Karraskari

Karraskari
	Paleozeno-gaur egun PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ;
	Funambulus palmarum; Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Azpierreinua	Bilateria
Filuma	Chordata
Klasea	Mammalia
Goiordena	Euarchontoglires
Ordena	Rodentia; Bowdich, 1821
Azpiordenak
	Sciuromorpha; Castorimorpha; Myomorpha; Anomaluromorpha; Hystricomorpha
Datu orokorrak
Elikadura iturri nagusia	belarki

Karraskariak (Rodentia) ugaztun familia bat da. Ugaztunen artean familiarik ugariena da, hainbat autorek 2000tik 3000 espezie ezberdin identifikatu dituzte. Ugaztun espezie guztien erdia karraskariak dira. Antartikan ezik gainontzeko kontinente guztietako klima ezberdinetan aurki daitezke. Australian ere modu naturalean daude, gizakion eragina kontutan hartu gabe. Ozeanoak izan ezik habitat mota guztiak betetzen dituzte.

Hainbat talde karraskari gisa hartzen dira baina ez dira horrela. Chiroptera, Scandetia, Insectivora eta Lagomorpha ordenak askotan karraskaritzat hartzen dira.

Karraskari gehienak txikiak dira. Euren artean txikiena Afrikar Sagu Pigmeoa da: 6 cm luze da, 7 gramo pisatzen du. Handiena kapibara da, 45 kg-ko pisuarekin. Jada desagertua den Phoberomys pattersoni espezieak 700 kg pisatzen zuela uste da.

Karraskariek bi letagin dituzte goiko eta beheko barailetan, eta letagin horiek etengabe hazten dira karraskarien bizitza osoan. Hazkundea konpentsatzeko, denbora gehiena zerbait murtxikatzen pasatzen dute, eta hau da izenaren jatorria (Latinezko roderetik). Hagin hauek kanpokaldeak esmaltea dute eta dentina barnekaldean eta beraz punta ateratzen dute erabiltzearekin soilik. Karraskari gehienek landareak jaten dituzte, orokorrean haziak, baina gutxi batzuek intsektuak eta arrainak ere jaten dituzte.

Karraskariak oso garrantzitsuak dira edozein ekosistematan oso azkar hazten direlako eta beraz elikagai ona dira haragijaleentzat, metodo ona dira hazien garraiorako eta gaixotasunak azkar kutsatzen dituzte.

Sailkapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rodentia

Sciuromorpha

Castorimorpha

	Anomaluromorpha

	Myomorpha

Hystricomorpha

Ctenodactylomorphi

Hystricognathi

	Hystricidae

	Phiomorpha

	Caviomorpha

Familiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Familia	Irudia
Abrocomidae
Acaremyidae
Agoutidae
Alagomyidae
Allomyidae
Anomalomyidae
Anomaluridae
Aplodontiidae
Archetypomyidae
Armintomyidae
Bathyergidae
Bathyergoididae
Calomyscidae
Caviidae
Cephalomyidae
Cercolabidae
Chapattimyidae
Cocomyidae
Cricetidae
Cricetopidae
Ctenomyidae
Cuniculidae
Cylindrodontidae
Dasyproctidae
Diamantomyidae
Diatomyidae
Dinomyidae
Dipodidae
Distylomyidae
Echimyidae
Echinomyidae
Eocardiidae
Eomyidae
Erethizontidae
Eryomyidae
Sciuridae
Eucricetodontidae
Eurymylidae
Eutypomyidae
Florentiamyidae
Gaudeamuridae
Geomyidae
Heptaxodontidae
Gobiomyidae
Ctenodactylidae
Heliscomyidae
Heterocephalidae
Heterocricetodontidae
Heteromyidae
Hydrochoeridae
Hydrochaeridae
Hystricidae
Ischyromyidae
Ivanantoniidae
Capromyidae
Castoridae
Kenyamyidae
Chinchillidae
Laonastidae
Laredomyidae
Megacricetodontidae
Muridae
Gliridae
Myoxidae
Mylagaulidae
Myocastoridae
Myophiomyidae
Nementchamyidae
Neoepiblemidae
Nesomyidae
Nonanomaluridae
Octodontidae
Odontomysopidae
Orogomyidae
Paramyidae
Pedetidae
Petauristidae
Petromuridae
Phiomyidae
Platacanthomyidae
Pseudocricetodontidae
Pseudosciuridae
Reithroparamyidae
Remyidae
Rhizospalacidae
Saccomyidae
Seleviniidae
Simimyidae
Siphneidae
Sminthidae
Spalacidae
Tamquammyidae
Tataromyidae
Theridomyidae
Thryonomyidae
Tsaganomyidae
Yuomyidae
Zapodidae
Zegdoumyidae
Zelomyidae
Zenkerellidae