Giuseppe Gasparo Mezzofanti

Wikipedia, Entziklopedia askea
Giuseppe Gasparo Mezzofanti

kardinal

1838ko otsailaren 12a -
Bizitza
JaiotzaBolonia1774ko irailaren 19a
Herrialdea Veneziako Errepublika
Kingdom of Italy
Lehen hizkuntzaitaliera
HeriotzaErroma eta Napoli1849ko martxoaren 15a (74 urte)
Hobiratze lekuaSant'Onofrio (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaBoloniako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
arabiera
frantsesa
ingelesa
alemana
turkiera
Amharera
aramera
greziera modernoa
latina
gujaratera
portugesa
nederlandera
errusiera
txinera
poloniera
albaniera
euskara
suediera
daniera
txekiera
hungariera
maltera
persiera
armeniera
Hindustanera
Classical Armenian (en) Itzuli
Koptoera
antzinako greziera
italiera
Jarduerak
Jarduerakhizkuntzalaria, liburuzaina, unibertsitateko irakaslea, apaiz katolikoa eta hyperpolyglot (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)Boloniako Unibertsitatea
KidetzaZientzien Errusiar Akademia
Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities (en) Itzuli
Hungariako Zientzien Akademia
Accademia della Crusca
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa

Find a Grave: 133869869 Edit the value on Wikidata

Giuseppe Gasparo Mezzofanti (Bolonia, Italia, 1774ko irailaren 19aErroma, Italia, 1849ko martxoaren 15a) kardinala eta hizkuntzalaria izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorri apaleko familia batean sortua, haurtzarotik beretik ohikoa baino oroimen handiagoa, musikarako entzumen zolia eta atzerriko hizkuntzak ikasteko gaitasun aparta zituela frogatu zuen.

Sorterriko Eskolapioetan ikasi zuen eta han Aita Santuen Lurraldean apopilo zeuden misiolari jesuita askorekin harremanetan jarri, haien ordena ezabatuta baitzegoen. Haiekin solasean, laster ikasi zituen suediera, alemana, gaztelania eta Hego Amerikako zenbait hizkuntza. Eskolan ikasi zituen hizkuntza hilez ere jabetu zen.

Apaizgaitegian ikasi zuen eta filosofia eta teologiako ikasketak bukatu zituen apaiz ordenatzeko arauz ezarritako gutxieneko adina baina askoz ere lehenago. Bitartean, ekialdeko hizkuntzak ikasteari ekin zion.

1797an, 23 urte zituela, apaiz ordenatu zuten eta Boloniako Unibertsitateko hebreeraren, arabieraren, ekialdeko hizkuntzen eta grezieraren katedra bere gain hartu zuen.

1799. eta 1800. urteen artean, Napoleonen armadarekin liskarretan zauritutako atzerritarrak artatu zituen erietxeetan eta horretan ari zela, atzerriko zenbait hizkuntza ikasteko aukera izan zuen. Hiria bisitatzen zuten turisten eta bidaiarien aitor-entzule izan zen.

1831n, Gregorio XVI.aren eskaera onartu eta bere jakintza Herrien Ebanjelizazioaren Kongregazioaren zerbitzuan jarri zuen.

Erroman Eliza Katolikoko txoko guztietatik bertaratutako misiolariak eta jakintsuak zeudenez, hango giro kosmopolitaz hizkuntza asko ikasteko baliatu zen Mezzofanti.

Hizkuntzak ikasteko irrika horretan, txinera ikastea izan zen ahalegin itzela eskatu zion hizkuntza bakarra: horrek behartu zuen lau hilabetez ikasteari ematera txinera jariotasunez hitz egin ahal izateko. Ordutik aurrera txineraz mintzatu zen aita Umpierresekin eta horrek berretsi zuen osoki menderatzen zuela txinera mandarina –Umpierres lehenago Macaon misiolari ibilia zen eta Herrien Ebanjelizazioaren Kongregazioko hizkuntza irakasle zen–. Mezzofanti hiperpoliglota bilakatu zen eta 39 hizkuntza menderatzen zituen, tartean euskara.[1]

Gregorio XVI.a haren lagun eta babesle egin zen eta kardinal izendatu zuen 1838ko otsailaren 12ko kontsistorioan.

Erroman hil zen 1849an. Erromako Sant'Onofrio al Gianicolo elizan hilobiratu zuten.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Russell, Charles William. (1858). Life of the Cardinal Mezzofanti. Londres: Longman &Co, 467 or..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]