Inés Fonseca

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Inés Fonseca
Bizitza
JaiotzaSantander, 1960ko uztailaren 1a (63 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakabeslaria, musikagilea, poeta eta irakaslea
Musicbrainz: 24e98cf4-a2b3-4c79-a35f-f264a0c6c1cc Edit the value on Wikidata

Inés Fonseca, jaiotzaz María Agnes Fonseca Legrand (Santander, Kantabria, 1960ko uztailaren 1a) santandertar abeslari, konpositore eta poeta da. Kantuko irakasle tituluduna ere bada. Besteak beste, José Hierro, Ernesto Cardenal, Miguel Hernández, Cristina Peri Rossi eta María Victoria Atencia poetei ahotsa eta musika jartzeagatik da ezaguna. Kantariak hamar estudio-album gutxienez kaleratu ditu. Artistaren ibilbideak emakumearen ikusgarritasuna Espainiako poesian azpimarratzen du.[1][2][3]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Begikar ama du — Josette Legrand Delporte, logopeda — eta aita Kantabriakoa— Fernando Fonseca Pigazo, medikua eta dentista. Hiru neba-ahizpetako txikiena da. Haurtzaroko zati handi bat Belgikan eman zuen aitona-amonekin. José Ángel Rueda Gutiérrez arkitektoarekin ezkonduta dago, eta harekin seme bat du, Angel.

Oso gaztetatik hasi zen musikaz arduratzen, eta eragin frantseseko erreferenteekin —Charles Aznavour edo Édith Piaf, Yves Montand, Jacques Brel, …— eta eragin anglosaxoikoak —Leonard Cohen, Bob Dylan, Cat Stevens, The Beatles…— konposatu zituen bere abestiak.

13 urte zituela, Radio Nacional de Españak antolatutako “Canción” lehiaketako lehen saria jaso zuen, eta 17 urte zituela, Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitateak antolatutako “Festival de la canción, canción” lehen saria jaso zuen.

Hamazazpi urte zituela kantu- eta gitarra-ikasketak hasi zituen Santanderko Ataulfo Argenta Musika Kontserbatorioan. Hogeita zazpi urterekin, Pedro La Virgen irakasletzapean, Madrilgo Errege Musika Kontserbatorio Nagusian jarraitu zuen ikasten. Ikasketak bukatutakoan, hobekuntza-trebakuntza jaso zuen Alfredo Kraus eta Montserrat Caballérengandik[4]

Karrera bukatutakoan, mundu klasikoarekin haustea erabaki zuen, eta berriz konposatu, estilo askotatik pasatu zela, besteak beste, bossa nova, popa, boleroa, jazza…

Musika Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1982an, “Lady Jazz” musika-taldean sartu zen, eta 1983an, “Santanderko I. Jazz Jaialdia” bezalako jaialdietan parte hartu zuen, Dollar Brand-ekin batera. Gaixotasun bat zela eta, hainbat urtez alde batera utzi zuen oholtza. Garai hartan konposatu eta idatzi zituen Amanecer izeneko lehen diskoa osatuko zuten abestiak.

2000-2010[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2000ko urriaren 17an Amanecer lehen diskoa kaleratu zen eta Caja Cantabriako Kultur Etxean (CASYC) aurkeztu zen. Album oso pertsonala, bere abestiekin, eta José Hierroren poema bat. Disko horretan bere musika-erreferentziak islatzen dira, uneko kantautore horrengandik urrun.

2003ko ekainaren 9an, José Hierro poetarekin batera, Inés Fonsecak VIDA izeneko lana aurkeztu zuen Madrileko Arte Ederren Zirkuluko Zutabeen Aretoan —El Europeo-k argitaratua — CD- liburu hori — literaturaren eta abeslariaren arteko adiskidetasunetik jaio zen, eta bertan aurkitu zuen kantautore gisa ekoizten hasi zeneko formatua.

2003ko azaroan, Valladoliden egin zen Espainiako Hizkuntzaren Nazioarteko II. Biltzarraren ondorioz, Joaquín Díaz etnologo eta musikariaren Poesía Necesaria proiektua sortu zen, non 20 kantarik —Amancio Prada, Joan Manuel Serrat, María Dolores Pradera, Paco Ibañez…— ahotsa eta musika jartzen baitiete 20 poetari — Ángel González , Miguel Hernández, Pedro Salinas, Gabriel Celaya... — Lankidetza horretarako, José Hierro eta Inés Fonsecak VIDA albumeko Nubes izeneko gaia hautatu zuten —José Hierroren Letra eta Inés Fonsecaren musika —.

2005eko azaroaren 18an kaleratu eta aurkeztu zen Santander, música para una ciudad/ Santander, hiri baterako musika, Caja Cantabriako Gizarte eta Kultur Ekintza Zentroa antzokian (CASYC). CD-liburua izan zen,Santanderko Udalak, Caja Cantabria Fundazioak eta El Diario Montañések Santander hiriaren 250. urteurrenerako proposatutakoa. Album horretan Kantabriako poeten lana musikalizatu zen, hala nola Gerardo Diego, José del Río Sanz, José Luis Hidalgo eta José Hierro, eta kantariaren beraren poema bat.[5]

2006ko uztailaren 15ean, Potesko Lebaniego Ikasketa Zentroan aurkeztu zen, Más allá de este claustro/ Klaustro honetatik haratago. Neo-folk estilokoavCD-liburu hori, Kantabriako Gobernuak enkargatu zuen Lebaniegar Jubilazio Urtea zela eta. Fonsecaren musika eta olerkiak beatoen argazki eta irudiekin eta bere testuekin nahastu ziren. Matilde Camus poetaren lau poema musikalizatu ere sartu ziren.[6]

2007ko abuztuaren 27an, Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitatearen programazioaren barruan, Paraninfo de la Magdalenan laugarren CD-liburua izenekoa aurkeztu zuen. Opari instituzionala da, UIMPk eta Kantabriako Gobernuaren artean finantzatua; 80. urteurrena zela eta, — Fonsecak musikan poeta handien poemak sartu zituen: Federico García Lorca, Rafael Alberti, Pedro Salinas, Jorge Guillén, Vicente Aleixandre, Luis Cernuda, Emilio Prados, Gerardo Diego, Dámaso Alonso eta Manuel Altolaguirre. [7]

2008ko abuztuaren 13an zuzenean eman zen Generación del 27/ 27ko belaunaldia Bartzelonako Caixa Forum-era,[8] eta abuztuaren 14an Madrileko CaixaForum-era.[9] 2008an Un ciempiés argitaratu zen. Bere abestien bilduma da, non artistak banaketa digitalarekin esperimentatzearen alde egin zuen. Jazz-pop estilokoa, albuma poema propioetatik eta kutsu intimistatik abiatuta osatu zen. Luis Eduardo Autek esan zuenez:

«Disko bakoitza aurrekoaren gainetik dago. Proposamen bakoitza oraindik zailagoa da, bere hausnarketen eta sentimenduen unibertsoan gero eta gehiago sakontzeko, txanda-moduei eta -modei kontzesioak egiteko tentazioan erori gabe».*

2010etik aurrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2010eko ekainaren 16an, Miguel Hernández poetaren jaiotzaren mendeurrena zela eta, liburu bat sortu zuen Vuelo/ Hegaldia. Espainiako Gerra Zibilari buruzko Luis Quintanilla Isasiren pintura-lana eta Fonsecak musikalizatutako olerkiak batzen dituen CDa, eta Miguel Hernándezen hainbat laguni idatziako gutunak, hain zuzen ere,Federico García Lorca, Vicente Aleixandre eta Josefina Manresa neska-lagunari eta emazteari. Lan horrek Kantabriako Gobernuaren, Kantabriako Unibertsitatearen eta UIMPren laguntza izan zuen, zeinak berriz ere, artistaren album liburu bat erabili zuen opari instituzional gisa.[10]

2012ko azaroaren 12an Dos en uno aurkeztu zen SGAEren Manuel de Falla aretoan. CD-liburu haonek Nikaraguako Ernesto Cardenal poetari egin zion omenaldia: Fonsecaren abestiak, Ernesto Cardenalen eta haren eskulturen testuak eta argazkiak batu zituen. Gainera, CD-liburu hauxe da omendutakoaren lan plastiko guztia biltzen duen lehen katalogoa eta bakarra.[11]

Contrabando hil ostean Isaac Cuenderi egindako omenaldia da. Artean argitaratu gabeko albuma, Contrabando liburuan oinarritua. Poemas súbitos/ Bat-bateko olerkiak, familiakoen eta lagunen artean baino ez zena banatu.

Trazos, emakume poeta isilaraziei eskainitako lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017. urteko apirilaren 25ean Trazos aurkeztu zen Kantabriako Parlamentuan, diskoan lana duten zenbait poetarekin batera. CD-liburu horrek Espainiako hamazortzi emakumeren hamazortzi poema bildu zituen, biziak eta une horretakoak; beteranoak eta berriak, sari nazionalek eta nazioartekoek bermatuak.[12]

Proiektu aitzindari hori ez zen antologia gisa sortu, baizik eta onartutako eta isildutako poetak ikusgarri eta isilaraziak, literaturaren historian luzaroan ordezkatuta zeuden poeta maskulinoen kultura hutsarekin kontrajarrita. Ahots eta musika batek, jazzak, elkartutako poesia femeninoa. CD-liburu horretan parte hartu zuten poetak hauexek izan ziren: Verónica Aranda, María Victoria Atencia, Noni Benegas, Dori Campos, Laura Cancho, Laura Casielles, Juana Castro Muñoz, Maribel Fernández Garrido, Ana García Negrete, Rosario de Gorostegui, Menchu Gutiérrez, Almudena Guzmán, Clara Janés, Chantal Maillard, Julia Otxoa, Cristina Peri Rossi, Mercedes Ridocci eta Gloria Ruiz.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Vida. José Hierro – Inés Fonseca. 9 de junio de 2003.
  2. ↑ Inés Fonseca, la voz didáctica. 27 de diciembre de 2009.
  3. ↑ Para sonar iguales, Inés Fonseca. 5 de abril de 2017.
  4. ↑ Inés Fonseca, la voz didáctica. 2 de julio de 2019.
  5. ↑ Poesía necesaria con su música. 2 de febrero de 2019.
  6. ↑ Año Lebaniego.- Inés Fonseca rinde un homenaje musical y poético a Liébanaen el libro-CD ‘Más allá del Claustro’. 7 de julio de 2006.
  7. ↑ Inés Fonseca publica un libro CD sobre la Generación del 27. 17 de julio de 2007.
  8. ↑ Arte en las noches de agosto. 7 de agosto de 2008.
  9. ↑ Hoy en Madrid. 14 de agosto de 2008.
  10. ↑ Inés Fonseca sobrevuela a Miguel Hernández. 25 de mayo de 2010.
  11. ↑ Inés Fonseca musicaliza once poemas de Ernesto Cardenal. 12 de noviembre de 2012.
  12. ↑ Un concierto de Inés Fonseca clausura el ciclo de poesía y música de mujer Trazos. 5 de mayo de 2016.[Betiko hautsitako esteka]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Inés_Fonseca&oldid=9370458"(e)tik eskuratuta