McDonald's
| McDonald's | ||
|---|---|---|
| ||
 | ||
| I'm loving it, Ich liebe es, C'est tout ce que j'aime, вот что я люблю, Me encanta, 我就喜欢 eta Gosto tanto | ||
| Datuak | ||
| Izen ofiziala | McDonald's Corporation | |
| Mota | janari lasterreko jatetxe-katea, negozioa, enpresa, marka erregistratua eta kapital irekiko enpresa | |
| Jarduera sektorea | quick service restaurant sector (en)  , foodservice (en) , accommodation and food service activities (en) eta food and tobacco industry (en) | |
| Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak | |
| Izengoitia | Mickey D's, Megges, McDo, Mekáč, Мак; Макдак, マック, マクド, 麥記, Meki, Mekdi eta McDo | |
| Jarduera | ||
| Honen parte | S&P 500, Dow Jones Industrial Average eta S&P 100 (en) | |
| Eskumendekoak | McDonald's Canada (en) | |
| Enplegatuak | 200.000 (2020ko abenduaren 31) | |
| Ekoizpena | Sausage McMuffin with Egg (en) , Big Mac (en) , Quarter Pounder (en) , Chicken McNuggets (en) , Filet-O-Fish (en) , McWings (en) , Grilled Chicken Burger (en) , Big N' Tasty (en) , McFlurry (en) , McChicken (en) , Patata frijitu, McRib (en) , McWrap (en) , freskagarri eta apple turnover (en) | |
| Negozio dibisioak | ||
| Agintea | ||
| Zuzendari exekutiboa | Chris Kempczinski (en) | |
| Egoitza nagusi | ||
| Legezko forma | kapital irekiko enpresa | |
| Jabea | The Vanguard Group (en) , BlackRock eta State Street Corporation (en) | |
| Zeren jabe | ||
| Ekonomia | ||
| Aktiboak | 52.626.800.000 US$ (2020) | |
| Kapital berekia | −7.824.900.000 US$ (2020) | |
| Diru-sarrerak | 19.207.800.000 US$ (2020) | |
| Irabazi garbia | 4.730.500.000 US$ (2020) | |
| Ustiapen-mozkina | 7.324.000.000 US$ (2020) | |
| Burtsa-kapitalizazioa | 173.430.000.000 US$ (2021eko apirilaren 8a) | |
| Balore-burtsa | New Yorkeko burtsa eta Tokioko burtsa | |
| Historia | ||
| Sorrera | 1940ko maiatzaren 15a | |
| Sortzailea | ||
| Sorlekua | San Bernardino (Kalifornia) | |
| Jasotako sariak | ||
webgune ofiziala       TikTok: mcdonalds    | ||
McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat hanburgesak, oilakiak eta patata frijituak saltzen ditu jatetxeetan, baina azkenaldian entsaladak, fruta eta azenario makilatxoak ere bai. Izan ere, janari azkarreko ikur bihurtuta, kritika andana jaso du gizentasuna bultzatzeagatik nahiz langile eta kontsumitzaileekiko jarrera etikorengatik.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lehen McDonalds jatetxea 1940 urtean sortu izan zen Richard eta Maurice anaiengandik San Bernardo-n(California). Jatetxea leku estrategiko batean jarria zegoen Ruta 66 famatua bertatik pasatzen zelako eta horrek asko lagundu zuen hasieran. 1954 urtean Ray Krock estatubatuarrak jatetxean bazkaldu zuen, eta anaiek zuten efizientzia eta lan egiteko erak txundituta utzi zuen Ray bezeroa. Hori dela eta 1955 urtean anaiekin batera enpresaren bazkide izatera pasa zen. Kroc-ek anaiei ideia bat proposatu zien, enpresaren frankiziak zabaltzea AEB osoan zehar, horretarako Harry J. Sonneborn kontratatu zuen finantza gerente moduan honen laguntzaz McDonald's Systems, Inc estruktura legala sortuz, gertakuzin hau hartuz enpresaren jaulkitze data.
1960 urtean Donald anaiek enpresa Kroc-i saldu zioten eta honek urte berean izena aldatu zion McDonald's Corporation izen berria ezarriz. Salmenta hau 2.7milioi dolar-ekoa izan zen. Honez gain, 60-70 hamarkadetan AEB-tik kanpo zegoen lehen McDonalds-a ezarri zen Columbian (Kanada), handik gutxira Hego-Amerikan ere lehenengoa ezarriz Costa Rican, baita 500 jatetxe zabalduz AEB-n. Bestalde, 60. hamarkadan hain famatua den Ronald McDonald pailasoa kontratatu zuen Kroc-ek telebistan lehengo iragarki hain famatua eginez.
Frankiziaren datu ekonomikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Munduan zehar gutxi gorabehera 40.000 McDonald´s jatetxe daude, 118 herrialdeetan sakabanatuta.[1] Estatu Batuetan 13.000 jatetxe daude, munduan jatetxe gehien dituen herrialdea izanda; Espainian guztira 483 jatetxe daude.[2]
Sortutako lanari dagokionez, frankizia honek 23.000 lanpostu inguru sortu ditu Espainia mailan[3] eta 700 lan postu Euskadi mailan[4].
Kontabilitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
McDonald´s-ek 5.665 milioi $ fakturatu zituen 2022-eko lehen hiruhilekoan, behin gastuak kenduta mozkin totalak 3.050 milioi $ izan dira.[5] Gastuen portzentai handiena langileen soldatetara bideratuta dago. Espainia mailan batazbesteko soldata 1171€-koa da, eta 1274€-koa frankizia bateko arduradunarentzat.[6]
Big Mac Indizea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Big Mac Indizea erosmen ahalmena neurtzeko sortutako indize bat da, munduko ia frankizia guztietan produktu hau eskaintzen da eta honen balioa kontuan hartzen da erosmen ahalmena konparatzeko, baita herrialde horretan egondako inflazioa neurtzeko.[7]
Lehiakidetasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Munduan zehar hainbat janari lasterreko jatetxe-kate daude McDonald´s enpresarekin lehian daudenak, haien artean; Subway , Domino´s, KFC... Baina, historian zehar lehia nagusia Burguer King jatetxe-katearekin izan da. Askotan ikus daiteke McDonald´s jatetxe baten ondoan Burguer King-eko jatetxe bat, honen zergatia, lehiakidetasun zuzena da eta joko-teoria-ren arabera erabaki hau optimoa da, konpetentzia zuzena dagoenean zerbitzu berbera eskaintzeko enpresen Nash oreka elkarren ondoan jartzea da, ahal dituzten bezero gehien irabazteko eta ez joateko beste jatetxera.[8]
Ronald McDonald haurrentzako fundazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1974. urtean ireki egin zen lehen Ronald McDonald etxea, honen helburu nagusia diru-sarrera baxuko familien ume gaixoak tratatzea edota diru-laguntzak ematea zen. Hurrengo urteetan hainbat etxe berri egin ziren munduan zehar eta Ronald McDonald haurrentzako fundazioa sortu egin zen etxe hauek finantzatzeko eta hobetzeko.
Ez zen izan 1997. urtera arte non fundazioaren lehen egoitza ireki egin zen eta gaur egun ezagutzen dugun karitate fundazioa ezarri egin zen. Honen finantzazioa enpresak lortutako mozkinetik datoz, baina, parte bat bezeroetatik dator, jatxetzean jateko orduan aukera dago dohaintza egiteko eta fundazio honi bideratzeko. [9]
Gaur egun, fundazio honek 500.000 boluntario inguru ditu eta 62 herrialdeetan lan egiten dute. Guztira, estimatzen da zerbitzu hauei esker famileek 930 milioi $ inguru aurreztu dutela osasungintzan eta etxebizitzan.
Espainia mailan fundazio honek garrantzi handia izan zuen Covid-19-eko pandemian, diru-sarrera gutxiko familiei aterpea, lehengaiak, osasun eta hezkuntza zerbitzuak emanez. [10]
Jatetxeak Euskal Herrian[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Araba[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- GASTEIZ: Gamarra.
- GASTEIZ: Armentia
- ZIGOITIA: Foronda.
Bizkaia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ABADIÑO
- LEIOA: Artea merkataritza-gunea.
- BARAKALDO: La Ribera Etorbidea eta MXOCIO Bilbao.
- BASAURI: Bilbondo merkataritza-gunea.
- BILBO: Zubiarte merkataritza-gunea.
- SESTAO: Ibarzabal industrialdea.
Gipuzkoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- DONOSTIA: Garbera eta Bretxa.
- LASARTE: Urbil merkataritza-gunea.
- IRUN: Txingudi merkataritza-gunea.
Nafarroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- IRUÑEA: Galaria merkataritza-gunea eta Barañain.
- BERRIOZAR: Artiberri sektorea.
- TUTERA: Colmar ibaia bidea.
Iparraldea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- DONIBANE LOHIZUNE
- HENDAIA
- ANGELU: Angelu-La Barre, RN eta BAB merkataritza-gunea
- BAIONA: Espiritu Saindua
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) «Número de restaurantes McDonald's en el mundo 2007-2021» Statista (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Gaztelaniaz) «McDonald's: países con más restaurantes en el mundo» Statista (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Gaztelaniaz) España, McDonald's. «mcdonalds.es» mcdonalds.es (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Gaztelaniaz) RRHHpress.com. «McDonald’s crea 40 empleos en el País Vasco con un nuevo restaurante en Vitoria (Álava) - RRHH Press - Noticias de Recursos Humanos y empleo» www.rrhhpress.com (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Ingresos de McDonald’s (MCD) - Investing.com» Investing.com Español (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ , https://es.indeed.com/career/salaries?from=gnav-homepage or..
- ↑ (Gaztelaniaz) «Índice Big Mac por país del mundo en 2022» Statista (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Gaztelaniaz) admin. (2021-09-07). «✅ ¿Por qué empresas rivales abren sus tiendas una al lado de la otra?» Desconocimiento (Noiz kontsultatua: 2022-11-04).
- ↑ «Historia» Fundación Infantil Ronald McDonald® (Noiz kontsultatua: 2022-11-04).
- ↑ «Noticias» Fundación Infantil Ronald McDonald® (Noiz kontsultatua: 2022-11-04).
Ikus gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Ingelesez) McDonald'sen webgune ofiziala
- (Gaztelaniaz) «McDonald's: países con más restaurantes en el mundo» Statista (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- (Gaztelaniaz) España, McDonald's. «mcdonalds.es» mcdonalds.es (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q38076
Multimedia: McDonald's