Europar Batasuna-Ukraina Asoziazio Akordioa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Europar Batasuna-Ukraina Asoziazio Akordioa
Irudia
MotaEuropean Union Association Agreement (en) Itzuli
Denbora-tarte2014ko martxoaren 21a - 
Indarrean sartze2017ko irailaren 1a
KokalekuBrusela

Europar Batasuna eta Ukraina Elkartzeko Akordioa Europar Batasunaren (EB), Euratom, Ukrainaren eta EBko 28 estatu kideen artean (EB eta Euratomez gain zati bereiziak direnak) egindako Europar Batasuneko Elkartze Akordioa[1][2] da. Alderdien arteko elkarte politiko eta ekonomikoa ezartzen du. Akordioa 2017ko irailaren 1ean[3] sartu zen indarrean, eta, aurretik, zati batzuk behin-behinean aplikatu ziren. Alderdiek hitzeman zuten elkarren arteko lankidetzan aritzea eta bateratzeko konpromisoa hartu zuten politika ekonomikoan, legedian eta arlo anitzetako arauditan, besteak beste, langileen eskubideen berdintasuna, bisarik gabeko pertsonen zirkulaziorako urratsak, informazioa eta langileak trukatzea justiziaren arloan, Ukrainako energia azpiegituraren modernizazioa, Europako Inbertsio Bankurako sarbidea eta beste hainbat. Alderdiek ohiko goi bilerak eta ministroen, beste funtzionarioen eta adituen arteko bilerak egiteko konpromisoa hartu zuten. Akordioak, gainera, aldeen arteko Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Integrala ezartzen du[1][4][5].

Akordioak, bere politikak eta legedia Europar Batasunekoekin bateratzeko, erreforma ekonomiko, judizial eta finantzarioetara konprometitzen du Ukraina, eta konpromisoa hartzen du apurka-apurka EBko estandar tekniko eta kontsumitzaileetara egokitzeko[6]. EBk, bere aldetik, Ukrainari laguntza politiko eta finantzarioa, ikerketarako eta ezagutzarako sarbidea eta EBko merkatuetarako lehentasunezko sarbidea ematea onartzen du. Bi aldeek EBko Segurtasun eta Defentsa Politika Bateratuaren eta Europako Defentsa Agentziaren politiketara pixkanaka-pixkanakako bateratzea sustatzeko konpromisoa hartzen dute.

Akordioa bi hamarkada baino gehiagoren ostean iritsi da, bi alderdiek elkarren arteko lotura estuagoa hartu nahi izan dutenean. Alde batetik, Europar Batasunak bermatu nahi du Ukrainatik datozen aleen eta gas naturalaren inportazioak eta Ukrainara doazen ondasunen esportazioak eskualdeko ezegonkortasunaren mehatxurik ez izatea —azkenean ezegonkortasuna soziopolitikoen bidez murriztu daitekeela uste baitu— eta Ukrainan erreforma ekonomikoak egitea[7][8]. Ukrainak, berriz, bere Europar Batasunarekiko esportazioak areagotu nahi ditu merkataritza askeari etekina ateraz, kanpoko inbertsio desiragarriak erakarriz, eta ukrainar askok kultur lotura sendoa sentitzen duten entitate soziopolitiko batekin harreman estuagoak ezarriz. Mendebaldeko Ukraina, oro har, EBko kide izateko gogotsuagoa da Ekialdeko Ukraina baino[9][10].

Itunaren xedapen politikoak 2014ko martxoaren 21ean sinatu ziren, nahiz bere berrespena hainbat gertakarik geldiarazi zuten: Ukrainan iraultza eta orduko Ukrainako presidentea zen Viktor Janukovitx kanporatzea[11]. Janukovitxek, azken unean[12], akordioa sinatzeari uko egiteak eragin zuen kanporatze hori. Errusiak, Ukrainako bigarren merkataritza-kide handienak , Errusia, Bielorrusia eta Kazakhstango Aduana Batasunarekin elkartze bat aurkeztu zion alternatiba gisa[13][14]. 2014ko martxoaren 21etik aurrera, merkataritza-integrazioari buruzko gaiak alde batera utzi ziren aldi baterako (2014ko maiatzaren 25eko Ukrainako presidentetzarako hauteskundeen emaitzen zain), Europar Batasunak eta Petro Poroxenko Ukrainako presidente berriak Ukraina eta Europar Batasuna Elkartze Akordioaren atal ekonomikoa sinatu zuten arte 2014ko ekainaren 27an[2], eta Ukrainak EBko kide izateko "lehen urratsa baina erabakigarriena" zela adierazi zuen[15].

III., V., VI. eta VII. tituluak eta haiei lotutako Eranskinak eta Protokoloak 2014ko azaroaren 1etik aurrera behin-behinean aplikatzen dira, eta IV. titulua, berriz, 2016ko urtarrilaren 1etik aurrera[16] EBren eskumenei dagokien xedapenek. Xedapenak, formalki, 2017ko irailaren 1ean sartu ziren indarrean, sinatzaile guztiek Akordioa berretsi ostean[1].

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ukraina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gehiago jakiteko, irakurri: «Ukraina eta Europar Batasuneko harremanak»

XVIII. mendearen amaieran hasita, Ukrainako zatirik handiena Errusiar Inperioaren lehen zatia zen. Ondoren, Mendebaldeko Ukraina Austro-Hungariako Inperioaren parte izan zen, eta, gero, Poloniako Bigarren Errepublikara pasatu zen 1939ko Poloniaren sobietar inbasiora arte[17]. Orduan, Ukraina Sobietar Batasunean sartu zen (bai Errusiako SSRan bai Ukrainako SSRan Sobietar Batasunera batu ziren 1922tik aurrera)[17]. 1991ko abuztuaren 24an, Ukrainak Sobietar Batasunetik independentzia aldarrikatu zuen arte[17]. Ukraina independenteak (1991tik), hasiera batean, lotura sendoak mantendu zituen Errusiarekin, eta, ondorioz, Ukrainako ekonomia Errusiako ekonomiarekin integratu zen[18][19].

Ituna sinatu aurretik, Ukrainako kanpo merkataritzaren herena inguru Europar Batasunarekin (EB) zen; beste heren bat Errusiarekin[6].

Europar Batasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikatzaren eta Altzairuaren Europako Erkidegoa 1952an eratu zen, Mendebaldeko Europako sei herrialdek osatua. Horrek Europar Batasunera eramango zuen 1992an botere zentralak handitu ahala, eta kideen hazkundea 28ra iritsi zen 2013rako. Batasunak merkatu komun bat du, eta, besteak beste, merkataritza-hitzarmenak egiteko eskumena du. Batasunak dituen eskumenak bere estatu kideetatik transferituak soilik ditu, eta, beraz, itun batek eskumen ez dituen arloak barne hartzen dituenean, estatu kideek, Batasunarekin batera, itunaren alderdi bihurtzen dira.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2008ko uztailaren 22an, Ukrainaren eta Europar Batasunaren artean "Egonkortze eta Elkartze" moduko akordioa sinatuko zela iragarri zen[20]. Hala ere, 2011n, Catherine Ashton Europar Batasuneko Kanpo Arazoetarako goi ordezkariak Ukrainari ohartarazi zion Europar Batasunak Ukrainarekin Elkartze Akordioari buruz hitz egiten jarraituko zuen arren, Julia Tymoxenko Ukrainako lehen ministro ohiaren aurkako epaiketan Ukrainako agintarien planteamenduetan ikuspegia aldatu ezean, itunaren berrespen prozesuak "arazoak izango zituela"[21]. Elkartze Akordioa estatu kide guztiek eta Europako Parlamentuak berretsi behar dute dokumentua indarrean egon dadin[21]. 2011ko urriaren 11n, Timoxenkori zazpi urteko espetxe zigorra ezarri zioten, eta nazio eta nazioarteko protestak piztu, eta Ukraina eta Europar Batasuneko harremanak mehatxatu zituen[22][23]. Timoxenkok berak adierazi zuen bere espetxeratzeak ez zuela Europar Batasunak Ukrainarekin harreman estuagoak ezartzea eragotzi behar[24]. Ukrainaren eta Europar Batasunaren arteko Elkartze Akordioa sinatzea amaituta zegoen arren, 2011ko abenduaren 19ra atzeratu zen. Ukrainak eta EBk, Ukraina-EB Goi Bileran onartutako adierazpen bateratu baten arabera, zioten ituna berrestea Ukrainaren esku zegoela: "balio komunak eta zuzenbide estatua botere judizial independente batekin" errespetatzea[25][26][27][28]. Štefan Füle Hedapenerako eta Europako Auzo Politikarako Europako komisarioak 2012ko otsailaren 27an adierazi zuen: "espero" zuela Elkartze Akordioa hilabeteko epean sinatzea eta "ikusten" zuela hurrengo udazkenean sinatuko zela. Era berean, "sei arlo nagusitan jarduteko beharra" adierazi zuen (batez ere erreforma juridikoan eta askatasun demokratikoetan)[29][30][31]. 2012ko otsailaren 29an, Europako Alderdi Popularrak Julia Timoxenko, Yuriy Lutsenko eta beste preso politiko batzuen berehalako askatasuna eskatu zuen, eta Ukrainaren eta Europar Batasunaren arteko Elkartze Akordioa ez zela sinatu eta berretsi behar aldarrikapen horiek bete arte[32][33].

Hasierako urratsak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

EBko Elkartze Akordioa (AA) 2012ko martxoaren 30ean sinatu zen Bruselan[34]; Julia Timoxenko Ukrainako lehen ministro ohiaren tratamenduak eta zigorrak (EBko buruzagiek motibazio politikoko epaiketa gisa kontsideratzen zuten[35]) EBren eta Ukrainaren arteko harremanak tenkatu zituen[35][36]. Europar Batasunak eta bere kide diren hainbat estatuk, Alemaniak bereziki, Ukrainako presidente Viktor Janukovitxi eta Azaroven bere Gobernuari Timoxenkoren atxiloketa geldiarazteko presio egin zien, haren osasun okerraren beldurrez[37]. EBko buruzagiek, Joachim Gauck Alemaniako presidenteak barne, Yanukovichekin egin beharreko hainbat bilera egiteke utzi zituzten[38][39].

Ukrainako oposizioko politikariek eskatuta, berriz, EBko gobernuko arduradunek Ukrainako UEFA Euro 2012 txapelketari boikota egin zioten[38][40][41]. EBko buruzagiek iradoki zuten AA eta Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Integrala ezin zirela berretsi Ukrainak "demokraziaren eta zuzenbide estatuaren narriadura nabarmenaren" kezkari erantzun ezean, tartean Timoxenko eta Yuriy Lutsenko 2011n eta 2012an espetxeratu izana[42][43][44].

EBko Kanpo Arazoetarako Kontseiluak 2012ko abenduaren 10ean egindako adierazpen batek hauxe zioen: «Lehendik sinatutako Elkartze Akordioa, Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Integrala barne, sinatzeko konpromisoa berresten du, agian, 2013ko azaroan, Vilniusen Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bileraren garaian, Ukrainako agintariek goian aipatu dugun hiru arloetan ekintza irmoa eta aurrerapen nabaria erakusten duten bezain laster. Hiru arloak hauek dira, Hauteskundeak, botere judiziala eta konstituzio-erreformak» (nazioarteko estandarren ildotik bere osagaiak dira eta adostutako lehentasunak)[45].

Kostiantyn Yelisieiev Ukrainak EBn duen enbaxadoreak, 2013ko otsailean, EBk AA sinatzeko edozein aurrebaldintza baztertuz erantzun zuen[46]. Hala ere, 2013ko otsailaren 22an, Verkhovna Rada-n (Ukrainako Parlamentua) erregistratutako 349 kideetatik 315ek ebazpen bat onartu zuten, zeinak adierazten zuen "bere eskumenen barruan" parlamentuak bermatuko zuela 2012ko abenduaren 10eko EBko Atzerri Arazoetarako Kontseiluaren "gomendioak" beteko zirela[47]. 2013ko otsailaren 25eko 16. EB-Ukrainako Goi Bileran[48], Herman Van Rompuy Europako Kontseiluko presidenteak 2012ko abenduko EBko Atzerri Arazoetarako Kontseiluaren adierazpenari jarraipena eman zion EBk errepikatuz: «Eremu horietan ekintza zehatza eta aurrerapen nabaria lortzeko deia, beranduenez aurtengo maiatzerako»[49]. Egun berean, Janukovitx presidenteak adierazi zuen Ukrainak "ahalegina egingo zuela" EBren eskakizunak asetzeko[49]. Garai hartan, Janukovitx presidentea Errusiarekin ere negoziatzen ari zen Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasunarekin lankidetzan aritzeko "eredu egokia aurkitzeko"[49]. Baina, halaber, 2013ko otsailaren 25ean, José Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak argi utzi zuen: "herrialde bat ezin dela izan aduana-batasun bateko kide eta, aldi berean, Europar Batasunarekiko merkataritza askeko eremu komun sakon batean egon"[49].

Ukrainak Europako integraziorako prestaketa koordinatzeko, 2013rako Ukrainako Europan integratzeko Lehentasun Neurriei buruzko Plana onartu zuen Ukrainako Gobernuak. Plana arrakastaz ezartzea 2013ko azaroaren 29an Vilnius-en Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bileran aurreikusitako Elkartze Akordioa sinatzeko beharrezko baldintzetako bat zela suposatu zen[50][51].

2013ko martxoan, Stefan Fuele EBko Zabalkunderako komisarioak Europako Parlamentuari jakinarazi zion Ukrainako agintariek EBk planteatutako gaiei aurre egiteko "konpromiso argia" eman bazuten ere, azken aldiko hainbat gertakari "kezkagarri", tartean Tymoxenkoren abokatuak, Serhiy Vlasenko-k, Verkhovna Radan (Ukrainako parlamentuan) zuen agintaldia baliogabetzea, atzeratu egin zezakeela akordioen sinadura. Hala ere, biharamunean, Ukrainako Kanpo Arazoetarako Ministerioak itxaropentsu agertu zuen azaroan sinatuko zirelako oraindik[52]. 2013ko apirilaren 7an, Janukovitx presidentearen dekretu batek espetxetik askatu zuen Lutsenko, eta Tymoxenkoren bigarren gobernuko ministro Heorhiy Filipchuk beste zigorretatik salbuetsi zuen[53]. 2013ko irailaren 3an, Verkhovna Radaren irekiera saioan, udako atsedenaldiaren ostean, Janukovitx presidenteak parlamentuari legeak onar zitzala eskatu zion, Ukrainak EBko irizpideak bete zitzan eta 2013ko azaroan Elkarteko Akordioa sinatzeko aukera izan zezan[54]. Irailaren 18an, Ukrainako kabineteak aho batez onartu zuen Elkartze Akordioaren zirriborroa[55] 2013ko irailaren 25ean, Volodymyr Rybak Verkhovna Radako presidenteak adierazi zuen ziur zegoela bere parlamentuak Elkartze Akordiorako EBko irizpideetara egokitzeko beharrezko lege guztiak onartuko zituela Ukrainako Alderdi Komunistak izan ezik; «Verkhovna Rada batu egin da» lege horien inguruan, esan zuen'[oh. 1][58]. 2013ko azaroaren 20an, EBko Hedapenerako komisario Stefan Fuelek adierazi zuen espero zuela Verkhovna Rada hurrengo egunean elkartzea sinatzeko beharrezkoak ziren gainerako legeak aztertu eta[50] hitzarmena onartzeko, 2013ko azaroaren 29an, aurreikusita zegoen bezala, sinatzeko.

Atzeratzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera: «Euromaidan»

Badakigu ukrainar jendea zenbat sentitzen den europarra, zenbat axola zaion Europa. Noski, orain gure elkarrizketei ekingo diegu gure Ukrainako bazkideekin, ondo jakinda beti errespetatu behar ditugula Ukrainaren erabaki subiranoak.

–—José Manuel Barroso, Europako Batzordeko presidentea, 2013ko azaroaren 28tik 29ko EBren Vilniusen (2013ko azaroaren 29an) egindako goi bileran[34]

2013ko azaroaren 21ean, Verkhovna Radak ez zuen onartu Julia Timoxenko lehen ministro ohiari atzerrian tratamendu medikoa jasotzeko sei mozioetatik bat bera ere, eta hori, Elkartze Akordioa sinatzeko, EBk jarritako baldintza zen. Aste berean, Timoxenkok adierazi zuen prest zegoela EBri eskatzeko bere askatasun eskaria bertan behera uzteko, baldin eta Viktor Janukovitx presidenteak Elkartze Akordioa sinatuko zuela esaten bazuen. Egun berean, Ukrainako Gobernuaren dekretu batek bertan behera utzi zituen Elkartze Akordioa sinatzeko prestaketak; horren ordez, Ukraina, Europar Batasuna eta Errusiaren arteko merkataritza-arazoak konponduko zituen hiruko merkataritza batzorde bat sortzea proposatu zuen[59]. Mykola Azarov lehen ministroak dekretua eman zuen «Ukrainaren segurtasun nazionala bermatzeko eta Errusiarekin (eta CISeko beste herrialde batzuekin) merkataritzak izan zitzakeen ondorioak kontuan hartuta»[60]. Akordioa azaroaren 28tik 29rako Goi bileran, Vilniusen, sinatzen bazen[59][61][62] Yuriy Boyko Ukrainako lehen ministrordearen esanetan, Ukrainak akordioa prestatzeari ekingo dio: «industria produkzioaren beherakada eta CIS herrialdeekin ditugun harremanak Europako merkatuak konpentsatzen dituenean, bestela gure herrialdeko ekonomiak kalte larriak jasango ditu»[60]. EBko diplomatiko batzuk, ordea, eszeptikoagoak ziren azaldutako arrazoiekin[63] Geroago, 2013ko azaroaren 21ean, Errusiako presidentetzarako prentsa idazkariak, Dmitri Peskov-ek, Ukrainako dekretua herrialdearen erabateko barne eta burujabetza erabaki bat zela esan zuen, eta uste dugu ez dugula horri buruzko iritzia emateko eskubiderik, eta Errusia prest zegoela Ukrainarekin eta EBrekin, merkataritza eta ekonomia gaietan, hiruko negoziazioak ekiteko gaineratu zuen[34]. Europako Parlamentuak Ukrainan duen jarraipen-misioak (2013ko azaroaren 21ean ere) EB-Ukrainako Elkartze Akordioa sinatzeko aukera oraindik zutik zegoela adierazi zuen[64]. Egun berean, Viktor Janukovitx Ukrainako presidenteak adierazi zuen: «Ez dago Ukrainan erreformen alternatibarik eta Europan integratzeko alternatibarik. . . Bide horretatik goaz, eta ez dugu norabidea aldatuko»[65][oh. 2].

Hurrengo egunetan, oposizioko alderdiek, Euromaidan rgitn ari ziren Kieven, Iraultza Laranjaz geroztiko protestarik handienak[67][68]. 2013ko azaroaren 26an, Errusiak EBko Elkartze Akordioa sinatzea atzeratzeko eskatu ziola eta, Ukrainako Gobernuak onartu, eta, EBko akordiorako, baldintza hobeak nahi zituela esan zuen[69]: «Guretzako erosoa den maila batera iristen garenean, gure interesen arabera betetzen dituenean, baldintza arruntetan adosten garenean, orduan hitz egingo dugu sinaduraz» adierazi zuen Janukovitx presidenteak telebistako elkarrizketa batean[69]. Egun berean, Vladimir Putin Errusiako presidenteak Ukrainako Elkartze Akordioa atzeratzeko erabakiari egindako kritikekin amaitzeko eskatu zuen, eta EBko akordioa Errusiaren segurtasun interesentzat txarra zela gaineratu zuen[69]. Europako Kontseiluko presidenteak, Herman Van Rompuyk, eta Europako Batzordeko presidenteak, José Manuel Barrosok, egindako adierazpenei erantzuten ari zitzaien Putin, eta haiek irmoki gaitzetsi zuten Errusiaren ekintza[69]. 2013ko azaroaren 26an, Azarov lehen ministroak gobernu bilera batean adierazi zuen: «Aginpide osoz baieztatzen dut Elkartze Akordioaren negoziazio prozesuak aurrera jarraitzen duela, eta gure herrialdea Europako estandarretara hurbiltzeko lana ez dela egun bakarrean gelditzen»[70]. Janukovitx, presidentea oraindik ere, parte hartu zuen azaroaren 28tik 29ra Vilniusen EBko Goi Bileran, baina Elkartze Akordioa ez zen sinatu[70][71][72]. Goi-Bilera horretan, Europar Batasunak eta Ukrainak Aire Zerbitzuen Akordioa sinatu zuten[73]. Era berean, Goi Bileran, Janukovitx presidenteak adierazi zuen Ukrainak oraindik Elkartze Akordioa sinatu nahi zuela, baina Errusiaren mehatxuzko erantzuna konpentsatzeko diru-laguntza handia behar zuela, eta Errusiaren, Ukrainaren eta EBren arteko hiru norabideko elkarrizketak hastea proposatu zuen. Gainera, Bruselari, Ukrainari NMFren balizko mailegu baten baldintzak leuntzen laguntzeko eskatu zion[74]. EBk hiru aldeko elkarrizketak baztertu, eta Yanukovichi Elkartze Akordioa sinatzeko konpromisoa hartzeko eskatu zion, baina hark uko egin zion[74]. Goi Bileraren amaieran, José Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak adierazi zuen EBk ez zuela «hirugarren herrialde baten betorik» onartuko Ukrainarekin estuagotzeko negoziazioetan[75]. Gainera, adierazi zuen: «Bidaia luze bati ekin diogu Ukrainari lagunduz, beste batzuei bezala, orain "estatu kide berri" bilakatzeko. Baina epe laburreko kalkulu politikoak alde batera utzi behar ditugu»[76].

Europako Kontseiluko presidenteak, Herman Van Rompuyk, gaineratu zuen: «Ezin diogu amore eman kanpoko presioari, eta gutxiago Errusiakoari»[77]. Barrosok EBk Ukrainarekin Elkartze Akordioa sinatzeari dagokion eskaintza mahai gainean duela berretsi zuen[78][oh. 3]. Aldi berean, Janukovitx presidenteak, oraindik ere, Elkartze Akordioa geroago sinatzeko asmoa zuela adierazi zuen: «Lan eginez arazo ekonomikoentzako irtenbideak aurkitzean, Errusiarekin lankidetza-hitzarmen estrategiko bat sinatzeko aukera dugunean eta gainerako guztiak eginten dugunean Europar Batasunaren, Errusiaren eta Ukrainaren arteko harremanak normalak izan daitezen... Hori da gure erantzukizuna»[80].

Sinadura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Viktor Janukovitx presidentea boteretik kendu zuten Ukrainako Parlamentuaren gehiengoaren botoarekin[81] 2014ko Ukrainako iraultzaren ostean, eta behin-behineko gobernu berri batek ordezkatu zuen 2014ko otsailean. 2014ko martxoaren 21ean, EBk Bruselan egindako Goi Bileran, Ukrainako lehen ministro berria Arseni Yatseniuk eta Europar Batasuneko buruzagi ziren Herman Van Rompuy eta José Manuel Barrosok, Europako Kontseiluko 28 buruzagi politiko nazional edo estatuburuekin batera, Bruselan sinatu zituzten AAren xedapen politikoak[11][82], 2014ko maiatzeko presidentetzarako hauteskundeen ostean DCFTArekin sinatzeko[83][83]. Europar Batasunak eta (orduko) Ukrainako presidente berriak Petro Poroxenkok 2014ko ekainaren 27an sinatu zuten Ukraina eta Europar Batasuna Elkartzeko Akordioaren atal ekonomikoa[2][84], eta, kidetasunerako, "lehen urratsa baina erabakigarriena" bezala deskribatu zuten[85]. Herman Van Rompuy Europako Kontseiluko presidenteak honakoa esan zuen sinadura ekitaldian: «Kieven eta beste leku batzuetan, jendeak bere bizitza eman zuen Europar Batasunarekiko lotura estuago horren alde. Ez dugu hori ahaztuko»[86].

Berrespena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

III, V, VI eta VII tituluak eta haiei lotutako Eranskinak eta Protokoloak 2014ko azaroaren 1etik aurrera behin-behinean aplikatzen dira, eta IV. titulua, berriz, 2016ko urtarrilaren 1etik aurrera[16] xedapenek EBko eskumenei dagokien neurrian. Xedapenak, formalki, 2017ko irailaren 1ean sartu ziren indarrean, sinatzaile guztiek Akordioa berretsi ostean[1].

Sinatzailea Data Erakundea Alde Aurka AB Gordailua[1] Erreferentzia
Austria Austria 2015eko uztailaren 8a Kontseilu Nazionala 134 47 0 2015eko abuztuaren 6a [87]
2015eko uztailaren 24a Kontseilu Federala Onartua [87]
2015eko uztailaren 31 Presidentearen oniritzia Emandakoa [88]
Belgika Belgika
2015eko apirilaren 23a Diputatuen Ganbera 102 17 19 2016ko otsailaren 1a [89][90]
2015eko maiatzaren 13a Errege Onarpena (lege federala) Emandakoa [91]
2015eko uztailaren 1a
Valoniako
Parlamentua
(eskualdea)
(erkidegoa)[oh. 4]
63 2 4 [92]
61 2 4 [92]
2015eko ekainaren 22a Aleman Hiztun Komunitatea 16 2 1 [93]
2015eko ekainaren 24a Frantziar Komunitatea 71 0 8 [94]
2015eko azaroaren 20a Bruselako Eskualde Parlamentua 69 3 3 [95]
2015eko azaroaren 20a
Brusela Batuaren
Batzarra
[oh. 5]
(FR hiztunak)
(NL hiztunak)
53 3 1 [97]
14 0 2
2015eko ekainaren 17a
Flandriako
Parlamentua
(eskualdea)
(komunitatea)
82 18 [98]
87 19 [98]
2015eko ekainaren 24a COCOF Batzarra 71 0 8 [99][99]
Bulgaria Bulgaria 2014ko uztailaren 24a Batzar Nazionala 90 2 1 2014ko irailaren 9a [99]
2014ko uztailaren 28a Presidentearen oniritzia Emandakoa [100]
Kroazia Kroazia 2014ko abenduaren 12a Parlamentua 118 0 0 2015eko martxoaren 24a [99]
2014ko abenduaren 18a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Zipre Zipre 2015eko urriaren 29a Ordezkarien Ganbera Onartua 2016ko urtarrilaren 29a [101]
2015eko azaroaren 6a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Txekia Txekiar Errepublika 2014ko abenduaren 10a Senatua 52 3 12 2015eko azaroaren 12a [102]
2015eko irailaren 17a Diputatuen Ganbera 107 29 2 [102][101]
2015eko urriaren 27a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Danimarka Danimarka 2014ko abenduaren 18a Parlamentua 102 8 0 2015eko otsailaren 18a [101]
Estonia Estonia 2014ko azaroaren 4a Batzarra 65 1 0 2015eko urtarrilaren 12a [101][101]
2014ko azaroaren 13a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Europar Batasuna Europar Batasuna eta EEE 2014ko irailaren 16a Europako Parlamentua 535 127 35 2017ko uztailaren 11 [101]
2017ko uztailaren 11 Europar Batasuneko Kontseilua Emandakoa [101]
Finlandia Finlandia 2015eko martxoaren 10a Parlamentua Onartua 2015eko maiatzaren 6a [101]
2015eko apirilaren 24a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Frantzia Frantzia 2015eko maiatzaren 7a Senatua Onartua 2015eko abuztuaren 10a [101]
2015eko ekainaren 25a Batzar Nazionala Onartua [101]
2015eko uztailaren 8a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Alemania Alemania 2015eko maiatzaren 8a Kontseilu Federala 69 0 0 2015eko uztailaren 22a [101][101]
2015eko martxoaren 26a Bundestag 567 64 0 [101]
2015eko maiatzaren 27a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Grezia Grezia 2015eko azaroaren 18a Parlamentua Onartua 2016ko urtarrilaren 6a [101]
2015eko azaroaren 24a Presidentearen aldarrikapena Emandakoa [101]
Hungaria Hungaria 2014ko azaroaren 25a Batzar Nazionala 139 5 0 2015eko apirilaren 7a [101]
2014ko abenduaren 5a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Irlandako Errepublika Irlanda 2015eko urtarrilaren 27a Dáil Éireann 59 19 0 2015eko apirilaren 17a [101][101]
Italia Italia 2015eko irailaren 10a Senatua 145 39 14 2015eko abenduaren 11 [101]
2015eko ekainaren 11a Diputatuen Ganbera 245 112 31 [101][101]
2015eko irailaren 29a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Letonia Letonia 2014ko uztailaren 14a Parlamentua 79 0 0 2014ko uztailaren 31 [101][101]
2014ko uztailaren 18a Lehendakariaren oniritzia Emandakoa [101]
Lituania Lituania 2014ko urriaren 8a Parlamentua 87 0 1 2014ko uztailaren 29a [101][101]
2014ko uztailaren 11 Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Luxenburgo Luxenburgo 2015eko martxoaren 18a Diputatuen Ganbera 52 2 3 2015eko maiatzaren 12a [101]
2015eko apirilaren 12a Dukerri Handiaren promulgazioa Emandakoa [101]
Malta Malta 2014ko abuztuaren 21a Ordezkarien Ganbera Onartua 2014ko abuztuaren 29a [101][101][101]
Herbehereak Herbehereak 2015eko apirilaren 7a Ordezkarien Ganbera 119 31 0 2017ko ekainaren 15a [101]
2015eko uztailaren 7a Senatua 55 20 0 [101]
2015eko uztailaren 8a Errege aldarrikapena Emandakoa [101]
2016ko apirilaren 6a Erreferenduma[oh. 6] %38,41 %61,59 %0,8[oh. 7]
2017ko otsailaren 23a Ordezkarien Ganbera (erreferendumaren ostekoa) 89 55 [101]
2017ko maiatzaren 30a Senatua (erreferendumaren ostekoa) 50 25 [101]
2017ko maiatzaren 30a Senatua (erreferendumaren ostekoa) 50 25 [101]
Polonia Polonia 2014ko abenduaren 4a Senatua 76 0 0 2015eko martxoaren 24a [101]
2014ko azaroaren 28a Sejm 427 1 0 [101][101]
2015eko martxoaren 2a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101][101][101]
Portugal Portugal 2015eko martxoaren 20a Batzar Nazionala Onartua 2015eko maiatzaren 13a [101]
2015eko apirilaren 23a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Errumania Errumania 2014ko uztailaren 2a Diputatuen Ganbera 293 0 0 2014ko uztailaren 14a [101]
2014ko uztailaren 3a Senatua 113 1 1 [101]
2014ko uztailaren 9a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Eslovakia Eslovakia 2014ko irailaren 24a Kontseilu Nazionala 132 0 2 2014ko urriaren 21a [101]
2014ko urriaren 16a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Eslovenia Eslovenia 2015eko maiatzaren 13a Batzar Nazionala 68 3 1 2015eko uztailaren 27a [101][101]
2015eko maiatzaren 21a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Espainia Espainia 2015eko apirilaren 15a Senatua Onartua 2015eko maiatzaren 19a [101][101]
2015eko otsailaren 19a Diputatuen Kongresua 296 1 12 [101]
Errege Onarpena Emandakoa
Suedia Suedia 2014ko azaroaren 26a Parlamentua 250 44 0 2015eko urtarrilaren 9a [101]
Ukraina Ukraina 2014ko irailaren 16a Verkhovna Rada 355 0 0 2014ko irailaren 26a [101]
2014ko irailaren 16a Presidentearen oniritzia Emandakoa [101]
Erresuma Batua Erresuma Batua 2015eko martxoaren 9a Lorden Ganbera Onartua 2015eko apirilaren 8a [101]
2015eko otsailaren 23a Komunen Ganbera Onartua [103]
2015eko martxoaren 19a Erregina Onarpena Emandakoa [101]

Berrespen-oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Malta[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Berrespena Maltako Europar Batasunaren Legearen 4. idatz-zatiaren 2.b idatz-zatiaren arabera egin zen[101][141], zeinak dioen:

Betiere, Malta Europar Batasuneko estatu kide gisa sar daitezkeen itunei eta nazioarteko hitzarmenei buruz, eta Europar Batasunaren kide izateagatik Maltak bere izenean edo Europar Erkidegoaren izenean berretsi behar dituen itunei eta nazioarteko hitzarmenei buruz, horiek aurkeztu eta hilabetera sartuko dira indarrean, Atzerri eta Europako Arazoetarako Batzorde Iraunkorrak eztabaidatzeko[101].

.

Ituna, 2014ko uztailaren 21ean Atzerri eta Europako Gaietarako Batzorde Iraunkorrari aurkeztu zitzaionez[101], 2014ko abuztuaren 21ean sartu zen indarrean Maltako legeriaren baitan.

Herbehereak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2015eko uztailaren 1ean Wet Raadgevend Erreferenduma indarrean sartu ondoren, eskaera nahikoa aurkeztuz gero espresuki salbuesten ez den edozein egintzarako (onartu ondoren) aholku-erreferenduma egin behar da[101]. Abuztuaren 13an, Kiesraad-ek jakinarazi zuen erreferenduma deitzeko aurretiazko eskaera bat egiteko 13.490 baliozko eskaera erregistratu zirela eta beharrezkoa zen 10.000 atalasea gainditzen zuela. Horrek erreferendumaren eskaeraren azken fasea abiarazi zuen, abuztuaren 18tik irailaren 28ra bitartean 300.000 eskaera aurkeztu behar zirelarik. Kiesraadek urriaren 14an jakinarazi zuen 472.849 eskaera jaso zirela, eta, horietatik, 427.939 baliozkotzat jo ziren[101][101]. Baldintza bete zenez, 2016ko apirilaren 6an, legearen inguruko aholku-erreferenduma egin zen. % 32,28ko parte-hartzearekin, eta baliozko erreferenduma egiteko atalasea bete zen. Botoen % 61 Onarpen Legearen aurkakoa izan zen. Legea baztertzean, Estatu Orokorrek jarraipen-lege bat ezarri behar dute Legea indargabetzeko edo indarrean jartzeko.

Erreferendumaren ostean, Mark Rutte Herbehereetako lehen ministroak berrespena bertan behera geldituko zela esan zuen itunaren gainerako alderdiekin akordioa bilatzeko negoziazioak egin bitartean[101][101]. 2016ko abenduan, EBko estatu kideetako estatu-buruen edo gobernu-buruen erabaki bat onartu zen, zeinak akordioaren interpretazio juridikoki lotesleak egiten zituen erreferendumean landutako kezkak konpontzeko. Hain zuzen ere, EBk adierazi zuen ez zuela konpromisorik hartzen Ukrainari EBko kide izateko hautagai estatusa edo segurtasun-bermeak, laguntza militarra edo finantzarioa edo EBren barruan zirkulazio askea emateko[101][101] Erabakia indarrean sartuko litzateke Herbehereek akordioa berresten bazuten, eta, noski, bere parlamentuak onartu behar zuen[101]. 2017ko urtarrilaren amaieran, Herbehereetako gobernuak akordioaren onespena berresteko lege-proposamena aurkeztu zuen[101]. Herbehereetako Ordezkarien Ganberak 2017ko otsailaren 23an onartu zuen lege proiektua[101]. Senatuak, berriz, 2017ko maiatzaren 30ean onartu zuen lege proiektua[101].

Britainia Handiko eta Ipar Irlandako Erresuma Batua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Berrespena 2015eko Europako Batasuneko ―(Itunen Definizioa) (Elkarte Hitzarmena) (Ukraina)― Aginduan oinarritu zen, 1972ko Europako Komunitateen Legearen 1. artikuluaren 3. paragrafoaren arabera egindakoa, Ganbera bakoitzeko Parlamentuaren ebazpen baten bidez onartu ondoren.

Aplikazioa Erresuma Batuan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Akordioa, 2020ko urtarrilaren 31n eta Brexit-era arte, EBko estatu kide gisa aplikatu zitzaion Erresuma Batuari. Brexitaren ondorengo trantsizio-aldian, 2020ko abenduaren 31ra arteko Akordioa aplikatzen zen Erresuma Batuan oraindik ere Akordioa. Erresuma Batuak eta Ukrainak 2020ko urriaren 8an sinatu zuten beren arteko EB-Ukraina Elkartze Akordioa ordezkatzen zuen akordioa, "Britainia Handiko eta Ipar Irlandako Erresuma Batuaren eta Ukrainaren arteko lankidetza-hitzarmen politikoa, librea eta estrategikoa" izenekoa[[101][101].

Xedapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Akordioak Europako Kontseiluko presidentearen eta Ukrainako presidentearen arteko ohiko Goi-bilerak eskatzen ditu. Europar Batasuneko Kontseiluko eta Ukrainako Ministroen Kabineteko kideak ere aldizka bildu behar dira, baita Europako Parlamentuko eta Ukrainako Parlamentuko kideak eta bi alderdietako beste funtzionario eta aditu batzuk ere.

Akordioak ere bi alderdiek konprometitzen ditu politika, legeria eta araudia hainbat arlotan elkarlanean jarduteko eta bateratzeko. Horien artean daude: langileen eskubide-berdintasuna, pertsonen zirkulazio-bisatua lortzeko urratsak, justiziaren arloan informazioa eta langileak trukatzea, Ukrainako energia azpiegituraren modernizazioa, Europako Inbertsio Bankurako sarbidea eta beste hainbat.

Era berean, Akordioak Ukraina konprometitzen du erreforma ekonomiko, judizial eta finantzarioen agenda batera eta bere politika eta legedia Europar Batasunekoekin pixkanaka hurbiltzen. Ukrainak konpromisoa hartzen du ere Europar Batasunak onartzen dituen arau tekniko eta kontsumitzaileetara pixkanaka egokitzeko neurriak hartzeko. Trukean, Europar Batasunak Ukrainari laguntza politiko eta finantzarioa, ikerketarako eta ezagutzarako sarbidea eta EBko merkatuetarako lehentasunezko sarbidea emango dio. Akordioak, halaber, bi aldeek konprometitzen ditu atzerri eta segurtasun politikaren esparruan pixkanakako konbergentzia sustatzera, zehazki, EBko Segurtasun eta Defentsa Politika Bateratua eta Europako Defentsa Agentziak ezarritako politiketan.

Halaber, Ukrainak bermatuko du bere nazio-organo dagozkion erakundeetan guztiz parte hartuko dutela normalizaziorako, metrologia juridikorako eta oinarrizkorako eta adostasunaren ebaluaziorako Europako eta nazioarteko erakundeetan, bere jarduera-eremuaren eta eskura duen kidetasun-egoeraren araberako akreditazioa barne[104].

Ukrainak, pixkanaka, Europako estandarren corpusa (EN) ere estandar nazional gisa egokituko du, Europako estandar harmonizatuak barne. Egokitze horrekin batera, Ukrainak gatazkan dauden estandar nazionalak kenduko ditu, 1992. urtea baino lehen garatutako estatuen arteko estandarrak (GOST/ГОСТ) aplikatzea barne. Horrez gain, Ukrainak, pixkanaka-pixkanaka, kide izateko gainerako baldintzak beteko ditu, Europako Normalizazio Erakundeen eskubide osoko kideei aplikatzen zaizkien eskakizunekin bat etorriz[104].

Ukrainaren osasun- eta fitosanitario- eta animalien ongizate-legeria bat etorriko da EBkoarekin[104].

Merkataritza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alderdiek, hitzarmena indarrean jartzen denetik hasita, merkataritza askeko eremu bat ezarriko dute progresiboki, gehienez, 10 urteko trantsizio-epe batean[104].

Alderdi bakoitzak beste alderdiaren jatorrizko merkantzien aduana-zergak murriztu edo kenduko ditu. Ukrainak inportazioen aduana-zergak kenduko ditu erabilitako arropa eta beste artikulu batzuentzat. Biak ala biak ez dute ezarriko edo mantenduko merkantziak elkarren lurraldera esportatzeari edo horrekin lotutako eragin baliokidea duten aduana-zergarik edo zergaren baliokide izan daitezkeen bestelako neurririk. Ukrainak aplikatzen dituen aduana-zergak edo eragin baliokidea duten neurriak pixkanaka kenduko dira, trantsizio-epe batean. Alderdi bakoitzak mugatuta dauka esportaziorako diru-laguntzak edo beste alderdiaren lurraldera zuzendutako nekazaritzako ondasunetan eragin baliokidea duten beste neurri batzuk mantentzea, ezartzea edo berrezartzea[104].

Alderdiek merkataritza-zuzentzailei buruzko adituen mailako Elkarrizketa bat ezarriko dute merkataritza-errekurtsoen gaietan lankidetzarako foro gisa. Elkarrizketa alderdi batek beste alderdiaren merkataritza-zuzentzaile lege, politika eta praktiken ezagutza eta ulermena hobetzea bilatuko du: merkataritza-zuzentzaile gaietan ardura duten alderdien agintarien arteko lankidetza hobetzeko, merkataritza-defentsa arloan nazioarteko garapenak eztabaidatzeko eta merkataritzako beste edozein erremediotan lankidetzan aritzeko[104].

Alderdiek, dagozkien sistemak elkar ulertzea areagotzeko eta dagozkien merkatuetara sarbidea errazteko, lankidetza indartuko dute araudi teknikoen, estandarren, metrologiaren, merkatu-zaintzaren, kreditazioaren eta adostasunaren ebaluazio-prozeduren alorrean. Beren lankidetzan, alderdiek merkataritza errazteko ekimenak identifikatu, garatu eta sustatzen saiatuko dira, besteak beste: arauzko lankidetza indartze-informazioa, esperientzia eta datu trukearen bidez; lankidetza zientifiko eta teknikoa, haien araudi teknikoen, estandarren, saiakuntzen, merkatuaren zaintza, ziurtagiriaren eta akreditazioaren kalitatea hobetzeko eta arauzko baliabideak eraginkortasunez erabiltzeko; Metrologia, normalizazioa, saiakuntza, merkatuaren zaintza, ziurtapena eta akreditazioaz arduratzen diren erakundeen arteko lankidetza sustatzeko; Ukrainako estandarizazioa, metrologia, akreditazioa, adostasunaren ebaluazioa eta merkatua zaintzeko sistemaren garapena sustatzeko; Ukrainari lotutako Europako erakundeen lanetan parte hartzea sustatzeko, eta sor daitezkeen merkataritza oztopoei irtenbideak bilatzeko; beren posizioak koordinatzea nazioarteko merkataritzako eta arauzko erakundeetan, hala nola MMEn eta Nazio Batuen Europako Ekonomia Batzordean (UN-ECE)[104].

Ukrainak beharrezko neurriak hartuko ditu pixkanaka EBko araudi teknikoekin eta EBko estandarizazioarekin, metrologiarekin, akreditazioarekin, adostasuna ebaluatzeko prozedurak eta merkatua zaintzeko sistemarekin bat etor dadin, eta EBko Erabaki eta Araudietan ezarritako printzipio eta praktikak jarraitzeko konpromisoa hartzen du. Horretarako, Ukrainak honako hau egingo du[104]:

  • Dagokion EBko corpusa bere legedian sartu;
  • Elkartze Akordioa eta Industri Produktuen Adostasuna Ebaluatu eta Onartzeko Akordioa (ACAA) ezartzeko beharrezkoak diren administrazio- eta erakunde-erreformak egin, eta
  • gai horiek gauzatzeko behar den administrazio-sistema eraginkor eta gardena eskaini.

Ukrainaren eta EBren arteko Merkataritza Askeko Akordio Sakon eta Integrala sinatzeko lanak 1999an hasi ziren lehen aldiz[101]; hala ere, Ukrainako gobernuaren eta EBko Merkataritza Komisarioaren arteko negoziazio formalak ez ziren 2008ko otsailaren 18ra arte abiarazi[101]. 2011ko maiatzean, hiru gai gelditzen ziren merkataritza libreko akordioan konpontzeko: Ukrainako aleen esportazioen kuotak, EBko zerbitzuen merkaturako sarbidea eta Ukrainako lehengaien izen geografikoak. Gai horietaz kanpo, akordioa prest zegoen[101]. Arazo nabarmen horiek gorabehera, Ukraina prest zegoen akordioa zegoen moduan sinatzeko. Bere kamioilariek handitze-aukerei eta EBko merkaturako sarbideari buruzko hitzak sendoagoak nahi bazituen ere, Ukrainak beste hautagai asko baino gehiago zituen prozesuaren fase baliokidean. Amaitutako akordioa 2012ko uztailaren 19an sinatu zen[101]. ZFTAren berrespena, AA bezala, geldiarazi egin zuen EBk Ukrainako zuzenbide estatuaren inguruko kezkak zirela eta[42][43][44]. Honek justizia selektiboaren aplikazioa barne hartzen zuen, baita hauteskunde-legeak aldatzea ere. Ondorioz, ukrainar oligarkiek akordioa zigortzeko zuten papera ere zalantzan jarri zuten[101].

Ukrainak akordioa aukeratu izan balu, Eurasiako Ekonomia Batzordearen Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasuna herrialdearekin dituen merkataritza askeko itunetatik kanpo geldituko litzateke, Sergei Glazyev[101] Errusiako presidentetzarako aholkulariaren arabera. Hala ere, 2013ko azaroaren 28tik 29rako Vilnius-en EBko Goi bileran sinatuko zen akordioa'sinatzeko prestaketak bertan behera utzi zituen Ukrainako Gobernuaren dekretu batek 2013ko azaroaren 21ean, eta ez zen sinatu[oh. 8][oh. 9][110][101][59][111][61][62][112][71][77] Elkartze akordioa sinatzea atzeratzeko erabakiak 2014ko Ukrainako iraultza ekarri zuen[70][101].

Eraginak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2014ko ekainaren 27an akordioa behin betiko sinatu aurretik, Errusiako funtzionarioek esan zuten Errusiak, ziurrenik, Ukrainako inportazioen tarifak igo zitzakeela; Errusia Ukrainako esportazio-merkaturik handiena da, Ukrainako nazioarteko merkataritzaren ia laurdena hartzen duelarik[113]. Hala ere, Ukrainaren aurkako Errusiako erasoaren ostean, EB Ukrainako merkataritza bazkide handiena bihurtu da. Gainera, Atzerriko Zuzeneko Inbertsioaren (FDI) iturri nagusia da[101].

BBC News-en arabera, Ukrainako EBko barne-merkaturako (munduko merkataritza libreko eremurik handiena) sarbide askea «epe luzera bultzada bat ekarriko omen dio» Ukrainako ekonomiari[113]. Eta Ukrainak EBko arauak eta zehaztapenak ezartzea itunean adostu izanak Ukrainako negozio-giroa, oro har, hobetu behar du. "Herrialdeak erreforma zabalak sartu beharko ditu: gardentasuna areagotzea, ustelkeria murriztea eta bere ekoizpenaren kalitatea igotzea"[113]. Baina ohartarazi zuen «epe laburrean horrek min eta eten handia eragingo duela»[113].

2016tik aurrera, nekazaritza-produktu gehienak EBra esportatzeko tarifarik gabeko kuotak oso txikiak ziren[101].

Ukraina EBko kide izatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko otsailaren 28an, Volodymyr Zelensky Ukrainako presidenteak EBko kide izateko eskaera-gutun bat sinatu, eta aurkeztu zuen ofizialki, Ukrainako errusiar inbasioaren erdian[101][101].

Erreakzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europar Batasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

EB: Europako Kontseiluko presidenteak, Herman Van Rompuyk, 2014ko martxoaren 21ean Elkartze Akordioaren xedapen politikoak sinatu aurretik adierazi zuen: «Akordioak erakusten duela EBk laguntza irmoa ematen diola Ukrainako herriak ausardiaz egin duen ibilbideari eta EB prest dagoela herrialdeko egonkortasun makroekonomikoa berreskuratzen laguntzeko eta Ukrainako EBrako esportazioen muga-zergak denbora batez kentzeko»[101].

Alemania: Angela Merkel, Alemaniako kantzilerra, 2014ko martxoaren 21ean akordioaren xedapen politikoak sinatu zituen Europako buruzagietako bat izan zen, eta adierazi zuen: «Akordioa Ukrainako Gobernuari eta Ukrainako herriari laguntza integralagoa ziurtatzeko modu bat zela»[101].

Erresuma Batua: David Cameron, Erresuma Batuko lehen ministroa, 2014ko martxoaren 21ean akordioaren xedapen politikoak sinatu zituen Europako buruzagietako bat izan zen, eta prentsaurrekoan adierazi zuen: «Ukrainaren arrakasta Errusiar erasoaren erantzun indartsuenetako bat izango da»[101].

Errusia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Errusia 2013ko uztailaren 29an, Errusiak Ukrainako Roshen enpresak egindako txokolate produktuak inportatzea debekatu zuen, eta Bielorrusia eta Kazakhstani gauza bera egitea eskatu zien. Errusiako osasun-funtzionario batek konpainiak ez zituela kalitate- eta segurtasun-arauak betetzen adierazi zuen, baina kritikariek debekua Ukraina EBrekin estuago lotzeko abisua izan zela salatu zuten. Garai hartan, Roshen enpresaren jabea (eta etorkizuneko Ukrainako presidentea), Petro Poroxenko, Europa zaletzat jotzen zen[101]. 2013ko abuztuaren 14an, Errusiako Aduana Zerbitzu Federaleko funtzionarioek Ukrainatik iristen ziren salgaien ikuskapen zorrotzagoak egiten hasi ziren, normalean egiten zirenak baino[101]. Horrek 2013ko abuztuaren 20ra arte iraun zuen[101], eta, ondoren, Errusiako presidentearen ekonomia aholkulari nagusi zen Sergey Glazyev-ek adierazpenak egin zuen, eta esan: «Errusiak Ukrainak akordioa sinatzeari emandako erantzunaren eraginak, tarifak eta merkataritza-kontrolak barne, ez-betetze, bizi-mailaren beherakada eta "ezintasun politiko eta soziala" ekar ditzake Ukrainan, eta Errusia eta Ukrainako lankidetza estrategiko eta adiskidetasun ituna urratuko luke. Azken horrek ―ohartarazi zuenez―, esan nahi du Ukrainaren estatutasuna ezin duela bermatu Errusiak, herrialdean esku har zezakeela errusiarren aldeko eskualdeek eskatuta»[101][101][101][101].

Vladimir Putin Errusiako presidenteak ohartarazi zuen Bielorrusiako, Kazakhstango eta Errusiako Aduana Batasuneko kideek babes-neurriak deitutakoak ezar zitzaketela Ukrainaren eta EBren arteko merkataritza-liberalizazioaren kasuan[114][oh. 10]. EBk Errusiaren mehatxuak gaitzetsi zituen "onartezinak" zirela esanez[114]. Mykola Azarov Ukrainako lehen ministroak "Ukrainak EBko akordioa sinatzearen errealitatea onartzeko" eskatu zion Errusiari, eta oztopo artifizialak alferrikakoak direla gaitzetsi zuen[101].

Viktor Janukovitx Ukrainako presidenteak akordioarekiko konpromisoa berretsi zuen abuztuaren 24an, Ukrainako Independentzia Eguneko urteko hitzaldian, eta Ukraina Europako estatu moderno bihurtzeko pizgarritzat jo zuen. Hitzaldi berean, «...Errusiarekin, Eurasiako komunitateko herrialdeekin, munduko beste buruzagiekin eta garapen ekonomikorako gune berriekin» loturak gordetzeko eta sakontzeko deia egin zuen[101]. Ukrainako Europaren aldeko oposizioko politikariek komentatu zutenez, Errusiako ekintzak koherenteak ziren filtratutako dokumentu batekin, zeinak Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasuna Ukrainara zabaltzeko eta egitura euroatlantikoekin gehiago elkartzea eragozteko Errusiar Gobernuaren estrategia azaltzen baitzuen. 14 orrialdeko dokumentuak, besteak beste, honako hauek zerrendatzen ditu: Errusiaren aurkako iritziak nagusi diren hedabideetan, errusiaren aldeko erretorika sustatzeko ahaleginak, Europaren aldeko ukrainar enpresaburuak eta telebistako magnate eta politikariak zigortzea, 2015ean Viktor Medvedchuk Errusiaren aldekoa presidente izateko aukeratzeko ahaleginak eta, gerora, Europako funtzionarioen garbiketa. Artikuluak, halaber, Bielorrusia eta Kazakhstanekiko lankidetza ere aipatzen du zentzu honetan[101][101]. "Fitratutako dokumentua" iruzkintzen zuten adituek argudiatu zuten Medvedchuk ez zuela 2015eko presidentetzarako hauteskundeak irabazteko aukerarik eta ezin zuela Elkarteko Akordioaren sinadura larriki eten[101][101].

2013ko irailaren 19an, Putin presidenteak adierazi zuen EBko Elkartze Akordioa ezarri ondoren Errusiak "neurri protekzionistak" hartuko zituela Ukrainaren aurka[13]. Biharamunean, Aleksei Pushkov, Estatuko Dumako (Errusiako parlamentu nagusia) nazioarteko gaietarako batzordeko presidenteak komentatu zuen Ukraina EBko "mendekotasun erdikolonialean" sartzen ari zela. 2013ko urriaren 8an, Putin presidenteak adierazi zuen merkataritza libreak merkataritzarako eta lankidetzarako akordioak arazo batzuk sor zitzakeela. Ekonomia arloan kalte batzuk eragin litzakete baina eremu politikoan ez dugu arazorik izango, ziur nago[101].

2014ko ekainaren 27an, Ukraina eta Europar Batasuna Elkartze Akordioaren atal ekonomikoa sinatu ondoren (Petro Poroxenko presidente berriak), Vladimir Putin Errusiako presidenteak adierazi zuen Errusiaren eta EBren artean aukeratzeak herrialdea bitan zatitzea ekarriko ziola Ukrainari[2][101].

Beste herrialde batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada: John Baird Kanpo Arazoetako ministroak iragarri zuen akordioaren xedapen politikoak sinatzea «Ukrainaren etorkizun europarrerako bidean mugarri historikoa» zela eta Kanadak ongi etorria ematen ziola albisteari[101].

Gauzatzeko egutegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2014ko irailaren hasieran hiru aldeetako elkarrizketetan, Europako Batzordeak, Ukrainako Gobernuak eta Errusiak akordioaren behin-behineko ezarpena 2015eko amaierara arte atzeratzea adostu zuten. «Aplikazioa datorren urteko abenduaren 31ra arte atzeratzea adostu dugu», esan zuen EBko Karel De Gucht Merkataritza komisarioak 2014ko irailaren 12an Bruselan, Alexey Ulyukaev Errusiako Ekonomia ministroarekin eta Pavlo Klimkin Ukrainako Atzerri ministroarekin izandako elkarrizketen amaieran. Interfaxen arabera, Petro Poroxenko Ukrainako presidenteak erabaki horren alde egin zuen. Pavlo Klimkinek adierazi zuen Ukrainak ere onura aterako zuela atzerapenaz: «Oso erabaki garrantzitsua da, eta asko eskertzen diogu EBri Europako merkaturako sarbide pribilegiatua eskaintzeagatik. Horri esker, gure enpresek merkataritzaren liberalizaziorako prestatuko dira»[101]. Hala ere, EBko herrialdeen onespenaren zain dago oraindik. Aldebakarreko merkataritza errazteak ―EBko inportazio-zergak kentzea― indarrean jarraituko du, EBko Ministroen Kontseiluaren onarpenaren baldintzapean. Ukrainara esportatutako EBko produktuen tarifek indarrean diraute.

Izan ere, Errusiako ekonomian eragin negatiboei buruzko kezkak ditu Errusiak, EBko produktuak Ukrainaren bidez sartuko baitira Errusiako merkatuan. Hori dela eta, Errusiako Gobernuak tarifa berriak iragarri zituen Ukrainako produktuentzako, baldin eta, aurreikusita zegoen moduan, 2014ko azaroaren 1ean Elkartze Akordioa indarrean sartzen bazen. Ukrainan inportazio-tasak ezabatuz, Errusiako ekonomiaren kalteak 2.000 milioi dolarrekoa izango dela kalkulatzen da Errusia aldean[101]. 2014ko irailaren 1ean, Errusiak 2.370 eskaera eta aldaketa-zerrenda aurkeztu zuen Errusiar eta Ukrainako merkataritzaren ondorioei buruz. Zerrenda Karel de Guchtek aurkeztu zuen 2014ko uztailaren 11n. ''Süddeutsche Zeitung'' Alemaniako egunkariaren arabera, Bruselan gero eta gehiago uste zen «Mosku eta Kieven arteko lotura ekonomikoak ezin zirela alde batera utzi»; indarrean sartu aurretik, «milaka salbuespen adostu behar dira», jakinarazi zuen Süddeutsche Zeitung-ek Bruselako iturriak aipatuz[101].

Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Ukrainako Alderdi Komunistak Ukraina Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasunean sartzea nahi du[56][57]
  2. Dalia Grybauskaitė Lituaniako presidenteak 2013ko azaroaren 22an adierazi zuen Janukovitxek telefono-elkarrizketa batean esan ziola ezin zuela elkarte-akordioa sinatu, Errusiak Ukrainari mehatxu egin baitzion Errusiarako lehengaien inportazioen murrizketekin eta horrek eragingo zuela uste zuen. Ukrainak milaka milioi galerak izan ditu[66]
  3. Angela Merkel Alemaniako kantzilerrak Ukrainako bere Elkarte Akordioa sinatzeko goi bileran adierazi zuen: "Ez dut oraingoan gertatuko den itxaropenik baina atea zabalik dago"[76][80] eta "Ukrainako presidenteak erabaki du". ez duela hori nahi. Europarako ateak zabalik jarraitzen du. Lanean jarraitu behar dugu. Bide zaila egin behar da"[79]
  4. Komunitate frantziarraren eskumeneko gaiei buruzkoa, Valoniako Eskualdean eskuordetuta
  5. Bruselako Batzar Batuaren onarpena parlamentuko bi hizkuntza taldeen (frantsesa eta nederlandera) aldeko botoa ematearen baldintzapean dago. Hala egin ezean, bigarren bozketa egin ahal izango da, non hizkuntza-talde bakoitzaren heren bat eta osoko bilkuraren gehiengoa soilik behar diren adopziorako[96]
  6. Kontsulta-erreferenduma, parte hartzea %30etik gorakoa bada: parte hartzea %32,1ekoa izan zen.
  7. Hutsik; Boto baliogabeak ez dira kontuan hartzen ehunekoak kalkulatzeko
  8. Mykola Azarov Ukrainako lehen ministroak adierazi zuen EBko akordioa azkenean blokeatu zuen arazoa aldi berean Nazioarteko Diru Funtsaren mailegua negoziatzeko proposatutako baldintzak zirela, eta horrek aurrekontu murrizketa handiak eta gasaren fakturak % 40 igotzea eskatuko zuen[105][106] 2013ko abenduaren 7an, NMFk argitu zuen ez zela Ukrainan gas naturalaren tarifak % 40ko fase bakarrean igotzeko eskatzen ari, baina gomendatu zuen apurka-apurka ekonomikoki justifikatutako maila batera igotzea, biztanleriaren zati pobreenei kalte-ordaina emanez eta igoera horren ondoriozko galerak zuzendutako gizarte-laguntza indartuz[107]. Egun berean, Jerome Vacher NMF Ukrainako NDFren ordezkari egoiliarrak adierazi zuen NDFren mailegu zehatz honek 4.000 milioi dolarreko balioa duela eta "politikarekin, neurrigabekeriak kendu eta hazkundea suspertuko lukeen politikarekin" lotuta egongo zela[108]
  9. Ukraina eta EB 2013ko abenduaren 5ean hasi ziren "Ukraniaren eta EBren arteko elkarrizketarako hurrengo elkarrizketarako prestaketa teknikoak egiten" 2013ko abenduaren 5ean[109]
  10. Bielorrusiako presidenteak, Alexander Lukashenkok, 2013ko urriaren 7an adierazi zuen "ez zuela arazorik ikusi" Ukrainaren eta EBren arteko Elkartze Akordioa sinatzean[115]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d e Agreement details" Council of the European Union. . Archived from the original on 15 January 2015. Retrieved 27 March 2014. "Agreement details" Council of the European Union. Archived from the original on 19 October 2017. Retrieved 4 July 2014.
  2. a b c d (Ingelesez) «EU signs pacts with Ukraine, Georgia and Moldova» BBC News 2014-06-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  3. (Ingelesez) «EU Formally Approves Ukraine Association Agreement» RadioFreeEurope/RadioLiberty (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  4. (Ingelesez) «Press corner» European Commission - European Commission (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  5. "EUR-Lex - 32014D0691 - EN - EUR-Lex". Archived from the original on 2 October 2015. Retrieved 23 October 2014.
  6. a b (Ingelesez) «Guide to the EU deals with Georgia, Moldova and Ukraine» BBC News 2014-06-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  7. Coy, Peter; Matlack, Carol; Meyer, Henry. (27 February 2014). «The New Great Game: Why Ukraine Matters to So Many Other Nations» Bloomberg BusinessWeek.
  8. Moskowitz, Peter. (6 March 2014). What does the West want from Ukraine?. Al Jazeera.
  9. Ukrainians dream of EU future Archived 2 December 2013 at the Wayback Machine, BBC News (28 January 2008) The language question, the results of recent research in 2012 Archived 9 July 2015 at the Wayback Machine, RATING (25 May 2012) Ukraine favors Europe over Russia, new CNN poll finds Archived 19 June 2014 at the Wayback Machine, CNN (13 May 2014) CNN–Ukraine Crisis Poll Archived 21 February 2015 at the Wayback Machine, ComRes (13 May 2014)
  10. Thompson, Mark. (12 March 2014). Soros: Ukraine needs EU Marshall Plan. CNN Money.
  11. a b Ukraine crisis: EU signs association deal. BBC News 21 March 2014.
  12. Kramer, Andrew. (15 December 2013). «EU suspends trade deal talks with Ukraine» The Boston Globe.
  13. a b «Putin warns Ukraine over Europe ambitions» Reuters 19 September 2013.
  14. «Ukraine, under pressure from Russia, puts brakes on E.U. deal» The Washington Post.
  15. (Ingelesez) Welle (www.dw.com), Deutsche. «Ukraine ratifies EU association agreement | DW | 16.09.2014» DW.COM (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  16. a b The trade part of the EU-Ukraine Association Agreement becomes operational on 1 January 2016 - Trade - European Commission. .
  17. a b c (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-13).
  18. Sutela, Pekka. «The Underachiever: Ukraine's Economy Since 1991» Carnegie Endowment for International Peace.
  19. «Why The Economies Of Ukraine and Russia Are Nearly Inseparable» en.hromadske.ua.
  20. New enhanced agreement between Ukraine and EU called 'Agreement on Association'. 22 July 2008.
  21. a b «EU-Ukraine association deal might hit ratification problems if Tymoshenko situation remains unchanged» Kyiv Post 5 September 2011.
  22. van der Made, Jan. (12 October 2011). Tymoshenko supporters protest at jail sentence. Radio France Internationale.
  23. «Amnesty International: Jailed former Ukraine prime minister must be released» Kyiv Post 11 October 2011.
  24. «Sign deal with Kyiv, Tymoshenko daughter tells EU» Kyiv Post 14 December 2011.
  25. «EU-Ukraine pact finalized, signing stalled» Kyiv Post 19 December 2011.
  26. Ratification of association agreement with EU to depend on Ukraine's commitment to rule of law. 19 December 2011.
  27. Kyiv's performance in sphere of rule of law to be crucial for subsequent implementation of association agreement. 19 December 2011.
  28. Events by themes: XV EU-Ukraine Summit take place in Kyiv. 19 December 2011.
  29. «Fule names key areas of EU integration process for Ukraine» Kyiv Post 28 February 2012.
  30. «Fule: EU-Ukraine association agreement to be initialed within a month» Kyiv Post 28 February 2012.
  31. «EU's Fuele outlines steps Ukraine must take to improve relations» Kyiv Post 28 February 2012.
  32. «European party demands permission for Tymoshenko to take tests at EU labs» Kyiv Post 1 March 2012.
  33. «European lawmakers: Association agreement should not be signed with opposition in jail» Kyiv Post 1 March 2012.
  34. a b c (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-13).
  35. a b AFP-Yahoo Error in Webarchive template: url hutsa.
  36. «German ambassador: Association agreement unlikely to be signed unless Tymoshenko is free» Kyiv Post 23 February 2012.
  37. Elder, Miriam. (27 April 2012). «Ukraine bomb blasts injure dozens ahead of Euro 2012» The Guardian.
  38. a b Danilova, Maria. (27 April 2012). «Opposition suggests government were behind Ukraine bomb attacks in Dnipro» The Independent.
  39. Ukrayinska Pravda 28 April 2012.
  40. name="EUobs5112012"> Rettman, Andrew. (5 November 2012). «EU-Ukraine summit 'unlikely' this year» EUobserver.
  41. Tymoshenko: Austria ministers in Euro 2012 boycott. BBC 2 May 2012.
  42. a b «Ukraine's jailed Tymoshenko calls off hunger strike» Kyiv Post 16 November 2012.
  43. a b «EU leaders: Ratification of Association Agreement and DCFTA depends on settlement of Tymoshenko-Lutsenko issue» Kyiv Post 20 July 2012.
  44. a b name="got4year27212"> «Ukraine's Lutsenko jailed for 4 years (updated)» Kyiv Post 27 February 2012.
  45. Txantiloi:Cite press release
  46. Ukraine rejects pre-conditions for EU deal. EurActiv 20 February 2013.
  47. «Parliament passes statement on Ukraine's aspirations for European integration» Kyiv Post 22 February 2013.
  48. «Ukraine-EU summit begins in Brussels» Kyiv Post 25 February 2013.
  49. a b c d «EU to Ukraine: Reforms necessary for trade pact» Kyiv Post 25 February 2013.
  50. a b (Ingelesez) «EU Commissioner Fule expects Rada to pass European integration bills on November 21» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  51. name="en.interfax.com.ua"> Rybak: Parliament to adopt remaining EU integration laws at autumn session. 30 May 2013.
  52. «Ukraine optimistic about signing association deal with EU in November» Shanghai Daily 14 March 2013.
  53. Peacock, Julie. (8 April 2013). Ukraine President Viktor Yanukovych pardons Yulia Tymoshenko allies. BBC News.
  54. Ukrainian president asks for laws to be passed to facilitate EU association agreement. Euronews 3 September 2013.
  55. Ukraine's Cabinet Backs EU Association Agreement. Radio Free Europe/Radio Liberty 18 September 2013.
  56. «Interfax» interfax.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  57. «Communists call for halt to cooperation with IMF - Nov. 07, 2011» KyivPost 2011-11-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  58. «EU-Ukraine Association Agreement to be signed, Ukraine to go to Europe – speaker,» interfax.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  59. a b c Ukraine drops EU plans and looks to Russia. aljazeera.com.
  60. a b Ukraine to resume preparing agreement with EU when compensation for production drop found –Boiko Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (21 November 2013)
  61. a b Ukrainian government issues decree to suspend preparations for signing of association agreement with EU Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (21 November 2013)
  62. a b name="Tymoshenko 2013">Rada votes down all bills on allowing Tymoshenko's medical treatment abroad Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (21 November 2013)
  63. (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-13)."Behind the scenes, the development caused little surprise. 'I expected it next week. But today's timing makes it a calculated insult to Fuele … It marks a total u-turn,' one EU diplomat said. Another EU diplomat noted it has been clear for at least six months that Ukraine was planning to ditch the EU pact. 'This is the dot above the i,' he said. He noted that the reference to Russian trade pressure is part of Yanukovych's 'game.' 'He wants to represent himself as a victim. He said today in Vienna that he wants to continue with euro-integration … But what he really wants is for the EU and the IMF [International Monetary Fund] to keep giving him money in the name of keeping out Russia so that he can win the next elections,' the source said".
  64. (Ingelesez) «Cox-Kwasniewski mission to continue until Eastern Partnership Summit» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-13).
  65. (Ingelesez) «Ukraine has no alternative but European integration - Yanukovych» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-13).
  66. (Ingelesez) «Yanukovych tells Grybauskaite Kyiv cannot sign agreement with EU because of Russian pressure» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  67. «Mass rallies in Ukraine against government U-turn on EU» Reuters 24 November 2013.
  68. Ukraine police clash with pro-EU protesters. Al Jazeera 24 November 2013.
  69. a b c d Putin says Ukraine-EU deal a threat to Russia - Europe - Al Jazeera. Al Jazeera.
  70. a b c «Ukraine still wants historic pact with EU» Oman Observer.
  71. a b Ukraine fails to sign landmark deal at EU summit Error in Webarchive template: url hutsa., Euronews (29 November 2013)
  72. EU leaders gather in Vilnius under Ukraine cloud Error in Webarchive template: url hutsa., BBC News (28 November 2013)
  73. EU, Ukraine join forces in aviation Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (28 November 2013)
  74. a b Ukraine 'still wants to sign EU deal' - Europe - Al Jazeera. Al Jazeera.
  75. EU rejects Russia 'veto' on Ukraine agreement Error in Webarchive template: url hutsa., BBC News (29 November 2013)Barroso criticises Russian interference on Ukraine deal Error in Webarchive template: url hutsa., BBC News (29 November 2013)EU and Ukraine fail to sign association agreement Error in Webarchive template: url hutsa., BBC News (29 November 2013)EU will not accept Russian veto, says Barroso, The Daily Telegraph (29 November 2013)
  76. «BBC News - EU rejects Russia 'veto' on Ukraine agreement» BBC News 29 November 2013.
  77. a b EU rejects Russia 'veto' on Ukraine agreement Archived 3 October 2018 at the Wayback Machine, BBC News (29 November 2013) Barroso criticises Russian interference on Ukraine deal Archived 23 November 2016 at the Wayback Machine, BBC News (29 November 2013) EU and Ukraine fail to sign association agreement Archived 23 November 2016 at the Wayback Machine, BBC News (29 November 2013) EU will not accept Russian veto, says Barroso The Daily Telegraph (29 November 2013)
  78. (Ingelesez) «Barroso: EU to continue its dialog with Ukraine on principles of mutual respect, transparency and responsibility» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  79. (Ingelesez) «Merkel: If Ukraine 'has the courage' to take step towards Europe, EU will be reliable partner» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  80. Yanukovych says Ukraine-EU deal is suspended, not cancelled Euronews (29 November 2013)
  81. (Ingelesez) «Ukrainian MPs vote to oust President Yanukovych» BBC News 2014-02-22 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  82. "eeas.europa.eu: "Signatures of the political provisions of the Association Agreement" 21 Mar 2014"
  83. a b (Ingelesez) «Ukraine to sign political aspects of EU pact on Friday» news.yahoo.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  84. (Ingelesez) «EU, Ukraine to sign remaining part of Association Agreement on June 27 – European Council» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  85. EU signs pacts with Ukraine, Georgia and Moldova Error in Webarchive template: url hutsa., BBC News (27 June 2014)
  86. «Europe News - Defying Russian opposition, Ukraine signs accord with EU» web.archive.org 2014-10-05 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  87. a b (Alemanez) «581 d.B. (XXV. GP) - Assoziierungsabkommen zwischen der Europäischen Union und der Europäischen Atomgemeinschaft und ihren Mitgliedstaaten einerseits und der Ukraine andererseits | Parlament Österreich» www.parlament.gv.at (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  88. «Austrian president signs ratification of Ukraine-EU Association Agreement - Jul. 31, 2015» KyivPost 2015-07-31 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  89. «De Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers» www.dekamer.be (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  90. (Ukraineraz) «Укрінформ - актуальні новини України та світу» www.ukrinform.ua (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  91. (Ukraineraz) «Асоціацію з Україною ратифікували всі країни ЄС» www.ukrinform.ua (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  92. a b "COMPTE RENDU INTÉGRAL, Séance plénière*" (
  93. "Ausfuhrlichter Bericht" (PDF).
  94. "COMPTE RENDU INTÉGRAL, SÉANCES DU MERCREDI 24 JUIN 2015 (MATIN ET APRÈS-MIDI)"
  95. "Séance plénière vendredi 20/11/2015" (
  96. «Assemblée réunie — Commission communautaire commune de Bruxelles-Capitale (COCOM) | Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad (GGC)» web.archive.org 2013-11-10 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  97. "Séance plénière vendredi 20/11/2015"
  98. a b «Verslag plenaire vergadering woensdag 17 juni 2015, 14.00u | Vlaams Parlement» www.vlaamsparlement.be (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  99. a b c d (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-07 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
  100. .
  101. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu cv cw cx cy cz da db dc dd de df dg dh di dj dk dl dm dn do dp dq (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  102. a b (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  103. "House of Commons Hansard Debates for 23 Feb 2015 (pt 0004)".
  104. a b c d e f g h (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  105. (Ingelesez) Herszenhorn, David M.. (2013-11-22). «Ukraine Blames I.M.F. for Halt to Agreements With Europe» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  106. «Historic defeat for EU as Ukraine returns to Kremlin control» www.telegraph.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  107. (Ingelesez) «IMF not insisting on single-stage increase in tariffs, says resident representative in Ukraine» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  108. (Ingelesez) «Ukrinform - Ukrainian National News Agency» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  109. (Ingelesez) «Kyiv, Brussels conduct technical discussion of future EU-Ukraine dialogue on AA» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  110. EU Commissioner Fule expects Rada to pass European integration bills on November 21. 20 November 2013.
  111. name="IU6Tymbills">Cox-Kwasniewski mission to continue until Eastern Partnership Summit Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (21 November 2013)
  112. Ukraine has no alternative but European integration – Yanukovych Error in Webarchive template: url hutsa., Interfax-Ukraine (21 November 2013)
  113. a b c d (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  114. a b (Ingelesez) European Union–Ukraine Association Agreement. 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).
  115. (Ingelesez) «Lukashenko sees no problems in Ukraine's signing association agreement with EU» Interfax-Ukraine (Noiz kontsultatua: 2022-03-12).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]