Gasteizko Bus Elektriko Iraunkorra

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gasteizko BEi
Bus Elektriko Iraunkorra

Sareko ibilgailu bat probaldian, Txagorritxu auzoan
Datu orokorrak
Garraio motaigarotze azkarreko autobus
EskualdeakGasteiz,  Araba
Line kopurua2
Geltokiak23
JabeaGasteizko Udala
Webguneawww.bei.eus
Ustiapena
Hasiera2022ko martxoaren 1a (2 urte)
EragileakGasteizko Hiri Garraioa, S. A.
Ibilgailuak13
Datu teknikoak
Luzera10,157 km
Abiadura maximoa50 km/h
 Mapa
Map

Gasteizko Bus Elektriko Iraunkorra (BEi estilitzatua) Arabako Gasteiz udalerrian dagoen igarotze azkarreko autobus sarea da. Sarea bi lineak osatzen dute, biek biribil bat eratuz, bakoitza noranzko batean doala. Gasteizko Udalaren TUVISA enpresa publikoak kudeatzen du sarea.

Sarea 2022ko martxoaren 1ean inauguratu zen ofizialki, nahiz eta urte hasieran hasi zen simulazio-probak egiten, aurreko zerbitzuaren eta sare berriaren arteko trantsizio-eredu hibrido batekin.[1]

23 geltokietatik, 5etan Araba Busekiko lotura dago; eta 3tan, Gasteizko tranbiarekiko lotura.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Proiektua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017an Eusko Jaurlaritza iragarri zuen TUVISAren  linearen ordez beste linea bat jarriko zela, Bus Elektriko Iraunkorra/BEi izenekoa, semaforoaren lehentasunarekin eta erabat elektrikoa. Izan ere, garai hartan linea ohikoena zen eta, gainera, auzo asko lotzen zituen. Euskal Trenbide Sarea enpresa publikoak egindako gue proiektu teknikoa. Orduko plangintzaren arabera, behin amaituta eta Baldintza Tekniko eta Administratiboen Agiria idatzi ondoren, Gasteizko Udalak bus elektrikoaren sistema ezartzeko lizitazioa egingo du, TUVISA udal-enpresak ustiatuko lukeena. Gainera, finantziazioaren banaketak Gasteizko tranbia eraikitzeko erabilitako ereduari jarraituko lioke: Eusko Jaurlaritzak % 65eko ekarpena egingo luke, eta Arabako Foru Aldundiak eta Gasteizko Udalak % 17,5ekoa.[2]

Proiektuaren arabera, BEi-k 10 kilometroko ibilbidea izango luke, eta 24 geltoki berri izango lituzke noranzko bakoitzeko, gaur egun geldialdi arruntak dituzten lekuetan. Geltokiei dagokienez, markesinen estetika tranbiarenaren antzekoa izango litzateke, baina pantaila handiago batekin, 29" Kristal Likidozko Pantailakoa, denbora errealean garatuko den multimedia-informazioa hobetzeko, itxaronaldien edo beste linea batzuekiko konexioaren datuak eskainiz. Gainera, geltokietan jendeari arreta emateko sistemak egongo dira, ahotsarekin eta bideoarekin.

Era berean, pantografo alderantzikatuarekin aukera kargatzeko sistema aukeratu zen, linea bakoitzeko bi kargagailu proiektatuz, hau da, zirkulazioaren noranzko bakoitzerako bi: Zamaraga/Boulevarden eta Mendizorrotzan. Erabaki hori zerbitzua bermatzeko hartu zen, baita karga-sistemetako batek huts egin zuenean ere. Komunikazioei dagokienez, zuntz optikoko eraztun bat eraikitzea erabaki zen, BEi-ren geltoki guztiak TUVISAko Kontrol Zentroarekin, Trafikoa Kontrolatzeko Zentroarekin (semaforoaren lehentasuna kontrolatzeko) eta San Martingo udal-bulegoekin lotzeko. Horrela, sistema seguruagoa eta interkonektatuagoa bihurtuko litzateke, eta aginte-postutik monitorizatuko litzateke.[3]

Azkenik, eta bilelteak baliozkotzeari eta saltzeari dagokionez, proiektuak aurreikusten zuen geltokian bertan bertan behera uztea eta noizbehinkako txartelak erosteko aukera, ez ibilgailuetan, tranbia- eta metro-sareetan bezala. BAT txartela kargatzeko edo kreditu-txartelarekin ordaintzeko aukera ere badago. Barik eta Mugi txartelak ere onartuta daude.

2019ko urtarrilean, hirian sistema instalatzeko lehiaketa publikoaren irabazlea ezagutzera eman zen, ETSren planari jarraituz: Irizar. Yarritu eta LKS enpresekin batera egingo du, linea zeharkatuko duten ibilgailuak emateaz gain. Ipar Euskal Herriko garraio sare berriko autobusak hornitu zituen enpresa bera da, Txik Txak, hilabete batzuk geroago estreinatuko zena, eta Euskal Herriko gainerako autobus azkarrak diseinatu nahi dituztenetako bat, bai Bus Elektriko Iraunkorrarentzat, bai Iruñerriko Eskualdeko Hiri Garraioaren Sare Nagusia.[4]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Proiektua zein enpresari agindu zitzaion jakin ondoren, obrak hasi ziren, bi fasetan banatuta: espazio publikokoak eta azpiegiturakoak. Orduan, 2020ra begira zerbitzuan jartzeaz hitz egiten zen, ustez amaieran.

Gasteizko Udalak iragarri zuen BEI ezartzeko espazio publikoko lanak Andre Maria Zuriaren jaien ondoren hasiko zirela, abuztuaren bigarren hamabostaldian, hala izan zen bezala. Udalak 2019ko maiatzaren amaieran sinatu zuen BEi ezartzeko kontratua Irizar, Yarritu eta LKS enpresek osatutako aldi baterako enpresa-elkartearekin. Sinadura zela eta, 2019ko ekainaren 20an, ieTram modeloko Irizarren ibilgailu bat, sarean jarduteko aukeratua, Gasteizko kaleetan ibili zen lehen aldiz. Autobusa Agirrelandako TUVISAko kotxetegietatik atera zen, ondoren Europa Jauregira joateko. Han hartu zituen lehen bidaiariak, eta, ondoren, Urrezko Zeledonen plazara joan zen. Han, bi egunez egon zen aparkatuta, herritarrek bertatik bertara ezagutu zezaten.[5]

Lanak hasi eta gutxira, 2019ko irailean, Gasteizko Udaleko oposizioko talde batzuek, batez ere Euskadiko Alderdi Popularra, 25 zuhaitz moztu izana eta Mendizorrotzako estadiotik gertu dagoen aparkalekuan 300 aparkaleku jarri izana kritikatu zuten, lanetarako materiala bildu ahal izateko. Espainiako alderdiaren datuen arabera, hiriak 385 zuhaitz inguru galduko lituzke BEi-ren lan guztien ondorioz, batez ere Esmaltazioetan, Arabako Unibertsitate Ospitalearen inguruetan, Zumakeran eta Mendizorrotzan. Guztira, 930 aparkaleku galdu direla kalkulatu dute. Lan guztietan iraungo lukeen polemika da.[6][7]

2020ko urtarrilean, lanak erritmo onean egin zuten aurrera, batez ere Salbatierrabide inguruan, eta behin-behineko geldialdiak ezarri ziren lan gehienetan.[8] Hala ere, bi hilabete geroago, lan guztiak gelditu egin ziren, eta ez BEi-koak bakarrik, baita Euskal Herrian eraikitzen edo konpontzen ari diren gainerako azpiegiturak ere: Euskal Y-a, Zaragoza — Iruña — Euskal Y abiadura handiko burdinbidea, Bilboko aireportuarekin trenbide lotura, etab. COVID-19 pandemia delakoaren ondorioz. Geldialdi horrek hilabete baino gehiago iraun zuen, eta mugak ixtearen ondoriozko materialen hornikuntzaren atzerapena edo obrak berriz hasteko erritmo motela gehitu beharko litzaioke, lanen epeak luzatu zituen, baina ezin izan ziren amaitu 2021a baino lehen.[9] Apirilera arte ez zuten lanei kontu handiz heltzeko aukerarik izan, baina geldialdiaren aurretik baino erritmo askoz ere txikiagoan.[10]

2020ko ekainaren 23an heldu ziren Mendizorrotzako etorkizuneko geltokiaren ingurura ibilgailuak beren ibilbidean azkar kargatzea ahalbidetuko zuten pantografoak.[11]

2020ko uztailean jakitera eman zen Gasteizko Udalak kalte-ordaina eman beharko diola Arabako elizbarrutiari, gotzaindegiaren jurisdikzio espiritualaren pean dagoen eremu bateko ehunka urteko zuhaitzak desjabetu eta mozteagatik.[12]

Hil horren erdialdean, Gasteizko BEi-renbehin betiko prototipoa aurkeztu zen. Webgune informatibo bat ere jarri zen martxan. BEi-kbi modelo ezberdin izango zituela jakinarazi zen: 12 metro eta 18 metro. Aurkezpen publikoan erabili zena 12 metrokoa zen, bertsio laburra: 3 ate eta bidaiarientzako 22 plaza ditu. 180 kW arteko motor batek bultzatzen du, ion-litiozko bateriaz elikatuta.[13] Bateria horiek Irizar enpresak ere garatu eta fabrikatzen ditu Adunako instalazioetan. Hurrengo egunean hasi ziren probak prototipoarekin etorkizuneko linean zehar. Lehen astean ez zen bidaiaririk izan, baina gidariek prestakuntza hasi ahal izan zuten eta karga azkarreko sistema eta ibilgailuaren erresistentzia proban jarri zituzten.[14][15] Urrian hasi ziren pantografoekin probak.[16]

Lan guztietan, behar zuten markesina zaharrak garaiz erretiratu zituzten. 40 markesinek ere parte hartu zuten. Kendu ondoren, udalak ohiko sareko beste geltoki batzuetan jarri zituen, baina ez zituzten.[17] Irailean, sarearekin zerikusia zuten eta lanetan instalatu ez ziren markesinak eta hiri-altzariak instalatzen hasi ziren.[18] Horiek 2021eko azaroaren erdialdean jarri ziren martxan, baina sare berria martxan jarri arte TUVISAko  linearako erabili ziren, modu konbentzionalean. Pantailak itzalita zeuden eta ezin zen txartelik erosi.[19]

TUVISAko kotxetegi berriei dagokienez, zerbitzua ustiatzeko funtsezko elementua, beste administrazio-bide batetik joan ziren. Hala, 2019ko abenduan iragarri zen BEi-ko lanak amaitzen zirenean inauguratuko zela, kotxetegien egoera edozein izanda ere, eta eraikuntza atzeratuko zela aurreikusi zen.[20] Hilabete geroago, aukera hori berretsi egin zen, Elkarrekin Podemos bezalako alderdiek kritika garrantzitsuak egin baitzituzten: kotxetegiak ez lirateke BEi-ren inauguraziorako prest egongo.[21] Hala eta guztiz ere, 2020ko abenduan lehiaketara atera zen etorkizuneko kotxetegien zati bat eraikitzeko kontratua, lehen fasearekin bat datorrena. Gaur egun udal-haztegiak dauden Udalaren jabetzako lurzati batean kokatutako kotxetegi berriek okupatuko dituzten 52 000 m2-etatik, 16 000 m2 BEi-ren zamalanetako unitate funtzionalari dagozkio, eta bertan sartzen da autobus elektriko adimendunaren eraginkortasuna bermatzeko beharrezko azpiegitura. Instalazioek 13 autobus elektrikoentzako aparkalekuak eta dagokien markesina, tailer mekanikoa, unitateen garbitokiak, aldagelak, itxitura perimetrala eta urbanizazioa izango dituzte.[22]

BEi eraikitzeko egindako kontratuak[23]
Kontratu Data Prezioa
Gasteizko garraio publikoaren eskaintza egokitzeko proiektuak idaztea, garraiobide publiko kolektiboen sistema multimodal integratu eta osorik elektrifikatu baten bidez 2016/06/01 900 000
Gasteizko tranbia-IAB garraio integratuko sistemaren korridore optimoaren egingarritasun tekniko, ekonomiko, finantzario eta legalaren azterketa 2016/06/19 99 220
Autobus elektrikoa ezartzearen osagarritasuna 2018/05/10 960 000
Gasteizen autobus elektrikoa ezartzeko, hornitzeko, martxan jartzeko eta mantentzeko proiektua 2019/03/06 42 300 000
Autobus elektrikoko lanen zuzendaritza 2019/06/12 723 823
Komunikazio-kanpaina 2019/09/01 162 000
Lanen eraginpeko kaleen saneamendua berritzea 2 526 950
BEi-ko kotxetegiak eta Tuvisako autobusak eraikitzea 23 500 000
Zaramaga/Boulevard iruzurreko karga-puntu azkarreko BEi-ko eta TUVISAko hargune elektrikoa 54 045
Desjabetzeak seminarioaren inguruan 304 778
Gasteizko autobus elektriko adimendunaren proiektua idazteko kontratuaren kontratua aldatzea eta prezio kontrajarrien akta onartzea 2020/07/31 2 260 044
Ariznabarran aparkaleku bat eraikitzea 239 473
Salbatierrabide-Araba-Zumakera ardatzeko zorua sendotzea eta asfaltatzea Lasarteko Atea eta Esmaltaciones biribilgunearen artean 1 749 995
Desjabetzeak Salbatierrabideko osasun-ekipamenduan 75 953
Udal mintegiaren zati bat eraisteko lizitazioa, kotxetegi berriak ezartzeko 96 355
BEi-ko lanen segurtasuna eta osasuna 2020/10/09 42 233
Guztira 75 994 869 €

2021eko irailean, inaugurazio-data urte horretako udazkenean jarri zen.[24] Hala ere, lanak amaitzeko epea 2022ko apirilera arte luzatu zen, Adurtzan eta Santa Luzian lanak falta baitziren, kotxetegiez gain.[25] Hala ere, Gasteizko Hiri Autobusak, batez ere  lineetakoak, ibilbidearen zati bat semaforo-lehentasunarekin erabiltzen hasi ziren, bidaia-denborak arintzeko eta lehentasun-koordinazioa probatzeko.[26] Udaltzaingoaren datuen arabera, BEi bideko istripuak heren bat gutxitu ziren plataforma berria eraiki eta trafikoa jaitsi ondoren.[27]

Irailaren 22an, Mugikortasun Jasangarriaren Europako Astea zela eta, BEik egun batez ordezkatu zuen TUVISAren  linea, herritarrei erakusteko.[28]

Azaroan, BEi zerbitzua ematen hasiko zela iragarri zen, Lakua auzoko kotxetegiak prest egon ez arren.[29]

Lanen azken hilabeteetan, herritarrek pixkanaka ezagutu zuten hiriaren etorkizuneko itxura. Pedro Asua eta Beato Tomas Zumarraga arteko bidegurutzeak polemika handia sortu zen, ulertzen zailak zirelako. Gainera, oinezkoen pasabide berriak estreinatu ziren oinezkoen lehentasunik gabe, ibilgailuen abiadura moteltzeko efektu optikoak zituzten bide-marrak, etab.[30]

Bitartean, TUVISA energiaz hornitzen zuen enpresak kontratua eten zuen bere kabuz, argiaren prezioaren igoeragatik. Enpresaren arabera, Gasteizko Udalak urtero enpresari ematen dizkion 120 000 euroak ez ziren nahikoa energiaren prezioaren igoera arintzeko.[31] Konponbide gisa, udalak handitu egin zuen bere garraio-sareko elektrizitaterako aurrekontu-partida, BEi barne, % 100eko ibilgailu elektrikoa.[32]

Sarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

          Geltokia Koordenatuak Udalerria Konexioak  
        Zaramaga / Boulevard 42°51′40″N 2°40′7″W Gasteiz
        Zaramaga / Gamarrako Atea 42°51′33″N 2°39′44″W Gasteiz       
    
        Madril 36 42°51′25″N 2°39′33″W Gasteiz
        Madril / Martxoaren 8a 42°51′17″N 2°39′25″W Gasteiz
        Madril / Andaluzia 42°51′16″N 2°39′27″W Gasteiz
        Madril / Arantzabela 42°51′10″N 2°39′26″W Gasteiz    
    
        Madril / Valladolid 42°51′7″N 2°39′27″W Gasteiz    
    
        Aragoi 42°50′57″N 2°39′27″W Gasteiz
        Jacinto Benavente 7 42°50′44″N 2°39′30″W Gasteiz
        Jacinto Benavente / Florida 42°50′31″N 2°39′30″W Gasteiz
        Esmaltaciones 42°50′8″N 2°39′37″W Gasteiz
        Zumakadi 42°50′9″N 2°39′53″W Gasteiz    
        Hegoalde 42°50′10″N 2°40′7″W Gasteiz     
        Unibertsitatea 42°50′13″N 2°40′30″W Gasteiz   tranbia
       
   
        Salbatierrabide 42°50′15″N 2°40′50″W Gasteiz
        Mendizorrotza 42°50′17″N 2°41′7″W Gasteiz
        Fontetxako Gaztelu / Gaztela 42°50′24″N 2°41′27″W Gasteiz        
    
        Fontetxako Gaztelu / Aretxaga 42°50′31″N 2°41′31″W Gasteiz
        Pedro Asua 12 42°50′40″N 2°41′30″W Gasteiz
        Seminario 42°50′51″N 2°41′27″W Gasteiz
        Tomas Zumarraga 71 42°51′5″N 2°41′19″W Gasteiz
        Kanpoko Kontsultak 42°51′15″N 2°41′30″W Gasteiz
        Txagorritxu 42°51′23″N 2°41′27″W Gasteiz   tranbia
        Euskal Herria 42°51′30″N 2°41′6″W Gasteiz   tranbia
                
  DO02 DG05 DG05D 
  A3714 A3716 
     
   
Autobusa  autobus geltokia
        Juan Garai / Arriaga 42°51′37″N 2°40′42″W Gasteiz     
        Juan Garai / Paraguai 42°51′36″N 2°40′41″W Gasteiz     
        Zaramaga / Boulevard 42°51′40″N 2°40′7″W Gasteiz

Geltokiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zaramaga / Gamarrako atea geltokia

Gasteizko Bus Elektriko Iraunkorraren geltokiak Gasteizko Udalak kudeatzen eta mantenetzen ditu 2020tik. Hala ere, TUVISA enpresak, Gasteizko Udalaren mendekoko enpresa, ditu ibilgailauk eta horiek ustiarteaz arduratzen da.

Ikusizko identitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sortu berri den BEi-ren nortasun korporatiboaren ezaugarri nagusiak abangoardia, berrikuntza, diseinua eta jasangarritasuna dira, Eusko Jaurlaritzaren arabera. Tipografiak, forma biribilduak dituela, ibilgailuaren beraren forma gogorarazten du, eta aurrerapen- eta etorkizun-sentsazioa ematen du. B letraren gaineko line horizontala pantografoaren formatik sortzen da, BEi-ko birkarga-sistema. Logotipoak arreta-puntu nabarmen bat du, I letrako puntu berdearekin, informazio- eta adimen-i bat da, BEi-kinformazio-sistemak txertatzen ditu geltokietan eta barnealdean, bai eta berrikuntza-sistema bat ere. Pertsonak ere egongo lirateke logotipo honetan, izan ere, E eta I letren fusioak ibilgailuan eserita dagoen pertsona bat gogorarazten dute, logotipoaren sortzaileek azaldu dutenez.[33]

Ustiapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ibilgailu baten barnealdea

Sarea TUVISAk usiatzen du Gasteizko Udalak kudeatutako bide eta geltokietan.

Maiztasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bi lineek 7 minutuko maiztasuna izango dute eta TUVISAko gainerako autobusen ordutegi bera izango dute. Hala ere, asteburuetako eta jaiegunetako ordutegia eta maiztasunak erabakitzeke daude.[34]

Flota[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zerbitzua ematen duen ibilgailua 12 metroko luzera, hiru ate eta bidaiarientzako 22 eserleku dituen ibilgailu bat da, 180 kW-rainoko motor batek propultsatua, Irizarren ion-litiozko bateriaz elikatua. Ibilbidean zehar, lau minututan kargatzen da, karga ultralasterreko estazio elkarreragingarrien bidez. 18 metroko luzera, lau ate eta 36 eserleku dituen beste ibilgailu bat ere badago, Irizarren ion-litiozko bateriaz elikatutako 180 kW-rainoko motor batek bultzatua. BEi-ko ibilgailuek gurpil-aulkientzako hiru espazio dituzte, eta artikulatuek, gainera, haurtxoen orgentzako aparteko zulo bat. Maletak edo motxilak uzteko gune bat ere badute.[35]

Eraikitzailea Eredua Kopurua Urtea Luzera Eserlekuak Bidaiariak Irisgarritasuna
Irizar ie.tram 7 2021 12 metro 22 90 Geltoki irisgarria 
Irizar ie.tram 6 2021 18 metro 36 139 Geltoki irisgarria 

Bidaiarientzako informazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltoki guztiek 27 hazbeteko pantailak dituzte, itxarote-denboren eta gerta daitezkeen gorabeheren berri emateko. Informazio meteorologikoa ere eskaintzen dute, baita etorkizunerako iragarpena ere. Ibilgailuen barrualdeari dagokionez, ibilbideari, transbordoei eta iristeko denborei buruzko informazioa duten pantailak ere badaude. Bai geltokiek bai ibilgailuek soinu-informazioa dute, itsuei bidea errazteko.[35]

Kontakturik gabeko txartela[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «BAT txartela»

BAT txartel bakarrarekin Gasteizko Bus Elektriko Iraunkorran hobaridun prezioekin bidaiatu daiteke. Kolektibo berezien barruan dauden erabiltzaileek, hala nola familia ugariak, helduak, eta abar, argazkidun BAT txartela erabilita tarifa murriztuak erabil ditzakete. BAT txartel pertsonalizatua, hau da, argazkiduna, beti eraman behar da nortasun agiriarekin batera.

Txartel pertsonalizatuak Mendizorrotza eta Zaramaga/Boulevard geltokien eska daitezke eta baita Gasteizko Udalaren hiritarrenganako arreta bulegoetan ere.

Barik eta Mugi txartelak ere onartu dira, Gasteizko tranbian bezala.[36]

Tarifak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bidaiaren prezioa gainerako autobus sarearen bera izango da.[35]

Guneak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gasteizko Bus Elektriko Iraunkorra TUVISAren sareko gune bat osatzen du, geltoki guztiak bere gain hartzen dituelarik.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Press, Europa. (2022-03-01). «Gasteizko BEi normaltasunez eta ia gorabeherarik gabe hasi da funtzionatzen» www.europapress.es (Noiz kontsultatua: 2022-03-01).
  2. «Gasteizko Autobus Iraunkor Elektrikoa 42,8 milioi euroren lanak lizitatuko da 2018. urtearen hasieran» ESMARTCITY 2017-12-18 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  3. Híbridos y Eléctricos. «Gasteizek autobus elektriko eta adimenduneko linea bat izango du» Híbridos y Eléctricos (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  4. Gaton, Natxo. (). «Irizar construirá e instalará el bus eléctrico en Vitoria-Gasteiz» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  5. «Gasteizen 2020tik aurrera funtzionatuko duen Bus Elektriko adimenduna» ECOticias.com (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  6. Gasteiz Hoy. (). «Zuhaitzak mozten jarraitzen du BEi ezartzeko» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  7. Gaton, Natxo. (). «Zumakera pasealekua moztea, BEi-ren lanengatik» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  8. «Salbatierrabidek beste aldaketa batzuk izan ditu» El Correo 2020-01-13 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  9. «Arabak bere obra publiko guztia geldiarazi du eta zenbait proiektutan atzerapenak onartu ditu» El Correo 2020-03-31 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  10. «Lanak murrizketekin itzuliko dira Gasteizera» El Correo 2020-04-10 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  11. Agote, Iera. (). «BEi-ren karga puntuak Mendizorrotzan daude» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  12. Larreategi, Jon. (). «Udalak kalte-ordaina eman beharko dio Elizari BEi-ko lanengatik» GasteizBerri.com (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  13. «Hasi dira BEi-ko probak Gasteizen» www.eitb.eus 2020-07-13 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  14. «Gasteizen dago jada autobus elektriko berria» El Diario Vasco 2020-07-14 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  15. «Gasteizko autobus elektriko adimendunaren behin betiko prototipoa aurkeztu dute • ESMARTCITY» ESMARTCITY 2020-07-21 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  16. Gasteiz Hoy. (). «BEIko pantografoen lehen probak» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  17. Ander Mateos. (). «Markesinak birziklatzen hasi dira Gasteizen» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  18. EENDA. «Gasteizko markesinak eta hiri-altzariak prest jartzeko lanak hasi dira» www.eysmunicipales.es (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  19. Ander Mateos. (). «Gasteizek BEi-ko markesinak estreinatu ditu» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  20. «Lan amaitzean abiatuko da BEi, bere kotxetegiak eraikita egon edo ez» El Correo 2019-12-11 (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  21. Gaton, Natxo. (). «Tuvisako kotxetegiak ez dira prest egongo BEi-ren inauguraziorako» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  22. EENDA. «Gasteizko BEi-ko karga-unitate funtzionala eraikitzeko kontratua lehiaketara atera da» www.eysmunicipales.es (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  23. Gaton, Natxo. (). «Hori da BEi-ren obren guztizko kostua» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  24. (Gaztelaniaz) «BEI udazken honetan hasiko da 120.000 bizilagunentzako % 25 ibilbide azkarragoekin» El Correo 2021-09-22 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  25. (Gaztelaniaz) «BEIren obra amaitzeko epea zazpi hilabetekoa izango da, apirilera arte» El Correo 2021-09-15 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  26. (Gaztelaniaz) «Tuvisako hirikoak semaforo-lehentasunarekin zirkulatzen hasi dira EIB erreietatik» El Correo 2021-10-07 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  27. (Gaztelaniaz) «BEIren bideko istripuak heren bat jaitsi dira trafikoa baretu eta jaitsi ondoren» El Correo 2021-10-20 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  28. (Gaztelaniaz) «Horrela igaro da BEik Gasteizen egin duen lehen bidaia» El Correo 2021-09-22 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  29. (Gaztelaniaz) «BEi lanean hasiko da Lakuako kotxetegi berriekin» El Correo 2021-11-01 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  30. (Gaztelaniaz) Gatón, Natxo. (2021-08-03). «Twitter mofatu eta lotsatu egin da Beato-Pedro Asua bidegurutze berriarekin» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  31. (Gaztelaniaz) «Tuvisari elektrizitatea ematen dion enpresak eta BEIk kontratua hautsi dute argindarraren igoeragatik» El Correo 2021-12-02 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  32. (Gaztelaniaz) «Tuvisari elektrizitatea emateko kontratua handituko du Gasteizek» El Correo 2021-12-07 (Noiz kontsultatua: 2022-01-08).
  33. Gatón, Natxo. (). «Bei irudi berriarekin iritsi da Gasteizera» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  34. Gasteizko Udala. BEi ezartzea Gasteizen. .
  35. a b c «BEi - Abantailak» BEI - Bus Elektriko Iraunkorra. (Noiz kontsultatua: 2021-01-04).
  36. «BEI - Informazio Praktikoa» BEI - Bus Elektriko Iraunkorra. (Noiz kontsultatua: 2021-01-06).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]