Mario Botta

Mario Botta
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Mendrisio, 1943ko apirilaren 1a (81 urte)
Herrialdea	Suitza
Hezkuntza
Heziketa	IUAV University of Venice (en)
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa, zaharberritzailea, unibertsitateko irakaslea, irakaslea eta diseinatzailea
Lantokia(k)	Lugano eta Mendrisio
Enplegatzailea(k)	Swiss Federal Institute of Technology in Lausanne (en)
Lan nabarmenak	ikusi Chiesa del Santo Volto (en) ; Évry Cathedral (en) ; Tour de Moron (en) ; Museum Tinguely (en) ; Museum of Modern and Contemporary Art of Trento and Rovereto (en) ; San Frantziskoko Arte Moderno Museoa; Santa Maria degli Angeli (en) ; Dortmund City and State Library (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioa (1999) ; Ratzinger Prize (2018ko azaroaren 18a) ; honorary doctor of the University of Neuchâtel (2007) ;
Influentziak	Carlo Scarpa, Le Corbusier eta Louis Kahn (en)
Kidetza	Académie d'architecture (en) ; Accademia di San Luca; Pontifical Academy of Fine Arts and Letters of the Virtuosi al Pantheon (en) ; Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti (en) ; Accademia delle Arti del Disegno (en)
Mugimendua	Postmodernitatea
	botta.ch

Mario Botta (Mendrisio, Ticino, 1943ko apirilak 1) suitzar arkitektoa da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen etxea 16 urte zituela diseinatu zuen, baina argitzeke dago eraiki bazen.

Milango Lizeo Artistikoan eta Veneziako Unibertsitateko Arkitektura Institutuan (IUAV) ikasketak egin zituen eta azken honetan, Carlo Scarparekin lizentziatu zen. Bere ideiak Le Corbusierren eta Louis Kahnen eragina izan zuten, izan ere, Veneziako egonaldian beraiekin lanean aritu zen. Ondoren, 1970. urtean, Luganon, bere bulegoa ireki zuen .

Bere estiloa indartsua eta geometrikoa da; eraikinak horma astunak (hormigoia, adreilua) altzairu argi eta beirazko egiturekin konbinatzen ditu.

Suitzan eskualde osoan bere eraikinak aurkitu daitezke, batez ere Ticinoko kantoian . Aipagarriak dira, Villeurbanneko Mediateka (1988), Évry katedrala ( 1995 ) eta San Frantziskoko Arte Modernoko Museoa (1995). Bere hasierako lanen artean, nabarmena da Stabioko Rotonda etxea, itxura trinkoa du, zilindrikoa da eta hormigoizko adreiluz egina dago. Zilindroan, arraildura handi baten bitartez, argia sakoneraino sartzea ahalbidetzen du.

1996az geroztik Mendrisioko Arkitekturako Akademian Italia Suitzako irakaslea da.

Egindako eraikinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1959/1970

Familia bakarreko etxea Morbio Superiore (Suitza) (1959)
Parokial House ( Tita Carloni- rekin lankidetzan) Genestrerio (Suitza) (1961)
Familia bakarreko etxea Stabio (Suitza) (1965/1967)
Santa Mariako monasterioaren kapera ( Tita Carloni- rekin lankidetzan) Bigorio (Suitza) (1966)

1971/1980

Familia bakarreko etxea Cadenazzo (Suitza) (1971)
Riva San Vitale etxea (Suitza) (1971/73)
Morbio Inferiore (Suitza) erdiko eskola (1972/1977)
Bilera Aretoa, Monastrero di Santa Maria Bigorio (Suitza) (1973)
Lugano (Suitza) kaputxinoen komentuko liburutegia (1976/1979)
Palestra Balerna Publikoa (Suitza) (1976/1977)
Lurraldeko urkiloa (Suitza) berregituratu eta osatzea (1977/1978)
Balerna Artisau Zentroa (Suitza) (1977/1979)
Estatuko Banku Freiburg (Suitza) (1977/1982)
Etxe pribatua Pregassona (Suitza) (1979/1980)
Familia bakarreko etxea Massagno (Suitza) (1979/1981)
Familia bakarreko etxea Viganello (Suitza) (1980/1981)
Familia bakarreko etxea (etxea biribilgunean) Stabio (Suitza) (1980/1982)

1981/1985

Familia bakarreko Origlio (Suitza) (1981/1982)
Ransila I Lugano (Suitza) administrazio eraikina (Suitza) (1981/1985)
Egoitza Banka Gottardo Lugano (Suitza) (1982/1988)
André Malraux Chambéry (Frantzia) Kultura Etxea (1984/1987)
Liburutegi publikoa: Maison du Livre, l'Image et du Son Villeurbanne (Frantzia) (1984/1988)
Venchi-Unica Torino (Italia) antzinako eremuko etxebizitza-konplexua (1984/1987)
Tokyo Art Gallery (1985/1990) Watari-um
Jauregi apartamentuak - Palazzo Botta Lugano (Suitza) (1985/1990)
"Ransila II" Lugano (Suitza) administrazio eraikina (1985/1991)
Lützowplatz etxebizitza eraikina (Bendoraitis, Gurt & Messer-ekin batera) Berlin (1985/1991)

1986/1990

Familia bakarreko etxea Cavigliano (Suitza) (1986/1989)
Familia bakarreko etxea Vacallo (Suitza) (1986/1989)
Bi familien etxea Daro (Suitza) (1986/1991)
Egoitza eta merkataritza konplexua "I 5 Continenti" Paradiso (Suitza) (1986/1992)
"Caimato" Lugano (Suitza) administrazio eraikina (1986/1993)
Suitzako Bankuaren Batasunaren eraikin nagusia (Burkhandt und Partner) Basilearekin lankidetzan
San Giovanni Battista eliza (Mogno) (Suitza) (1986/1998)
Riqualificazione di Piazza della Pace Parma (Italia) (1986/1992)
Familia bakarreko etxea Losone (Suitza) (1987/1989)
Manno etxea (Suitza) (1987/1990)
Chiesa del Beato Odorico (Piero Beltrame-rekin lankidetzan) Pordenone (Italia) (1987/1992)
Tomba di famiglia Lugano (Suitza) (1987/1992)
SSko eliza. Pietro e Paolo (Fabiano Redaelli-rekin lankidetzan) Sartirana di Merate (Italia) (1987/1996)
Uffici eta Bellinzona (Suitza) egoitza (1988/1991)
Egoitza-eraikina (Ferruccio Robbiani-rekin lankidetzan) Novazzano (Suitza) (1988/1997)
Le Torri Merkataritza Zentroa, Florentzia (Italia) (1988/1992)
Évryko katedrala (Frantzia) (1988/1995)
Seoulen (Hego Korea) Kyobo Dorrea (1989/2003)
Etxebizitza konplexua (Luciano eta Mario Geminekin lankidetzan) Castelfranco Veneto (Italia) (1988/1997)
Helbideen eraikuntza Swisscom Bellinzona (Suitza) (1988-1998)
Rovereto eta Trentoko Artearen Museoa (MART) (Giulio Andreolli laguntzarekin) Rovereto (Italia) (1988/2002)
Familia bakarreko etxea Daro (Suitza) (1989/1992)
Familia bakarreko etxea Cologny (Suitza) (1989/1993)
Familia bakarreko etxea Montagnola (Suitza) (1989/1994)
San Francisco Modern Art Museum- a (Hellmuth, Obata eta Kassabaum-ekin batera) (AEB) (1989-1995)
Santa Maria degli Angeli mendia (Suitza) eliza (1990/1996)
"La Provincia" egunkariaren egoitza (Giorgio Orsini-rekin lankidetzan) Como (Italia) (1990/1997)
Tenero kiroldegia (Suitza) (1990/2000)
Maastricht (1990/1999) "La Fortezza" bulegoa
Casinò berria (Giorgio Orsini-rekin lankidetzan) Campione d'Italia (Italia) (1990/2006)

1991/1996

Confederazione Elvetica Konfederazio Zazpi urteurrena (edo "di Botta") Bellinzona (Suitza) (1991)
Verbania Industrial Complex (Italia) (1991)
Administrazio eraikina (Fabiano Redaelli-rekin lankidetzan) Merate (Italia) (1991/1997)
Egoitza-konplexua (Fabiano Redaelli-rekin lankidetzan) Bernareggio (Italia) (1991/1997)
"Piazzale alla Valle" Mendrisio (Suitza) merkataritza eta etxebizitza zentroa (1991/1998)
Monte Carasso (Suitza) etxebizitza-konplexua (1992-1996)
House per anziani, Novazzano (Suitza) (1992-1998)
Centro comercial (Fabiano Redaelli-rekin lankidetzan) Merate (Italia) (1992/1998)
Friedrich Durrenmatt Center Neuchâtel (Suitza) (1992-2000)
Etxe isolatua (Fabiano Redaelli-rekin lankidetzan) Bernareggio (Italia) (1993/1999)
Liceo zientifikoa (Giorgio Orsini-rekin lankidetzan) Città della Pieve (Italia) (1993/2000)
Piotta zerbitzugunea (Suitza) (1993/1998)
Barriere antirumore autostradali Chiasso (Suitza) (1993/2004)
Querini Stampalia Veneziako (Italia) Fondazione Querini zaharberritzea eta hedatzea (1993/2003)
Tinguely Museum, Basilea (Suitza) (1993/1996)
Giovanni XXIII Seriate Italy eliza (1994/2004);
All'aria Aperta Museoa "Arca di Noé" Jerusalem (1995/2001)
Leeum - Samsung Seoul Art Museum (1995/2004);
Familia bakarreko etxea Muzzano (Suitza) (1995/1997)
Niki de Saint Phalle- ko Tarot lorategiaren sarrera (Roberto Aureli-rekin lankidetzan) Garavicchio (Italia) (1995/1997)
Dortmundeko Udal Liburutegia (1995/1998)
Velero Ligornetto museoa (Suitza) berregituratzea (1995/2001)
Amerikako Gailurrean Monumentua (Luis Fernández de Córdoba elkarlanean) Santa Cruz de la Sierra, Bolivia (1996)
Sinagoga Cymbalista eta Centro dell'erità ebraica Israelen (1996/1998)
New Delhi bulego konplexuak (1996/2003)

1997/2000

Cardian - Locarno (Suitza) (1997/2000) inpaktua.
Greziako Banku Nazionalaren egoitza berria (Irena Sakellaridou e Morpho Papanikolaourekin lankidetzan) Atene, Grezia (1998/2001)
Familia bakarreko Königsberg, Alemania (1998/1999)
Torre Belvedere Moron (Suitza) (1998/2004)
Genestrery Church (Suitza) fatxadaren birfarketa (1998/2004)
Deventer Olanda (1998/2004) egoitza konplexua
Martin Bodmer Fundazioa - Liburutegia eta Museoa Colognyen (Suitza), (1998/2003)
Azzano kapera of Seravezza (Italia) (1999/2000)
Uffici Harting Minden (Alemania) (1999/2001)
Cantina Petra Suvereton ( Toscana ), Italia (1999/2003);
Trentoko Unibertsitateko Unibertsitateko Giurisprudenza Fakultatearen hegal berria (Emilio Pizzi-rekin lankidetzan) Trentoko (Italia) (1999/2006)
Santo Volto Turin (Italia) parrokia berria (2000/2006)

2001/2005

Società di assicurazioni "Ethniki" Atenas (2001/2006);
Til Pensilina, Lugano autobus terminala (2001/2002)
Ristrutturazione eta ampliamento du Teatro alla Scala Milan (2002/2004)
Marconi plazako konplexua eta terminale delle autolinee Vimercate (Italia) (2003)
Geltoki eremuan birdefinitu Segrate (Italia) (2003)
Bergoase Arosa (Suitza) ongizate zentroa (2003/2006)
Civic liburutegia A. Tiraboschi in Bergamo (2004)
Villa Bernareggio (Italia) (2004) apartamentua
Spotorno Talasoterapiaren Zentroa (Italia) (2004 / aurreratuta)
Gallarate (Italia) etxebizitza eraikina (2005/2010)
Ex Aree Recovery ABB Lodi (Italia) (2005 / ari)
Rosàko Estatuaren haurtzaroaren eskola (Italia) (2004)

2006/2010

Werner Oechslin Liburutegia - Architects Einsiedeln (Suitza) liburutegi pribatua (2006)
Zuzendaritza egoitza berria eta Campari e residenze museoak (arkuarekin lankidetzan). Pierluigi Marzorati) Sesto San Giovanni (Italia) (2006/2009)
Rispadonazione chiostro palacio Crepadona barne (opera "cubo di Botta") Belluno (Italia) (2007)
Stazioni Poggioreale eta Tribunale della Line 1 della Metropolitana Napoli (Italia) (2007 / ari)
Phoenix Island Villa Condo eta Club House, Seogwipo-si, Korea (2007)
Sarzana (Italia) masterplan (2007 / ari)
New Civil Ospedale (NFHP eta Studio Redaelli-ekin elkarlanean) Vimercate (Italia) (2007/2010)
Santa Maria Nuova eliza Terranuova Bracciolini Italia (2007 / ari)
MiNEC (Milan ipar-ekialdeko zentroa), Vimodrone Italia (2008)
Egoitza ance Lecco (Italia) (2008)
Padova Biomedikuntzarako Irakaskuntza Konplexu berria (2008 / egina)
San Paolo monumentu konplexua, Civico Museoaren Fontana, Monselice (Italia) (2009)
Château Faugères, Saint Emilion (Frantzia) (2009)
Caldora dorrea, Pescara (Italia) (2009-ferma)
Piazza Mazzini Modenaren birdefinizioa (2009 / martxan)
Tenero Kirol Zentro Nazionala (Suitza) (2009 / ari)
"Cittadella delle Istituzioni" nell ' Area Appiani Trevisoen (Italia) (2010)
Berreskuratze Magazzini Generali Verona (2010 / ari)
falegnameria dell'OTAF Sorengo (Suitza) (2013an inauguratua)

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

JR Curtis, William; Arkitektura modernoa 1900az geroztik, 623-625. Phaidon Press Limited (3. edizioa, 2006 ). ISBN 978-0714898506 .

Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q122363
Multimedia: Mario Botta / Q122363