2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
 2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gertaera-data | 2024ko apirilaren 21a | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mota | Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hautatu duen kargua | 75 Eusko Legebiltzarkidea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Webgune ofiziala | euskadi.eus… | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Parte-hartzea | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hauteskunde emaitza
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2024ko Lehendakariaren inbestidura | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ordezkatzen du: | Hautetsia: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Iñigo Urkullu Renteria | zehazteke | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
← 2020 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_(cropped).jpg){kind=small}
.svg){kind=small}
_2.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
Eusko Legebiltzarrerako 2024ko hauteskundeak urte hartako apirilaren 21ean egin ziren, Eusko Legebiltzarraren XIII. legegintzaldiko 75 diputatuak aukeratzeko. EAJren beherakada izan zuen eserleku kopuruan, eta EH Bilduk gorakada handia, lehen aldiz historian biak berdindu baitziren. Ahal Dugu, aurreko hauteskundeetan indar handia izan arren, ordezkaritzarik gabe geratu zen; EAJk eta PSE-EEk, XII. legegintzaldian gehiengo osoa izan zuen koalizioak, gehiengoa mantendu zuen, azken horrek 12 eserleku eskuratu baitzituen[1].
EH Bildu lehen indarra izan zen udalerri gehienetan, eta lehen aldiz Araban zein Gasteizen irabazi. EAJk Donostian eta Bilbon zein Bizkaian irabazi zuen.
Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2020ko hauteskundeetan, Eusko Jaurlaritzako lehendakariak hauteskundeetarako dei egin zuen hasiera batean, 2020ko apirilaren 5ean. COVID-19 pandemia eta Espainiako Gobernuak ezarritako alarma-egoeraren eta berrogeialdi nazionalaren deklarazioa zirela eta, lehendakariak akordioa egin zuen Eusko Legebiltzarreko talde politiko guztiekin, hauteskundeak 2020ko uztailaren 12ra atzeratzeko.
| Eusko Legebiltzarreko taldeak (XII. legegintzaldia) | |||
|---|---|---|---|
| Legebiltzar-taldea | Kideak | Aulkiak | |
| Euzko Abertzaleak | .png){kind=small} EAJ-PNV
|
31 | |
| Euskal Herria Bildu | .svg){kind=small} EH Bildu
|
21 | |
| Euskal Sozialistak |  PSE-EE-PSOE
|
10 | |
| Elkarrekin Podemos |  Elkarrekin Podemos: 4
|
6 | |
| Euskal Popularrak |  PP
|
5 | |
| Talde Mistoa |  Vox: 1
|
2 | |
.svg){kind=small}
2023ko udal eta foru hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2023ko udal hauteskundeetan EH Bilduren igoera izan zen nagusi: lehen posizioa eskuratu zuen koalizio subiranistak eserlekuei dagokienez, nahiz eta EAJ lehen posizioan mantendu, botoak kontuan hartuta. Aldiz, zinegotzi kopuruan bigarren izan zen EAJ, botoen galerak baldintzatua. Hirugarren posizioan PSE-EE geratu zen, eserleku kopurua ere zerbait jaitsi ostean. Laugarrena PP izan zen, boto eta eserlekuen igoerak lagunduta eta udalerri askotan ordezkaritza berreskuratuta. Azkenik, Elkarrekin Podemosek eskuratu zuen azken tokia boto eta eserlekuetan jaitsierak eraginda.
Foru hauteskundeetan EAJk botoetan jaitsiera izan zuen, baina lehen indarra izaten jarraitu zuen Araban eta Bizkaian. Aldiz, Gipuzkoan bigarren indarra izan zen EH Bilduren atzetik. Koalizio abertzaleak hiru lurraldeetan egin zuen gora. PSE-EE hirugarren indarra izan zen hiru lurraldeetan, baina Bizkaian soilik mantendu zuen batzarkide kopurua, eserlekuak galduz Araban eta Gipuzkoan. PPk ordezkaritza handitu zuen hiru lurraldeetan, eta Elkarrekin Podemosek galerak izan zituen. EAJk jarraitu zuen hiru foru aldundietako agintean, PSE-EErekin koalizioan, baina gehiengo osoa galduta Araban eta Gipuzkoan. Bi lurralde horietan, legebiltzarrerako hauteskunde giroaren atarian, foru-gobernuek ezin izan zituzten legealdiko lehen aurrekontuak onartu.
2023ko hauteskunde orokorrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2023ko hauteskunde orokorretan PPren garaipenaren ostean, EAJ eta EH Bildu bezalako alderdiek garrantzia hartu zuten gobernuko presidente berri bat inbestitzeko orduan beraien botoek zuten garrantziagatik. EH Bilduren aldetik, beharrezko aulkietara iristen bazen, Alderdi Sozialistako hautagai zen Pedro Sánchezi baiezko botoa emango ziola baieztatu zuen eskuina geldiarazteko, «EH Bilduren boxeolari-blokearen garaipena saihesteko»[2] Bestalde, EAJk, kanpainan, iragarri zuen ez zuela inola ere itunduko edozein hautagairen inbestidurarik Vox itun horren barruan bazegoen, PPko hautagaia, Alberto Núñez Feijóok, ez zuen EAJ-ren babesa jaso VOX eta EAJ ezin zirelako itun berberean batu desberdintasun ideologikoak zirela medio. Beraz, EAJ-k PSOE-rekin legegintzaldi akordioa sinatu zuen helburu batzuekin, horiek, Gizarte Segurantzaren kudeaketa ekonomikoa Eusko Jaurlaritzara pasatzea eta Gernikako Estatutuan transferitu gabe zeuden eskumen guztiak eskualdatzeko konpromisoa betetzea sinatu zuten.[3]
Hautagaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jarraian, hauteskundeetara aurkeztu ziren alderdi eta hauteskunde-aliantza nagusien zerrenda jaso da, hauteskunde-deialdiaren aurreko legegintzaldian eserleku kopuru handienetik txikienera ordenatuta.
| Kandidatura | Kideak | Hautagaia | Ideologia | Aulkiak | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
EAJ-PNV
|
Imanol Pradales | Zentrotik zentro-eskuinera | 31 | ||
|
|
EH Bildu
|
Pello Otxandiano | Ezkerra | 21 | ||
|
|
PSE-EE-PSOE
|
_Pedro_S%C3%A1nchez_asiste_a_un_homenaje_a_Clara_Campoamor.jpg)
|
Eneko Andueza | zentro-ezkerra | 10 | |
|
|
PP
|
|
Javier de Andrés | Eskuinetik zentroeskuinera | 5 | |
|
Podemos Aliantza Berdea
|
Miren Gorrotxategi | Ezkerra | 4 | ||
|
Alba García | Ezkerra | 2 | |||
|
|
Vox
|
Zehazteke | Eskuinetik eskuin-muturrera | 1 | ||
Inkestak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Inkestatzailea/Ertaina | Data | Lagina | Part. |
|
|
|
|
|
|
|
Dif. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[4] | 2023ko abenduaren 1a | ¿? | 62,0 | 37,1
29 |
29,9
25 |
14,3
11 |
6,5
3 |
8,0
7 |
– | 2,1
1 |
7,2 |
| 2023ko Hauteskunde Orokorrak | 2023ko uztailaren 23a | 1.155.484 | 67,6 | 24,0
17 |
23,9
18 |
25,2
20 |
11,1
9 |
11,6
10 |
– | 2,6
1 |
1,2 |
| 2023ko udal hauteskundeak | 2023ko maiatzaren 28a | 1.031.233 | 60,1 | 31,6
26 |
29,2
25 |
16,2
13 |
5,7
3 |
8,3
8 |
0,5
0 |
0,7
0 |
2,4 |
| Batzar Nagusietarako hauteskundeak 2023 | 1.024.154 | 60,0 | 35,1
26 |
29,3
24 |
16,5
13 |
7,1
5 |
9,0
7 |
– | 1,5
0 |
5,8 | |
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[5] | 2022ko irailaren 18a | ¿? | ¿? | 32,1
25 |
32,5
27 |
17,0
13 |
5,1
3 |
7,9
6 |
1,1
0 |
2,8
1 |
0,4 |
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[6] | 2022ko martxoaren 4a | 3.333 | 55,2 | 39,3
31 |
27,3
22 |
14,3
12 |
7,0
4 |
6,2
5 |
2,7
1 |
12 | |
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[7] | 2021eko abenduaren 16a | 3.333 | 55,5 | 39,6
31 |
27,5
23 |
14,0
10 |
6,7
4 |
6,7
6 |
2,2
1 |
12,1 | |
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[8] | 2021eko urriaren 8a | 3.333 | 56,2 | 39,4
31 |
27,7
23 |
13,9
11 |
6,8
4 |
6,9
5 |
– | 1,9
1 |
11,7 |
| Soziometroa/Eusko Jaurlaritza[9] | 2021eko maiatzaren 28a | 3.333 | 55,1 | 39,0
31 |
27,5
22 |
13,6
10 |
6,6
4 |
7,7
7 |
– | 1,7
1 |
11,5 |
| 2020ko hauteskundeak | 2020ko uztailaren 12a | 919.629 | 50,8 | 39,0
31 |
27,8
21 |
13,5
10 |
8,0
6 |
6,7
6 |
1,9
1 |
11,2 | |
Emaitzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laburpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
←  2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
| |||||||
| Lehendakaria eta gobernua | Alderdia | Hautagaia | Botoak | % | Eser. | +/- | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hautagaiak aurkezteko fasea.
Osatzeko.
|
EAJ | Imanol Pradales | 370.554 | 35,22 | 27 / 75 |
▼4 | |
| EH Bildu | Pello Otxandiano | 341.735 | 32,48 | 27 / 75 |
▲6 | ||
| PSE-EE | Eneko Andueza | 149.660 | 14,22 | 12 / 75 |
▲2 | ||
| Elkarrekin Podemos | Miren Gorrotxategi | 23.679 | 2,25 | 6 / 75 |
▼6 | ||
| Sumar | Alba García | 35.092 | 3,34 | 1 / 75 |
▲1 | ||
| PP | Javier de Andrés | 97.149 | 9,23 | 7 / 75 |
▲1 | ||
| Vox | Amaia Martínez | 21.396 | 2,03 | 1 / 75 |
= | ||
| Zuriak | 10.462 | %0,98 | |||||
| Baliogabeak | 7.835 | %0,73 | |||||
Lurraldeen arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laburpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Emaitzak lurraldearen arabera[10] | ||||||||||||||||
| Alderdia/Koalizioa | 
Araba |
Bizkaia |
Gipuzkoa | |||||||||||||
| Bozak | % | Eserlekuak | +/- | Bozak | % | Eserlekuak | +/- | Bozak | % | Eserlekuak | +/- | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EAJ | 40.939 | 26.99 | 7 | ▼2 | 222.092 | 39.51 | 11 | ▼1 | 107.523 | 31.78 | 9 | ▼1 | ||||
| EH Bildu | 44.652 | 29.44 | 8 | ▲2 | 160.782 | 28.60 | 8 | ▲2 | 136.301 | 40.28 | 11 | ▲2 | ||||
| PSE-EE | 24.783 | 16.34 | 4 | = | 78.990 | 14.05 | 4 | ▲1 | 45.887 | 13.56 | 4 | ▲1 | ||||
| PP | 24.298 | 16.02 | 4 | ▲1 | 51.129 | 9.10 | 2 | = | 21.722 | 2.18 | 1 | = | ||||
| Sumar | 5.603 | 3.69 | 1 | ▼1 | 19.010 | 3.38 | 0 | ▼2 | 10.479 | 3.10 | 0 | ▼2 | ||||
| Vox | 5.623 | 3.71 | 1 | = | 10.651 | 1.89 | 0 | = | 5.122 | 1.51 | 0 | = | ||||
| Elkarrekin Podemos-IU | 3.644 | 2.40 | 0 | ▼2 | 12.651 | 2.25 | 0 | ▼2 | 7.384 | 2.18 | 0 | ▼2 | ||||
Herriz herri[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Txantiloi:2024ko Eusko Legebiltzarreko hauteskundeetako emaitzak herriz herri
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «EAJk irabazi ditu bozak, EH Bildurekin jarlekuetan berdinduta» Berria 2024-04-21 (Noiz kontsultatua: 2024-04-22).
- ↑ Infobae, Por Newsroom. (2023-07-25). «Otegi anuncia que EH Bildu apoyará la investidura de Pedro Sánchez y anima a Junts a hacer lo mismo para frenar a PP y Vox» infobae.
- ↑ GRANDE, ROCÍO GIL. (2023-11-10). «Investidura Pedro Sánchez: PSOE y PNV firman un acuerdo» RTVE.es.
- ↑ «[A PAÍS VASCO · Encuesta Ikerfel/Gobierno Vasco [Sociómetro] 01/12/2023: EAJ-PNV 37,1% (29) · EH BILDU 29,9% (25) · PSE-EE 14,3% (11) · PP 8,0% (7) · ELKARREKIN 6,5% (3) · VOX 2,1%»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2023-12-01.
- ↑ «[A PAÍS VASCO · Encuesta SigmaDos 18/09/2023: EH BILDU 32,5% (27) · EAJ-PNV 32,1% (25) · PSE-EE 17,0% (13) · PP 7,9% (6) · ELKARREKIN PODEMOS 5,1% (3) · VOX 2,8% (1) · CS 1,1%»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2023-09-18.
- ↑ «PAÍS VASCO · Encuesta Ikerfel/Gobierno Vasco [Sociómetro 04/03/2022: EH BILDU 27,3% (22) | EAJ-PNV 39,3% (31) | ELKARREKIN PODEMOS-IU 7,0% (4) | PSE-EE 14,3% (12) | PP+Cs 6,2% (5) | VOX 2,7% (1)»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2022-03-04.
- ↑ «PAÍS VASCO · Encuesta Ikerfel/Gobierno Vasco [Sociómetro 16/12/2021: EH BILDU 27,5% (23) | EAJ-PNV 39,6% (31) | ELKARREKIN PODEMOS-IU 6,7% (4) | PSE-EE 14,0% (10) | PP+Cs 6,7% (6) | VOX 2,2% (1)»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2021-12-16.
- ↑ «PAÍS VASCO · Encuesta Ikerfel/Gobierno Vasco [Sociómetro 08/10/2021: EH BILDU 27,7% (23), EAJ-PNV 39,4% (31), ELKARREKIN PODEMOS-IU 6,8% (4), PSE-EE 13,9% (11), PP+Cs 6,9% (5), VOX 1,9% (1)»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2021-10-08.
- ↑ «PAÍS VASCO · Encuesta Ikerfel/Gobierno Vasco [Sociómetro 28/05/2021: EH BILDU 27,5% (22), EAJ-PNV 39,0% (31), ELKARREKIN PODEMOS-IU 6,6% (4), PSE-EE 13,6% (10), PP+Cs 7,7% (7), VOX 1,7% (1)»] Electográfica | Encuestas y punto (antes Electograph) 2021-05-28.
- ↑ «2024ko hauteskundeen emaitzak, zuzenean gaur A21eko botoak eta boto-zenbaketa Euskadin – EITB» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2024-04-24).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q97147183
Multimedia: Basque Autonomous Community parliamentary election, 2024 / Q97147183
Hauteskundeak eta erreferendumak Euskal Herrian | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Historikoak | |||||||||
 Eusko Legebiltzarrerako (1976tik) | |||||||||
 Nafarroako Parlamenturako (1979tik) | |||||||||
| Hego Euskal Herriko udal eta foru hauteskundeak |
| ||||||||
| Ipar Euskal Herria |
| ||||||||
| Erreferendumak | |||||||||
