Norodom Sihanouk

Norodom Sihanouk
Irudi gehiago
76. Kanbodiako monarka 1993ko ekainaren 14a - 2004ko urriaren 7a - Norodom Sihamoni → lehendakari 1975eko apirilaren 17a - 1976ko apirilaren 2a - Khieu Samphan → 35. Kanbodiako lehen ministroa 1961eko azaroaren 17a - 1962ko otsailaren 13a ← Penn Nouth (en) - Nhiek Tioulong (en) → errege 1960ko ekainaren 20a - 1970eko martxoaren 18a ← Chuop Hell (en) - Cheng Heng (en) → 32. Kanbodiako lehen ministroa 1959ko uztailaren 10a - 1960ko apirilaren 19a ← Sim Var (en) - Pho Proeung (en) → 27. Kanbodiako lehen ministroa 1957ko apirilaren 9a - 1957ko uztailaren 17a ← Sam Yun (en) - Sim Var (en) → 25. Kanbodiako lehen ministroa 1956ko irailaren 15a - 1956ko urriaren 15a ← Khim Tit (en) - Sam Yun (en) → 23. Kanbodiako lehen ministroa 1956ko otsailaren 29a - 1956ko martxoaren 24a ← Oum Cheang Sun (en) - Khim Tit (en) → 21. Kanbodiako lehen ministroa 1955eko urriaren 3a - 1956ko urtarrilaren 5a ← Leng Ngeth (en) - Oum Cheang Sun (en) → 18. Kanbodiako lehen ministroa 1954ko apirilaren 7a - 1954ko apirilaren 18a ← Chan Nak (en) - Penn Nouth (en) → 15. Kanbodiako lehen ministroa 1952ko ekainaren 16a - 1953ko urtarrilaren 24a ← Huy Kanthoul (en) - Penn Nouth (en) → 11. Kanbodiako lehen ministroa 1950eko apirilaren 28a - 1950eko maiatzaren 30a ← Yem Sambaur (en) - Sisowath Monipong (en) → 1. Kanbodiako lehen ministroa 1945eko martxoaren 18a - 1945eko abuztuaren 13a ← Penn Nouth (en) - Son Ngoc Thanh (en) → 74. Kanbodiako monarka 1941eko apirilaren 25a - 1955eko martxoaren 2a ← Sisowath Monivong (en) - Norodom Suramarit →
Bizitza
Jaiotza	Phnom Penh, 1922ko urriaren 31
Herrialdea	Kanbodia
Heriotza	Pekin, 2012ko urriaren 15a (89 urte)
Hobiratze lekua	Silver Pagoda, Phnom Penh (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	Norodom Suramarit
Ama	Sisowath Kossamak
Ezkontidea(k)	Mam Manivan Phanivong Sisowath Monikessan (en)  (1941 -  1946) Phat Kanhol (en)  (1943 -  1944) Sisowath Pongsanmoni (en)  (1944 -  1951) Norodom Monineath  (1952ko apirilaren 12a -  2012ko urriaren 15a)
Seme-alabak	ikusi Norodom Arunrasmy Norodom Ranariddh Norodom Sihamoni Norodom Narindrapong Norodom Chakrapong Norodom Yuvaneath Norodom Buppha Devi Norodom Kantha Bopha Norodom Naradipo (en)
Leinua	House of Norodom (en)
Hezkuntza
Heziketa	Armoured Cavalry Branch Training School (en)
Hizkuntzak	khmerera frantsesa ingelesa Thailandiera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, film-zuzendaria, aktorea, abeslaria, musikaria, musikagilea eta gidoilaria
Parte-hartzailea Bandungeko batzarra
Lan nabarmenak	ikusi The little prince (en) Twilight (en) My Village at Sunset (en) See Angkor and Die (en)
Jasotako sariak	ikusi Order of Suvorov, 1st class Order of the Nile Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum Ohorezko Legioko gurutze handia Grand cross of the Order of the Dragon of Annam Thiri Thudhamma Thingaha Order of the Royal House of Chakri Grand cross of the Order of the White Lion Order of Sikatuna Grand Cross of the Order of Polonia Restituta Imperial Order of the Yoke and Arrows Grand Cross of the Military Merit - White Badge  (1956) National Order of Vietnam Order of the Crown of the Realm Grand cross of the Order of the Million Elephants and the White Parasol Darjah Utama Temasek Order of the Yugoslavian Great Star Star of the Republic of Indonesia Order of the Queen of Sheba Grand Cross of the National Order of Mali Knight Grand Cross of the Order of Merit of the Italian Republic Order of the National Flag
Musika instrumentua	Klarinetea saxofoia pianoa akordeoia
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Vietnamgo Gerra Cambodian conflict (1978–1999) (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Theravada
Alderdi politikoa	Sangkum (en) National United Front for an Independent, Neutral, Peaceful and Cooperative Cambodia (en)
norodomsihanouk.info

Hau kanbodiar izen bat da; abizena Norodom da. Kanbodiar tradizioan, pertsona hau deitzeko bataio izena erabiltzen dute.

Norodom Sihanouk (khmereraz: នរោត្តម សីហនុ; Phnom Penh, 1922ko urriaren 31 – Pekin, 2012ko urriaren 15a) Kanbodiako erregea izan zen 1941etik 1955ra eta ondoren 1993tik 2004ra. Kanbodiako agintaria izan zen, gainera 1953tik 1970era. Bere bigarren abdikazioaren ostean (2004a) Kanbodiako Errege Aita gisa ezaguna izan zen (Preahmâhaviraksat), eta izendapen horrekin hainbat ardurari eusten zizkion.

Hainbat ardura izan zituen 1941tik aurrera. Horregatik Munduko Errekorren Guiness Liburuaren arabera kargu ezberdin gehiago izan dituen politikaria dela aipatzen du. Ardura horien artean bi aldiz errege izatea, bi aldiz printze subiranoa, behin presidente, bi aldiz lehen ministro eta deserriko gobernuetan hainbat kargu daude. Khmer Gorrien gobernuaren estatu buru ere izan zen, 1975-1976 artean.

Hauetako kargu batzuk ohorezkoan ziren, adibidez Kanbodiako Errege konstituzionala izatea, bere azken ardura. Sihanouken benetako monarkia 1953ko azaroaren 9an hasi zen, Frantziatik independizatu zenean eta 1970ko martxoaren 18an bukatu zen, Lon Nol jeneralak bere aurkako estatu kolpea eman zuen arte.

Bizitza

Norodom Suramarit eta Sisowath Kossamaken semea zen. 1941ean izendatu zuten errege. 1955ean bere aitari utzi zion erregetza, eta hauteskundeen ondoren Lehen Ministro izendatu zuten. Neutraltasunaren aldekoa zen, eta usadio budistan oinarritutako sozialismoa ezartzen saiatu zen. 1960an estatuburu izendatu zuten, eta Estatu Batuekiko harremanak eten zituen; 1970ean Lon Nol jeneralak Estatu Batuen laguntzaz estatu-kolpe bat eman zuenean Sihanuk Pekinen erbesteratu zen; han atzerriko gobernua osatu zuen, eta agintari berriei aurka egiten zieten indar politiko guztiak elkartu zituen Kanbodiako Fronte Batuan. 1975ean Khmer Gorriek Lon Nol jenerala aginpidetik bota eta aginpidea eskuratu zutenean, Phnom Penha itzuli zen, baina Khemer Gorriek bahituta eduki zuten. 1979an Vietnamek Kanbodia inbaditu zuenean, erbesteratu egin behar izan zuen. 1982an vietnamdarren aurkako koalizio baten buru izan zen. 1991ko su-eten hitzarmenaren ondoren, Sihanuk Kanbodiara itzuli zen eta nazio-batzordearen buru izan zen 1993ko maiatzeko hauteskundeak arte. Kanbodiara itzuli ondoren, 1993an konstituzio berri bat idatzarazi zuen. Era horretan, beste aldi bat hasi bat Kanbodian, Sihanoukeren agintaritzapean. Urte horretan bertan minbizia aurkitu zitzaion, eta orduz geroztik eritasunaren mende bizi da. 2003an bere semeari (Norodom Sihamoni) utzi zion erregetza, eta erbesteratu zen, Piongiangera lehendabizi eta Pekinera ondoren.

Kanpo estekak

• Datuak: Q160318
• Multimedia: Norodom Sihanouk / Q160318