Antonín Dvořák

Antonín Dvořák
Bizitza
Izen osoa	Antonín Leopold Dvořák
Jaiotza	Nelahozeves, 1841eko irailaren 8a
Herrialdea	Austria-Hungariako Inperioa
Talde etnikoa	Txekiarra
Heriotza	Praga, 1904ko maiatzaren 1a (62 urte)
Hobiratze lekua	Vyšehrad cemetery
Heriotza modua	berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Hezkuntza
Heziketa	Pipe Organ School in Prague
Hizkuntzak	txekiera
Irakaslea(k)	Josef Leopold Zvonař
Ikaslea(k)	Vítězslav Novák Oskar Nedbal Josef Suk Camille Zeckwer John Stepan Zamecnik Emil Kühnel Rudolf Friml Franz Lehár
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, organista, irakaslea, pedagogoa, orkestra zuzendaria eta musikologoa
Lantokia(k)	New York
Enplegatzailea(k)	Provisional Theatre National Conservatory of Music of America Church of Saint Adalbert Prague Conservatory
Lan nabarmenak	1. Sinfonia 9. Sinfonia Stabat Mater Saint Ludmila Requiem Te Deum Alfred King and Charcoal Burner The Stubborn Lovers Vanda The Cunning Peasant Dimitrij The Jacobin The Devil and Kate Rusalka Armida Cello Concerto Eslabiar dantzak Biblical Songs
Jasotako sariak	ikusi Order of the Iron Crown ohorezko doktore
Kidetza	Serbian Academy of Sciences and Arts Herrenhaus
Mugimendua	erromantizismoa
Genero artistikoa	musika klasikoa
Musika instrumentua	Organoa pianoa biolina biola
IMDb	nm0006053

Antonín Leopold Dvořák (NAF: [ˈdvɒrʒɑːk] - DBOR-ZAK ahoskatua Ahoskera (i · ?) - Nelahozeves, 1841eko irailaren 8a – Praga, 1904ko maiatzaren 1a) musikagile txekiarra izan zen, Erromantizismo garaikoa. New Yorkeko Kontserbatorio Nazionalaren zuzendaria izan zen 1892tik 1895era. XIX. mendeko Bohemiako konpositorea izan zen. Bere obra ezagunena Mundu Berriko Sinfonia da.

Biografia

Dvořák Nelahozeves-en, Pragan jaio zen. Bere aita, František Dvořák, lan egiten zuen zitara interpretatzaile profesional bezala (pultsatutako harizko musika tresnen familiako harizko musika tresna) eta harakin bezala. Bere ama, Anna Zdenĕk, Josef Zdenĕk-ren alaba izan zen. Dvořák bere 14 anai-arreben artean nagusiena izan zen. Bataiatuta izan zen katoliko bezala San Andres elizan.

Sei urtekin, 1847an, bere herriko eskolara joan zen lehenengo aldiz. Hor, lehen musikako irakaskuntzak jaso zituen eta biolina jotzen ikasi zuen Josepg Spitz irakaslearen laguntzaz. Gaitasun handia zeukan eta bere trebetasunari esker, herriko banda batean eta elizan jotzen zuen. František, oso harro zegoen bere semearekin.

13 urte zituenean, bere aitaren iritziagatik, bere semea Zlonice-era joan zen Antonín Zdenĕk-rekin, bere osabarekin, alemana ikasteko. Bere lehen konposizioa, Polka Pomnenka, 1855an idatzi zuen, hamalau bat urte zituenean.

Dvořák pianoko, organoko eta biolinaren klaseak jaso zituen. Bere irakasleak Antonio Liehmann zuen izena. Honek, biolina irakasteaz aparte, musika teoria irakatsi zion eta konpositore famatuak aurkeztu zizkion. Dvořák errespetu handiz tratatzen zuen bere irakaslea, nahiz eta Antonio nortasun bortitzekoa izan. Irakasle hau, Zlonice elizaren organista izan zen eta batzuetan Antonín-i bera ordezkatzen uzten zion.

16 urte zituenean František utzi zion bere semeari musikari bat izatea, baina bakarrik organista bat bazen. Osabak ezin zuenez Dvořák mantendu, Karel Komzák orkestran lan egin zuen bere bizitzarekin jarraitu ahal izateko. 1886 Pragako Antzerki Nazionalera lan egin zuen.

1873an Himno Abertzalea konposatu zuen.

1874ko udan beka bat lortu zuen. Ingalaterra bisitatu zuen 9 aldiz, bere musika aurkeztu ahal izateko.Ingalaterran lehen aldiz, 1884an izan zen, Londreseko Filarmonikako kide bat izan zenean. Geroago, 1891an, Musikako doktorearen titulua eman zioten Cambridge-eko unibertsiateak. Txaikovskik San Petersburgora eta Moskura gonbidatu zion bere obrak jo ahal izateko. Bere bizitzaren etapa bat Estatu Batuetan bizi zuen. Jeannette Thurberrek, Nueva York-en kontserbatorioaren fundatzaileak, zentroaren zuzenketa eskaini zion. Horregatik, 1892an horra joan zen bizitzera eta Mundu Berriko Sinfonia konposatu zuen. Bere herrialdera bueltatu zen 1895an Pragako kontserbatorioa zuzentzeko. Hemen hil zen buruko problema batengatik 1904ko maiatzaren 1ean.

Lanak

• 9 sinfonia idatzi zituen, bederatzigarrena izanda ospetsuena ("Mundu Berrikoa").
• Opera: Ezagunena "Rusalka" da.
• Hainbat kontzertu landu zituen, guztien artean "Cello Concerto in B minor" ezagunena izanda.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Antonín Dvořák

• Musika klasikoa
• Dvořák giltzadia