Koreera

Koreera
한국어 — 조선말 — 한국말‎
Koreera esateko bi moduak, goitik behera idatzita: ezkerretara, Hego Koreakoa (hangugeo); eskuinean, Ipar Koreakoa (chosŏnmal).
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Ipar Korea eta Hego Korea
Hiztunak	78 milioi
Rankinga	13. hizkuntza mintzatuena
Ofizialtasuna	Ipar Korea eta Hego Korea
UNESCO sailkapena	1: ziurra
Araugilea	Hego Korea: Gungnip-gugeowon (Koreeraren Nazio Institutua; 국립국어원) Ipar Korea: Sahoe Kwahagwŏn Ŏhak Yŏnguso (사회 과학원 어학 연구소)
Hizkuntza sailkapena
Hizkuntza isolatua
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	SOV hizkuntza, hizkuntza eranskaria, adjective-noun (en) , silabadun hizkuntza, hizkuntza sintetikoa, nominatibo-akusatibo hizkuntza, vowel harmony (en) , pitch accent (en) , postposizioa eta pro-drop hizkuntza
Denbora gramatikalak	orainaldia, lehenaldia eta geroaldia
Kasu gramatikalak	nominatiboa, genitiboa, datiboa, akusatiboa, instrumentala eta bokatiboa
Alfabetoa	Hangula eta Hanja
Aurrekaria	Middle Korean (en)
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	ko
ISO 639-2	kor
ISO 639-3	kor
Ethnologue	kor
Glottolog	kore1280
Wikipedia	ko
Linguasphere	45-AAA-a
ASCL	7301
IETF	ko

Koreeraren dialektoak

Koreera (koreeraz: 한국어/韓國語 hangugo (hegoaldean), 조선말/朝鮮말 tsosonmal (iparraldean)) Korean (Ipar nahiz Hego Korean) eta Txinako Yanbian herrialde autonomo mugakidean mintzatzen den hizkuntza bakartua da; hala ere, haren dialekto batzuk hizkuntzatzat hartzen dira, haien arteko ezberdintasunak direla eta.

Gutxi gorabehera, 78 milioi lagunek hitz egiten dute. Mila urtez, hanja izeneko txinatar karaktereak erabiliz idatzi zen, XV. mendean hangul izeneko idazkera garatu zen arte, baina, XX.  mendera arte, Sejong Handiaren aginduz, ez zen orokor bihurtu, aristokratek hanja nahiao baitzuten.

Koreera hizkuntza eranskaria da morfologian eta subjektu-objektu-aditz (SOA) motakoa joskeran.

Iparraldeko eta hegoaldeko koreeraren aldaerak ez datoz batː iparraldeko koreerak askoz mailegu gutxiago ditu, adibidez.

Koreatik kanpo, hizkuntza gutxitu gisa aitortzen da Txinako zenbait tokitan, konkretuki Jilin-en eta zehazki Yanbian prefekturan eta Changbai konderrian. Sakhalingo korearrek ere hitz egiten dute Sakhalingo zenbait tokitan, Japoniaren iparraldean dagoen Errusiako uhartean, eta Koryo-saram herriak Erdialdeko Asiako zenbait tokitan. Hizkuntzak ahaide desagertu batzuk ditu, eta horiek —Jeju uharteko Jeju hizkuntzarekin (Jejuan) eta koreeraz berarekin batera— korear hizkuntza familia trinkoa osatzen dute. Hala ere, jejuanera eta koreera ez dira elkarren artean ulergarriak. Koreeraren aberri linguistikoa gaur egungo Mantxurian dagoela iradokitzen da. Hizkuntzaren jatorria den gizartearen hierarkiak eragin handia du hizkuntzan, egoera jakin baten formalitatea adierazten duten hizkera mailen eta ohorezko tituluen sistema bat sortuz.

Koreera modernoa koreerazko alfabetoan idazten da (한글; Hangeul Hego Korean, 조선글; Chosŏn'gŭl Ipar Korean), XV. mendean helburu horretarako garatutako alfabeto sistema bat, nahiz eta XX. mendearen erdialdera arte ez zen idazkera nagusi bihurtu (Hanja eta idazkera mistoa izan ziren ordura arte idazkera nagusiak). Idazkerak oinarrizko 24 letra (jamo) eta oinarrizko letra horietatik eratutako 27 letra konplexu erabiltzen ditu.

Koreera hizkuntza (atzerriko hizkuntza gisa) ikasteko interesa aliantza luzeek, ​​parte-hartze militarrak eta diplomaziak sortu dute, hala nola Bigarren Mundu Gerra eta Koreako gerra amaitu zirenetik Hego Korea eta Estatu Batuen arteko eta Txina eta Ipar Korea artean emandakoak. Beste hizkuntzekin batera, hala nola txinera eta arabiera, Estatu Batuetako Defentsa Sailak koreera ingeles hiztunentzat zailtasun maila gorenean sailkatzen du.

Historia

Koreera modernoa tarteko koreeratik dator, eta hau, aldi berean, antzinako koreeratik, zeina protokorear hizkuntzatik datorren, eta hizkuntza horrek, oro har, bere jatorrizko hizkuntza-sorrera Mantxurian duela iradokitzen da. Whitmanek (2012) iradokitzen du protokorearrak, jadanik Korea iparraldean zeudenak, Koreako penintsularen hegoaldera hedatu zirela K.a. 300 inguruan, eta Mumun japoniar nekazarien ondorengoekin batera bizi izan zirela (edo asimilatu egin zituztela). Biek ala biek eragina izan zuten elkarrengan, eta geroagoko sortzaile-efektu batek bi hizkuntza-familien barne-aniztasuna gutxitu zuen.

Bi gobernu independente ezarri zirenetik, iparralde eta hegoalde arteko desberdintasunak garatu dira koreera estandarrean, ahoskeran eta aukeratutako hiztegian izandako aldaerak barne. Ipar eta Hego Korearen artean gatazka politiko sendoa egon ohi den arren, hizkuntza desberdintasun horiei dagokienez, hizkuntza-aldaera handiagoak erakusten dituzte herrialde bakoitzeko eskualdeetako dialektoek Ipar eta Hego Koreako estandarren artean aurkitzen direnak baino. Hala ere, dialekto horiek, neurri handi batean, elkar ulergarriak izaten jarraitzen dute.

Idazketa-sistemak

Txinako hizkuntza, txinatar karaktereekin idatzia eta sino-xeniko ahoskerekin irakurtzen zena, Korean, lehen aldiz, K.a. I. mendean sartu zen, eta idazkera formalaren eta gobernuaren bitartekoa XIX. mendearen amaierara arte izan zen. Korear jakintsuek, beren hizkuntza idazteko, txinatar karaktereak (koreeraz Hanja izenez ezagutzen direnak) egokitu zituzten idu, hyangchal, gugyeol eta gakpil izeneko idazkerak sortuz. Sistema horiek astunak ziren korear eta txinatar hizkuntzen arteko funtsezko desberdintasunengatik, eta txinera klasikoan hezitakoentzat bakarrik ziren erabilgarriak. Biztanleriaren gehiengoa analfabetoa zen^{[erreferentzia behar]}.

XV. mendean, Sejong Handia erregeak berak idazkera sistema alfabetiko bat garatu zuen –gaur egun, Hangul izenez ezagutzen dena– jende xehearen artean alfabetatzea sustatzeko. Hunminjeongeum dokumentuan aurkeztua, eonmun (lagunarteko idazkera) deitu zitzaion, eta azkar zabaldu zen nazio osoan Koreako alfabetatzea handitzeko.

Korear alfabetoa yangban aristokraziak gaitzetsi egin zuen; ikasteko errazegia zelako gutxietsi zuten. Hala ere, klase xehearen artean, asko erabili zen, eta klase xeheak gozatzen zituen eleberri ezagunak inprimatzeko erabili zen. Txineraz idatzitako dokumentu ofizialak jende gutxik ulertzen zituenez, Koreako erregeek, jada XVI. menderako, batzuetan, ohar publikoak Hangulez idatzita argitaratzen zituzten Koreako klase guztientzat, nekazari hezigabeak eta esklaboak barne. XVII. menderako, yangbanek, dagoeneko, hangul letrak trukatzen zituzten esklaboekin, eta horrek iradokitzen du hangul alfabetatze tasa altua zegoela Joseonen garaian.

XIX. mendean, Koreako nazionalismoaren hazkundearen testuinguruan, 1894ko Kabo erreformak Konfuzioren azterketak indargabetu zituen, eta gobernuaren dokumentuak, txinera literarioaren ordez, hangul hizkuntzan argitaratuko zirela agindu zuen. Egunkari batzuk hangul hizkuntzan argitaratzen ziren, baina beste argitalpen batzuek Koreako idazkera mistoa erabiltzen zuten, hanja erabiliz txinera-korear hiztegiarentzat eta hangul beste elementu batzuetarako. 1949an, Ipar Koreak hanja indargabetu zuen idazkeran, baina eskoletan irakasten jarraitzen dute. Hego Korean, haren erabilera, batez ere, egunkarietarako, artikulu akademikoetarako eta desanbiguaziorako gordeta dago. Gaur egun, hanja ez da asko erabiltzen eguneroko bizitzan, baina, oraindik ere, garrantzitsua da ikasketa historiko eta linguistikoetarako^{[erreferentzia behar]}.

Ahaidegoa

Hizkuntzalari gehienek hizkuntza bakartutzat daukate koreera, baina gutxi batzuek altaitar hizkuntzen taldean sartzen dute.

Japonieraren eta koreeraren arteko balizko ahaidetasunaz ohartu zen lehen hizkuntzalaria Ogura Shinpei izan zen.

Dialektoak

Hego Koreako hizkuntza estandarraren oinarria Seulgo dialektoan datza, eta Ipar Koreakoa, berriz, Piongiangoan. Bi horiez gain, korear penintsulako eskualde bakoitzak berea du; beste lurraldeetan ere, hainbat dialekto garatu ziren, adibidez, Txinako korearrena.

Dialektoek bestelakotasunak dituzte fonetika eta lexikoan, eta, batzuetan, bestelakotasunak oso esanguratsuak dira: horren ondorioz, hainbat hizkuntzalarik dialekto batzuk (Jeju uhartekoa, adibidez) hizkuntzatzat hartzen dituzte.

Izena

1945. urtearen aurretik, hizkuntzak tsosonmal (조선말, 朝鮮말) edo tsosono (조선어, 朝鮮語) izena zuen; gaur egun, izen bera erabiltzen segitzen dute Ipar Korean, baina Hego Korean hangugo (한국어, 韓國語) edo hangunmal (한국말, 韓國말) izenak onartzen dira (sarritan kugo (국어, 國語 –«hizkuntza ofiziala»– esaten da). Herrialde bietan, urimal (우리말, «gure hizkuntza») izena ere erabiltzen da.

Idazketa

Herrialde bietako koreerak XV. mendean garatutako hangul izeneko idazketa darabil. Lehenago, hanja izeneko idazketa erabiltzen zen, hau da, txinatar karaktereak. Egun, Ipar Korean hangul erabiltzen da bakarrik, eta Hego Korean, berriz, idazketa biak. Herrialde bietan, ez da Hangul bera.

Latindar alfabetoan oinarritutako idazketa bat sortzen ere ahalegindu ziren, baina ez da inoiz erabiltzen.

XV. - XX. mendeetan, nahastutako idazketa, egungo japonieraren idazketaren antzekoa, erabiltzen zen: hitzen erroak hanjaren bidez idazten ziren, eta beste zatiak, gramatikoki aldatzen direnak, hangularen bidez idazten ziren.

Hizkuntzaren egitura eta ezaugarriak

Fonetika

Kontsonanteak

Hainbat kontsonantek asperenketa dute ([tɕʰ], adibidez), eta oso garrantzitsua da hitzen esanahiak alda ditzakeelako.

		Ezpainkariak	Aurremihikariak	Sabaikariak	Aho-gingilezkoak	Eztarrikoak
Sudurkariak		ㅁ /m/	ㄴ /n/		ㅇ /ŋ/
Leherkariak eta afrikariak	Sinpleak	ㅂ /p/	ㄷ /t/	ㅈ /tɕ/	ㄱ /k/
	Tentsiodunak	ㅃ /p͈/	ㄸ /t͈/	ㅉ /t͈ɕ/	ㄲ /k͈/
	Asperenkariak	ㅍ /pʰ/	ㅌ /tʰ/	ㅊ /tɕʰ/	ㅋ /kʰ/
Igurzkariak	Sinpleak		ㅅ /s/			ㅎ /h/
	Tentsiodunak		ㅆ /s͈/
Leunak			ㄹ /l/

Bokalak

Berezkoak	/i/ ㅣ,  /e/ ㅔ,  /ɛ/ ㅐ,  /a/ ㅏ,  /o/ ㅗ,  /u/ ㅜ,  /ʌ/ ㅓ,  /ɯ/ ㅡ,  /ø/ ㅚ,   /y/ ㅟ
Diptongoak	/je/ ㅖ,  /jɛ/ ㅒ,  /ja/ ㅑ,  /wi/ ㅟ,  /we/ ㅞ,  /wɛ/ ㅙ,  /wa/ ㅘ,  /ɰi/ ㅢ,  /jo/ ㅛ,  /ju/ ㅠ,  /jə/ ㅕ,  /wə/ ㅝ

Morfologia

Izenak

Koreerazko izenek kasuak eta numeroa (singularra eta plurala) dituzte, baina gutxitan bereizten dira; ez dute artikulurik, ez eta generorik ere.

Hurrengo taulan, hitz bat kontsonante batekin amaitzen denean atzizkiaren lehenengo aldaera erabiltzen da, eta, hitz bat bokal batekin amaitzen denean, bigarrena erabiltzen da (begirunea adierazten duen aldaera parentesien artean dago):

Hangul	Ahoskera	Kasuak	Galdera(k)	Adibidea	Euskaraz
은 / 는	eun / neun	Nominatibo nagusia	Nor(k)? Zer(k)?	나는 갑니다 Naneun gabnida	(Ni) Banoa
이 / 가 (께서)	i / ga (kkeseo)	Nominatiboa	Nor(k)? Zer(k)?	눈이 옵니다 Nuni obnida	Elurra ari du
을 / 를	eul / leul	Akusatiboa	Zer? Nor?	그 학생은 라틴어를 공부합니다. Geu hagsaengeun latineoleul baeunda	Ikasleak latina ikasten du
을 / 를	eul / leul	Akusatiboa	Nora?	여행을 가다 Yeohaengeul gada	Bidaiatzera noa
의	i / e	Genitiboa	Zerena? Norena?	내 친구의 안경 Nae chinguui angyeong	Nire lagunaren betaurrekoak
에	e	Datiboa	Nora?	병원에 가세요? Byeongwone gaseyo?	Erietxera al zoaz?
에	е	Datiboa	Noiz?	다섯시에 박교수님과 만나요 Daseossie Baggyosunimgwa mannayo	Bostetan Park irakaslea ikustera joango naiz
에	е	Inesiboa	Non?	우리 집은 아남동에 있다 Uli jibeun Anamdonge issda	Gure etxea Anamdongen dago
에	е	Adlatiboa	Nora?	어제 미국에 편지를 보냈다 Eoje Miguge pyeonjileul bonaessda	Atzo Amerikara eskutitza bidali nuen
에게, 한테 (께)	ege, hathe (kke)	Pertsonen datiboa	Nori? Norentzat?	친구에게 편지를 씁니다 Chinguege pyeonjileul sseubnida	Nire lagunari eskutitza idatzi
에서	eseo	Inesiboa	Non?	나는 여행사에서 일합니다 Naneun yeohaengsaeseo ilhabnida	Bidai agentzian lan egiten dut
에서	eseo	Lekuzko genitiboa	Nongo?	어느 나라에서 왔어요? Eoneu nalaeseo wasseoyo?	Zein herrialdetakoa zara?
에게서, 한테서	egeseo, hantheseo	Pertsonen ablatiboa	Norengandik?	나는 어머니에게서 그 말을 들었어요 Naneun eomeoniegeseo geu maleul deuleosseoyo	Neure amarengandik entzun nuen hori / Neure amari entzun nion hori
으로 / 로	eulo / lo	Instrumentala	Nola? Zeren bidez?	나는 한자를 볼펜으로 씁니다 Naneun hanjaleul bolpeneulo sseubnida	Hanja ikurrak bolalumaz idazten ditut
으로 / 로	eulo / lo	Muga-adlatiboa	Noraino?	그 버스는 종로구로 가지 않아요 Geu beoseuneun Jonglogulo gaji anhayo	Autobus hau ez doa Jongloguraino
으로 / 로	eulo / lo	«Gisa» adieraztekoa	Zer / nor gisa?	김 선생님은 선교사로 러시아에 왔습니다 Gim seonsaengnimeun seongyosalo Leosiae wassseubnida	Gim irakaslea Errusiara misiolari (gisa) etorri zen
과, 하고 / 와	gwa, hago / wa	Komitatiboa	Zerekin? Norekin?	시장에서 생선과 채소를 샀어요 Sijangeseo saengseongwa chaesoleul sasseoyo	Azokan barazkiak arrainekin erosi ditut
아 / 야	a / ja	Bokatiboa	Deikia	기민아, 이리 와! Gimina, ili wa!	Gimin (, aizu), etor zaitez hona!

Aditzak

Koreerazko aditzek atzizki ugari har ditzakete; adibidez, 야 하다 ja handa atzizkia hartzen duenean, «behar izan» esanahia gehitzen zaio aditzari: 학생은 열심히 공부해야 한다 (Hakzeng-yn yolsimi kongbuhe-ja handa) «Ikasleak gogor ikasi behar du».

Atzizki guztiak aditzen bi formetako bati gehitzen zaizkio:

• Lehenengoa 다 (ta, da) zatia baztertuz sortzen da: 먹다 (mokta) → 먹 (mok);
• Bigarrena erroko azken bokalaren arabera sortzen da.

Denborak

Koreerazko aditzek lau denbora dituzte; ez dute konjugaziorik:

1. Orainaldi-etorkizuna: aditzak ez du atzizkirik behar (baina begirunea adierazten duen atzizkia erants daiteke, hala ere): 우리는 다음 주말에 제주도에 여행을 갈 것이다 (Uri-nyn taym tsumar-e Tsetxodo-e joheng-yl kal kosida) «Datorren asteburuan, Jeju uhartera egingo dugu bidaia»:
   1. Etorkizun bakuna, 겠 (ket) atzizkiaren bidez osatzen dena, lehenengo eta bigarren pertsonekin (hau da, «ni, gu, hi, zu, zuek» izenordainekin) erabiltzen da bakarrik, eta «zerbait egin nahi / asmoa izan» esanahia du: 다음 학기부터 나는 일본어를 배우기 시작하겠다 (Taym hakki-butho na-nyn ilbono-ryl peugi sitxakhagetta) «Datorren seihilekotik aurrera, japoniera ikasten hasteko asmoa dut»;
   2. Etorkizun konplexua, nahitaezko (saihestu ezin den) etorkizuneko ekintza bat adierazten duena; partizipioari, 것 (kot) eta 이다 (ida) atzizkiak gehitzen zaizkio denbora hori osatzeko: 삼 주일 후에 그들은 결혼할 것이다 (Zam tsuil khu-e kydyryn kjorhonhal kosida) «Hiru aste barru ezkonduko dira»;
2. Lehenaldia, 았 (at), 었 (ot) eta 였 (jot) atzizkien bidez osatzen dena;
3. Dirauen (oraindik amaitu ez den) orainaldia, 고 (ko) eta 있다 aditzaren (itta, «izan») bidez osatzen dena: 나는 지금 서울에 살고 있다 (Na-nyn tsigym Sour-e zalgo itta) «Seulen bizi naiz orain (oraindik)».

Substantibazioa

Koreerazko aditzak izen bihur daitezke; horri «substantibazioa» deritzo hizkuntzalaritzan. Hori 기 (ki, gi) atzizkia lehenengo aditzen formari gehituz sortzen da: 하다 (hada) «egin» — 하기 (hagi) «egite». Substantibazioa esaldi bereziak sortzeko erabiltzen da; adibidez, 기 + 로 하다 (ki-ro + hada (hau da, + aditz bat) esaldiak «zerbait egitea erabaki» esanahia du: 내일은 기민씨 생일이에요. 그래서 같이 저녁 먹기로 했어요 (Neir-yn Kimin-zzi zengir-iejo. Kyrezo kathi tsonjok mokkiro hezzojo) «Kiminak urtebetetzea du bihar; beraz, elkarrekin bazkaltzea erabaki dugu».

Izenondoak

Koreerazko izenondoek bi forma ezberdin dituzte. Lehenak aditzen ezaugarri guztiak ditu, eta bigarrena, berriz, euskarazko izenondoen antzekoa da.

Lehen formako izenondoek 다 (ta, da) atzizkia dute, hau da, aditzen adierazle nagusia: 예쁘다 (jeppyda) «eder».

Bigarrena lehenaldiko partizipioa gisa sortzen da: 예쁘다 (jeppyda) → 예쁜 (jeppyn).

Partizipioak

Koreerazko partizipioak orainaldi, lehenaldi eta etorkizunean ager daitezke.

Denbora	Atzizkiak		Adibidea	Transkripzioa	Euskaraz
	Kontsonante baten ondoren	Bokal baten ondoren
Etorkizuna	을 (yl)	ㄹ (yl)	저녁에 먹을 음식을 준비하겠어요	Tsonog-e mogyl ymsig-yl tsunbihagezzojo	«Arratsean jango dudan janaria prestatuko dut»
Orainaldia	은 (yl)	는 (nyn)	저기 가는 분이 이 선생입니다	Tsogi kanyn pun-i I zonzeng-imnida	«Hor doan gizona Li jauna da»
Lehenaldia -yn atzizkiazn	은 (yn)	ㄴ (n)	어제 쓴 편지를 우체국에 가서 부쳤어요	Otxe zzyn phjontxy-ryl utshegug-e kazo putshjozzojo	«Atzo idazitako eskutitza bidali dut posta-bulegoan»
Lehenaldia -ton atzizkiaz	던 (ton)		이 음악은 내가 자주 듣던 것입니다	I ymag-yn ne-ga tsatxu tytton kosimnida	«Hau sarri entzuten nuen musika da»

Zenbakiak

Koreerak hitz jatorrak ditu zenbakiak adierazteko, baita txineratik hartutako zenbakiak ere. Kopuru handiak txinerazko zenbakiak erabiliz zenbatzen dira. Orduak emateko, koreerazko zenbakiak erabiltzen dira, eta, minutuak esatean, berriz, txinerazkoak.

• 1–99 zenbakiak jatorrak dira:

1	하나	hana	10	열	jol
2	둘	tul	20	스물	zymul
3	셋	zet	30	서른	zoryn
4	넷	net	40	마흔	mahyn
5	다섯	tazot	50	쉰	zvin
6	여섯	jozot	60	예순	jezun
7	일곱	ilgop	70	일흔	yrhyn
8	여덟	jodol	80	여든	jodyn
9	아홉	ahop	90	아흔	ahyn

Ehun eta mila adierazteko hitz jatorrak —온 (on) eta 즈믄 (tsymyn)— ez dira egun erabiltzen.

• Txineratik hartutako zenbakiak:

1	일	il	10	십	sip
2	이	i	20	이십	isip
3	삼	zam	30	삼십	zamsip
4	사	za	100	백	pek
5	오	o	200	이백	ibek
6	육	juk	1.000	천	tshon
7	칠	tshil	10.000	만	man
8	팔	lhal	100.000	십만	sipman
9	구	ku	100 milioi	억	ok

123.456.789 zenbakia (ehun eta hogeita hiru miloi laurehun eta berrogeita hamasei mila zazpiehun eta laurogeita bederatzi), adibidez, 1.2345.6789 idazten da koreeraz.

Zenbaki ordinalak

Koreerazko zenbaki ordinalak horrela osatzen dira:

Jatorrak			Txinerazkoak
Araua	Adibidea	Salbuespena	Araua	Adibidea
Zenbaki bat + 째 (ччэ)	스물째 (zymultstse) «hogeigarren»	첫째 (tshotstse) «lehenengo, lehen»	제 (tse) + zenbaki bat	제오 (tseo) «bosgarren»

Zenbatzeko erabiltzen diren hitzak

Zenbakiez gain, txineratik eratorritako hitz horiek ere beharrezkoak dira zenbatzeko. Adibidez, «bost katu» esateko zenbakia eta 마리 hitza behar dira: 고양이 다섯 마리 (kojanji tazot mari).

Honako hauek dira:

• 개 (ke, «gauza»): erabiliena da,
• 번 (pon, «aldi»): gertaerak zenbatzeko,
• 세 (ze, «urte»): adinaren berri emateko,
• 갑 (kap, «fardel»),
• 명 (mjong, «gizaki, gizon»); zaram hitza, esanahi bera duena, zenbatzeko hitzik gabe erabil daiteke,
• 마리 (mari): abereak zenbatzeko,
• 권 (kvon, «liburu»),
• 자루 (tsaru): bolalumak eta lapitzak zenbatzeko,
• 잔 (tsan): katiluetarako,
• 채 (tshe, «etxe»),
• 병 (pjong, «botila»),
• 그릇 (kyryt): janariaren zatiak (jatetxe batean, adibidez) zenbatzeko,
• 켤레 (khjolle, «bikote»): bikoteetan dauden gauzakiak (oinetakoak, adibidez) zenbatzeko,
• 장 (tsang, «paper orrialde»),
• 시간 (sigan): denborarako.

Izenordainak

Pertsonak adierazten dituzten koreerazko izenordainak

	Singularra				Plurala
	Bakunak	Begirunea adierazten dutenak	«Herabeak»	«Erdeinuzkoak»	Bakunak	Begirunea adierazten dutenak	«Herabeak»
Lehenengo persona (ni, gu)	나 na		저 tso		우리 uri		저희 tsohi
Bigarren pertsona (zu, hi, zuek)	너 no	당신 tangsin 선생님 zonzengnim		자네 tsane	너희 nohi 너희들 nohidyl	당신들 tangsindyl

Bigarren pertsonari (pertsonei) hitz egiteko

«Hi» — 너 (no), lagunartean bakarrik erabiltzeko;

begirunea adierazteko:

• Emakume bati — 아줌마 (atxumma);
• Gizon bati — 아저씨 (atxossi);
• Neska bati — 아가씨 (agassi);
• Gizakiaren izena + 씨 (ssi) edo gizakiaren lanpostua + 님 (nim);
• Gizakiaren deitura + 선생 (zonzeng, «jaun») + 님 (ним).

Ezkontideek elkar 당신 (tangsin) hitzaz deitzen dute.

«Jaunak» — 여러분 (jorobun).

Lexikoa

Herrialde bietako hizkuntzaren lexikoa ez da bera. Hitz batzuk Ipar edo Hego Korean bakarrik erabiltzen dira.

Maileguei dagokionez, gaur egungo koreeraren lexikoaren % 60, gutxi gorabehera, txineratik hartutako hitzak dira: adibidez, 시간 [ɕʰiɡa̠n] «denbora, ordu», hanjaz: 時間 = 時 («denbora») + 間 («tarte»). Horri, Sino-Korean words deritzo ingelesez. Ipar Korean, errusieratiko mailegu gehiago daude, eta Hego Korean, aldiz, ingelesetikoak bereziki; oro har, Ipar Koreako hizkuntzan mailegu gutxiago daude.

Hizketaren estiloak

Koreerak hizketa-estilo ezberdinak ditu, egoeraren arabera erabiltzekoak; horregatik hitzek ohiko eta begirunezko aldaerak dituzte:

Ohikoak			Begiruneazkoak
Hangulez	Gutxi gorabeherako ahoskera	Euskaraz	Hangulez	Gutxi gorabeherako ahoskera
있다	itta	«izan»	계시다	kesida
먹다	mokta	«jan»	잡수시다	tsapzusida
주다	tsuda	«eman»	드리다	tyrida
자다	tsada	«lo egin»	주무시다	tsumusida
죽다	tsukta	«hil (aditza)»	돌아가시다	toragasida
집	tsip	«etxe»	댁	tek
아버지	abotxi	«aita»	아버님	abonim

Hainbat irakurketa

• Argüelles, Alexander; Kim, Jong-Rok. (2000). A Historical, Literary and Cultural Approach to the Korean Language. Seoul, South Korea: Hollym.
• Argüelles, Alexander; Kim, Jongrok. (2004). A Handbook of Korean Verbal Conjugation. Hyattsville, Maryland: Dunwoody Press.
• Argüelles, Alexander. (2007). Korean Newspaper Reader. Hyattsville, Maryland: Dunwoody Press.
• Argüelles, Alexander. (2010). North Korean Reader. Hyattsville, Maryland: Dunwoody Press.
• Brown, L.. (2015). «Expressive, Social and Gendered Meanings of Korean Honorifics» Korean Linguistics 17 (2): 242–266.  doi:10.1075/kl.17.2.04bro..
• Chang, Suk-jin. (1996). Korean. 4 Philadelphia: John Benjamins Publishing Company ISBN 978-1-55619-728-4..
• Cho, Young A.. (2006). «Gender Differences in Korean Speech» in Sohn, Ho-min Korean Language in Culture and Society. University of Hawaii Press, 189 or..
• Cho, Sungdai; Whitman, John. (2020). Korean: A Linguistic Introduction. Cambridge University Press ISBN 978-0-521-51485-9..
• Hulbert, Homer B.. (1905). A Comparative Grammar of the Korean Language and the Dravidian Dialects in India. Seoul: Methodist Publishing House.
• Lee, Iksop; Ramsey, S. Robert. (2000). The Korean Language. SUNY Press ISBN 978-0-7914-4831-1..
• Lee, Ki-Moon; Ramsey, S. Robert. (2011). A History of the Korean Language. Cambridge University Press ISBN 978-0-521-66189-8..
• Martin, Samuel E.. (1966). «Lexical Evidence Relating Japanese to Korean» Language 42 (2): 185–251.  doi:10.2307/411687..
• Martin, Samuel E.. (1990). «Morphological clues to the relationship of Japanese and Korean» in Baldi, Philip Linguistic Change and Reconstruction Methodology. 45, 483–509 or..
• Martin, Samuel E.. (2006). A Reference Grammar of Korean: A Complete Guide to the Grammar and History of the Korean Language – 韓國語文法總監. Tuttle Publishing ISBN 978-0-8048-3771-2..
• Miller, Roy Andrew. (1971). Japanese and the Other Altaic Languages. Chicago, IL: University of Chicago Press ISBN 0-226-52719-0..
• Miller, Roy Andrew. (1996). Languages and History: Japanese, Korean and Altaic. Oslo, Norway: Institute for Comparative Research in Human Culture ISBN 974-8299-69-4..
• Ramstedt, G. J.. (1928). «Remarks on the Korean language» Mémoires de la Société Finno-Ougrienne 58.
• Rybatzki, Volker. (2003). «Middle Mongol» in Janhunen, Juha The Mongolic languages. London, England: Routledge, 47–82 or. ISBN 0-7007-1133-3..
• Starostin, Sergei A.; Dybo, Anna V.; Mudrak, Oleg A.. (2003). Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Leiden, South Holland: Brill Academic Publishers ISBN 90-04-13153-1.. In 3 volumes.
• Sohn, Ho-Min. (2001). The Korean Language. Cambridge, England: Cambridge University Press ISBN 978-0-521-36943-5..
• Sohn, Ho-Min. (2006). Korean Language in Culture and Society. Boston, MA: Twayne Publishers ISBN 978-0-8248-2694-9..
• Song, J.-J.. (2005). The Korean Language: Structure, Use and Context. London, England: Routledge.
• Trask, R. L.. (1996). Historical linguistics. Hodder Arnold.
• Vovin, Alexander. (2008). Man'yōshū to Fudoki ni Mirareru Fushigina Kotoba to Jōdai Nihon Retto ni Okeru Ainugo no Bunpu. International Research Center for Japanese Studies jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2014-02-11) (kontsulta data: 2011-01-17).
• Vovin, Alexander. (2010). Koreo-Japonica: A Re-evaluation of a Common Genetic Origin. Honolulu, HI: University of Hawaiʻi Press.
• Whitman, John B.. (1985). The Phonological Basis for the Comparison of Japanese and Korean. Cambridge, MA. Unpublished Harvard University PhD dissertation.
• Yeon, Jaehoon; Brown, Lucien. (2011). Korean: A Comprehensive Grammar. London, England: Routledge.

Kanpo estekak

• Datuak: Q9176
• Multimedia: Korean language / Q9176