Renania-Palatinatua

Renania-Palatinatua Rheinland-Pfalz
Bandera Armarria
Administrazioa
Herrialdea	Alemania
Hiriburua	Mainz
Land burua	Kurt Beck (SPD)
ISO kodea	DE-RP
Bozak Bundesraten	4 (69tik)
Geografia
Koordenatuak	49°54′47″N 7°26′59″E
Azalera	19.847 km²
Demografia
Biztanleria	4.084.844 biztanle
Dentsitatea	0.21 bizt/km²
Informazio gehigarria
https://www.rlp.de/

Renania-Palatinatua (alemanez: Rheinland-Pfalz, ˈʁaɪ̯nlant ˈp͡falt͡s ahoskatua) Alemania hego-mendebaldeko estatua da. Mainz da estatuko hiriburua. 19.847 km²-ko azaleran lau milioi pasatxo biztanle bizi dira.

Geografia

Mendiz inguraturik dagoen eremua da, mendiak oso garaiak ez diren arren, altuena Erbeskopf (818m) baita. Hegoaldean Rhin inguruko mendilerroak (Rheinisches Schiefergebirge) ditu, iparraldean Eifel mendilerro bolkanikoa eta hauetaz gain Westerwald eta Taunus mendiak daude. Rhin ibaia hegoaldetik dator, Baden-Württemberg eta Hessen estatuekiko duen muga naturala delarik eta Koblentzan Luxenburgotik datorren Mosela ibaiarekin egiten du bat.

Renania-Palatinatuak mugakide ditu Alemaniako Sarre, Baden-Württemberg, Hessen eta Ipar Renania-Westfalia estatuak eta hauetaz gain Belgika, Luxenburgo eta Frantzia ere.

Historia

Sakontzeko, irakurri: «Renaniar Palatinatu»

1946ko abuztuaren 30ean eratu zen Prusiaren hegoaldeko lurrak izan zirenak eta Bavariaren menpe zeudenak elkartuaz.

Banaketa administratiboa

Hiru eskualdetan banatzen da eta guztira 24 barrutik osatzen dute Estatua. Hauetaz gain 12 hiri aske daude.

Eskualdeak

• Koblentza eskualdea
• Treveris eskualdea
• Rheinhessen-Pfalz eskualdea

Hiri askeak

• Koblentza
• Treveris
• Frankenthal
• Kaiserslautern
• Landau
• Ludwigshafen
• Mainz
• Neustadt
• Pirmasens
• Spira
• Worms
• Zweibrücken

Barrutiak

Ahrweiler (AW) Westerwaldeko Altenkirchen (AK) Alzey-Worms (AZ) Bad Dürkheim (DÜW) Bad Kreuznach (KH) Bernkastel-Wittlich (WIL) Birkenfeld (BIR) Eifel Bitburg-Prüm (BIT) Cochem-Zell (COC) Vulkaneifel (DAU) Donnersberg (KIB) Germersheim (GER) Kaiserslautern (KL) Kusel (KUS) Rhein-Pfalz (RP) Mainz-Bingen (MZ) Mayen-Koblentza (MYK) Neuwied (NR) Rhein-Hunsrück (SIM) Rhein-Lahn (EMS) Südliche Weinstraße (SÜW) Südwestpfalz (PS) Treveris-Saarburg (TR) Westerwald (WW)

Politika

2011ko martxoaren 27an izan ziren Saxonia Behereko parlamenturako azken hauteskundeak. SPD eta CDU alderdiak oso parekaturik gelditu ziren. SPD alderdiko Kurt Beck da gobernu burua

Honako hauek izan ziren hauteskundeetako emaitzak:

Alderdia	Bozken ehunekoak	Diputatuak
Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata (SPD)	% 35'7	42
Alemaniako Batasun Demokrata Kristaua (CDU)	% 35'2	41
90 Aliantza/Berdeak	% 15'5	18
Alderdi Demokratiko Askea (FDP)	% 4'2	0
Ezkerra (Die Linke)	% 3'0	0
Gainontzeko alderdiak	% 8'1	0

Ekonomia

Alemania guztiko estaturik esportatzaileena da, ekoiztutakoaren %50a kanpoan saltzen baitu. Jarduera garrantzitsuenak, ardogintza, industria kimikoa, farmazia industria eta autogintza dira.

Mainz Alemaniako ardogintzaren hiriburua kontsideratzen da. Alemaniak dituen 13 jatorrizko izendapenetatik sei bertan daude, honako hauek hain zuzen ere; Rheinhessen, Pfalz, Mosel, Nahe, Mittelrhein eta Ahr. Renania-Palatinatuan 63.683 hektarea mahasti daude eta 2033an esate baterako 2'6 milioi hektolitro ekoiztu ziren.

Pertsona ezagunak

• Johannes Gutenberg (1398-1468), inprimatzeko makinaren asmatzailea
• Johann Joachim Becher (1635-1682), alkimista
• Franz Bopp (1791 - 1867), hizkuntzalaria
• Anselm Feuerbach (1829-1880), margolaria
• Friedrich Albrecht Erlenmeyer (1849-1926), fisikaria
• Gustav Killian (1860-1921), lehenengo bronkioskopiak egin zituen medikua
• Ernst Bloch (1885-1977), filosofoa
• William Dieterle (1893-1972), aktorea eta zine zuzendaria
• Anna Seghers (1900-1983), idazlea
• Fritz Walter (1920-2002), futbolaria
• Helmut Kohl (1930-2017), Alemaniako presidentea (1982-1998)

Argazki galeria

• 
  Maguntzia
• 
  Koblentza
• 
  Koblentza
• 
  Stolzenfels gaztelua (Koblentza)
• 
  Treverisko katedrala
• 
  Neustadt
• 
  Wormseko katedrala
• 
  Lorelei.
• 
  Speyerreko katedrala.
• 
  Rheinstein gaztelua Rhin Garaiko haranean.

Gizateriaren Ondarea

UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu ditu Renania-Palatinatuko hainbat eraikin eta ingurune:

• Speyerreko katedrala (1981ean)
• Treveris: Porta Nigra, Treveriseko Anfiteatroa, San Petriren Katedrala eta Treveriseko Andre Mariaren Eliza (1986an)
• Rhin Garaiko harana (2002an)

Kanpo estekak

• http://www.rlp.de
• http://www.stadtplandienst.de/rheinlandpfalz.asp
• http://www.wahlen.rlp.de/
• http://www.lvermgeo.rlp.de
• https://web.archive.org/web/20060904182407/http://www.lvermgeo.rlp.de/freizeit/
• https://web.archive.org/web/20060220133857/http://www.der-takt.de/32.0.html

• Datuak: Q1200
• Multimedia: Rhineland-Palatinate / Q1200