Mollie Steimer

Mollie Steimer
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Марта Альперин
Jaiotza	Dunaivtsi (en) , 1897ko azaroaren 21a
Herrialdea	Errusiar Inperioa ; Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna ; aberrigabea (1923 - 1948); Mexiko (1948 -
Bizilekua	Berlin; Paris; New York; Cuernavaca
Lehen hizkuntza	Yiddisha
Heriotza	Cuernavaca, 1980ko uztailaren 23a (82 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: bihotz-gutxiegitasuna
Familia
Bikotekidea(k)	ikusi Senya Fleshin (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	errusiera; ingelesa; Yiddisha; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, bakearen aldeko aktibista eta argazkilaria

Mollie Steimer (ukraineraz: Моллі Штаймер), jaiotza izena Marthe Alperinek, (Dunaivtsi, Podoliako gobernazioa, Errusiako inperioa, 1897ko azaroaren 21a-Cuernavaca, 1980ko uztailaren 23a) aktibista eta argazkilari anarkista errusiarra izan zen, jatorri judukoa.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jaiotza eta emigrazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Errusiako Inperioan jaioa, bere benetako izena Marthe Alperine zen. Familiarekin joan zen New Yorkera, 15 urte zituela. Han, Steimerrek lana aurkitu zuen arropa-fabrika batean, eta laster jarduera sindikalistetan sartu zen. Horren ondorioz, politikari buruzko liburuak irakurri zituen, hala nola August Bebel (Emakumea eta sozialismoa), Mijaíl Bakunin (Estatismoa eta anarkia), Piotr Kropotkin (Matxinatu baten memoriak) eta Emma Goldman (Anarkismoa eta beste saiakera batzuk).

Frayhayt[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1917an, New Yorkeko Frayhayt (Askatasuna) judu anarkisten taldean sartu zen. Steimerrek sei gelako etxebizitza bat partekatzen zuen Harlemeko 5 East 104 Streeten, taldeko beste kide batzuekin. Frayhayt taldeak bere batzarrak egiten zituen bertan eta Der Shturm (Ekaitza) egunkaria argitaratzen zuen.

Frayhayt taldea Estatu Batuek Lehen Mundu Gerran parte hartzearen kontra zegoen. 1918ko abuztuaren 23an, taldeko sei kide atxilotu zituzten Estatu Batuetako gerra-ahalegina ahultzen zuten artikuluak argitaratzeagatik. Horren barnean zegoen Estatu Batuetako gobernuari egindako kritika, Brest-Litovsk-en ituna sinatu ondoren Errusia inbaditzeagatik.

Jacob Schwartz taldeko kidearen aurka poliziak erabilitako biolentziaren ondorioz, atxilotu eta gutxira hil zen. Gainerakoak urriaren 25ean epaitu zituzten, Espioitza Legearen arabera. Steimer errudun deklaratu eta hamabost urteko kartzela-zigorra ezarri zioten. Gizonetako hiruk (Samuel Lipman, Hyman Lachowsky eta Jacob Abrahams) hogei urtera zigortu zituzten.

Atxiloketak eta kanpainak Estatu Batuetan eta Sobietar Batasunean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estatu Batuetako jende asko izututa geratu zen kondena horren aurrean. Besteak beste, Roger Baldwin, Norman Thomas, Felix Frankfurter, Margaret Sanger eta Lincoln Steffens. Elkarte bat sortu zen, League of Amnesty of Political Prisoners (Preso politikoen amnistiaren aldeko liga), eta panfleto bat argitaratu zen kasu honi buruz: Is Opinion a Crime? (Krimen bat da iritzia ematea?). Steimer eta beste hiru anarkistak aske utzi zituzten fidantzapean, apelazioaren emaitzen zain.

Hurrengo hilabeteetan, Steimer zazpi aldiz atxilotu zuten, baina kargurik gabe askatu zuten, hainbat espetxetatik igaro ondoren. 1919ko urriaren 30ean atxilotu eta Blackwell Islandeko espetxera eraman zuten. Auzitegi gorenak kondena berretsi zuen Espioitza Legearen arabera. Steimer Missouriko Jefferson Cityko espetxera eraman zuten.

Aldi horretan, A. Mitchell Palmer fiskal nagusiak eta haren laguntzaile bereziak, John Edgar Hooverrek, Sedizio Legea erabili zuten erradikalen eta haien erakundeen aurkako kanpaina bat hasteko. Legeria horrek balio izan zuen gobernuak "ezkertiarrentzat" jotzen zituen jarduera politikoetan parte hartu zuten Europako etorkinak deportatzeko. Besteak beste, Steimer, Emma Goldman, Alexander Berkman eta urte haietan Errusiara erbesteratu zituzten beste 245 pertsona.

Estonian erbesteratuta, Steimer Moskura iritsi zen 1921eko abenduaren 15ean. Errusiara iritsi eta gutxira jakin zuen Alexander Berkman eta Emma Goldman lankideak Sobietar Batasunetik kanpo erbesteratu zituztela. Boltxebikeko gobernua anarkistei errepresioa egiten hasi zen Kronstadteko altxamenduaren ondoren, eta Steimer laster polizia sekretu errusiarraren helburu bihurtu zen. Hantxe, Senya Fleshin ezagutu zuen, bere bikote izango zena hil arte. Biek laguntza-talde bat antolatuko zuten preso anarkistentzat, herrialdean zehar bidaiatuz, kartzelan sartutako anarkistei laguntza emateko. 1922ko azaroaren 1ean, bera eta Fleshin atxilotu eta Errusiako elementu kriminalen laguntzaile izatea leporatu zieten, eta Siberian bi urteko erbestealdira kondenatu zituzten. Petrogradoko kartzelan espetxeratuta, gose-greban egongo ziren azaroaren 27an, eta egun batzuk geroago liberatuko zituzten. Sobietar agintariek debekatu egingo zieten hiritik irtetea.

1923ko uztailaren 27an atxilotu zituzten, berriz ere, propaganda anarkista banatzeaz akusatuta. Espetxean, beste gose-greba bat hasi zuten, eta liberatu egin zituzten, garai hartan Profinternen kongresuan zeuden ordezkari anarkosindikalista atzerritarren protestei esker. Handik egun batzuetara, ordea, Sobietar Batasunetik kanporatu zituztela jakinarazi zieten, Alemaniara deportatu baitziuzten. Han, Emma Goldman eta Alexander Berkmanekin elkartu zen Berlinen.

Europako herririk gabeko herritarrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pasaporterik eta baliabiderik gabe, Alemanian egin zituen lehen urteak zailak izan ziren. Boltxebikeek iraultza bereganatu zuten moduagatik ilusioa galduta, Steimerrek bi artikulu idatzi zituen 1924ko urtarrila eta maiatza bitartean: Errusia uzterakoan eta Komunistak kartzelari moduan, eta Freedom Londresko aldizkari anarkistak argitaratu zituen. 1924an, Parisen finkatu zen, Volin familiarekin, erbestean ere zegoen Jacques Doubinskyren etxera joan aurretik. Urte haietan, Fleshin, Berkman, Goldman, Volin, Mratchny eta Aleksandr Shapirorekin batera, aktiboki parte hartuko zuen Errusian (1923-1926) espetxeratutako iraultzaileen defentsarako Batzorde Mistoan eta Langileen Nazioarteko Elkartearen erresistentzia-kutxan espetxeko anarkoskosindikalistentzat (1926-32). 1927an, Parisen, Volin, Berkman eta Doubinskyrekin batera, Fleshin eta Steimerrek Parisko Laguntza Taldea sortu zuten, Errusiako, Espainiako, Bulgariako, Italiako edo Portugalgo erbesteratu anarkistei laguntzeko.

Gogor kritikatu zuen Piotr Arshinov eta Nestor Makhno Ukrainako anarkistek erbestean idatzitako antolamendu-plataforma, anarkismoan masei buruzko elementu buruzagistak sartzen zituela eta boltxebismoak izan zuenaren antzeko ibilbidea izango zuela uste baitzuen. Orduan, Senya argazkilari gisa lanean hasi zen, eta berari zor zaizkio anarkista askori erbestean egindako argazkiak. 1929an, Berlingo Sasha Stoneren argazki-estudioaren eskaintza jaso zuen, eta Mollie kontratatu zuen laguntzaile gisa. Berlinen 1933an Hitler boterera igo zen arte jarraituko zuen. Urte horretan Parisera itzuliko ziren, eta han Bigarren Mundu Gerra hasi zen arte, 1939an. Alemaniarren okupazioaren ondoren, Marseillara joango ziren, eta handik ontzi bat hartuko zuten Mexikora.

Azken urteak Mexikon[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mexiko Hirian, Senyak eta Steimerrek argazki-estudio bat sortu zuten SEMO izenarekin (Senya eta Mollieren lehen bi letrengatik). Mexikon, erbesteratu espainiarrez osatutako Tierra y Libertad talde anarkistarekin harremanak izan zituzten. Molliek, errusieraz gain, ingelesa, alemana, frantsesa, gaztelania eta yiddish-a menderatzen zituen, eta mundu osoko lankide eta argitalpen anarkistekin harremanetan egon zen. Mexikon León Felipe poeta espainiarra ere ezagutu zuen, eta hark poema bat eskaini zion.

1963an, Cuernavaca hirira erretiratu ziren. 1976an, Emma Goldmani buruzko dokumental holandar baterako filmatu zuten. 1980an Pacific Street Films ekoiztetxearen, Anarchism in America dokumentalerako filmatu eta elkarrizketatu zuten berriro. 1980ko uztailaren 23an hil zen.