Bataisk

Koordenatuak: 47°08′N 39°45′E / 47.13°N 39.75°E / 47.13; 39.75
Wikipedia, Entziklopedia askea
Bataisk
Батайск
Errusiaren banaketa administratiboa
Administrazioa
Estatu burujabe Errusia
Errusiako oblastak Rostov oblasta
Jatorrizko izenaБатайск
Posta kodea346880–346884
Geografia
Koordenatuak47°08′N 39°45′E / 47.13°N 39.75°E / 47.13; 39.75
Map
Azalera77.68 km²
Altuera5 m
Demografia
Biztanleria126.988 (2021eko urriaren 1a)
219 (2018)
Dentsitatea1.634,76 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1769
Telefono aurrizkia86354
Ordu eremuaUTC+03:00
Hiri senidetuakSremski Karlovci (en) Itzuli eta Novi Bečej (en) Itzuli
батайск-официальный.рф

Bataisk (errusieraz Бата́йск) Errusiako Rostov Oblasteko hiria da, Kóisug ibaiaren (Donen ibaiadarra) ezkerraldean kokatua, Rostov Donetik 15 km hego-mendebaldera. 2017an, 124.705 biztanle zituen.

Bere unitate administratiboaren erdigunea da: Bataisk hiria (Город Батайск), hiri-okrug kategoria duena. Rostov Don hiri-aglomerazioaren parte da Aksairekin batera, eta zerbitzu asko partekatzen ditu oblasteko hiriburuarekin.

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tokiaren izenak jatorri ez ziurra du: V. Grachov eta N. Reshetniaka bezalako etnografoek Batiya errekatik etorriko dela defendatzen duten bitartean, P. Onokolovek frogatu zuen ez zegoela izen horren arrastorik eskualdean, eta, 1747ko mapa batean, ibaia Batai bezala agertzen dela[1]. Beste ikerlari batzuek ba tai su turkieratik ateratzen dute toponimoa, «erreka batekin sakonune hezea»[2].

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fundazioa XVIII. mendean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataisk Batáiskaia slobodá bezala sortu zuten 1769an nekazari kolonoek 1768-1774ko Errusia-Turkia Gerra garaian, Errusiar Inperioaren eta Otomandar Inperioaren arteko lurralde gatazketan; azkenean, Azov Gobernazioa osatuko zuten gerra ostean. Garai berean, Zaporizhiako kosakoak ibaian beherago kokatu ziren, eta Kóisugskaia slobodá sortu zuten, Itsaso Beltzeko kosako gisa[3]. Tradizionalki, Bataisk gunean finkatu ziren lehen familiak (Katalina II.aren aginduz) zhikrevetskitarrak, safonoviarrak eta grebennikovi-lomoviarrak izan zirela kontsideratzen da. Azov eskualdeko lurren defentsarako eta Donen ahoa otomandarren eta Krimeako basailuaren aurka babesteko, puntu bat izan zen. Kokapena oparo haziko zen Rostov Don eta Azoveko esnea, larruak eta nekazaritza produktuak hornituz.

1782ko erroldak 324 gizon eta 307 emakume bizi zirela herrian eman zuen[4]. Grigori Potiomkinen 1783ko estatuko artxiboak dio 102 etxetan 728 biztanle direla. Slobodá-n egurrezko eliza bat zegoen Jainkoaren Ama Santuaren babesari eskainia.

XIX. mendea eta XX. mendearen hasiera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVIII. mendearen azken urteak eta XIX. mendearen lehen erdiak Ipar Kaukasoko biztanleriaren hazkunde eta ekonomia asimilazio azkarra pairatu zituen. XIX. mendearen erdialderako, Bataiskoie tamaina handiko eta azkar hazten ari zen selo bat zen, Errusiako erdialdeko herri askoren biztanleria jasotzen zuena[4]. 1801ean, herriko ezponda egungo Polovinko kalearen altueran zegoen, eta erdigunea Korotki eta Mali kaleen eremuan. 1810ean, Mikel Goiaingeru Santuaren eliza eraiki zen. Herria hegoalderantz hazi zen Mostovaia kalean zehar (zubitik Rostoveraino)[5], eta hiriko administrazio eraikina, ziegak eta landa eskola bat eraiki ziren[5]. XIX. mendean zehar, herriak jarduera ekonomikoa irabazten joan zen (abeltzaintza, burdinola, adreilu fabrika, bankuak eta merkataritza bulegoak, pertsona eta salgaien garraioa Azovera), eta, harekin batera, handitu egin zen[6][7]. XIX. mendearen lehen laurdenean, 830 etxe izatera iritsi zen herria, 2.835 gizon eta 2.870 emakumerekin. Herria inguratzen zuten 53 haize-errota[4] zeuden, eta Kóisug-eko moilatik, zubitik gertu, ganadua, janaria, artilea eta bestelako ondasunak Donera garraiatzen zituzten itsasontziz. Herriko ezpondaren ondoan, Dmitri Zmeiev-en fabrika zegoen, non galtzerdiak eta eskularruak egiten zituzten[5].

1856an, Batáiskoie volost baten buru izendatu zuten, zeinaren Kóisugskaiako slobodá, Kuleshovka, Vysotxino, Kotxevantxik, Samarski jutorak eta Novonikoláyevka eta Novobataisk selós-eko herrixkak mendean zituen[8].

Vladikavkaz trenbidea eraikitzeak bultzada handia izan zen Bataiskoieren garapenerako. 1875eko uztailaren 14an, Bataisk geltokia martxan jarri zen[4]. 1887an, Bataiskeko uyezd-a Iekaterinoslav Gobernaziotik Doneko Voist oblastera eraman zuten[5]. 1897ko erroldak 14.000 biztanle bazituen ere, 1904an, 17.616 zituen, 2.576 etxebizitza, hamaika kale, bi eliza eta lau oinarrizko hezkuntza eskola[9].

Sobietar garaia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataiskeko geltokia 1918an .
Hiriaren armarri ohia (1990).

1924an, Bataiskeko Raiona sortu zen Bataiskoie Selon egoitzan. 1925ean, herria elektrifikatu, eta horrek aukera berriak sortu zizkion industriari. Urte hartan bertan, herria lan-lekutzat hartu zen[4].

1930ean, hirigunearen ekialdean, aireportu bat eta bizitegi-barruti berri bat eraikitzeko erabakia hartu zen (Aviagorodok). Abiazio eskola bat (1931, 1938tik AK Serov Eskola) eta hegazkinak konpontzeko zentro bat ireki ziren. 103 Sobietar Batasuneko heroi sortuko ziren abiazio eskolatik, hala nola Aleksei Maresiev, edo, geroago, lehen kosmonautak, hala nola Vladimir Komarov, Yevgueni Khrunov edo Víktor Gorbatkó. Aleksandr Bezhevets proba pilotu ospetsua ere eskola horretan trebatu zen.

1935ean, ogigintza-gunea ezarri zen herrian, eta Vperiod aldizkaria argitaratzen hasi zen. 1938ko azaroaren 25ean, hiri izaera jaso zuen, RSFSR Sobiet Goreneko Presidiumaren dekretu bidez[10]. Urte berean, Rostov Oblasteko Bataiskeko raiona desegin zen. Sobietar garaian, Bataiskeko industria-gune eta trenbide-lotura nagusi gisa garatzen jarraitu zuen, eta, 1941erako, hamahiru industria-establezimendu handi zeuden, batez ere elikagaien industria, non zazpi mila pertsona inguru aritzen ziren lanean[10].

1941eko azaroan, Bigarren Mundu Gerra iritsi zen Bataiskera, Alemania naziaren Wehrmacht-ek Rostov Don hartu ondoren. Alemaniako hegazkinek bonbardaketa gogorrak egin zituzten arren, U-2ek eta hegazkinen aurkako sobietar kanoiek atzera bota zituzten, eta Armada Gorriaren kontraerasoak, hilaren 28an eta 29an; Rostov Don askatzea eta Alemaniako aurrerapena atzeratzea lortu zuen. Hurrengo udan, 1942ko uztailaren 27ko Kaukasoko guduan zehar, Bataisk tropa faxistek harrapatu zuten, ia oposiziorik gabe. Okupazioan, 595 bizilagun (haurrak barne) hil ziren; ehun gizon eta emakume gazte Alemaniara eraman zituzten. Hiriko etxebizitzen ia % 40 suntsitu ziren okupazioan. Industri instalazioak, elektrizitate-hornidura, telefono- eta telegrafo-konexioak eta trenbide-loturako azpiegiturak suntsitu zituzten[4]. Hiriaren askapenaren aldeko borrokan, 217 lagunek galdu zuten bizia. 196 egun okupatuta egon ondoren, Bataisk 1943ko otsailaren 7an askatu zuten Hegoaldeko Frontearen tropek Rostov askatzeko operazioan[11]. 1943. urtearen amaieran, gerra garaian Bataisken izandako suntsiketak 41,3 milioi errublotan baloratu ziren. Bigarren Mundu Gerran, guztira, Bataiskeko 3.688 biztanle galdu zuten bizia[4].

Gerraosteko urteetan, hiriak hazten jarraitu zuen, eta, 1959rako, Kóisugeraino iristen zen, ondoko herria[12]. Herria guztiz berreraiki zen gerraosteko lehen Bost Urteko Planarekin, eta, 1960rako, herriak 30 bider gehiago zituen 1940ko ekoizpen-balioak baino.

Bataiskeko tren lotura berrikuntza teknikoaren aitzindaria izan zen Sobietar Batasunean, 1964an lehen lokomotora elektrikoak hartu zituen, baita trenbide kontaktu sarean distantzia berria praktikan jarri ere. 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, hiria teknologia modernoekin eroso hornituta zegoen. Komsomol eta Gaidar egoitza mikroauzoak eraiki ziren. Lenin plaza eraberritu zen; Gagarin Kultura Jauregia, kultur etxea eta beste establezimendu batzuk eraiki ziren[10]. 1987an, solairu anitzeko etxeekin, Severni egoitza mikroauzoaren eraikuntza hasi zen.

1990eko eta XXI. mendea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1997an, Bataisk Hiria udal-unitatea eratu zen Bataiskeko tokiko Duma eta Bataisk Hiri Administrazioa sortuz hiriko alkatea buru zela. 2005ean, hiri-okrug bihurtu zen Bataisk hiria[13]. 2008an, hiriko plan zuzendariaren diseinua eta azalera eta eraikuntzak erabiltzeko araudi berriak onartu ziren[14].

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataisken bilakaera demografikoa 1897 eta 2020 artean
1897 [15] 1904 1926 [15] 1939 [15] 1959 [16] 1962 [17] 1967 [17] 1970 [18] 1973 [17] 1976 [17] 1979 [19] 1982 [20] 1986 [17] 1987 [21] 1989 [22] 1992 [17] 1996 [17] 1998 [17] 2000 [17] 2010 [23] 2017
14.000 17.616 23.000 48.000 65.158 72.000 85.000 85.306 94.000 91.000 90.123 94.000 97.000 98.000 91.930 93.700 96.700 97.600 95.900 111.843 124.705

2017an, hiria 136. postuan sailkatu zen Errusiako Federazioko 1.112 hiri-biztanleriaren sailkapenean. Hiriak gero eta handitze joera handiagoa izan du azken urteotan.

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ardiak Bataisk ondoan, 2011.

Hiriko enpresa nagusiak hauek dira: Bataiski zavod stroidetal (hormigoia, zeramikazko hormigoia eta hormigoizko produktuak), BEMZ (Bataiskeko lantegi elektromekanikoa, 1946an sortua trenbide-sektorea zerbitzatzeko), Konstruktsiya (linea elektrikoetarako, komunikazio-dorreetarako eta bestelako metalezko osagarrien ekoizpenerako). Rezmetkon (erregaiak, ura, aleak eta abar biltegiratzeko deposituen fabrikazioa), APRZ (aeronautika-tresnen konponketa-tailerra, ekipamendu militarren ekoizpena eta konponketa, 1927an sortua), lokomotora eta bagoien biltegia (trenbide-ekipoen eta azpiegituren konponketa eta mantentze-lanak), Elektrosvet (Errusia Guztiko Itsuen Elkartearen parte: autoen kableak) eta Vtormet (metalen birziklapena).

Eraikuntza-makinen konponketa, kamioien atoiak konpontzeko eta egiteko enpresek, baita industria arineko eta elikagaien sektoreetako beste enpresa batzuek ere dihardute hirian.

Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataiskeko tren geltokia .

Bataiskeko tren geltokia Ipar Kaukasoko Trenbidearen geltoki handienetako bat da, geltokitik Rostov Don, Azov, Krasnodar, Salsk eta Tikhoretsk-era doan hainbat linearen arteko lotura gisa balio duena.

Bataisken lotzen dira M4 Don autobidea eta R-268 eskualdeko errepideak Azov eta kostalderantz, R-269 eta A-135 (M4 eta Rostov-on-Don arteko konexioa).

Herriaren ekialdean, Bataiskeko aireportu militarra dago.

Hiri garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataiskeko 4. lineako autobusa

Bataisk hiriak bederatzi garraio-linea dituen hiri-autobus sarea du, guztiak tren geltokitik datozenak. 2016an, txartelaren prezioa 17 errublo eta 50 kopeck zen, eta 9 errublo, pentsiodunentzat. Bestalde, hiriaren aldirietako eta hiri arteko autobus sare batek zerbitzatzen du, Aviagorodok auzora, Krasni Sad, Ovoshchnoi eta Rostov Donera (19 errublo 2016an).

Era berean, 2012tik, Bataisk Rostov Donekin lotzen duen trolebus-sarea sortzeko planak daude[24].

Hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataisk hirian, bigarren hezkuntzako lanbide-heziketari eskainitako bi establezimendu daude: Informazioaren Teknologia eta Erradioelektronikako Institutu Teknikoa eta Bataisk Lanbide Eskola. Bigarren hezkuntzari dagokionez, hirian, maila horri dagozkion zazpi ikastetxe daude, bi gimnasio eta bi batxilergo eskola. Haur hezkuntzarako, Bataisk 26 establezimendu ditu.

Bestalde, hiriak arte, musika eta kirol eskolak ditu. Haurren sormena garatzeko zentro bat ere badago.

Osasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bataiskeko Hiriko Ospitale Nagusia.

Bataisken, Bataisk hiriko ospitale nagusia funtzionatzen du, 569 pazienteentzako edukierarekin[25]. Helduentzako hainbat poliklinika daude, baita haurrentzako bi, jaio aurreko klinika, larrialdi-saila eta hortz-poliklinika ere. Tren geltokiari zerbitzua emateko, OAOren Errusiako Trenbideak-en (RZhD) Iragate Ospital Klinikoa dago Bataiskeko tren geltoki nagusian[26].

Farmazia publiko eta pribatuen sare batek funtzionatzen du hirian.

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kóisug-eko etxeak, antzinako slobodá, gaur egun Bataisken parte dena.

Bataiskeko musika-jardueren lehen erregistroak XIX. mendearen lehen erdialdean daude, Korneiev lurjabeak bertako musikarien hamahiru familia morrontzatik erreskatatu zituenean. 1917ko Urriko Iraultzaren ostean, 1920ko hamarkadan Bataisken botere sobietarra ezarrita, laster antolatuko ziren kultur jardueren sailak: 1920ko abuztuaren 6an, egunkariek iragarri zuten bi antzerki emanaldi egingo zituztela auzokideek Kóisug eta Bataisken, baita Bataisk Hezkuntza Nazionaleko Sailak zinema baten irekiera ere. Mostovskaia kaleko 39. zenbakiko nekazarien elkarteak (gaur egun Kuibishev) lehen antzerkia antolatu zuen Bataisken, Lenin Antzokian, urte bereko apirilean eta elkartearen tresna biltegian. 1930eko hamarkadan, trenbide-loturaren garapenarekin, antzokia geltokira hurbildu zen, eta bertan Trenbideetako Langileen Parkea eraiki zen dantza eta emanaldietarako areto batekin.

Bigarren Mundu Gerraren urteetan, jarduerak ez zuen behera egin, eta aipagarria da Konstantin Simonov-en Корреспондентской песни (Korrespontsalaren abestia)[27] abesti ospetsuaren letrak Bataiskerako bidean idatzi zirela gerra garaian. 1950eko azaroan, Stalin klubaren bi solairuko eraikina eraiki zen Bariko San Nikolas elizako orube zaharrean, geltokitik gertu eta hainbat hiri-elkarteren ekimenez. Antzerki areto berri horretan, taularatuko zen lehen antzezlana Anton Txekhov-en Gerezien baratza izango zen. 1995ean, kultur egoitza horrek 3. mailako kategoria jaso zuen, eta Trenbideetako Langileentzako Aisialdi Zentroa izendatu zuten.

Bataiskeko haurrentzako, lehen musika eskola Aleksei Fedorovek sustatu zuen 1956an, eta, bi urte geroago, 1958an, Hiriko Diputatuen Sobietar Batzorde Exekutiboak ofizialki ireki zuen 1. eskola bezala. Herriko abesbatza talde nagusiak Dubravushka eta Kalinushka dira, Doneko kosakoen eta abesti militarren errepertorioarekin.

Liburutegiak, museoak eta zinema-aretoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat liburutegi daude herrian: M. Gorky Hiriko Liburutegi Nagusia, NK Krupskaya Hiriko Haur Liburutegi Nagusia, V. Mayakovsky Liburutega, AP Chekhov Liburutegia, AS Pushkin Liburutegia, LN Tolstoi Liburutegia, M. Yu. Lermontov Liburutegia, Yesenin Liburutegia eta IS Turgenev Liburutegia.

Hiriko museo nagusia Bataisk Hiriko Historia Museoa[28]da, eta zinema nagusia, Kinoteatr Iliuzion.

Jaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiriaren eguna iraileko azken igandean ospatzen da.

Monumentuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiriko plaza nagusian, Vladimir Leninen estatua dago. Nabarmentzeko beste monumentu batzuk hauek dira: Lokomotoraren monumentua (Bataiskeko trenbideko langileen borroka iraultzaileen oroimenez), Belaunaldien Zinaren Oroimena, Oroimenaren Harresiaren Oroimena eta Aviatorov parkean MIG-15 baten erreplika eta Emakumezko Bularraren Monumentua[29]. Herriak nazioartearen arreta erakarri zuen azken monumentu hori zela eta, gizonezkoen esku bat emakume hutsal baten bularrari helduta erakusten duena, zeinak, esaten denez, famili zoriontasuna ekarriko die ukitzea lortzen duten gizonei[30].

Hiriko beste monumentu batzuek esanahi erlijiosoa dute, (Errusiar Eliza Ortodoxoa): Andres Apostoluaren monumentua, San Nikolas Barikoaren monumentua, Pedro Printzearen eta Fevronia Printzesaren monumentua, Joan errusiarraren monumentua, Panteleimon Sendalearen monumentua eta Vladimir Handiaren monumetua.

Erlijioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Trinitate eliza.
Jaunaren Igokundearen eliza.
Jainko Ama Santuaren Interzesioaren Eliza.

XVIII. mendearen amaieran hasi zen Bataiskeko eliza ortodoxoen eraikuntza. 1783ko apirilaren 30ean, Rostoveko Ioann Andreiev artzapezak, Kóisugen, Theotokos Dormizioaren eliza baten gunea sagaratu zuen, urte horretako abenduaren 30ean zerbitzurako irekiko zena. 1864an, dedikazio bereko harrizko eliza berria altxatu zen, bi eskolarekin (parrokiakoa eta lurraldekoa), 1936an botako zutena. Bere lekuan, gaur egun, eskola bat dago.

1798an, Bataiskeko bizilagunek Migel Goiaingeruari eskainitako egurrezko eliza egitea erabaki zuten. 1800eko otsailaren 8an, Novorosísk hiriko kontseilu espiritualetik, eraikitzeko baimena jaso zuten, urte bereko ekainaren 7an, Sinodo Santuak erabakia onartu zuen. 1805ean, eliza berria jartzeko lursaila eskuratu zen.

XIX. mendearen bigarren erdialdian, Jainkoaren Ama Santuaren Interzesioaren eta Odighitria Santuaren elizak eraiki ziren. Horietako lehena, egungo 10. Ikastetxearen orubean kokatua zen. Biak 1937an eraitsi zituzten. Bigarrenaren kokalekuan, jada XXI mendean, Bizitza Emateko Trinitate eliza eraiki zen. .

1915ean, tren geltokiaren ondoan, San Nikolas Barikoaren eliza eraikitzen hasi ziren, Nikolas II.aren tronu-igotzearen omenez. 1916ko otsailaren 1erako, elizaren eraikuntzaren lehen faseak amaituta zeuden (kupulak, arkuak, zurezko teilatuak). Beste tenplu bat Rabotxnaia kalean zegoen, gaur egungo Zvezdotxka Haurreskola dagoen gunean.

XXI. mendean, Trinitate Biziemailearen eliza eraiki zen, gurutze-oinplanoa eta kupula duena. Stavropolen ospatutako erlijio-arkitektura lehiaketa batek Errusia hegoaldean eraikitzen ari den tenplurik ederrena izendatu zuen[31].

Herriko beste eliza batzuk hauek dira: Jainkoaren Ama Santuaren Interzesioaren eliza[32]; Vladimir Printzearen eliza[33]; Jaunaren Igokundearen eliza[34]; San Nikolas Matronovski eliza[35], eta Errusiako Ivanen eliza.

Komunikabideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tokiko prentsa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tokian argitaratzen diren egunkari nagusiak Vperiod (Вперёд, hiriko administrazioak zuzendua); Batáiskoie vremiá[36] (Батайское время, Aleksandr Fomenkok zuzendua, Errusiako Barne Ministeriokoa, eta Novi Bataisk (Новый Батайск, Errusia Justua alderdiarekin lotutakoa).

Irratia eta telebista[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irrati- eta telebista-emankizunak Rostov Donetik egiten dira.

Pertsona ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ivan Andreiantxenko (1926 - 1995), trenbideetako langilea, Lan Sozialistaren Heroia.
  • Georgi Inozemtsev (1902 - 1957), Lan sozialistaren heroia.
  • Viktor Bogdanenko (1925 - 2002), Sobietar Batasuneko heroia.
  • Piotr Rudenko (1928), trenbideetako langilea, Lan Sozialistaren Heroia.
  • Mikhail Dantxenko (1897 - 1956), politikaria.
  • Igor Skosar (1968), politikari ukrainarra.
  • Tatiana Lisenko (1983), atleta.
  • Natasha Galkina (1985), modeloa.
  • Yulia Gritxenko (1990), futbolaria.
  • Aleksei Denisenko (1993), taekwondolaria.

Galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bitxikeriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1950ean, Bataisk heziontzi sobietarra Gdańsk ontziolan eraiki zuten.

Senidetutako-hiriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. P. Onokolov, О Батыевом колодце: en Vperiod. — 1997.
  2. Yu. Názarov, Почему такое название. en Vperiod. 2 de julio de 1988
  3. P. I. Onokolov. Возникновение слобод Батайск и Койсуг en Moi Bataisk. — 2007. — № 3—4. — Pp. 34—35
  4. a b c d e f g Откуда есть пошла земля Батайская en Аргументы и факты на Дону — [2007 o 2008]
  5. a b c d P. I. Onokolov. Самые «батайские» фамилии: о том, как и кем заселялся наш город en Moi Bataisk. — 2008. — № 5. — Pp. 26—27.
  6. V. Sknariov. У истоков en Vperiod, 2004, p. 13
  7. V. Sknariov, Улицы села Батайского en Vperiod, 1995
  8. S. Pogodinskaya. Слобода в болотах? Город стратегического значения!. en la Revista Vperiod (26 de septiembre de 2008)
  9. S. Shishkanova, Что было, когда нас не было en Vperiod, (20 junio de 1998).
  10. a b c Города и районы Ростовской области. Rostov del Don: Rostóvskoye knizhnoye izdateltsvo, 1987, pp. 49-55
  11. V. Toporkov, Из памяти не вычеркнешь en Moi Bataisk. 2007.№ 2. — Pp. 30—33.
  12. Seló Kóisug, Rostovskói óblast, sobre la historia del seló Kóisug.
  13. Закон Ростовской области от 27.12.2004 года № 235-ЗС «Об установлении границы и наделении статусом городского округа муниципального образования «Город Батайск»
  14. Administración de la ciudad de Bataisk (Errusieraz)
  15. a b c Города с численностью населения 100 тысяч и более человек. .
  16. [http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  17. a b c d e f g h i Mojgorod Bataisk (Errusieraz)
  18. Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  19. Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  20. Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  21. Народное хозяйство СССР за 70 лет. Юбилейный статистический ежегодник. Финансы и статистика, Москва, 1987 год
  22. Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения
  23. Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Ростовской области. .
  24. Sobre el proyecto de trolebús (Errusieraz)
  25. Sitio web del hospital (Errusieraz)
  26. Sitio web del hospital (Errusieraz)
  27. Versión moderna de la canción en Youtube.
  28. Museo de Historia de la Ciudad (Errusieraz)
  29. Monumento al Pecho Femenino (Errusieraz)
  30. «ABC News Australia» "Russian town puts breasts on a pedestal.".
  31. Templo de la Santísima Trinidad en Bataisk (Errusieraz)
  32. Sitio web (Errusieraz)
  33. Sitio web (Errusieraz)
  34. Sitio web (Errusieraz)
  35. Sitio web (Errusieraz)
  36. Sitio web del periódico (Errusieraz)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]