Mangladi
Mangladia habitat mota bat da, batzuetan biomatzat hartzen dena. Habitat mota hau inguru tropikalean dago eta ibaien bokaleetan garatzen da gehien bat, baina baita kostalde eremuetan eta estuarioetan ere. Oso aniztasun biologiko handia garatzen da bertan: moluskuak, arrainak, hegaztiak....
Konposizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mangladiak bere osotasunean mangle zuhaitzez osatua daude. Zuhaitz mota honen 54 espezie ezberdin ezagutzen dira 16 familia ezberdinetan sailkatuta. Beraien ezaugarri nagusiena gazitasun handiak eta aldakorrak jasateko eta oxigeno gutxiko uretan bizitzeko gaitasun handia da. Zuhaitz hauek mangladietan sortzen den lokatzean hazten dira.
Mangladietan zenbait eremu ezberdin ditzakegu:
- Manglez osatutako basoak.
- Mangladiaren eta lur finkoaren arteko eremua.
- Mangladiaren tartean urra garraiatzen duten ubideak
- Landare gabeko hondartzak, itsasgorarekin estaltzen direnak
Fauna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mangladi eremuetan dauden itsasaldiak ohikoa baino askoz nabarmenagoak dira, beraz ura egunean zehar mangladiaren barnean asko sartzen da eta berriro marea jaisten denean joaten da beraz sortzen den aldaketaren poderioz uretako zein lurreko animaliak bizi dira. Hiru mota ezberdintzen dira:
- Uretako fauna: itsasgorarekin agertu ohi dira eta mangladietan sortzen diren ubideetan. Hauen adibideak tximeleta, itsas sugea, itsas zaldia edo lupia dira.
- Mangladietako fauna: lokatzetan, sustraietan edo enborretan bizi dira eta batez ere arrainez, barraskiloz, krustazeoz eta oskolez osatuta dago baina krokodiloak, eta anfibio mota ezberdin ugari ere topa ditzakegu.
- Lur lehorreko fauna: zuhaitz puntetan edo ura iristen ez den lekuetan bizi dira. Batez ere hegaztiak (loroa, lertxuna, usoa edo arrano arrantzalea), intsektuak eta ugaztunak (mangladietako hartza eta karraskari txikiak) aurkitu daitezke.
Garrantzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ekosistema hau materia organikoaren ekoizpen altuarengatik nabarmentzen da. Ikusi dugun bezala biodibertsitate handia sortzen dute beraz garrantzi ekologiko handia dute. Eta ekonomikoki duten garrantzia ere izugarria da. Izan ere, arrainei eta itsaskiei hazteko leku oso egokia eskaintzen die, eta ondorioz arrantza industria mantendu egiten dute. Bestalde, turismoarentzat gune erakargarritzat jo daiteke. Gainera, kostaldea urak eta haizeak sortzen duen higiduratik babesten du, eta sedimentuak atxikitzen ditu lur finkoaren hedadura handituz.
Mangladiek duten garrantzi handia jakinda ere, mangladien hedadura osoaren % 75 suntsitu egin da azken urteetan.
Munduko mangladiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Herrialdea | Lekua / mangladia | Mangladiaren azalera (km²) | Mangle espezieak | Bertako fauna | Kontserbazio egoera | Iturria |
| Txina | Shankou Mangrove Nature Reserve | 40 | 14 espezie: Rhizophora stylosa, Kandelia candel, Aegiceras corniculatum, Avicennia marina, Bruguiera gymnorrhiza, Excoecaria agallocha, eta abar. |
Ugaztunak: Dugong dugon eta Sotalia sinensis Hegaztiak: Larus saundersi, Platalea minor |
Naturaletik modifikatura | [1] |
| Kolonbia | Magdalenako ibaiaren delta-estuarioa, Ciénaga Grande de Santa Marta |
792 (mangladiak) 4.000 (delta-estuarioa) |
4 espezie: Rhizophora mangle, Avicennia germinans, Laguncularia racemosa eta Conocarpus erectus |
Ugaztunak: 56 espezie: Alouatta seniculus, Cebus albifrons, Atheles belzebuth, Aotus trivirgatus, Hydrochaeris hydrochaeris, Trichechus manatus eta beste batzuk Hegaztiak: 198 espezie (horietatik 50 migratzaileak); endemikoak: Lepidopyga lilliae eta Molothrus armenta; migratzaileak (Anatidae): Anas discors, A. americana, A. clypeata eta Aythya affinis Narrastiak: Caiman crocodilus fuscus, Crocodylus acutus, Iguana iguana, Tupinambis teguixin, Caretta caretta, eta Dermochelys coriacea Arrainak: 100 espezie baino gehiago (45 ur gezakoak) |
Pixkat kaltetua | [2] [3] [4] [5] |
| Gineako golkoa (Níger ibaia) | Angola, Kamerun, Kongo, Guinea Ekuatoriala, Gabon, Ghana, Nigeria | ? | 2? | Ugaztunak: Hegaztiak: |
Pixka batt kaltetua | [6] |
| Sundarban (Bengalako Golkoa) | India, Banglades | ? | 30 | Ugaztunak: Hegaztiak: |
Pixka bat Kaltetua | [7] |
