Ukraina-Europar Batasuna harremanak

Ukraina-Europar Batasuna harremanak
Europar Batasuna	Ukraina
Misio diplomatikoa
Nork ordezkatua
Mota	aldebiko harreman
Osatuta
accession of Ukraine to the European Union (en)

Europar Batasunaren (EB) eta Ukrainaren arteko harremanak Ukraina eta Europar Batasuna Elkarteko Akordioaren eta Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Osoaren (DCFTA) bidez eratzen dira. Ukraina lehentasunezko bazkidea da Ekialdeko Lankidetzaren eta Europako Auzotasun Politikaren (ENP) barruan. EB eta Ukraina, elkarren artean, gero eta harreman estuagoa bilatzen ari dira, lankidetzatik haratago, pixkanaka integrazio ekonomikora eta lankidetza politikoan sakontzera joanez

Elkartze-akordioa 2012an hasi zen, baina Ukrainako Gobernuak, 2013ko azaroaren 21ean, bertan behera utzi zituen elkartze-akordioa sinatzeko prestaketak, Viktor Janukovitx errusiazalearen presidentetzan, EBren Vilniusen 2013ko azaroaren 28-29an egindako goi bileran parte hartu zuenean. Hasiera batean, elkartze-hitzarmena sinatzea aurreikusita bazegoen ere, ez zen hala izan. Elkartze-akordioa sinatzea atzeratzeko erabakiak EBren aldeko Euromaidan mugimenduaren sorrera ekarri zuen. Horrek, 2014ko otsailean, 2013-2014ko Ukrainako iraultzaren ostean, parlamentuak Janukovitx eta bere gobernua kentzea ekarri zuen.

Elkartze-akordioaren atal politikoa 2014ko martxoaren 21ean sinatu zuen Arsenii Yatseniuk lehen ministro berriak. Bien bitartean, EB Ukraina egonkortzen saiatu da ustelkerian murgildutako ustezko errusiar eta ukrainarren aktiboak izoztuz eta Ukrainari diru laguntza emanez. 2014ko ekainaren 27an sinatu zuen Petro Poroxenko presidente berriak Ukraina eta Europar Batasunaren arteko Elkartze-Akordioaren atal ekonomikoa. 2016ko urtarrilaren 1ean, Ukraina DCFTAn sartu zen EBrekin. Ukrainako hiritarrei, 2017ko ekainaren 11n, 180 eguneko epean 90 egunez gehienez, Schengen Eremura bisarik gabeko bidaia egiteko baimena eman zitzaien, eta Elkartze Hitzarmena 2017ko irailaren 1ean sartu zen indarrean. 2019ko otsailaren 21ean, Ukrainako Konstituzioa aldatu zen, eta, Europar Batasuneko eta NATOko kide izateko, Ukrainak bete beharreko ibilbide estrategikoari buruzko arauak Oinarrizko Legearen hiru artikulu eta xedapen iragankorren hitzaurrean jasota daude. 2022ko otsailaren 28an, 2022ko Errusiako Ukrainaren inbasioaren menpean, Vladimir Zelensky Ukrainako presidenteak ofizialki sinatu zuen Ukraina EBko kide izateko eskaera. EBko zortzi estatuk Ukrainarako atxikimendu prozesu bizkor baten aldeko gutun bat sinatu zuten. 2022ko martxoaren 1ean, Ukrainako presidenteak hitz egin eta txaloak jaso zituen eztabaida baten ostean, Europako Parlamentuak Ukraina EBko kide izateko "hautagai" ofiziala izatea gomendatu zuen.

2022ko ekainaren 23an, Europako Parlamentuak ebazpen bat onartu zuen, Ukrainari Europar Batasuneko kide izateko hautagai estatusa berehala ematea eskatzen duena. 2022ko ekainaren 23an, Europako Kontseiluak Ukrainari Europar Batasunean sartzeko hautagai izaera eman zion.

Ukrainak EBko lau estatu kiderekin partekatzen ditu mugak —Hungaria, Polonia, Eslovakia eta Errumania—, denera 2,235 kilometre (1,389 mi) gutxi gorabehera, errepidez, trenbidez, ferryz, oinez eta bizikletaz egiteko 33 pasagunerekin.

Historia

Volodymyr Groysman Ukrainako lehen ministroa Jean-Claude Juncker Europako Batzordeko presidentearekin bildu zen Bruselan, 2018ko maiatzaren 24an.

Volodymyr Zelensky Ukrainako presidentea Donald Tusk Europako Kontseiluko presidentearekin bildu zen Bruselan, 2019ko ekainaren 5ean.

Lehen harremanak

Ukraina, aspalditik, garrantzitsua dela ikusten da, baina, Europar Batasunerako, bazkide politiko zaila. Behatzaileen arabera, EBren aldetik sobietar osteko espaziora zabaltzeko borondate eza, Ukrainako ekonomiaren portaera txarra, demokrazia eza (90eko hamarkadan) eta barne ezegonkortasuna (Iraultza Laranjaren ondoren) dira horren arrazoiak. Gainera, aditu batzuk errusiar faktoreak Ukraina-EB harremanetan duen garrantziaz ohartarazi dute.

Europako proiektua oraindik ez da amaitu. Ez da osatu Ukrainaren parte hartze osorik ez dagoelako. Polonia inbidia dugu, baina uste dugu Ukraina Europar Batasunean egongo dela.

–PM Tymoshenko Poloniako komunismoaren erorketaren 20. urteurreneko ospakizunetan(2009ko ekainaren 4a)

Ukrainak Europar Batasunean sartzeko nahia 1993tik dator, gobernuak EBn integratzea kanpo politikaren helburu nagusia zela adierazi zuenean. Egia esan, ezer gutxi egin zen, Kievek Errusia kontuan hartu behar baitzuen, bere merkataritza-kide eta gas naturala eta energia fosilen hornitzaile nagusia izaten jarraitzen baitzuen.

EBren eta Ukrainaren arteko elkarrizketa politikoa, 1994an hasi zen Elkartze eta Lankidetza Hitzarmena (ELH) sinatu zenean. Dokumentu hori gai ekonomiko eta sozialetan zentratu zen, baita administrazio publikoetan erreformak egiteko eta prentsa librea eta eskubide zibilak bermatzeko beharretan ere. Eztabaida politikoetarako ezarritako esparrua xumea zen: EBko Troikaren eta Ukrainako buruzagien arteko urteroko bilera eta ministerio arteko zenbait kontsulta. 1994ko Elkartze eta Lankidetza Hitzarmena, 1998an sartu zen indarrean, eta 2008an iraungi zen. 1997ko irailean egin zen EB-Ukrainako lehen goi bilera Kieven. 1998ko urrian, Vienan egin zen bigarren goi bileran, Ukraina eta EBren arteko harremanak "lankidetza estrategiko eta bakar" gisa definitu ziren, eta Ukrainak EBko kide elkartua lortzeko nahia adierazi zuen lehen aldiz. Goi-mailako bilerek ez zuten aldaketa handirik ekarri EBren aurreikuspegi erreserbatuan. Liderrak komunismoaren ondorengo trantsizio ekonomikoan eta giza eskubideen historian zentratu ziren batez ere, baita Txernobilgo zentral nuklearrari eta haren eusteari lotutako gaietan ere.

2002an, Günter Verheugen EBko Zabalkunderako komisarioak esan zuen Ukrainarentzat «Europaren ikuspegiak» ez duela zertan 10-20 urteko epean kide izatea esan nahi, hala ere, aukera bat izan zitekeela. Urte berean, Leonid Kuchma Ukrainako presidenteak adierazi zuen Ukrainak, 2003-2004 bitartean, EBrekin elkartzeko akordioa sinatu nahi zuela eta bere herrialdeak, 2007-2011 bitartean, EBko kide izateko baldintza guztiak beteko zituela.

Iraultza-laranjaren osteko harremanak

Ezkerretik eskuinera: orduko Ukrainako lehen ministroa Yulia Timoxenko eta Viktor Yushchenko presidentea Herman Van Rompuy Europako Kontseiluko presidentearekin bildu ziren 2009an.

2004 amaierako Iraultza-laranjak Europaren Ukrainarekiko aurreikuspenak hobetu zituen; Viktor Yushchenko oposizioko buruzagiak EBri lotura sakonagoetarako presionatuko zuela adierazi, eta lau puntuko plan bat deskribatu zuen: Ukraina merkatu-ekonomia gisa aitortzea, Munduko Merkataritza Erakundean sartzea, Europar Batasuneko kide elkartua izatea eta, azkenik, erabatekoa kidetza. Viktor Yushchenko Ukrainako presidenteak, 2004ko abenduaren erdialdera, Ukrainako kide izateko aukerak argitzeko eskatu zion Bruselari, eta adierazi zuen: "Onartutako Ekintza Planak 2004ko presidentetzarako hauteskundeen aurretik lor genitzakeen Ukraina eta EB harremanen maila baino ez du islatzen".

2005eko urtarrilaren 13an, Europako Parlamentuak ia aho batez (486 botoetatk 467 aldekoekin) mozio bat onartu zuen, zeinean Europako Parlamentuak, EBko kide izateko aukera ikusita, Ukrainarekin harreman estuagoak ezartzeko nahia adierazten zuen. EBko kide izateari buruzko negoziazioak hasteko oraindik bide luzea zegoen arren, Europako Batzordeak adierazi zuen etorkizuneko EBko kide izatea ez zela baztertzen. Yushchenkok, berriz, Batzordearen aldarte apatikoari erantzun zion EBko kide izateko eskaera "etorkizun hurbil batean" bidaltzeko asmoa zuela eta Ukrainak Estatu Independenteen Mankomunitatearekin duen harremana aztertzeko asmoa zuela, EBko integrazioa posible zela ziurtatzeko eta hala ez bazen posible egitea. EBko hainbat buruzagik Ukrainarekin harreman ekonomikoak estutzearen aldeko jarrera sendoa adierazi dute dagoeneko, baina ez dira eskaintza horren aldeko zuzeneko laguntza bultzatu gabe.

2005eko martxoaren 21ean, Adam Daniel Rotfeld Poloniako Atzerri ministroak adierazi zuen Poloniak, edozein modutan, EBn integratzeko Ukrainaren nahia sustatuko zuela, merkatu-ekonomiako herrialde estatusa lortuko zuela eta Munduko Merkataritza Erakundean sartuko zela. Gainera, esan zuen: "Momentu honetan, urrats zehatzak eman beharko genituzke lankidetzan Europako integrazioari buruzko eztabaida hutsean aritu beharrean". Hiru egun beranduago, Frantziako ikerketa-enpresa batek EBko sei nazio handienei egindako inkestak erakutsi zuen Europako publikoak Ukraina etorkizuneko EBko kide gisa onartzeko aukera gehiago izango zuela gaur egun hautagai ofiziala ez den beste edozein herrialdek baino.

2005eko urrian, Jose Manuel Barroso Batzordeko presidenteak esan zuen Ukrainaren etorkizuna EBn zegoela. 2005eko azaroaren 9an, ordea, Europako Batzordeak estrategia-dokumentu berri batean iradoki zuen egungo zabaltze-agendak (Kroazia eta etorkizunean Jugoslaviako beste herrialde ohiak) etorkizunean Ukraina, Armenia, Bielorrusia, Georgia eta Moldavia sartzeko aukera blokea zezakeela. Olli Rehn komisarioak, ordea, EBk gehiegizko hedapena saihestu behar zuela esan zuen, eta gaineratu zuen egungo zabalkunde agenda nahiko beteta zegoela jada.

Ukrainako agintarien arabera, ENP ez da tresna politiko egokia, 1993z geroztik EBn sartzea gobernu guztien helburu nagusietako bat baita. 2004ko Iraultza Laranjaren ostean, Viktor Yushchenko boterera eraman zuena, EBko batzordea oso motel erreakzionatu zuen, eta aurrerapen gutxi egin zen Europako herrialderik handiena behin betiko kide izateko bidean jartzeko.^{[erreferentzia behar]}

Elkartze-negoziazioak

2007ko martxoan, EBk eta Ukrainak "akordio zabalago" berri bati buruz hitz egiten hasi ziren lankidetza ekonomiko estuagorako eta elkarrizketa politiko hobea izateko esparru juridiko bat eskaintzeko asmoz. Merkataritza askeko eremu bat ezartzeko, Ukrainak eta EBk negoziazio paralelo bat hasiko zutela adostu zen. Geroago, 2007an, gai hori hitzarmen zirriborroan kapitulu bereizi gisa sartuko zela iragarri zen.

Gure kurtsoan, Ukraina Europa batuan itzultzea helburu duena, ez dugu alternatibarik behar

–Ukrainako presidentea Yushchenko Erdialdeko eta Europako Ekialdeko Estatu Buruen XVI Gailurrean (2009ko ekainaren 19an)

Goi-bilera baino egun batzuk lehenago, estatu kideetako Atzerri Arazoetako ministroek Avignonen (Frantzia) egindako bileran adostu zuten Ukrainarekin sinatuko zen elkartze-akordioak ez zuela zerikusirik izango EBk Europako Ekialdeko Estatu askorekin sinatutako elkartze-hitzarmenekin(Poloniatik Errumaniara 1990eko hamarkadaren hasieran, Mendebaldeko Balkanetara 1990eko hamarkadaren amaieran). Hedabideek jakinarazi zutenez, Herbehereak, Belgika, Luxenburgo eta Alemaniak "Ukraina Europako Estatu bat da" esaldia EBko lege lotesleen dokumentuetan sartzearen aurka irmo jardun zuten. Hori Kuchma garaiko politikariaren, Roman Shpek jaunaren, porrot bezala hartu zen, garaian Ukrainako enbaxadore Bruselan, eta Andriy Veselovsky jaunak ordezkatu zuen, esperientzia handiagoko diplomatikoa.

2005eko otsailaren 21ean, Europako Kontseiluak EB-Ukraina Ekintza Plan Bateratua onartu zuen. 1994ko Elkartze eta Lankidetza Akordioan oinarritzen zen, eta, Europako Batzordearen arabera, Ukrainarekin batera lan egiteko esparru zabala eta asmo handikoa eskaintzen zuen erreformaren funtsezko arlo guztietan.

2008ko otsailaren 18an hasi zuten Ukrainako Gobernuak eta EBko Merkataritza KomisarioakUkrainaren eta Europar Batasunaren arteko merkataritza askeko akordioari buruzko elkarrizketak.

2008ko uztailean, Portugalek publikoki adierazi zuen Ukraina EBn sartzea onartzen zuela.

2008ko uztailaren 22an iragarri zen Ukraina eta EBren artean "Egonkortze eta Elkartze" motako akordioa sinatuko zela Évian-les-Bainsen 2008ko irailaren 8an.

Timoxenkoren bigarren gobernua

2008ko urriaren 2an, Ukrainako presidente Yushchenkok jakinarazi zuen herrialdearen eta EBren arteko Elkartze akordioa "sei-zortzi hilabeteko epean" sinatuko zela. Egun horretan, Suediako Karlos XVI Gustav erregearekin bildu zen, zeinak estatu-bisita bat egin zuen Kievera. Yushchenkoren ustez, «akordioa erdi prest dago, eta espero du EBko Suediako presidentetzapean hura amaitu eta sinatzeko aukera egongo dela». Poloniako eta Suediako Atzerri ministroek lehenago iradokitakoEkialdeko Lankidetzaren ekimena ere, begi onez ikusi du.

Angela Merkel (Alemaniako kantzilerra) Yulia Tymoshenkorekin (Ukrainako lehen ministroa) elkarrizketan Municheko 45. Segurtasun Konferentzian (2009ko otsailaren 7an)

2008ko urriaren 20tik 24ra, EBk eta Ukrainak negoziazio txanda bat egin zuten Elkartze akordioaren merkataritza askeko eremuaren kapituluari buruz. Ukrainako hedabide batzuen arabera,  "EBk merkataritza-harremanak liberalizatuko zituela agindu zuen". Ukrainako ordezkariak esan zuen ez zela "gehiegi zentratu" behar negoziazioan, Ukrainako Gobernuak irizpide batzuk betetzeko asko baitu egiteko. Gainera, esan zuen "laster Balkanak Europako merkataritza espazioan sartuko direla eta, ondorioz, Ukrainak merkatu horiek gal ditzakeela". Hori Ukrainak Balkanetan bezain azkar aurrera egiteko arrazoi gisa ikusi zen; EBk, ordea, ez zuen pertzepzio horri buruzko iritzirik eman.

2008ko urriaren 29an, Jacques Barrot EBko komisarioa eta Ukrainako funtzionarioak Bruselanbildu ziren bisarik gabeko bidaiei buruzko negoziazioak abiarazteko. Kiev bisa kentzeko "bide orria" eskatzen ari zen, bidaia-dokumentuen segurtasuna, migrazio irregularra, ordena publikoa eta kanpo harremanak barne. Baina EBko justizia komisarioak data zehatzik ematea saihestu zuen. Gainera, Ukrainako aldeak argudiatu zuen EBko estatu kideek ez zutela bisa errazteko 2007ko akordioa guztiz ezartzen. Europako Batzordeko ordezkariak, berriz, Brusela prest zegoela akordioa errespetatzen ez zutenen aurkako zigorrak jartzeko esan zuen, eta Espainiako, Herbehereetako, Alemaniako eta Belgikako enbaxadak aipatu zituzten arau hauste aktiboenen artean. Bisa lortzeko prozesoa luzea eta garestia egitea da akordioen urraketa nagusietako bat. 2008ko urriaren 28an, Yves Leterme Belgikako lehen ministroak esan zuen ukrainarrek kostua murriztu nahi badute bisa prozeduretan bitartekariak saihestu behar dituztela. Izan ere, arazoa da kontsulatu batzuek, Belgikakoa barne, bisa-eskatzaileak bitartekari batekin harremanetan jartzera behartzen dituztela.

Yushchenko Ukrainako presidentearen arabera, EBko herrialdeetako enbaxada batzuek, askotan, ukrainarrei dokumentuak aurkez ditzatela eskatzen diete, eta hori ez zegoen bisa araudia sinplifikatzeko akordioan. EBra bidaiatu nahi duten ukrainarren % 5 ingururi bisa ukatzen zaie, eta, Yushchenkoren arabera, "horrek ez du betetzen EBrekin ditugun akordioen estandarrak".

2009ko ekainaren 4an, zenbait hedabidek jakinarazi zuten Alemaniako Alderdi Demokratiko Askeak, bere programan, argi eta garbi adierazi zuela Ukrainak epe luzera EBko kide izateko eskubidea zuela. Alderdi hori izan zen adierazpen hori zuen Alemaniako lehen alderdi politiko nagusiak.

2009ko ekainaren 16an, tresna praktiko berri bat onartu zen: EB-Ukraina Elkarteko Agenda.

2009ko irailean, Ukrainak 2010eko urtarrileko presidentetzarako hauteskundeen ostean, 2010eko martxo aldera, EBko kide izateko eskaera egitea proposatu zuten Ukrainako goi-mailako diplomatikoek, eta horrek esan nahi zuen eskaeraren erantzun ofiziala 2011 hasieran izango zela ziurrenik, Europar Batasunaren presidentetzan Polonia zegoelarik, baina ez zen hala izan.

2009ko urriaren 5ean, Borys Tarasiuk Europako integraziorako gaiei buruzko Verkhovna Radako Batzordeko presidenteak esan zuen: "EBk Europako Batasuneko estatu kideetara bidaiatzen duten ukrainarrentzat bisa-erregimena ezartzea epe luzerako aukera gisa soilik ikusten du". Halere, Ukrainako politikariek doako bisa erregimena 2012rako ezarriko zela azpimarratzen jarraitu zuten, Europako Futbol Txapelketa Ukrainan eta Polonian ospatuko zen unerako, hain zuzen. Tarasiuken arabera, Ukrainaren eta EBren arteko bisa-erregimena ezartzeko oztopo nagusiak dira: "Ukrainak gero pasaporte biometrikoak egiteko oinarri ona izan daitekeen demografia [datu-basea] osatzeko legediari buruzko lana ez duela amaitu eta Ukrainako hiritarrei atzerriko pasaporteak emateari buruzko datu-base orokorrik ez dagoela". Tarasiuken arabera, EBk beldurra omen du horrek faltsutze masiborako aukera emango ote lukeen.

2009ko abenduaren 16an, Jose Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak adierazi zuen: "gure ukrainar lagunek gehiago egin behar dute guk gehiago laguntzea nahi badute". Era berean, adierazi zuen: "egungo egoeran, ez da handitzerik".

Ekialdeko Lankidetza (2009)

Ekialdeko Lankidetzako kideak

Ukraina da Ekialdeko Lankidetzak ezarriko duen esparru aldeaniztun berriaren barruan EBrekin lankidetzan aritzera gonbidatuko diren sei nazio sobietarretako bat. Hala ere, ekimen horren «balio erantsiaren inguruan» ezkor jarraitzen zuela nabarmendu zuen Kievek. Izan ere, Ukrainak eta EBk hitzarmen politiko eta askeko akordio berri eta hobetuei buruzko negoziazioak hasiak zituzten (Elkartze eta Merkataritza Libreko itunak). Era berean, aurrerapen batzuk izanak ziren bisatuen erregimena liberalizatzean, nahiz EBko estatu kideek ukrainarrenganako bisatuen ikuspegian arazoak izan.

Horregatik, Ukrainak Ekialdeko Lankidetza proiektuaren ikuspegi zehatza du. Ukrainako presidentetzaren arabera, bere herrialdearen kasuan, atzerriko politika estrategikoaren helburuarekin bat egin beharko luke, hau da, EBn integratzea. Hala ere, Ekialdeko Lankidetzaren dokumentuek (2009ko maiatzeko Europako Kontseiluaren Adierazpena) ez dute politika eta ekonomia-integrazioa edo bisa kentzea bezalako lehentasunak berresten.

Ukrainak ilusioa adierazi du proiektuarekin. Hryhorii Nemyria Ukrainako lehen ministrordeak esan du proiektua herrialdea modernizatzeko bidea dela eta Ekialdeko Lankidetza politikari ongietorria ematen diotela, de facto EBko hautagaien tresna berak erabiltzen dituelako.

Ekialdeko Lankidetzaren arabera, Poloniak eta Ukrainak akordio berri bat lortu zuten, mugatik 30 km barru-inguruan bizi diren ukrainarentzako bisak baimen sinplifikatuez ordezkatuz. 2009ko uztailaren 1ean indarrean jarri zen hitzarmen honetaz, 1,5 milioi arteko onuradun balia daitezke.

Viktor Janukovitxen presidentetza

2010eko maiatzean, Viktor Janukovitx presidenteak agindu zuen 2010eko ekainean onartuko zuela Ukrainaren eta Europar Batasunaren (EB) arteko merkataritza askeko gune bat sortzeko beharrezko legedia' Ukrainaren eta EBko estatu kideen arteko bisak deuseztatzea eta 2011ko martxorako merkataritza askeko gune bat sortuko zela espero zuen Janukovitxek.

Azaroven Gobernuak EBn integratzea bilatzen jarraitu zuen. 2010eko maiatzean eta ekainean Mykola Azarov lehen ministroak eta Kostiantyn Hryshchenko Ukrainako atzerri ministroak adierazi zuten Europan integrazioa Ukrainako barne eta kanpo politikaren lehentasuna izan zela eta izaten jarraitzen zuela "Azaroven Gobernuaren politikek ez dute EBn integratzea baztertzen" adierazi zuen 2010eko maiatzaren 12an Štefan Füle EBko Hedapenerako komisarioak.

Egonaldi laburreko bidaietarako, Ukrainarako, bisarik gabeko erregimen bat ezartzeko ekintza plana adostu zen Europako Kontseiluaren eta Ukrainaren artean 2010eko azaroaren 22an. Bide orri horrek, Ukrainako mugen kontrola, migrazio eta asilo politiketan, hobekuntza handiak eskatzen ditu.

Aurrera egiteko, Frantziako konstituzioa aldatzeko saiakerak egiten ari dira gaur egun EBko biztanleriaren % 5 baino gehiagoko biztanleria duten herrialdeak EBra atxiki ahal izateko dagoen derrigorrezko erreferenduma kentzeko; klausula hori Ukrainari eta Turkiari aplikatuko litzaioke.

Ukraina-Europar Batasuna Elkartzeko Akordioa

EBko Elkartze Akordioa (EA) 2012ko martxoaren 30ean sinatu zen Bruselan, baina, 2012ko azaroan, EBko 27 gobernuek eta Europako Parlamentuak oraindik ez zuten akordioa sinatuta. Iulia Timoxenko Ukrainako lehen ministro ohiaren tratamenduak eta zigorrak (EBko buruzagiek motibazio politikoko epaiketa gisa kontsideratu zuten) EBren eta Ukrainaren arteko harremanak estutu zituen. Europar Batasunak eta bere kide diren hainbat estatuk, batez ere Alemaniak, Ukrainako presidente den Viktor Janukovich eta bere Azarov Gobernua presionatzen ari dira Timoxenkoren atxiloketa geldiarazteko, haren osasun okertzearen beldur. Yanukovichekin izan behar zuten hainbat bilera baztertu dituzte EBko buruzagiek, Joachim Gauck Alemaniako presidentearenak barne.

Ukrainako oposizioko politikariek eskatuta, EBko gobernuko arduradunek Ukrainako UEFA Euro 2012 futbol txapelketari boikota egin zioten. Ukrainaren "demokraziaren eta zuzenbide estatuaren narriadura nabarmena" dela eta, eta Tymoshenko eta Yurii Lutsenko 2011n eta 2012an espetxeratu izanaren inguruko kezkak erantzun ezean, EBko buruzagiek iradoki dute EA eta Merkataritza Libreko Itun Sakon eta Osoa ez direla berretsiko.

EBko Kanpo Arazoetarako Kontseiluak 2012ko abenduaren 10ean egindako adierazpen batek, berriz, lehendik sinatutako Elkartze Akordioa, Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Osoa barne, sinatzeko konpromisoa berretsi zuen, baldin eta Ukrainako agintariek, ahal bezain laster, lehen aipatutako hiru arloetan ekintza irmoa eta aurrerapen nabaria erakusten badute, agian, 2013ko azaroan Vilniusen Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bileraren garaian. Hiru arloak hauek dira: "Hauteskundeen, botere judizialaren eta konstituzioaren erreformak (nazioarteko estandarren ildotik, bere osagaiak dira eta eskuarki adostutakoak)".

2013ko otsailean, Kostiantyn Yelisieiev Ukrainak EBn duen enbaxadoreak erantzun zuen EA sinatzeko EBk jar zezakeen edozein aurrebaldintza baztertuz Hala ere, 2013ko otsailaren 22an, Verkhovna Radan erregistratutako 349 kideetatik 315ek ebazpen bat onartu zuten, zeinean adierazten zuen "bere eskumenen barruan" parlamentuak bermatuko zuela 2012ko abenduaren 10eko EBko Atzerri Arazoetarako Kontseiluaren "gomendioak" beteko zirela. 2013ko otsailaren 25eko 16. EB-Ukrainako goi bileran, Herman Van Rompuy Europako Kontseiluko presidenteak jarraipena eman zion 2012ko abenduko EBko Atzerri Arazoetarako Kontseiluaren adierazpenari: "beranduenez aurtengo maiatzerako, EBk esparru horietan ekintza zehatzak eta aurrerapen nabariak izateko deia berresten dugu”

Egun berean, Janukovitx presidenteak Ukrainak "ahalegina egingo zuela" EBren eskakizunak asetzeko adierazi zuen. Garai hartan, Janukovitx presidentea Errusiarekin ere negoziatzen ari zen "eredu egokia aurkitzeko" Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiaren arteko Aduana Batasunean lankidetzan aritzeko. Baina, halaber, 2013ko otsailaren 25ean, José Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak argi utzi zuen "herrialde bat ezin dela aduana-batasun bateko kide izan eta, aldi berean, Europar Batasuneko merkataritza askeko eremu komun sakon batean egon".

Ukraina Europako integraziorako prestaketa koordinatzeko, Ukraina Europan integratzeko Lehentasun Neurriei buruzko Plana onartu zuen Ukrainako Gobernuak 2013rako. 2013ko azaroaren 29an Vilnius-en Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bileran aurreikusitako Elkartze Akordioa sinatzeko, Planaren inplementazio arrakastatsua beharrezko baldintzetako bat zen.

2013ko martxoan, Stefan Fuelek, EBko Hedapenerako komisarioak, Europako Parlamentuari jakinarazi zion Ukrainako agintariek EBk planteatutako gaiei aurre egiteko "konpromiso argia" eman bazuten ere, azkenaldian, hainbat gertakari "kezkagarri" -Timoxenkoren abokatuak, Serhii Vlasenkok, Verkhovna Radan (Ukrainako parlamentua) duen agintaldia baliogabetzea barne-, atzeratu dezaketela akordioen sinadura. Hala ere, biharamunean, Ukrainako Kanpo Arazoetarako Ministerioak itxaropentsu agertu zen azaroan sinatuko zirelako.

2013ko apirilaren 7an, Janukovitx presidentearen dekretu batek kartzelatik askatu zuen Lutsenko, eta zigor gehiagotik salbuetsi zituen bai Timoxenko, bai bere bigarren gobernuko ministro izan zen Heorhii Filipchuk.

2013ko irailaren 3an (udako atsedenaldiaren osteko Verkhovna Rada-ren irekiera saioan), Janukovitx presidenteak bere parlamentuari eskatu zion legeak onar zitzan, Ukrainak EBko irizpideak bete zitzan eta 2013ko azaroan Elkarteko Akordioa sina zezan.

Irailaren 18an, Ukrainako kabineteak aho batez onartu zuen elkartze akordioaren proiektua.

2013ko irailaren 25ean, Volodymyr Rybak Verkhovna Radako presidenteak adierazi zuen ziur zegoela bere parlamentuak Elkartze Akordiorako EBko irizpideetara egokitzeko beharrezko lege guztiak onartuko zituela, izan ere, Ukrainako Alderdi Komunista izan ezik'

2013ko azaroaren 20an, EBko Hedapenerako Erregaiaren komisarioak adierazi zuen espero zuela Verkhovna Radak 2013ko azaroaren 29rako aurreikusitako elkartze-akordioa sinatzeko beharrezkoak ziren gainerako lege-proposamenak aztertu eta onartuko zituela hurrengo egunean.

Elkartze-hitzarmenaren sinadura etetea

Euromaidan EBren aldeko manifestariak Kieven, 2013ko abenduan

2013ko azaroaren 21ean, Verkhovna Radak ez zuen onartu Yulia Timoxenko lehen ministro ohiak atzerrian tratamendu medikoa jasotzeko sei mozioetatik bat bera ere, eta hori, elkartze-akordioa sinatzeko, EBk jarritako baldintza zen. Aste berean, Timoxenkok adierazi zuen prest zegoela EBri eskatzeko bere askatasun eskaria bertan behera uzteko, baldin eta Viktor Janukovitx presidenteak elkartze akordioa sinatuko zuela esaten bazuen. Egun berean, Ukrainako Gobernuaren dekretu batek bertan behera utzi zituen elkartze-hitzarmena sinatzeko prestaketak; horren ordez, Ukraina, Europar Batasuna eta Errusiaren arteko merkataritza-arazoak konponduko zituen hiruko merkataritza batzorde bat sortzea proposatu zuen. Akordioa, Vilniusen azaroaren 28tik 29rako goi bileran sinatzen bazen, Mykola Azarov lehen ministroak dekretua eman zuen "Ukrainaren segurtasun nazionala bermatzeko eta, Errusiarekin (eta CISeko beste herrialde batzuekin) merkataritzak izan zitzakeen ondorioak kontuan hartuta".

Elkartze-akordioaren sinadura bertan behera uzteak, azkenean, Viktor Janukovitx eta bere gobernua eroraraziko zituen protesta olatua eragin zuen.

Elkartze-hitzarmena eten zenetik, Janukovitxen kanporatze arteko harremanak

2013ko abenduaren 2an, José Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak Ukrainako ordezkaritza batekin biltzea adostu zuen EBrekin harreman estuagoak eztabaidatzeko, baina proposatutako Elkartze Akordioari buruzko negoziaziorik ez zela berriro irekiko adierazi zuen. Egun berean, Serhii Arbuzov Ukrainako lehen ministrordeak iragarri zuen Ukrainak EBrekin "bide orria" sinatzeko asmoa zuela. «Ez naiz elkartearen baldintzei buruz hitz egiten ari, sinatu aurretik eta sinatu ondoren konpontzea aurreikusi genuen baldintzei buruz baizik». Ukrainak eta EBk 2013ko abenduaren 5ean hasi ziren Ukrainiako eta EBren arteko elkarrizketarako datozen elkarrizketarako prestaketa teknikoak egiten. Hala ere, abenduaren 15ean, Fuelek esan zuen Ukrainako Gobernuaren negoziazio-posizioak errealitatean arrazoirik ez zuela eta elkarrizketa gehiago eteten ari zirela. Barrosok esan zuen: «Bidaia luze bati ekin diogu Ukrainari lagunduz, beste batzuei bezala, orain estatu kide berri bilakatzeko. Baina epe laburreko kalkulu politikoak alde batera utzi behar ditugu».

Abenduaren 17an, Ukrainak Errusiarekin itun bat sinatu zuen, zeinaren arabera Errusiak 15.000 milioi dolar ukrainar eurobondoak erosiko dituen eta Ukrainari hornitutako errusiar gas naturalaren kostua murriztuko den nahiz Putinek adierazi: «Gaur ez dugu eztabaidatu Ukrainak Aduana Batasunean (Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusia) bat egitearen auzia»' Hiru egun geroago, EBko goi-funtzionarioek adierazi zuten EB oraindik prest dagoela Elkartze Akordioa sinatzeko Ukraina horretarako prest dagoen bezain laster, hitzarmena Errusiarentzat ere onuragarria izango zela eta EB "ez dagoela guztiz kezkatuta Ukrainak Errusiarekin akordioak sinatzen ari delako". 2013ko abenduaren 23an, Yurii Ushakov Errusiako presidentetzarako laguntzaileak adierazi zuen "ez dago kontraesanik" Ukrainak EBrekin duen elkartean eta Bielorrusiako, Kazakhstango eta Errusiako Aduana Batasunean eta Eurasiako Ekonomia Batasunean duten behatzaile-egoeran.

2013ko abenduaren 20an, Volodymyr Rybak Verkhovna Radako presidenteak ez zuen baztertu Ukrainaren eta EBren arteko Elkartze Hitzarmen bat sinatzeko aukera, merkataritza askeko eremu bat (FTA) sortu gabe. 2013ko abenduaren 24an, Leonid Kozhara Ukrainako Atzerri Arazoetarako ministroak adierazi zuen: «Gaur egun, nire Ministerioaren eta beste gobernu agentzien ahaleginak EBrekin negoziazio gehiago egitera bideratzen dira Elkartze Hitzarmena gauzatzeko baldintzak eskaintzeko —eta gaineratu zuen— Ukrainak oporren ostean ekingo die akordio honen inguruko negoziazioak», eta Elkarte Akordioaren testua bera ez zela aldatuko, baina Ukrainak ezartzearekin lotutako gaietan zentratu nahi zuela.

2014ko urtarrilaren 15ean, EBrekin negoziatzeko, Mykola Azarov Ukrainako lehen ministroak bi hilabete eman zizkion erakundeen arteko (ministerioak eta beste agentzia batzuk) lan-talde bati Elkarteko Akordioa ezartzeko baldintzei buruzko plana egiteko.

Euromaidan eta Elkartze Hitzarmenaren berrespena

Viktor Janukovitx eta bere gobernua kargutik kendu zituen parlamentuak 2013-2014ko Ukrainako iraultzaren ostean, 2014ko otsailean Janukovitxen kanporatzeak Ukraina 2014ko Krimeako krisian eta 2014ko Ukrainako Errusiaren aldeko gatazkan murgildu zuen. 2014ko martxoan, EBk Errusiak Krimea eranstea eta indar armatuen eraso ekintzen bidez Ukrainiako subiranotasun eta lurralde osotasunaren urraketa argia gaitzetsi zuen. EBk izoztu zituen ere (eta berreskuratzen saiatu zen) "Ukrainako estatu-funts bidegabeak", eta ondasunak izoztu eta Ukrainako istiluen erantzuletzat jotako errusiar eta ukrainarrak EBn sartzea blokeatu zuen. Elkartze Hitzarmenaren atal politikoa 2014ko martxoaren 21ean sinatu zuen Arsenii Yatseniuk lehen ministro berriak, eta merkataritza libreari buruzko akordioaren gainerako zatiak maiatzeko hauteskundeen zain geratu ziren. 2014ko apirilean, Ukrainako EBrako esportazioen aduana-zergak aldi baterako kendu zituzten. Diru laguntza ere agindu zioten Ukrainari. Ukrainari 2014ko maiatzean, mila milioi euroko aldebiko laguntza makrofinantzarioko mailegua eman zitzaion. Hauteskundeen ostean, Petro Poroxenko Ukrainako presidente berriak eta Europar Batasunak Elkartze Hitzarmenaren atal ekonomikoa sinatu zuten 2014ko ekainaren 27an. Herman Van Rompuy Europako Kontseiluko presidenteak sinadura "Europarentzat egun handia" zela zeritzon. Petro Poroxenko Ukrainako presidente sinatzaileak (orduan berria) «Ukrainak EBko kide izatearen aldeko hautu subiranoa azpimarratzen ari da», esan zuen, eta Ukrainak EBko kide izateko "lehen urratsa baina erabakigarriena" bezala ere deskribatu zuen. Poroxenkok 2020. urtea ere ezarri zuen EBko kide izateko eskaeraren helburu gisa. Voice of America-k ekainaren 27an jakinarazi zuenez "EBko akordioen baldintzek Georgiak, Moldaviak eta Ukrainak Kremlinarekin merkataritza askeko antzeko akordiorik ez egitea eskatzen zuten". 2014ko irailaren 16an, Verkhovna Radak berresteko lege proiektua onartu zuen. Ukrainaren eta Europar Batasunaren arteko Elkartze Hitzarmena egun berean sinatu zuen Petro Poroxenko presidenteak.

Urte berean, EBk eta Ukrainak, Ukrainako Gobernuak eskatuta, Europar Batasunaren Aholku Misioa Ukraina (EUAM Ukraine) ezartzea adostu zuten; hau da, EBk Segurtasun eta Defentsa Politika Bateratuko misio zibila da, Ukrainako segurtasun zibilaren sektorearen erreformarako Ukrainan formalki lanean hasi zena 2014ko abenduaren 1ean. EUAM Ukrainek 300 langile baino gehiago enplegatzen ditu Kieveko egoitza nagusian, Lviv, Kharkiv eta Odesako bulegoetan eta gaur egun Unitate Mugikorrean, eta aholkularitza estrategikoa eta laguntza praktikoa eskaintzen die Ukrainako kideei. Legea betearazteko eta zuzenbide estatuko hainbat agentziekin lan eginez (Barne Arazoetako Ministerioa, Polizia Nazionala, Ustelkeriaren Aurkako Agentzia Nazionala, Estatuko Muga Zaintzen Zerbitzua, Estatuko Ikerketa Bulegoa batzuk aipatzearren), EUAM Ukrainek segurtasun zibilaren sektorea eraginkorragoa, gardenagoa eta konfiantza publikoa duena lortu nahi du.

2015eko apirilaren 27an, EB-Ukrainako 17. Goi-bilera egin zen Kieven. 2015eko maiatzean Rigan, Ekialdeko Lankidetzaren Goi-bileran, EBk 1.800 milioi euroko mailegua adostu zuen Ukrainararentzat. 2016ko urtarrilaren 1ean, Ukrainaren eta EBren arteko Merkataritza Askeko Eremu Sakon eta Osoa indarrean sartu zen. 2016ko apirilerako, Elkartze Hitzarmena berretsi zuten Ukrainak eta EBko estatu kide guztiek Herbehereak izan ezik, ituna onartzeko erreferenduma egin baitzuten. Erreferendumean hitzarmena baztertu ostean, Mark Rutte Herbehereetako lehen ministroak esan zuen berrespena bertan behera geratuko zela itunaren gainerako alderdiekin akordioa bilatzeko negoziazioetan. 2016ko abenduan, EBko estatu kideetako estatu-buruen edo gobernu-buruen erabaki bat onartu zen, zeinak akordioaren interpretazio juridikoki lotesleak egiten zituen erreferendumean landutako kezkak konpontzeko. Bereziki, adierazi zuen EBk ez zuela konpromisorik hartzen Ukrainari EBko kide izateko hautagai estatusa, segurtasun-bermeak, finantza-laguntza militarrak edo, EBren barruan, zirkulazio askea emateko. Erabakia indarrean sartuko litzateke Herbehereak akordioa berrestuz gero eta bere parlamentuak onartuz gero. 2017ko urtarrilaren amaieran, Herbehereetako Gobernuak akordioaren onespena berresteko lege-proiektua aurkeztu zuen Herbehereetako Ordezkarien Ganberak 2017ko otsailaren 23an onartu zuen lege proiektua, eta Senatuak, 2017ko maiatzaren 30ean.

2021eko urriaren 12an, Ukraina eta Europar Batasunaren arteko 23. Goi bileran, Denys Shmyhal Ukrainako lehen ministroa, Europako Batzordeko presidenteordea, Josep Borrell Europar Batasuneko Atzerri Arazoetarako eta Segurtasun Politikarako Goi ordezkaria eta Aparteko enbaxadorea, eta Tomaž Mentsinek, Ukrainako Esloveniako Ahaldun Nagusiak, Ukrainaren eta Europar Batasunaren eta bere estatu kideen arteko hitzarmena sinatu zuten Abiazio Eremu Komunari buruz.

Tresna juridikoak

Elkartze eta Lankidetza Hitzarmena (1994)

EBren eta Ukrainaren arteko elkarrizketa politikoa 1994an hasi zen, Elkartze eta Lankidetza Akordioa (PCA) sinatu zenean. Dokumentu hori gai ekonomiko eta sozialetan zentratu zen, baita gobernu publikoa hobetzeko eta prentsa librea eta eskubide zibilak bermatzeko beharretan ere. Eztabaida politikoetarako ezarritako esparrua xumea zen: EBko Troikaren eta Ukrainako buruzagien arteko urteroko bilera eta ministerio arteko zenbait kontsulta. 1994ko Elkartze eta Lankidetza Akordioa 1998an sartu zen indarrean, eta 2008an iraungi zen. Goi-mailako bilerak ez zuen aldaketa handirik ekarri EBko erreserba ikuspegian. Buruzagiek trantsizio ekonomikoan eta giza eskubideen erregistroan zentratu ziren, batez ere, baita Txernobilgo zentral nuklearrari eta haren eusteari lotutako gaietan ere.

Europako Auzotasun Politika (ENP)

Artikulu nagusia: Europako Auzo-Politika

ENP bazkide	EBko kontratua	FTA xedapenak	Herrialde txostena	Ekintza Plana	EBren adopzioa	ENP bazkidearen adopzioa	AP iraupena	CFSP gonbidapena	EBren nahia	Azpitaldea
Ukraina'	PCA, 1998ko martxoa	No	2004ko maiatza	2004a amaiera	2005ko otsailaren 21a	2005eko otsailaren 21a	3 urte	Bai	Bai	I

Iturriak: Wayback Machine, Europako Batzordea - Prentsa-oharra - Europako Auzotasun Politika: Urtebeteko aurrerapena, ENP orri ofiziala EEAS - Europako Kanpo Ekintza Zerbitzua

2005eko otsailaren 21ean, Europar Kontseiluak EB eta Ukraina Ekintza Plan Bateratua onartu zuen. 1994ko Elkartze eta Lankidetza Hitarmenean oinarritzen zen, eta, Europako Batzordearen arabera, Ukrainarekin batera lan egiteko esparru zabal eta anbiziotsua eskaintzen zuen erreformaren funtsezko arlotan.

Ekialdeko Lankidetza (EaP)

Artikulu nagusia: Ekialdeko Lankidetza

Ekialdeko Lankidetza "garrantzi estrategikoa" duten sobietar osteko sei estatuen —Ukraina, Bielorrusia, Moldavia, Azerbaijan, Armenia eta Georgia Europar Batasunarekin— harreman politiko eta ekonomikoak hobetzeko foro bat da. EaP-ren EBko zirriborroak honako hau dio: «Demokrazia, zuzenbide estatua, giza eskubideen errespetua barne, balio partekatuak izango dira oinarrian, baita merkatu-ekonomiaren, garapen jasangarriaren eta gobernu onaren printzipioak ere». Lankidetzak EBren eta aipatutako printzipio eta balioetan aurrerapen nahikoa egin duten bazkideen arteko Elkartze Hitzarmen berrien oinarria emango du.

Ukraina sobietar osteko sei nazioetako bat da EBrekin lankidetzan jartzera gonbidatuko diren Ekialdeko Lankidetzak ezarriko duen esparru aldeaniztun berrian. Hala ere, ekimen horren "balio erantsiaren inguruan" ezkor jarraitzen duela nabarmendu du Kievek. Izan ere, Ukrainak eta EBk hitzarmen politiko eta askeko akordio berri eta hobetuei buruzko negoziazioak hasi dituzte (Elkartze eta Merkataritza Libreko itunak). Era berean, EBko estatu kideek ukrainarrenganako bisatuen ikuspegian arazoak iraun duten arren, aurrerapen batzuk egon dira bisatuen erregimena liberalizatzean.

Horregatik, Ukrainak Ekialdeko Lankidetza Proiektuaren ikuspegi zehatza du. Ukrainako presidentetzaren arabera, bere herrialdearen kasuan, atzerriko politika estrategikoaren helburuarekin bat egin beharko luke, hau da, EBrekin integratzearekin. Hala ere, Ekialdeko Lankidetzaren dokumentuek (2009ko maiatzeko Europako Kontseiluaren Adierazpena) ez dute berresten integrazio politiko eta ekonomikoa edo bisa kentzea bezalako lehentasunak.

Ukrainak ilusioa adierazi du proiektuarekin. Hryhorii Nemyria Ukrainako lehen ministrordeak esan zuen proiektua herrialdea modernizatzeko bidea zela eta Ekialdeko Lankidetza politikari ongi etorria ematen ziotela, de facto EBko hautagaien tresna berdinak erabiltzen dituelako.

Ekialdeko Lankidetzaren arabera, Poloniak eta Ukrainak akordio berri bat lortu dute, bisak mugatik 30 km-ra bizi diren ukrainarrentzat baimen sinplifikatuez ordezkatuz. 2009ko uztailaren 1ean, 1,5 milioi pertsona izan daitezke indarrean jarri zen hitzarmen honen onuradun.

Elkartze Hitzarmenaren Negoziazioak (AA)

Artikulu nagusia: Europar Batasuneko Elkarteko Akordioa

2009tik 2011ra Ukrainaren eta EBren arteko Elkartze Hitzarmena (AA) negoziatu zen, eta lehendik zegoen APK ordezkatu beharko luke. AAk elkartze politikoa eta integrazio ekonomikoa du helburu, "merkataritza askeko eremu sakon eta zabala" hartzen du barne, eta bisarik gabeko erregimenaren negoziazioekin paraleloan doa. Ez du Ukrainako kidetasun-ikuspegirik jasotzen, nahiz eta "Europako identitatea duen Europako herrialdea" dela gogoratzen duen eta "EBk Ukrainaren europar nahiak onartu zituela" dioen.

2009ko ekainaren 16an, tresna praktiko berri bat onartu zen: EB-Ukraina Elkartzeko Agenda. 2011ko abenduaren 19an, EBko eta Ukrainako Goi-bilera, Hitzarmena sinatzera bideratu nahi zena, huts egin zuen Yulia Timoxenko lehen ministro ohia espetxeratzeagatik EBk zuen kezkagatik. Negoziazioen amaiera iragarri zuten, baina akordioaren testua ez zen sinatu, EBko buruzagiek 2012ko urriko Legebiltzarrerako hauteskundeetara arte itxarotea erabaki baitzuten Ukrainako demokraziaren eta zuzenbide estatuaren bizitasunaren proba gisa. AA handik gutxira sinatu zen, 2012ko martxoaren 30ean. Indarrean sartu aurretik, baina, Ukrainako Parlamentuak, Europako Parlamentuak eta EBko estatu kide bakoitzak berretsi behar du. Hala ere, EBko buruzagiek iradoki zuten akordioa ez zela berretsiko Ukrainaren "demokraziaren eta zuzenbide-estatuaren narriadura nabarmena" zela eta, besteak beste, Yulia Timoxenko eta Yurii Lutsenko 2011n eta 2012an espetxeratu izanaren inguruko kezkak argitzen ez bazituen. 2012ko azaroan, EBko Hedapenerako eta Europako Auzo Politikarako Komisario Stefan Fule-k adierazi zuen AA eta DCFTA 2013ko azaroan sina zitezkeela EBren kezkak konpontzen baziren.

Hala ere, 2013ko otsailean, Fulek Ukrainari ohartarazi zion akordioak bertan behera utz zitezkeela behar ziren erreformak azkar egiten ez baziren. Era berean, bateraezina izango litzatekeela Ukrainak EBrekin egindako akordioak Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasuneko kide izatearekin adierazi zuen.

Merkataritza Askeko Itun Sakon eta Integrala (DCFTA)

Artikulu nagusia: Deep and Comprehensive Free Trade Area

Ukrainaren eta EBren arteko Merkataritza Askeko Itun Sakon eta Integrala sinatzeko lanak 1999an hasi ziren arren, Ukrainako gobernuaren eta EBko Merkataritza Komisarioaren arteko negoziazio formalak ez ziren hasi 2008ko otsailaren 18ra arte. 2011ko maiatzean, merkataritza askeko itunean ebatzi beharreko hiru gai geratzen ziren: Ukrainako aleen esportazioen kuotak, EBko zerbitzuen merkaturako sarbidea eta Ukrainako produktuen izen geografikoak. Gai hauetaz landa, akordioa prest zegoen. Arazo nabarmen horiek gorabehera, Ukraina prest zegoen akordioa zegoen moduan sinatzeko. Bere kamioilarien handitze-aukerei eta EBko merkaturako sarbideari buruzko hitzak sendoagoak nahi bazituen ere, Ukrainak beste hautagai asko baino gehiago zituen prozesuaren fase baliokidean. Amaitutako akordioa 2012ko uztailaren 19an sinatu zen. ZFTAren berrespena, AA bezala, geldiarazi egin zuen EBk Ukrainan zuzenbide estatuaren inguruko kezkak zirela eta Horrek justizia selektiboaren aplikazioa barne hartzen zuen, baita hauteskunde-legeak aldatzea ere. Ondorioz, ukrainar oligarkiek akordioa zigortzeko zuten papera ere zalantzan jarri zuten.

Ukrainak akordioa aukeratu izan balu, Eurasiako Ekonomia Batzordearen Bielorrusia, Kazakhstan eta Errusiako Aduana Batasuna herrialdearekin dituen merkataritza askeko itunetatik aterako litzateke, Sergei Glazyev Errusiako presidentetzarako aholkulariaren arabera. Hala ere, 2013ko azaroaren 28tik 29rako Vilnius-en EBko Goi bileran sinatuko zen akordioa'sinatzeko prestaketak bertan behera utzi zituen Ukrainako Gobernuaren dekretu batek 2013ko azaroaren 21ean, eta ez zen sinatu'

2016ko uztailera arte luzatu ziren Ukrainako ekialdean esku-hartze militarrarekin lotutako Errusiaren aurkako EBko zigorrak 2016ko urtarrilaren 1ean, DCFTA indarrean sartu zen.

Bisa-liberalizatzeko elkarrizketa eta bisarik gabeko erregimena

Ikus gainera:en: Visa policy of the Schengen Area

• 2006ko Berriro Onartzeko Akordioa
• 2007ko Bisa errazteko hitzarmena
• 2010eko Bisa Liberalizazio Ekintza Plana

2010eko azaroaren 22an, Europako Kontseiluak eta Ukrainak "Egonaldi laburreko bidaietarako bisarik gabeko erregimen bat ezartzeko Ukrainarako ekintza-plan bat" iragarri zuten. Bide-orri horrek Ukrainako mugen kontrola, migrazio eta asilo politiketan hobekuntza handiak zehazten zituen. The Wall Street Journal-en arabera, EBrentzat, "bisarik gabeko erregimenak funtsezko tresna dira bizilagunak hurbilago lotzeko eta herrialde horietan erreformak aurrera egiteko". 2007ko Bisa errazteko akordioa aldatzeko negoziazioak, zeinak bisa-prozedura sinplifikatuak izateko eskubidea zuten pertsonen azpimultzoa zabaldu zuen ikasleak, GKEen ordezkariak eta pasaporte ofizialen titularrak barnean hartzen baitzituen, 2011ko abenduan amaitu ziren, eta Verkhovna Radak, 2013ko martxoaren 22an, Bisa errazteko Akordioa berretsi zuen. 2013ko apirilaren 18an, Europako Parlamentuak ere gauza bera egin zuen, eta Europako Kontseiluak akordioa amaitu zuen 2013ko maiatzaren 13an. 2011ko abenduan, Viktor Janukovitx Ukrainako presidente ohiak bisarik gabeko bidaiak lortzeko negoziazioak 2014 amaierarako amaitzea espero zuen. Europako Batzordeak 2013ko azaroan adierazi zuen Ukrainak diskriminazioaren aurkako legeak indartu behar zituela bisarik gabeko erregimena ezarri aurretik. Verkhovna Radak (Ukrainako parlamentuak), 2014ko maiatzean, Bisa Liberalizaziorako Ekintza Planaren bigarren faserako (betearazteko) trantsiziorako beharrezkoak ziren gainerako lau lege-proiektuak onartu zituen (diskriminazioaren aurkako legeak hobetzeko legeak barne). Lege-proiektu hauen bozketa baino lehen, parlamentariei zuzendutakoan, Verkhovna Radako presidenteak eta jarduneko presidenteak Oleksandr Turchynov-ek esan zuen orduan: «bisarik gabeko erregimena urte honen amaierarako ezarriko da» Hala ere, 2015eko abenduaren 15a baino lehen, Bisa Liberalizazio Ekintza Plana betetzeko beharrezkoak ziren sei baldintza'jorratzen zituzten lege-proiektuak onartu beharko lituzke Ukrainak Egun horretan erabakiko zuen EBk herrialdeak bisarik gabeko erregimena lortuko duen 2016an 2015eko abenduan, Batzordeak aurrerapen-txosten bat argitaratu zuen, esanez Ukrainak baldintza guztiak betetzen zituela bere herritarrek Schengen Esparrurako bisarik gabe bidaiatzeko. Europako Batzordeak, 2016ko apirilean, Ukrainari bisarik gabeko bidaiak ematea proposatu zuen formalki. Geroago, EBk atzeratu egin zuen akordioaren balizko data 2016ko irailera arte. Ordezkari Iraunkorren Batzordeak 2016ko azaroan eman zuen oniritzia. Bisarik gabeko eskema, pasaporte biometrikoa zuten ukrainarrei Schengen Eremua bisitatzeko aukera emango ziena 180 eguneko edozein alditan 90 eguneko egonaldiaz, Europako Parlamentuak eta Europako Batzordeak formalki onartutakoan sartuko da indarrean. Abenduan, EBk adostu zuen Europako Batzordeak edo EBko estatu batek ukrainarrentzat bisa-salbuespena bederatzi hilabetez eten ahal izango zuela, adibidez, larrialdi kasuetan, Ukrainak legez kanpoko migratzaileak itzultzeko lankidetzan aritzen ez bada, asilo eskaera kopuruan gorakada bat badago edo segurtasun arazo bat sortzen bada. Bisarik gabeko erregimenaren akordioa EBko Parlamentuak eta Kontseiluak 2017ko otsailaren 28an, eurodiputatuek apirilaren 6an eta Europako Kontseiluak maiatzaren 11n onartu zuten. 2017ko ekainaren 11n sartu zen indarrean.

Energiaren Gutunaren Ituna eta Energia Komunitatea

Main articles: Energy Charter Treaty and Energy Community Ukrainak eta EBko estatu kide guztiak Energiaren Gutun Itunaren (ECT) sinatzaileak dira, 1991ko Energiaren Gutunaren deklarazio politikoaren ondoren negoziatutako itun juridiko loteslea, nazioarteko energiarako merkataritza, garraioa eta inbertsioa barne. ECTa 1994ko abenduan sinatu zen, eta 1998ko apirilean sartu zen indarrean. Ukrainak eta EBko estatu kide guztiak ere GATTetik MMErako aldaketa islatzen duen 1998ko Merkataritza Zuzenketaren sinatzaileak dira.

Indarrean jarri ondoren, Ukrainak behatzaile estatusa izan zuen Energiaren Erkidegoa (Europar Energiaren Erkidegoa ere deitzen dena) eratzeko Itunarentzat, Europar Batasunaren (EB) eta hirugarren herrialde batzuen artean sortutako erkidegoa EBren barnealdea zabaltzeko energia-merkatua Europako hego-ekialdera eta haratago. Energia Erkidegoa sortzeko Ituna 2005eko urriaren 25ean sinatu zen Atenasen, Grezian, eta 2006ko uztailaren 1ean sartu zen indarrean. Ukrainak laster agertu zuen bere kide osoa izateko interesa. Energia Erkidegoko Ministroen Kontseiluak aginduta, Europako Batzordeak 2008 amaieran izan zuen Ukrainarekin negoziazio formalen lehen txanda. Hiru negoziazio txandaren ostean, 2009an amaitu ziren Ukrainarekin negoziazio teknikoak. Ministroen Kontseiluak, ordea, kide izatea baldintzatu zuen lege-aldaketen zain. Zehazki, gasaren legea berrikusteko eskatu zion Ukrainari, EBko 2003/55/EE Gas Zuzentaraua bete zezan. 2010eko uztailean gasaren legea aldatu ostean, Ukrainak 2010eko irailaren 24an sinatu zuen Energiaren Komunitatean sartzeko Protokoloa, 2010eko abenduaren 15ean[155], Ituna berretsi zuen, eta 2011ko otsailaren 1ean sartu zen ofizialki Energia Erkidegoan.

Ukraina-Europar Batasuna Elkartzeko Hitzarmena

Main article: Ukraine–European Union Association Agreement

Harreman ekonomikoak

1990eko hamarkadan, Alemania, Herbehereak eta Italia Ukrainako merkataritza-kide nagusiak izaten jarraitu zuten. Eurostaten arabera, EBko ondasunen merkataritza hirukoiztu egin zen balioa Ukrainarekin 2000 eta 2007 artean: esportazioak 5.500 milioi eurotik 22.400 milioira igo ziren, eta inportazioak, berriz, 4.800 milioi eurotik 12.400 milioira. Hala ere, igoera horrek ez zuen Ukraina EBko merkataritza-bazkide nagusietako bat bihurtu. 2007an, Ukrainak EBko esportazioen % 2 baino ez zituen, eta Europar Batasuneko inportazioen % 1 besterik ez, hau da, EBko 20 merkataritza-kide nagusien artean (16th.).

Europako Batzordearen dokumentuen arabera, Ukrainarekin, merkataritza produktu manufakturatuak dira nagusi. 2007an, EBk Ukrainara egindako esportazioen ia erdia, makineria eta ibilgailuak ziren, eta, beste laurden bat, beste manufaktura batzuk. Inportazioetan, nahiko antzeko egitura ikus daiteke: zehaztu gabeko manufakturak bi bostenak ziren, eta metal gordin batek beste bosten bat gehitzen zuen. Maila zehatzagoan, 2007an, EBren esportazio nagusiak sendagaiak, motordun ibilgailuak eta telefono mugikorrak izan ziren, eta inportazio nagusiak burdingintza eta altzairuzko produktuak, baita ekilore-olioa, ferronikela, burdin-mineralak eta petrolioa ere.

EBko 27 estatu kideen artean, Alemania (5,9 milioi euro edo EBko esportazioen % 26) izan zen esportatzailerik handiena, eta, ondoren, Polonia (4,1 milioi euro edo % 18). Italia (2,4.000 milioi edo % 19) izan zen inportatzailerik handiena; ondoren, Bulgaria izan zen (1.6.000 milioi edo % 13), eta Alemania (1.3.000 milioi edo %11).

2007an, Ukrainarekiko merkataritzako superabit handienak Alemanian (+4,6 milioi euro) eta Polonian (+2,8 milioi euro) ikusi ziren, eta Bulgariak izan zuen defizit handiena (-1,4 milioi euro).

EBk Ukrainari emandako finantza-laguntza

Main article: Third-country economic harremanakhips with the European Union

2000-2006ko aurrekontu-aldirako, EBk Ukrainari emandako finantza-laguntza 1991n ezarritako TACIS programan ezarri zen, CISeko 11 herrialderentzat eta Georgiarako merkatu-ekonomiarako trantsizio-prozesua laguntzen duen laguntza teknikoko programan.

2007-2013ko aurrekontu-aldirako, ENPIk, "Europako Auzokidetasun eta Lankidetza Instrumentua" izendapenaz, ENP herrialdeak hartzen ditu, eta Ukrainarako TACIS funtsak ordezkatzen ditu. Ukrainak, gainera, tresna horizontaletarako eskubidea du, herrialdeak, beren eskualdea edozein dela ere, hartzen dituztenak, hala nola:

• Egonkortasunerako Tresna, hirugarren herrialdeetako krisiei eta ezegonkortasunari aurre egiteko eta mugaz gaindiko erronkei aurre egiteko tresna berria, besteak beste, segurtasun nuklearra eta ez ugaltzea, trafikoaren, krimen antolatuaren eta terrorismoaren aurkako borroka;
• Makro Finantza Laguntza

Ukrainako WTOko kidetza (2009)

2009z geroztik, Ukraina Merkataritza Mundu Erakundean atxikitzearekin batera, EBren eta Ukrainaren arteko harreman ekonomikoek errespetatu egin behar dute WTOren arau-altxorra. EBk beti uste izan du WTOko kide izateak funtsezko eginkizuna izan dezakeela Ukrainako erreforma ekonomikoari laguntzeko, batez ere, trantsizio-ekonomiaren testuinguruan. WTOn sartzean, Ukrainak WTOko kide guztien merkatuetarako sarbide segurua lortu du, eta merkataritza eta inbertsio gehiago erakarriko dituen merkataritza- eta inbertsio-ingurune egonkorra eskaintzeko konpromisoa hartu du.

Gailurrak

• EB-Ukrainako I. Gailurra: 1997ko irailean Kieven
• EB-Ukrainako 2. Gailurra: 1998ko urrian Vienan
• EB-Ukrainako 3. Gailurra: 1999ko uztaila
• EB-Ukrainako 4. Gailurra: 2000ko iraila
• EB-Ukrainako 5. Gailurra: 2001eko irailean Yaltan
• EB-Ukrainako 6. Gailurra: 2002ko uztaila Kopenhagen
• EB-Ukrainako 7. Gailurra: 2003ko urrian Yaltan
• EB-Ukrainako 8. Gailurra: 2004ko uztaila Hagan
• EB-Ukrainako 9. Gailurra: 2005eko abenduan Kieven
• EB-Ukrainako X. Gailurra: 2006ko urrian Helsinkin
• EB-Ukrainako 11. Gailurra: 2007ko iraila Kieven
• EB-Ukrainako 12. Gailurra: 2008ko iraila Parisen
• EB-Ukrainako XIII. Gailurra: 2009ko abendua
• EB-Ukrainako XIV. Gailurra: 2010eko azaroa Bruselan
• EB-Ukrainako 15. Gailurra: 2011ko abendua
• EB-Ukrainako XVI. Gailurra: 2013ko otsailaren 25a Bruselan
• EB-Ukrainako 17. Gailurra: 2015eko apirilaren 27an Kieven
• EB-Ukrainako XVIII. Gailurra: 2016ko azaroaren 24a Bruselan
• EB-Ukrainako XIX. Gailurra: 2017ko uztailaren 12tik 13ra Kieven
• EB-Ukrainako XX. Gailurra: 2018ko uztailaren 9a Bruselan
• EB-Ukrainako 21. Gailurra: 2019ko uztailaren 8an Kieven
• EB-Ukrainako 22. Gailurra: 2020ko urriaren 6an Bruselan
• EB-Ukrainako 23. Gailurra: 2021eko urriaren 12an Kieven

EBko beste goi-bilerak Ukrainako parte-hartze nabarmenarekin

• Ekialdeko Lankidetzaren Gailurra 2009ko maiatzean Pragan
• Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bilera Varsovian 2011ko irailean
• 2013ko azaroan Vilniusen Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bilera
• Ekialdeko Lankidetzaren Gailurra Rigan 2015eko maiatzean
• Ekialdeko Lankidetzaren Goi Bilera Bruselan 2017ko azaroaren 24an

Ukrainako ordezkaria Europar Batasunean

• 1 Volodimir Vasilenko (1992–1995)
• 2 Ihor Mitiukov (1995–1997)
• 3 Boris Hudima (1997–2000)
• 4 Roman Shpek (2000–2007)
• 5 Andrii Veselovski (2008–2010)
• 6 Kostiantin Yelisieiev (2010–2015)
• 7 Liubov Nepop (aldi baterako, 2015–2016)
• 8 Mykola Totxitskii (2016-gaur egun)[169]

Ukraina Europar Batasunean integratzearen aldeko herri-laguntza

2014ko azaroan, Ratingek EBn egindako inkesta batean, 2 oblast (probintzia) izan ezik guztiek onartu zuten; Luhanskeko Oblastan eta Donetsk Oblastan (Donbass izenez ezagutzen den eremua) jendeak nahiago zuen Ukraina Eurasiako Aduana Batasunean sartzea. Tradizionalki, Mendebaldeko Ukrainak, oro har, EBko kide izateari buruz gogotsuago ikusten du Ekialdeko Ukrainak baino. 2012ko uztailean eta 2014ko maiatzean, Mendebaldeko Ukrainako biztanleak (% 74 2012ko uztailean eta % 81 2014ko maiatzean) aukeratu zuten, Erdialdeko Ukraina (% 59 eta % 64) eta Ipar Ukrainako (% 56 eta % 71) izan ziren EBko kide izatearen aldekorik handienak. 2013ko ekainean egindako inkesta batean, Deutsche Welle-ren izenean, Ukrainako ekialdeko % 52 EBn sartzearen alde zegoen. Baina ComResek (CNNrentzat) 2014ko maiatzean egindako inkestan, Ukraina ekialdeko %19k bakarrik jo zuen "Ona" Ukraina Europar Batasunean sartzea; 2014ko maiatzeko ComResen inkestaren arabera, Ukrainako ekialdeko 3 oblastetan (probintzietan), Kharkiv oblastean, Donetsk oblastean eta Donetsk Luhanskeko oblastetan, % 37k Errusiarekin aliantza baten alde egin zuen, % 14k Europar Batasunarekin aliantza baten alde, eta % 49k adierazi zuen Ukraina hobe legokeela ez bataren zein bestearekin aliatuko ez balitz.

20 eta 39 urte bitarteko herritarrak zirudien EBn sartzearen aldekoak zirela 2010eko maiatzean eta 2011ko abenduan (2011ko abenduan 18-29 urte bitartekoen iritzia ez zen aldatzen eskualde batetik bestera). 2014ko maiatzean, ComResen inkestan 36 eta 55 urte bitarteko pertsonak izan ziren EBn sartzearen aldekorik indartsuenak.

Ukrainako EBko enbaxadoreak, Kostiantyn Yelisieiev-ek, 2011ko uztailean adierazi zuen Ukrainako ekialdeko errusiar hiztunen negozio magnate eta politikariak EBren aldekoak zirela herrialdearen mendebaldeko ukrainar hiztunak bezainbeste: «Gaur egun Ukrainako edozein politikari europar integrazioaren aurka dagoela adieraziko balu, politikoki hilda legoke»

2015eko otsailean Ukrainako eskualde guztietan, Krimean izan ezik, egindako inkestaren arabera, % 66,4k EBn sartzearen alde bozkatuko luke, eta % 33,6k aurka % 76,4ko partaidetzarekin.

Ukraina Europar Batasuneko eta Eurasiako Aduana Batasunerako edo Eurasiako Ekonomia Batasuneko kide izateko erantzuna (182)
2004-2013 Data Integrazioa Inkesta agentzia EU EACU Inorrekin 2004 Azaroa % 56 University of Sussex 2008 Urtarrila % 63 - BBC News 2008 Urtarrila % 20tik 34ra - EUobserver 2010 Maiatza % 53 - GfK 2011 Azaroa 2011 % 42 % 40 International Republican Institute 2011 Azaroa % 45 % 34 Razumkov Centre 2011 Abendua % 40 % 33 Democratic Initiatives Foundation 2012 Uztaila % 54 Rating 2012 Abuztua % 53 % 28 International Republican Institute 2012 Abendua % 48 % 32 Democratic Initiatives & Razumkov Centre 2013 Martxoa % 50 % 37 Rating 2013 Ekaina % 59 % 24 IFAK Ukraine 2013 Urria % 53 % 34 Rating 2013 Azaroa % 39 % 37 Kyiv International Institute of Sociology 2013 Azaroa % 58 % 31 % 11 Brookings Institution 2013 Abendua % 46 % 36 Research & Branding Group 2013 Abendua % 47 % 36 Democratic Initiatives Foundation 2013 Abendua % 43 % 30 % 20 Research & Branding Group
2014-2020 Data Integrazioa Inkesta agentzia EU EAEU Inorrekin Zalantzati 2014 Urtarrila % 38 % 29 % 25 Sociopolis 2014 Otsaila 41 % 36 International Republican Institute 2014 Otsaila 47 % 38 Социс 2014 Martxoa % 62 % 38 Социс 2014 Martxoa % 50 % 27 GfK 2014 Martxoa % 53 % 28 International Republican Institute 2014 Martxoa % 59 % 31 Rating 2014 Maiatza % 54 - ComRes, CNN 2014 Ekaina % 61 % 22 Razumkov Centre 2014 Ekaina % 62 - Gorshenin Institute 2014 Urria % 63.6 % 13.6 % 14.6 % 8.1 Gorshenin Institute 2014 Azaroa % 64 % 17 Rating 2014 Abendua % 73 - Deutsche Welle 2015 Otsaila % 47 % 12 % 27 Kyiv International Institute of Sociology 2015 Martxoa % 51.4 % 10.5 % 24.7 % 13.3 Kyiv International Institute of Sociology 2015 Martxoa % 52 % 12.6 % 22.6 Razumkov Centre 2015 Ekaina % 67 % 12 Pew Research Center 2016 Urtarrila % 59 % 16 Rating 2016 Iraila % 49 % 18 % 15 Kyiv International Institute of Sociology 2018 Ekaina % 51 Sociological group "RATING" 2019 Abendua % 64 % 13 Razumkov Centre 2020 Urtarrila % 64 % 13 % 23 Ilko Kucheriv Democratic Initiatives Foundation 2021 Azaroa % 62 Rating

Europar Batasuneko kide izateko proposamena

• See also: Future enlargement of the European Union

2002-2005

2002an, Guenther Verheugen EBko Zabalkunderako komisarioak esan zuen "Ukrainaren Europako ikuspegiak ez duela zertan 10-20 urteetan kide izatea esan nahi, posible den arren". Europar Batasunean sartzeko, estatu eskatzaileak Kopenhageko Irizpideak izenez ezagutzen diren baldintza politiko eta ekonomikoak bete behar ditu (1993an Kopenhageko Goi Bileran onartuak), hots, zuzenbide estatua eta dagozkion askatasun eta erakundeak aitortzen dituen gobernu demokratikoa. Maastrichteko Itunaren arabera, egungo estatu kide bakoitzak, baita Europako Parlamentuak ere, edozein handitze adostu behar du.

EBko kide osoa izatea Ukrainaren helburu estrategiko gisa, Ukrainako presidente Viktor Yushchenkok, 2005 hasieran hautatu eta berehala, deklaratu zuen lehen aldiz. 2005eko urtarrilaren 13an, Europako Parlamentuak ia aho batez (467 alde, 19 aurka) ebazpen bat onartu zuen Ukrainarekin bat egiteko asmoei buruz. Europako Batzordeak ohartarazi zuen (oraindik prestaketa-epe bat igaro behar zuen arren) kide berriak onartzea ez zela baztertzen. Horri, Yushchenko presidenteak "etorkizun hurbil batean" kide izateko eskaera egiteko asmoarekin erantzun zion.

Garai hartan eragin handia zuten EBko hainbat buruzagik Ukrainarekin harremanak hobetzearen alde agertu ziren. Hain zuzen ere, Adam Rotfeld Poloniako Atzerri ministroak 2005eko martxoaren 21ean adierazi zuen Poloniak Ukrainaren Europako integrazio-asmoei laguntza emango ziela edozein kasutan. Bereziki, esan zuen: «Etapa honetan, lankidetza-pauso konkretuetan zentratu beharko genuke, Europako lankidetzari buruzko elkarrizketa hutsen ordez». Hiru egun geroago, EBko sei herrialde handienetan egindako inkesta batek erakutsi zuen EBko herritarrek etorkizunean Ukraina kide oso gisa onartzeko zuten konpromisoa.

2005eko urrian, Jose Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak «Ukrainaren etorkizuna EBn dago» esan zuen. Hala ere, 2005eko urriaren 9an, Europako Batzordeak, Garapen Estrategiko Dokumentuaren bertsio berri batean, handitze planak (Kroazia eta Jugoslaviako Errepublika ohiak) ezartzeak Ukraina, Bielorrusia eta Moldaviaren atxikimendua eragotzi zezakeela adierazi zuen. Olli Rehn Zabalkunderako komisarioak esan zuen EBk "handitze gehiegi" saihestu behar zuela, egungo handitze planak osatua dirudiela azpimarratuz.

Ukrainako funtzionarioek eta politologoek balizko kide izateko hainbat data zehatz aipatu bazuten ere, ordura arte Ukrainako Europako Auzo Politika baino ez zion ofizialki proposatu Ukrainari EBk. Lehendakaritzako administrazioa kritiko agertu zen proposatutako auzo harremanen egoerarekin.

2007-2014

2007ko martxoan, EBrekin Merkataritza Askeko Ituna eskaini zitzaion Ukrainari. Proposamen horrek Ukrainako estatuaren erreakzio askoz indartsuagoa eragin bazuen ere, Ukrainak ez zuen etorkizun hurbilean EBn sartzeko plan zehatzik jasotzen. Mendebaldeko Europako zenbait politikari Europako erakundeen behin-behineko "handitzearen nekeaz" hitz egin zuten. Ukrainako behatzaileek Ukraina EBn sartzeko "erresistentzia taldea" zeritzona identifikatzen zuten. Hain zuzen ere, 2007ko martxoan, Ukrainaren eta EBren arteko Akordio Hobetuaren testua amaitzean, kide izateko aukerari buruzko erreferentziak baztertu ziren. «Ukraina Europar Batasunean sartzeko aukerari buruzko edozein aipamenik Ukraina-EB akordio indartuaren zirriborrotik kanpo geratu da Frantziaren jarrera dela eta», idatzi zuen Frankfurter Allgemeine Zeitung Alemaniako eragin handiko egunkariak. Italiaren posizioa herrialde honen barne-egoera politikoaren araberakoa izaten da. Hala, herrialde honetako hauteskunde kanpainan, Silvio Berlusconiren gobernuak seinale diplomatikoak eman zituen Ukrainaren Europako integrazio asmoei laguntzeko prest zegoela. Bere aurkari politiko Romano Prodik, berriz, «Ukrainak EBn sartzeko aukerak Zeelanda Berriak dituen berberak dira».

Ekialdeko Lankidetza politikaren arabera, Ukraina Europar Batasuneko kide izan daiteke. 2014ko otsailaren 27an, Europako Parlamentuak ebazpen bat onartu zuen, zeinean Ukrainari «Batasuneko kide izateko eskaera egiteko eskubidea" onartzen zuen baldin eta demokraziaren printzipioei atxikitzen bazien oinarrizko askatasunak eta giza eta gutxiengoen eskubideak errespetatuz eta zuzenbide estatua bermatzen bazuen». Europako Parlamentuak dio (EBrekiko Itunaren 49. artikuluaren arabera) Georgiak, Moldaviak eta Ukrainak, Europako beste edozein herrialdek bezala, Europako ikuspegia dutela eta EBko kide izateko eska dezaketela demokraziaren printzipioen arabera. Europako Parlamentuaren ebazpena, Bruselan, 2014ko maiatzaren 23tik 25era bitartean egin ziren Europako Parlamenturako hauteskundeen aurreko azken saioan onartua. 2014ko ekainaren 27an, Jose Manuel Barroso Europako Batzordeko presidenteak adierazi zuen Elkartze Akordioa Ukraina EBn sartzeko hasiera zela. Egun berean, EBko Zabalkunderako komisarioa zen Stefan Fuelek adierazi zuen uste zuela Ukrainak etorkizunean EBko kide izango zela.

2014-2022

2016ko martxoan, Jean-Claude Juncker Europako Batzordeko presidenteak adierazi zuen, gutxienez, 20-25 urte beharko zituela Ukrainak EBn eta NATOn sartzeko. 2018ko ekainean, berriz, Petro Poroxenko Ukrainako presidenteak esan zuen 2030erako Ukraina Europar Batasunean eta Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundean sartzea espero zuela.

2019ko ekainaren 8an Kieven amaitu zen Ukraina-Polonia-Lituania Parlamentu Arteko Batzarraren X. saioan, Ukraina EBn sartzeko epe gisa, alderdiek 2025 eta 2027ko estrategiari buruzko akordioa jasotzen zuen azken dokumentua sinatu zuten. 2027an, Lituaniak bigarren aldiz EBko presidentetza izango duenean, Ukrainako gaia izango da agendako gai nagusia. Aukera hori erabiltzen ez bada, hurrengo "leihoa" 2039an irekiko da, Polonia EBko buru izango baita eta Lituania 2041ean soilik izango baita buru.

2020ko uztailaren 23an, Poloniak, Lituaniak eta Ukrainak lankidetza politiko, ekonomiko, kultural eta sozialerako hiruko plataforma sortu zuten: Lublingo triangelua, Ukraina EBn eta NATOn integratzeari laguntzeko xede duena.

2021eko otsailean, Armin Laschet Alemaniako Batasun Kristau Demokratikoaren buruzagiak, Angela Merkel Alemaniako kantzilerraren oinordekotzat hartu zena, EB handitzearen eta Ukrainari Europako ikuspegia ematearen ideiaren alde egin zuen:

Ukraina EBn sartzeko auzia ez da momentuz sortzen, baina ezinbestean sortuko da etorkizunean. Ukrainari bere bide zailean lagundu behar diogu, eta, aldi berean, Europako ikuspegia ireki

.

Zenbait adituren ustez, Errusiaren eta EBren arteko harremanak okertzen ari diren garaietan Ukrainak aukera leiho bat dauka Europar Batasunean sartzeko. Pavlo Klimkinek adierazi du Ukrainak oraindik ez duela betetzen Europar Batasunean sartzeko inolako irizpiderik, ez baitu demokrazia ezarrita, ez zuzenbide estaturik, ez eta behar den bezalako merkatu ekonomiarik. Haren arabera, lehen aukera 2005 hasieran galdu zen, Yushchenko ez aurkezteko konbentzitu zutenean, eta, 2014an, askoz zailagoa izan zen hori egitea.

2021eko otsailaren 11n, Europako Parlamentuak txosten bat argitaratu zuen Ukrainak Europar Batasunarekin Elkartzeko Akordioa ezartzean izandako arrakastari buruz. Izan ere, dokumentuak bide horretan Ukrainak izan dituen arrakasta nagusiak nabarmentzen ditu, baita herrialdeko erreforma prozesua oztopatzen duten porrotak edo uneak ere. Oro har, Europar Batasuna oraindik ez dago prest Ukraina estatu kideen mailan sartzeko aukeren inguruan ofizialki hitz egiteko, baina Ukrainari Europako ikuspegia aitortzen zaio. 2021ean, Ukraina 2024an EBko kide izateko formalki eskatzeko prestatzen ari zen 2030eko hamarkadan Europar Batasunean sartzeko.

2022-gaur egun 2022ko Errusiak egindako Ukrainaren inbasioaren ondoren, atxikimendu prozesu formala hasteko dei gehiago egin ziren. Ukrainak Batasuneko kide izateko nahia berretsi zuen, eta Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak adierazi zuen Ukraina Europar Batasuneko kide dela. Eduard Heger Eslovakiako lehen ministroa atxikimendu prozesu bizkor baten alde agertu zen. Otsailaren 28an, Ukrainak kide izateko eskaera gutuna aurkeztu zuen ofizialki. Etengabeko krisia dela eta, Volodymyr Zelenskyy presidenteak prozedura berezi baten bidez Europar Batasunean berehala sartzeko eskatu zuen. 2022ko otsailaren 28an, Ukrainako presidente den Volodymyr Zelenskyk ofizialki sinatu zuen Ukrainarako EBko kide izateko eskaera, berehala onartzeko eskatuz. EBko zortzi estatuk eskutitz bat sinatu zuten Ukrainarako atxikimendu prozesu bizkor baten alde. Martxoaren 1ean, Péter Szijjártó Hungariako Atzerri ministroak adierazi zuen bere herrialdeak prozesu bizkor baten alde egingo zuela. Joan den martxoaren 2an, berriz, José Manuel Albares Espainiako Atzerri ministroak adierazi zuen EBko kide izatea ez dela prozesu kapritxoso bat edo erabaki politiko soil baten bidez egin daitekeen gauza bat, eta gogorarazi zuen herrialde hautagaiak erabaki sozial, politiko eta sozial batzuk eta estandar ekonomikoak bete behar dituela.

Ukrainak EBko estatu kideekin dituen kanpo harremanak

Austria Belgica Bulgaria Kroazia Zipre Txekiar Errepublika Danimarka

Estonia Finlandia Frantzia Alemania Grezia Hungaria Irlanda

Italia Letonia Lituania Txantiloi:Herrialde info Luxemburgo Luxenburgo Malta Herbehereak Polonia

Portugal Errumania Eslovakia Eslovenia Espainia Suedia

Bibliografia

• Anatolij Ponomarenko: "Die europäische Orientierung der Ukraine: Dekret des Präsidenten der Ukraine über die Strategie der Integration der Ukraine in die Europäische Union; Partnerschaftsabkommen zwischen der EU und der Ukraine". Zentrum für Europäische Integrationsforschung, Bonn 1999. 42 S. ISBN 3-933307-39-2 (in German)
• Dezseri, Kalman [ed.]: Economic and political relations after the EU enlargement: the Visegrad countries and Russia, Ukraine, Belarus and Moldov, Budapest 2004
• Wolfgang Tiede and Sabina Krispenz: "Die Ukraine auf dem Weg in die Europäische Union?" ("Ukraine on the way to the European Union?" in Osteuropa-Recht (OER)) 2008 (German Law Journal), vol. 6, pp. 417–426.
• Wolfgang Tiede and Christina Schröder: Die Ukraine auf dem Weg in die NATO? ("Ukraine on the Way to NATO Membership?"), in Osteuropa-Recht (OER) 2009 (German Law Journal), vol. 3, pp. 294–304 (in German).
• Andreas Umland: „Europa und die ukrainische Misere: Weil die EU dem Land eine Mitgliedschaft gar nicht in Aussicht stellt, trägt sie zum Chaos in Kiew bei. Ein historischer Fehler", in: Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, 1 November 2009, p. 15 (in German)
• Wolfgang Tiede and Jakob Schirmer: "Strategische Notwendigkeit – Die Östliche Partnerschaft der Europäischen Union" ("The EU’s Eastern Partnership"), in "WeltTrends" (Zeitschrift für internationale Politik und vergleichende Studien), 71/2010, pp. 10–14 (in German).
• Dmitry Yefremenko. Life after Vilnius. A new geopolitical configuration for Ukraine. - Russia in global affairs. - Vol. 11, No. 3 - July – September 2013. Electronic version: Life after Vilnius Archived 2 February 2014 at the Wayback Machine

Ikus, gainera

• Europar Batasuna-Ukraina Asoziazio Akordioa

Kanpo estekak

• The European Commission's Delegation to Ukraine Archived 9 February 2015 at the Wayback Machine
• Mission of Ukraine to the European Union
• Ministry of Foreign Affairs of Ukraine
• European Union External Action Service: Ukraine
• Text of association agreement between EU, Ukraine

• Datuak: Q658951
• Multimedia: Relations of the European Union and Ukraine / Q658951