Istripu zerebrobaskular

Istripu zerebrobaskular
Deskribapena
Mota	gaixotasun zerebrobaskularra; neurological symptom (en)
Espezialitatea	neurologia; Neurokirurgia
Azterketa medikoa	ROSIER scale (en) ; Orpington Prognostic Scale (en)
Asoziazio genetikoa	Zerrenda ZFHX3 (en) , SPSB4 (en) , ALDH2 (en) , ADAMTS12 (en) , ADAMTS2 (en) , HDAC9 (en) , CRYBG1 (en) , IMPA2 (en) eta KALRN (en) ;
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	Pentoxifilina
Identifikatzaileak
OMIM	601367
DiseasesDB	2247
MedlinePlus	000726
eMedicine	000726
MeSH	D020521

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Istripu zerebrobaskularra (IZB), garuneko hodietako istripua (GHI)^[1] edo buruko isuria^[2] laster garatzen den burmuinaren galera funtzional akutua da, bururako odolaren garraioaren asalduraren ondorioz gertatutakoa, iskemiak eraginda (odolbilduek edo enboloek) edo odoljario bat direla kausa.

Garai batean enbolia hitza erabiltzen zen iktus edo istripu zerebrobaskularrari aipamena egiteko. Apoplexia ere sinonimoa da.

Burmuineko neuronek energia asko behar dute: horregatik, burmuinak oxigeno eta glukosa asko behar ditu. Esan ohi da burmuinak gorputzak behar duen energiaren % 25 kontsumitzen duela, organo txikia izan arren ^[3]

Iskemia dagoenean, odola ez da burmuinetara iristen eta iktusa sortzen da. Iskemia hodi-uzkurduraren ondorioz edo odolbildu baten ondorioz sortzen da. Istripu zerebrobaskularraren beste kausa bat odoljarioak dira, burmuineko arteria edo zain bat puskatzen denean. Bigarren hori ez da hain ohikoa, istripu zerebrobaskularren eragile nagusia iskemia baita

Heriotza-tasa handiak eragiten ditu.

Eragileak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tabakoa, diabetesa, hipertentsioa, obesitatea eta hiperkolesterolemia eragile nagusien artean ditugu, adinarekin batera.

Sintomak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ohikoa da mugimenduaren arazoak edo paresiak eragitea, hitz egitekoak barne (afasia).

Diagnostikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Burmuin infartua eskuineko erdialdean (eremu beltzagoa), OTAren bidez ikusita.

OTA edo eskanerra proba osagarririk hoberena da gaixotasun hori diagnostikatzeko.

Tratamendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aspirina eta haren moduko antiagregatzaileak tratatzeko erabiltzen dira. Kasu batzuetan, antikoagulatzaileak ere tratamendu egokia da. Errehabilitazioa, bestela, osaketaren bide osagarria da.