1986ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

1986ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Gertaera-data	1986ko azaroaren 30a
Mota	Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Hautatu duen kargua	75 Diputatua Eusko Legebiltzarrean
Parte-hartzea
Hauteskunde emaitza
	HB — Iñaki Esnaola
	181.175 15.84٪
	CP — Julen Gimon
	koalizio politiko Aliantza Popularra, Alderdi Liberala;
	40.445 3.54٪
← 1984 1990 →

1986ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak urte horretako azaroaren 30ean egin ziren. III. Legealdiko 75 Eusko legebiltzarkideak hautatu ziren, ohikoa zen bezala lurralde historiko bakoitzetik 25.

Testuinguru politikoa

Euskal erregimen autonomikoaren sorreraren ostean, debate handia egon zen Eusko Jaurlaritzaren eta foru aldundien artean garatu behar zen eredu instituzionalaren inguruan. Lurralde Historikoen Legearen eta Gernikako Estatutuaren bizikidetzak bi mailako garapen autonomikoa eragin zuen: alde batetik, eskualde-mailan; eta bestetik, probintzia-mailan.

Egoera honek sekulako zatiketa sortu zuen EAJ-ren baitan. Alde batetik, Carlos Garaikoetxea lider zuen sektoreak Eusko Jaurlaritzan zentralizaturiko eredu instituzional bat defendatzen zuen, foru aldundiei bigarren mailako eginkizun administratibo esleituz. Bestalde, Euzkadi Buru Batzarrak (EAJ-ko zuzendaritza organo gorena) kontrolatzen zuen sektoreak, deszentralizaturiko lurralde-eredua defendatu zuen, aldundiei protagonismo instituzional handiagoa emanez.

Carlos Garaikoetxearen eta EAJ-ko goi-karguen arteko desadostasunek Lehendakariaren dimisioa ekarri zuten 1985ean, José Antonio Ardanza elorriarrak ordeztuz. 1986an, haustura ofizializatu egin zen, Carlos Garaikoetxea talde mistoan sartu eta Eusko Alkartasuna izeneko alderdia sortu zuenean. Garaikoetxea alderdi haren lehendakarigaia izango zen hurrengo hauteskunde autonomikoetan.

Hiru hautes-barrutiek populazio-datuak gorabehera jarleku kopuru bera zutenez, lehen aldiz Eusko Legebiltzarraren historian, paradoxa gertatu zen: alderdi bozkatuena ez zen jarleku gehien erdietsi zituena izan. Izan ere, EAJ-k PSE-k baino 19.000 boz gehiago lortu zituen, baina sozialistek jeltzaleek baino 2 jarleku gehiago jadetsi zituzten.

Emaitza ofizialak

← 1986ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak →
Alderdia	Botoak	%	Eserlekuak	+/-
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-PSOE)	252.233	22,05	19
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)	271.208	23,71	17	▼15
Herri Batasuna (HB)	199.900	17,47	13	▲2
Eusko Alkartasuna (EA)	181.175	15,84	13	▲13
Euskadiko Ezkerra (EE)	124.423	10,88	9	▲3
Alianza Popular-Partido Liberal (AP-PL)	55.606	4,86	2	▼5
Zentro Demokratiko eta Soziala (CDS)	40.445	3,54	1	▲1
Ezker Batua - Berdeak (EB-B)	6.750	0,59	0
Euskadiko Partidu Komunista (EPK)	5.675	0,50	0
Partido Socialista de los Trabajadores (PST)	2.925	0,26	0
Partido Humanista (PS)	1.400	0,12	0
Partido Obrero Socialista Internacionalista (POSI)	1.190	0,10	0
Unidad Popular Republicana (UPR)	1.102	0,10	0

Hauteskunde hauetan Euzko Alderdi Jeltzalea eta Eusko Alkartasunaren zatiketa izan zen. Hori zela eta, Euskadiko Alderdi Sozialista irabazle bihurtu zen eserlekuak kontuan hartuta (Gipuzkoa eta Araban irabazi ondoren). Hala ere EAJk boto gehiago lortu zituen (271.208 252.233ren kontra). Euzko Alderdi Jeltzalearen lehendakarigaia zen Jose Antonio Ardanza lehendakari bihurtu zen.

Alderdia	Botoak	%	Eserlekuak	+/-	Botoak	%	Eserlekuak	+/-	Botoak	%	Eserlekuak	+/-
Emaitzak herrialdeka
Alderdia	Araba				Gipuzkoa				Bizkaia
EAJ	28.103	20,2	5	▼4	59.339	16,04	4	▼7	183.766	28,94	8	▼4
PSE-PSOE	34.806	25,02	7	=	74.040	20,01	6	=	143.387	22,58	6	=
HB	17.912	12,88	3	=	80.255	21,69	6	▲1	101.733	16,02	4	▲1
EA	20.349	14,63	4	▲4	85.905	23,22	6	▲6	74.921	11,8	3	▲3
EE	15.277	10,98	3	▲1	44.030	11,9	3	▲1	65.116	10,25	3	▲1
AP-PL	9.584	6,89	1	▼3	13.258	3,58	0	▼1	32.764	5,16	1	▼1
CDS	11.195	8,05	2	▲2	8.863	2,4	0	=	20.387	3,21	0	=
Zuriak	799	0,57	N/A	N/A	1.406	0,38	N/A	N/A	2.798	0,44	N/A	N/A
Baliogabeak	892	0,63	N/A	N/A	2.676	0,72	N/A	N/A	3.169	0,49	N/A	N/A