Eliodoro Villazón

Eliodoro Villazón
	; Irudi gehiago
; 32. Boliviako presidentea
deputy of Bolivia (en)
Bizitza
Jaiotza	Sacaba (en) , 1848ko urtarrilaren 22a
Herrialdea	Bolivia
Heriotza	Cochabamba, 1939ko irailaren 12a (91 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua eta kazetaria
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Liberal Party (en)

Eliodoro Villazón Montaño (Sacaba, Cochabamba departamendua, 1848ko urtarrilaren 22a - Cochabamba, Bolivia, 1939ko irailaren 12a) boliviar abokatua, kazetaria eta politikaria izan zen. Boliviako presidente izan zen 1909ko abuztuaren 12tik 1913ko abuztuaren 14ra ^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eliodoro Villazón 1848ko urtarrilaren 22an jaio zen Cochabamba departamenduko Sacaba herrian. José Manuel Villazónen eta Manuela Montañoren semea zen. Bere jaioterrian egin zituen lehen eta bigarren mailako ikasketak. Abokatuan lizentziatu zen eta bere bizitza profesionalean herrialdeko ospetsuenetako bat izan zen. 20 urte zituela eta Mariano Melgarejo Valencia presidentearen de facto gobernuan (1864 – 1871), Villazónek El Ferroviario egunkaria sortu zuen. Villazón Enriqueta Torricorekin ezkondu zen.

Bizitza politikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oso gazterik hasi zuen bere ibilbide politikoa, Alderdi Gorriko kide bihurtuz (burua José María Linares presidente ohia zen alderdia). Cochabamba hiriko udal zinegotzia eta Cochabamba departamenduko Boliviako diputatua ere izan zen hainbat alditan.

23 urte zituela, Agustín Morales presidentearen gobernuak deitutako 1871ko Asanblea Nazionalera eta 1880 eta 1889ko Konbentzioetara joan zen ordezkari gisa. Ogasun eta Industria ministroa izan zen Narciso Campero Leyes presidentearen gobernuan (1880 – 1884), eta Boliviako finantza agente gisa ere ordezkatu zuen Europan. Finantzetan espezializatua, Villazónek dirutza handia lortu zuen bere lanbidearen bitartez.

Boliviako Alderdi Liberalaren sortzaile nagusietako bat izan zen. José Manuel Pando presidentearen gobernuko Atzerri Arazoetako ministroa izan zen (1900 eta 1902 – 1903), eta Boliviako inguruko herrialdeekiko muga-arazoak konpontzen aritu zen.

Ismael Montes Gamboaren presidentetzan, Villazón Boliviako presidenteorde izan zen 56 urterekin, 1904tik 1909ra; Defentsarako abokatu gisa ere aritu zen Bolivia eta Peruko Manuripiren inguruko mugako auzian.

Boliviako presidentetza (1909-1913)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eliodoro Villazón Boliviako Alderdi Liberaleko presidente izateko aurkeztu zen 1909ko hauteskunde orokorretan. Hauteskunde haietan garaile nagusitu zen, Ismael Montes Gamboa presidente gisa.

Boliviako presidente izendatu zuten 61 urterekin, 1909ko abuztuaren 12an bere bi presidenteordeekin batera; Macario Pinilla Vargas (lehen presidenteordea) eta Juan Misael Saracho (bigarren presidenteordea).

Haren gobernua Boliviako errepublikako historiako oparoenetakoa izan zen, aurrekontu-superabitaz eta lasaitasun-testuinguruaz gozatu baitzuen, 1908ko meatzaritza krisia gorabehera.

La Pazeko Merkataritza Goi Institutua sortu zuen.
Oruro Meatze Eskola sortu zuen, gaur egun Ingeniaritza Fakultate Nazionala (FNI).
1911n, Alemaniako misio bat kontratatu zuen Boliviako armada berrantolatzeko, Hans Kundt koronelak zuzenduta, Boliviara lehen aldiz iritsi zena.
Cochabambatik Aranirako trenbidea 1913an inauguratu zen.
Perurekin Muga Zuzentzeko Ituna sinatu zuen, Polo-Sánchez Bustamante Ituna izenez ezagutzen dena. La Paz hirian 1909ko irailaren 17an sinatu zuten Solón Polo Peruko ministro ahalguztidunak eta Daniel Sánchez Bustamante Boliviako Atzerri ministroak. Itun horrek Peru-Boliviako mugako gatazkari amaiera eman zion, eta Bolivia eta Txileren arteko aliantza eragotzi zuen Peruren aurka.
Argentinarekiko muga-arazo nabarmenak ere konpondu zituen.

Bere agintaldia amaitu ondoren, bere ondorengo Ismael Montes Gamboari eman zion agintea 1913ko abuztuaren 14an, eta Buenos Airesera bidaiatu zuen Boliviak Argentinan duen enbaxadore ahalguztidun gisa lan egiteko.

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

26 urte presidentetza utzi ondoren, Eliodoro Villazón 1939ko irailaren 12an hil zen Cochabamba hirian, 91 urte zituela. Aipatzekoa da, baita ere, Villazón 4 presidente zaharrenetako bat izan zela, Hugo Ballivián Rojas, Víctor Paz Estenssoro eta Lidia Gueiler Tejadarekin batera.