Dolomitak
Dolomitak1 UNESCOren gizateriaren ondarea
| |
 Dolomitak | |
| Mota | Naturala |
| Irizpideak | vii, viii |
| Erreferentzia | 1237 |
| Kokalekua |  Italia
|
| Eskualdea2 | Europa/Ipar Amerika |
| Koordenatuak | |
| Izen ematea | 2009 (XXXIII. bilkura) |
| 1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena | |
Dolomitak[1] edo Dolomita Alpeak[2] (italieraz Dolomiti, alemanieraz Dolomiten, friulieraz Dolomitis, venezieraz Dołomiti) Ekialdeko Alpeetako mendigunea da, Italiako ipar-ekialdean kokaturik dagoena. Mendilerroaren ia %70 Bellunoko probintzian dago eta gainerakoa Bolzano, Trento, Udine eta Pordenonen. Iparraldeko eta hegoaldeko mugak, hurrenez hurren, Val Pusteria eta Val Suganan daude.
Eskualdea mendebaldeko eta ekialdeko Dolomitetan banatuta dago, ardatza Val Badia - Campolongo Pasabidea - Cordevole Haranatik dago. Mendikateak berrogei glaziar baino gehiago ditu. Mendirik altuena 3.342 metroko Marmolada da. Badaude beste mendi batzuk 3.000 metro baino gehiago dituztenak.
Izena Déodat Gratet de Dolomieu, frantziar geologoak jarri zizkien, dolomita harria deskribatu zuenean.
2009an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen mendilerro hau.
Mendi Nagusiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Izena | metroak | oin | Izena | metroak | oin |
|---|---|---|---|---|---|
| Marmolada | 3344 | 10,972 | Pala di San Martino | 2996 | 9831 |
| Antelao | 3264 | 10,706 | Rosengartenspitze | 2981 | 9781 |
| Tofana di Mezzo | 3241 | 10,633 | Marmarole | 2961 | 9715 |
| Punta Sorapis | 3229 | 10,594 | Cima di Fradusta | 2941 | 9649 |
| Monte Civetta | 3220 | 10,564 | Fermedaturm | 2867 | 9407 |
| Vernel | 3145 | 10,319 | Cima d'Asta | 2848 | 9344 |
| Monte Cristallo | 3199 | 10,496 | Cima di Canali | 2846 | 9338 |
| Cima di Vezzana | 3191 | 10,470 | Croda Grande | 2839 | 9315 |
| Cimon della Pala | 3186 | 10,453 | Vajoletturm / Torri del Vajolet | 2821 | 9256 |
| Langkofel | 3181 | 10,427 | Sass Maor | 2816 | 9239 |
| Pelmo | 3169 | 10,397 | Cima di Ball | 2783 | 9131 |
| Dreischusterspitze | 3162 | 10,375 | Cima della Madonna (Sass Maor) | 2751 | 9026 |
| Boespitze / Piz Boè | 3152 | 10,342 | Rosetta | 2741 | 8993 |
| Croda Rossa (Hoher Caisl) | 3148 | 10,329 | Croda da Lago | 2716 | 8911 |
| Piz Popena | 3143 | 10,312 | Central Grasleitenspitze | 2705 | 8875 |
| Elferkofel | 3115 | 10,220 | Sciliar | 2562 | 8406 |
| Grohmannspitze (Langkofel) | 3111 | 10,207 | Sasso di Mur | 2554 | 8380 |
| Zwölferkofel | 3091 | 10,142 | Cima delle Dodici | 2338 | 7671 |
| Sass Rigais (Geislerspitzen) | 3027 | 9932 | Monte Pavione | 2336 | 7664 |
| Tre Cime di Lavaredo | 3003 | 9853 | Cima di Posta | 2235 | 7333 |
| Kesselkogel (Rosengarten) | 3001 | 9846 | Monte Pasubio | 2232 | 7323 |
| Fünffingerspitze | 2997 | 9833 |
Pasabide nagusiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Izena | metroak | oin |
|---|---|---|
| Passo d' Ombretta | 2738 | 8983 |
| Langkofeljoch | 2683 | 8803 |
| Tschagerjoch | 2644 | 8675 |
| Grasleiten Pasabidea | 2597 | 8521 |
| Passo di Pravitale | 2580 | 8465 |
| Passo delle Comelle | 2579 | 8462 |
| Passo della Rosetta | 2573 | 8442 |
| Vajolet Pasabidea | 2549 | 8363 |
| Passo di Canali | 2497 | 8193 |
| Tierseralpljoch | 2455 | 8055 |
| Passo di Ball | 2450 | 8038 |
| Forcella di Giralba | 2436 | 7992 |
| Col dei Bos | 2313 | 7589 |
| Forcella Grande | 2262 | 7422 |
| Pordoi | 2250 | 7382 |
| Passo Sella | 2244 | 7362 |
| Tre Sassi Pasabidea | 2199 | 7215 |
| Mahlknechtjoch | 2168 | 7113 |
| Grödnerjoch | 2121 | 6959 |
| Passo di Falzarego | 2117 | 6946 |
| Fedaja Pasabidea | 2046 | 6713 |
| Valles Pasabidea | 2032 | 6667 |
| Passo Rolle | 1984 | 6509 |
| Forcella Forada | 1975 | 6480 |
| Passo di San Pellegrino | 1910 | 6267 |
| Forcella d'Alleghe | 1820 | 5971 |
| Tre Croci Pasabidea | 1808 | 5932 |
| Passo di Costalunga or Karerpaß | 1753 | 5751 |
| Monte Croce Pasabidea | 1638 | 5374 |
| Ampezzo Pasabidea | 1544 | 5066 |
| Passo Cereda | 1372 | 4501 |
| Toblach Pasabidea | 1209 | 3967 |
Besteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lehenengo Mundu Gerran Italia eta Austria-Hungariako Inperioko armaden arteko frontea Dolomitetan egon zen.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
- ↑ Euskaltzaindia: 52. araua: Munduko geografiako zenbait izen (mendiak, ibaiak, itsasoak).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
