutarria, Gipuzkoan.
Zorrotzarri zutarria Peru-Aitz mendiaren oinean.

Kondaira[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskal Herriko kondairetan, zutarriak jentilek, Errolan eta Sanson erraldoiek botatako harriak dira askotan.

Fikzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Asterixen istorioetan Obelix modu ezaugarritsuan agertzen da zutarri bat bizkarrean duela. Halaber, "Obelix eta Konpainia" istorioan menhirren salerosketa argudioaren ardatz nagusia da. Zesarren plan ezkutu baten arabera merkataritza jarduera egiten du galiarrekin Erromak herrixka bereganatu ahal izateko, porrot egingo duen arren.