Istripu zerebrobaskular
-
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
| Istripu zerebrobaskular | |
|---|---|
 |
|
| Deskribapena | |
| Mota | artery disease, cerebrovascular disease entzefalopatia |
| Espezialitatea | Neurologia Neurokirurgia |
| Asoziazio genetikoa | ZFHX3, SPSB4, ALDH2, ADAMTS12, ADAMTS2, HDAC9, CRYBG1 eta IMPA2 |
| Tratamendua | |
| Erabil daitezkeen botikak | pentoxifylline |
| Identifikatzaileak | |
| GNS-10 | I60-I69, I63.9 eta I67.9 |
| GNS-9 | 430-438.99 eta 437.9 |
| OMIM | 601367 |
| DiseasesDB | 2247 |
| MedlinePlus | 000726 |
| eMedicine | 000726 |
| MeSH | D020521 eta D002561 |
| PubMed | DOID:6713 |
Istripu zerebrobaskularra (IZB) edo garuneko hodietako istripua (GHI)[1] azkar garatzen den garunaren galera funtzional akutua da, bururako odolaren garraioaren asalduraren ondorioz gertatutakoa. Hau jazo daiteke iskemiak eraginda (tronboek edo enboloek) edo odoljario batengatik.
Garai batean enbolia hitza erabiltzen zen iktus edo istripu zerebrobaskularrari aipamena egiteko. Apoplexia ere sinonimoa da.
Garuneko neuronek energia asko behar dute, horregatik garunak oxigeno eta glukosa asko behar ditu. Esan ohi da garunak gorputzak behar duen energiaren %25a kontsumitzen duela, organo txikia izan arren [2]
Iskemia dagoenean odola ez da iristen garunera, iktusa agertuz. Hodi-uzkurduraren ondorioz edo odolbildu baten ondorioz sortzen da iskemia. Istripu zerebrobaskularraren beste kausa bat odoljarioak dira, burmuineko arteria edo zain bat puskatzen denean. Bigarren hau ez da hain ohikoa, istripu zerebrobaskularren eragile nagusia iskemia baita
Heriotza-tasa handiak eragiten ditu mundu mailan.
Eragileak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tabakoa, diabetesa, hipertentsioa, obesitatea eta hiperkolesterolemia eragile nagusien artean ditugu, adinarekin batera.
Sintomak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ohikoa da mugimenduaren arazoak edo paresiak eragitea, hitz egitekoak barne (afasia).
Diagnostikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
OTA edo eskanerra proba osagarririk hoberena da gaixotasun hau diagnostikatzeko.
Tratamendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aspirina eta haren moduko antiagregatzaileak tratatzeko erabiltzen dira. Kasu batzuetan, antikoagulatzaileak ere tratamendu egokia izan daiteke.
Errehabilitazioa bestela osaketaren bide osagarria da.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Istripu kardiobaskular, euskalterm, euskara.euskadi.eus
- ↑ Ictus cerebral (Gaztelaniaz)
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Istripu zerebrobaskular  |
- (Ingelesez) American Stroke Association
- (Ingelesez) European Stroke Organization
- (Gaztelaniaz) Asociación Catalana de Personas con Accidente Vascular Cerebral
