Orreagako gudua (778): berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 42°59′22″N 1°20′02″W / 42.989444444444°N 1.3338888888889°W / 42.989444444444; -1.3338888888889
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Arrano beltza Antso III.a Gartzes Nagusiaren ikurra zen (992 - Oviedo, 1035eko urriaren 18a) , beraz ez zen VIII. mendeko baskoiena
7. lerroa: 7. lerroa:
gudalekua = [[Orreaga]], Ibañetako mendigaina</br>[[Nafarroa]], [[Euskal Herria]]|
gudalekua = [[Orreaga]], Ibañetako mendigaina</br>[[Nafarroa]], [[Euskal Herria]]|
emaitza = Garaipen [[euskaldunak|euskalduna]]|
emaitza = Garaipen [[euskaldunak|euskalduna]]|
alde1='''[[irudi:Arrano Beltza.svg|30px]] [[Baskoiak]]'''||
alde1='''[[Baskoiak]]'''||
alde2='''[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Frankoak]]'''||
alde2='''[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Frankoak]]'''||
komandante1=[[irudi:Arrano Beltza.svg|30px]] Ezezagunak||
komandante1= Ezezagunak||
komandante2=[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Carolus Handia|Karlomagno]]</br>[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Errolan]]</br>[[irudi:Christian cross.svg|12px]] Eginhard, Anselmus||
komandante2=[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Carolus Handia|Karlomagno]]</br>[[irudi:Christian cross.svg|12px]] [[Errolan]]</br>[[irudi:Christian cross.svg|12px]] Eginhard, Anselmus||
indarra1=Ezezaguna</br>([[gerrilla]] taldeak)||
indarra1=Ezezaguna</br>([[gerrilla]] taldeak)||

12:53, 23 urria 2009ko berrikusketa

Orreagako gudua
Orreagako guduaren oroitarria Ibañetako mendigainean.
Data778ko abuztuaren 15a
Koordenatuak42°59′22″N 1°20′02″W / 42.989444444444°N 1.3338888888889°W / 42.989444444444; -1.3338888888889
EmaitzaGaraipen euskalduna
Buruzagiak
Ezezagunak Karlomagno
Errolan
Eginhard, Anselmus
Indarra
Ezezaguna
(gerrilla taldeak)
Errolanen kantuaren arabera 20.000 gerlari
Galerak
Ezezaguna Atzeragoardia osoaren sarraskia, baina indar nagusien salbamena

Orreagako gudua 778ko abuztuaren 15ean jazotako guda ospetsua izan zenan gertatu zen, bertan baskoien erasoaren ondorioz Karlomagnoren gudarosteko atzegoardiak sekulako porrota jasan zuen. Guda hau Pirinioetako Orreagako haitzartean eman zen. Bataila honetan euskaldunek Errolan, Bretainiako Markako prefeta eta Carolus Handia edo Karlomagnoren iloba garaitu eta bertan hil zuten.

Aurrekariak

Errolanen heriotza Orreagako guduan, 1455-1460eko eskuizkribu irudiztatu baten arabera.

Gudu hau Carolus Handiak Iberiar Penintsula menderatzeko egindako lehen kanpainaren amaiera izan zen. Berak Bartzelona eta Iruñea menderatu zituen, baina Zaragozan gelditu zen ez baitzuen Zaragozako herriaren errendiziorik jaso bere aliatu musulmanek jakinarazi zioten bezala; hala ere, ez zuen hiri hura hartzeko adinako asalto armarik ekarri eta atzera egin behar izan zuen, iparraldean suertatu zen saxoien matxinadari aurre egin nahi baitzion. Atzeguardia Errolanen agindupean utzi zuen, bera armada nagusiarekin Rhinerantz abiatzen zen bitartean. Erretretan Carolus Handiak Iruñeko harresia eraitsi eta hiria suntsitu zuen. Ekintza honek seguru aski Errolanen aurkako erasoa eragin zuen, baskoiek mendekua bilatu nahi baitzuten. Euskaldunek arma kaxkarragoak zituzten, baina lurraren abantailak profitatu zituzten. Errolanen armada guztiz suntsitu zuten. Hauxe izan zen Carolus Handiaren porrot handi bakarra.

Historialari gehienek guda hau Euskal Herrian kokatzen badute ere, gutxi batzuek Pirinioetako beste alderdi batzuetan (Huescan eta Gironan) ipini dute.

Kondaira

Urteak pasa ahala, ahozko tradizioak bataila hau kristau eta musulmanen arteko gatazka handia bihurtu zuen, eta euskaldunak 400.000 sarrazenok ordezkatu zituzten. Errolanen Kantorea, guduari buruzko olerki epikoa, XI. mendean idatzi zuen trobalari ezezagun batek. Orreagako haitzartearen inguruan, Errolan hil omen zen lekuan, hilarri bat dago.